Katalog

Yakın dönemde yayımlanmış şiir kitaplan arasında bir gezinti GÜLTEKİN EMRE mrünıı kitapsız tüketenlere nc demeli? Nasıl clcşrirmeli hayatında eline hiç kitap almamışlarir' Cebinde, çantasmda kitap taşımamışlan nasıl ddüllendirmeli:' Bir ki tabı mcrak etmeyenleri, kitap beklerken kudurmayanları da yaratıyor tanrı işte! ükumanın dünyasında kaybolmayanlar da dolaşıyor aramızda ne yazık ki! Kitapçı vitrinlcrini es geçenler hiç de azımsanmayacak bir çoğunluk oluştıırııyor. "Bıı yıl, bu ay, bu gün hiç kitap okumadım, ne ayıp?" diye kendine kızanı hiç gördünüz mür> Harçlığını kitaba yatırdıği için çocu ğunu dövcn annelerle, babalarla aynı manallede, aynı şehirde, aynı ı'ilkede yaşıyo ruz, yaşlanıyoruz ne yaparsınız! Kitabı elinden düşürmeyenlerle, kitapsız yapamayanlarla, yeni şiir kitaplarını merak edenlerle paylaşmak istediğim birkaç kitap duruyor önümde: C)t Hızı, Özdemir Ince'nin en ycni şiir kirabı, Dervişliğini, ermişliğini bütiin dünyaya duyıırduğu da bir kitap bu. Lokman 1 İekim'e yollanan da ıızun mu uzun, sağlıklı bir selâm Üt Hızı. Nedcn mi? "kuşsesleri" "Dantel dökmeye" başladı ğından; "serkeş gövde"nin devşirdiği şiırden; "sanki bir gelgit hızıyla mülksüz leş"en etin çağrısından; "ölün hanekapısında" uzanıp duran özlemden; "birgö çcbe kıışlar mezarlığında" kâğıda geçirilmeyi bekleyen şiirden; "göç yolları" üstünde şairini bekleyen şiirden; yanan kıbleden; "tersyüz edilmiş o yaşlı hücre"den; "acenıi dalgıç"ın aradığı şiirden; "dilsiz rüzgârdan" öğrenilen konuşmada yaran şiirden; "Geçen yıl yağmış bir yağmura rastladı"ğımızdan; "rüzgârın sesi kafesinde" beslenip duran imgelerden; turf anda "turfan tarihin"de boy veren şiirden; "bereketsiz yangın"dan tutuşan şiir yangınından; yaralı bedenlere aranan uygun adreslerden biriken şiirden; "kak tüs ağılında" gizlenen şiirden; körlere gözlerini açan şairin yazdıklarından; bedenin bedevi uçurunilannda gezinip duran şiirden; kendine çölü renbet yapanların yazdığı şiirden... Sonra şifalı otlara geliyor sıra şifa dağıtmaya: "Baldıran Konuşur" bizim iyiliğimiz için; "Adamotu Düşünüyor" bizi nasıl sevindireceğini; "Kenger Anlıyor" halimizden; "Geven Anımsıyor" geçmişte yatıpduran daha konuşamadıklarımızı; "Safran Görüyor" herkesin göremediklerini, görmek istemediklerini; "Pelin Yorumluyor" dünyanın ve bizim halimizi; "Üzerlik Soruyor" sorulması gereken sorulan; "Hodan Seviniyor" halimizin giderek düzeleceğinin umuduna; "Biberiye Hüzünleniyor', elbette durduk yerde değil "bir dünya otobüsünde" oluşumuzdan; "Akdiken Öğreniyor", öğrenmesi gerekenleri ne varsa şiir adına; "Kantaron Mınldanıyor" kendine yetişemediğinin hesabını yapa yapa; "Tarnun Ezberliyor" nasıl bir hızın içindeyuvarlanıp durduğunu; "Kardelen îrdeliyor" şairin sevgfli sözcükleri "Kül, toz, buz, tuzvekilî'i; "Nardın Unutmak Istiyor" ama neyi, kimi? "Sinameki Çocuklaşıyor", bu da ara sıra onun hakkj elbette; "Arnika