Katalog

melleriyle uğraşı ve üretken yüzleşme sağlamakJa kalmamakta, aynı zaman da insanın gelenek ve gelecek arasında sentez yapmasına imkân vermekte ve toplııma çok yönlülük ve boyutlulıık kazandırmaktadır. Yazar [akob Philip Fallmerayer'in kitabı oluşturan bölümleri, o tarihlerde çok yaygın bıçimde okunan " Augsburger Allgemeine Zeitung" gazetesincıe yayımlarken de, 18401842 tarihleri arasındaki iki yıllık seyahatini herhalde ancak parça parça "fotoğraflama" amacındaydı. Çevirmenin de ayrıntılı biçimde bilgifendirdiği gibi, Jakob Philip Fallmerayer'in gezisi, Regensburg'dan basjar, Tuna nehrinden aşağı Karadeniz'e açılır. Trabzon, îstannul ve kutsal dag Athos'da uzun sürc kaldıktan sonra Atina'ya, oradan da Triest ve Venedik üzerinden geri döner. Güç ve iktidar sorunlarına kadar birçok konııda gözlemlerini vc izlenimlerini aktaran yazar, degtndiği konulara ilişkin ilginc degerlendirme ve soyutlamalarda bulunuyor. Avrupa ülkeleriyle Çarlık Rusya'sı arasındaki sorunları, Avrupa, Rıısya ve Osmanlı împaratorluğu nağlamında ele alıyor ve Osmanlı Imparatorluğu'na kanji oynanan oyunlara dikkat cekiyor vc buna ilişkin ilginç degerlendirmelerde bulunuyor. Kitapta, oir Avrupalı dönem aydının ağzından Türkiye'deki gündelik yaşamdan birçok kesit bıılıınabilmektedir. Kitapta ycr alan fragman (bölüm) basjıkları bugczinin aşamalarını dası rayla vermektedir: Regensburg'dan Trabzon'a Yolculuk (s. 1538), Trabzon'a Varış ve tlk îzlenimler (s. 3944), llginç dsğerlBndlpnisler Trabzon Şehri ve Çevresi (s. 4598), Kolhıs'in Yaz Kış Yeşil Ormanlan ve Kaya Manastırı Sümela (s. 99138), Giresun'a Sahil Yolculuğu (s.J39174), Trabzon Eyaletinin Orf ve Âdctleri, Yaşam Tarzı, Yönetimi vc Toplumsal Durumları (s. 175 205), Kons tantinopel ÜzerineOnsöz(s.207210), Dünya Tarihinde Bizans Monarşisinin Genel ve Istanbul'un Ozel Anlamı (s. 211237), Selanik'te Beş Haha (s.239273), Selanik'ten Larissa'ya Yolculuk, Tesalya'da Iki Ay Konaklama (s. 275353), Larissa'dan Yunan Krallığı Sınırına Yolculuk, Zitun'da Karantina, Bitiş (s. 355381). Bu sekilde gezi notlarına son veren Jakob Philip Fallmerayer, daha sonra "bilimsel" anlamda tezini vc dayanaklarını ortaya koymaya çalışır: Yunanistan'da Slav Unsuru (s. 383440), Fragmancının Görüşleri Nedeniyle Atina'da Nasıl Rcsmi Diişman Gibi Gorüldüğü, Ama Sonuntla Bazı EdebiyatçılarTaratından Anlayı^ Gördüğü vc Almanya'dakı Karşıtları na Ccvap Vermesine Gerek Kalmadı ğı Hakkında (s. 441454), Fragmancı Yunanıstan Hakkında îki Alman Seyahat Eserini Nasıl FCarşılaştırıyor ve Bunun Yanı Sıra Bav Grcvcrus'un Frizon Selamına Nasıl Karşılık Veriyor (s. 455474), Avrupa Türkiye'si ile Yuna nistan Scrbest Krallığı'nın Şimdiki Durumları (muhtıra, Âralık 1844) (s. 475 494), Haydarpaşa'da Diplomat Ziyafeti, Ekim 1847 (s. 495510). Çcvirmen, "cscrin içinde bulunan iki hagman (HagianOros oder der heilige Berg Athos 1; HagianOros oder der heilige Berg Athos 2) ile önsözlerin, Tiirk okurunun çok yakından ilgilendirmeyeceği düijünccsiyle çevirileri yapılmamıştır" (s. 13) demektedir. Ozellikle çağının yaygın görüşlerine karşı çıkıp, akadcmik kariyerini tehlikeye atmak pahasına, Yunan