Oynııyor", "toprağın da karnı burnunda" olunca Arnika oynatmadan oynamayı yeğliyor; "Ayrikotu Unutmuyor" rüzgârın, suyun, insanınjaire dönüşmesini; "Isırgan Kaymosu Oğreniyor", zor da da olsa karasevda, başa geünce çekilecektir başka mümkünü yok; "Mührüsüleyman Gösteriyor"dur doğaya nasıl kulak verileceğini; "Safarna, Tanju Okan Hayranı" olunca, varın gerisini siz düşünün! "Yoncanın Vahyi"ni ancak bir şair bilebilir; "Yarpuz Aracılık Yapıyor dur şairin "sözcük ambarında ki O iir Alavı Gültekin Emre geçen haftaki maratonunu bu kez şiir kitapları arasında sürdürüyor. Katılın bu maratonu mutlu olacaksınız. sözcüklerine; "Radika Ağıt Yakıyor" sınanmış diınyasında tutuşan imgelere; "Çirişotu Dİlleniyor"dur çıınkü "Yağ murun ve rüzgârın huylarını öğrenmiş"tir... Ne diyorduk, Özdemir lnce'nin bu yepyeni şiir kitabı Ot Hızı, şiirin kendi ne tarla açtığı "Mafirip'ten Maşrık'a, Anadolu'dan berekerli Hilal uygarlığma ve Kutsal Topraklar'a uzanan bir tarin ve cograryada tersine yazılmış bir kutsal kitap " Özdemir Ince'den birkitap daha; Mev simsiz Yazılar. Bir başka deyişle aykırı ya zılar: Içindeyaşadığı toplıımu heryönüyle irdeleyen bir şairin kaleminden çıkmış etkileyici, tıiyler ürpertici, sorgulayıcı, yargılayıcı yazıları. Nasıl yanir1 "OnyargıIara, cahilliğe, bilgiçliğe, çağuıın çağdaşı olamamaya, uzlaşmacılığa, Pazar içi da yanışmalarına, şeyhliğe ve müritliğe, ııstalığa ve çıraklıga, yerelliğe ve snopluğa aykırı" deneme ve eleştiri yazıları Mevsimsiz Yazılar'da sizi bekliyor. Hem de Yeni ve Eski Defter'de yer alanlarla birlikte. Süreyya Berfe, son dönemin en verimli ve Kalfalığı'na çoktan noktayı koymuş şairi bence. Şiir dilini giderek dağlara taşfara, kurtlara kuşlara, çıçeklere ağaçlara, çalılara, dikenlere, toz toprağa ağdıran Süreyya Berfe, Seni Seviyorum, diye bangır banğır bağırmaya gerek dtıymadan kuca&ımıza bırakıveriyor şiir dolu sayfaları. Anlatuncı şiirgibi duran, ama imgeyi ve yalınlığı da bağrına saplayan, Şiir Çalışmalarf yla şiir ipuçlarını okuran şiire dönüş,turmesini sağlayan bir Egeli şairdir arttk Süreyya Berfe. Doğa onda tüm özellikleriyle gozlemlenmiş ve süzülmüş bir halde şiirinin bir parçası olur. Bunu bizler de ıliklerimize delc duyumsarız. Nesneler vazgeçilmez bir resmi geçit yaparlar ki onun şiirinde, bu törenin hiç bitmemesini dilemekten başka elimizden bir şey gelmez; basiretimiz öyle bir bağlanır ki, biz de şaşırıp kalınz! .. Yalnızca birkaç sayısını görebildiğim ÖtekiSiz dergisini hep merak ettiın. Hâlâ çıkıp çıkmadığını bilebilmıyorum. Öy le ya benim bir dergi fanatiği olduğumu kim bilecekr* Neyse. lştebu derginin.yan, ÖtekiSiz'in şiir kitapları yayımladığını da Ayten Mutlu Taş Ayna'yı yollayınca öğrendim. Çocuk ve Allahtan (1999) sonraki şiirlerini dergilerden ilgiyle izlediğim Ayten Murlu'nun Taş Ayna'sı sevindirdi bcni. Kitaba adını veren Taş Ayna, Amfora, Kar Taneleri vc Scssizlikte bölümlerinde olıışan özgün ve