hayranlığmm moda oldu^u bir dönemde, bugünkü Yunanlıların, I lomer'in anlattığı Yunanlıların devamı olmadığını, tarihsel ve dilsel kanıtlarla anlatmaya çalıştıgı için, olası tcpki ve saldırıları göze alarak ara^tırma sonuçlarını açıkça ortaya koyma cesareti bakımından Jakob Philip Fallmerayer, bilim adamı olarak da onemlidir. Nitckim Doğu'dan Fragmanlar yayımlandığı za man büyük sansasyon yaratır ve yazar Almanya'dakı Yunan hayranlarının saldırısına uğrar. Hatta üniversitedeki işinde engcllcmelerle karşılaşır. Ancak yayımladığında bilim çevrelcrincc dönenıin en öncmli dcncmc yapıtı olarak gösterilen Doğu'dan Fragmanlar, hem yurt içinde (örn. Tübingen Universitesi onursal doktorluk payesi) hem de yurt dışında (Avusturya ve Macaristan Bilim Akademisi üyeliginc kabul ve Osmanlı Devleti'nin lrtihar Nişanı gibi) detalarca takdirgörmesivle uzun erimde yazaıının doğru yolda olduğunıı kanıtlayacaktır Son olarak; yapıtın çeviri pcrformansına ilişkin birkaç satır eklemek istiyoruz. Bu çeviri yapıt salt düz bir çeviri olarak değerlendirilemez. Adeta özgün bir yapıt duruyor karşımızda. Yazınsal yapıtlar, kültürel anlam ürctiminin bir bıçimidirler ve halklara ilişkin tüm düşünce ve davranışları ve başka halklara ilişkin imgeleri içinde barındıran kültür taşıyıcısıdırlar. On Özgün bir yapıt lar, kültürü işleme ve aktarma özelliklerine sahiptirler ve dil en coijkulu, en içten biçimde bu belgelerde ortaya konulur. Yazınsal yapıtlar, anlamlarla do natılmış sosyal iletişim araçlarıdır. Kültür taşıyıcısı olan ve dilin inceliklerini bu denli güzel yansıtan yapıtlann, başka bir dile aktarımı da o denli zordur. Oysa Prof. Dr. H. Salihoğ lu'nun, yapıtı büyük bir ustahkla çe virdiğine tanık olduk. Çeviri başarısınm ardında besbelli çok ciddi, disiplinli vc profesyonel bir yaklaşım rol oynuyor. 510 savfalık bir kitabı çevir me işine girişmek her şeyden önce baş langıçta DÜyük bir cesaret ve bitirip okura sunmak ise kararlılık ve sabır isterdi. Çeviride, yılların birikiminden süzülüp gelen bir dil ve alan hâkimıyeti söz konusu. Bu da besbelli tarih bili minden felsefeye; yazınbilimden toplumbilime alabildiğine geniş bir alanda deneyimle kazanılmış,. Prot. Dr. Hüscyin Salihoğlu'nun, Türkçcıün nc denli bir anlatım ve dü ^ünce aktarım aracı olduğunu kanıtla yan, yetkin çevirisivle dilimize kazandırdığı Jakob Philip Fallmerayer'in "Doğu'dan Fragmanlar"ı özcllikle kendı kültürümüzc clcijtirel bir gözle bakabilmck için de keyifle okunacak bir kitap. • C) Çanakkule ünsektz Mcirt l hüvcrsitesı Egıtıtn Fakültesı Yabancı Dıller Eğttımt Bölümü öğrettm Üyesı "Doğu'dan Fragmanlar"/jakob Phılip Fallmerayer/ Çev Prof. Dr. Hüscyin Salihoğlu/ Imge Kıtabevı Yayınlart, Ankara 2002/ 510 v yapıendüstri merkezi yayınları . m in>BHı»ıııı .IHIMMV • MJRMs Simt* tm*t Kapılar Kapılar .iMul (Cıoıtnı KAPILAR / Hafif Bölmeler 2Gİ! Utarit İZGİ Belde BATUM AYSEL 22 x 30 cm karton kapak 500'u ajkın lotoğraf, 3CX)'u ajkın olçeklı www.yemkitabevi.com yapı endttstri merkesi yayınları Cumhunyel Caddesl 3?9 Harhıye 34267 ISTANBUL lel (0212) 219 39 J9 pbx Faks (0212)225 66 23 e posta kl1abevı*yem nsl CUMHURİYET KİTAP SAYI 685 SAYFA 11