bütün bir kitabın şiirlerine eğilince yaralanmış bir yüreğin, goçmen nile olamamış bir göçmenin, "Siyah Atlas"lardazamanlaboğuşan bir sevdalı yüreğin şiirlerini cebinizde geztinnez misiniz? "Aşk Bitti" dediği halde bitmeyen bir aşkla uğraşan, kendine aşktan ve şiirden başka stğınacak bir yer bulamayan Ayten Mutlu "bir okyanus ölüsü" sunmuyor şiirseverlere, tersine "hayatı sürükleyen bir nehre" akıtıyor şiirlerini. "göz yaşını" da okııyabilen ve "her oyküye bir yolcu" olabilecek okurlara sesleniyor Taş Ayna'da. (Derginin ya yunladığı öteki şiir kitaplarına ulaşamadım bir türlu) Başka Şiir Dergisini, sanatla ve özvcriyle yayımlamayı sürdürüyor Kadir Aydemir. Başka, uçarı, direnen, utangaç, şiiri savunurken dımdik duran bir dergi. Kadir Aydemir genç bir şair. ilk kitabı Sessizliğin Bekçisi'ndeki hakikularını ressam îbrankn Çiitçioğlu'nun resimleriyleyanyana sunuyor. Hakiku her babayiğitin harcı değil elbette. Hele genç bir şairin kolay kolay altından kalkacağı bir iş değil, değil ama Kadir Aydemir bu işten yüzünün akıyla çıkmayı başarmış. "Yaprak düşüyor/ Kalbimi tutuyorum.7 Eylül; Bir Kadın?" diyen bir şairin yazdıklanna dikkat edilir elbette. Daha çok öykülerinden tanıdığım Mehmet Zaman Saçüoğlu'nun ikinci şiir kitabı Sarkaç, zamana sarkıtılan bir çeKül sanki. Zamanı hizaya getirmeye çalışan Şİirleri değil Sarkaç'ta yer alan ürünler. Zamanla boy ölçüşme de değil, teslimiyet hiç değil. Peki ne? Sanki, sessizce öteki dünyaya hazırlanma: " Yıkanmadım/ Koku sürdüm/ Rüzgâr dinledim/ şarap iç tim/ Denize bakrım/ Hazırdıın..." diyen şiirler. "Tarih vc toprak"ın bitmeyen yüz leşmesine, "Zamanın" insanın elinden su içmesine, eski nişanlı, uyuyan kendi zamana saatin on ve arka yıizüne, yarım kalmış yol culuklara, gitme düşüncesinin gerçekleşrirılememesine, zamana bıraktığı yarım kalmış yolculuklara, citme düşüncesinin gerçekleş ririlememesine, zamanın bıraktığı boşluğa... ağır aksak yazılı şiir ler: "Bundan uöyle gemim, yolu sen scç./ Yokmuş umdıığıım hiç bir ülkede/ Nereye gitsem sığ, akıllar gelgeç/ tçimde bir adayı gösterir Necmi Zekâ'nın şıirini 20 Ş.'le (1993) tanıdım. Doğrusu başlarda ısınmakta zorlandım onun şiırine Sonra Koma'ya Varış (1994) geldi. Şimdi de 19812(K)l'de ya zılan tüm şiirleri Yavru Aslan'dan Konıı Komşu'ya çıka geldi. Üstelik iki yeni ki tabıyfa birlikte: Yavru Aslan'dan seçmeler ve yere Yığılanlar yere Çakılanlar ve Konu Komşıı. onun şiiri sert gibi dursa da şiirlerine biçtiği içem, konu ve sunuş ko fay yenir yutulur cinsten değil. Şürseverler biraz daha dikkarli okıımak zorunda lar Necmi Zekâ'nın şiirlerini. Günlük yaşamın karmaşasından üretilen şiirler na yatı, yaşananları, düşleri, çelişkileri biraz dolandırarak gösterse de, ironisini yitir memiş, samimiyetine güvenilir, şovdan uzak, atraksiyonlara sırrını dönmüş bir şiir ırmağıyla karşılaşmak önemsenmez mir1 "dudak boyası baldan tatlı kopkoyu taşmış/ sütünü gökten içen toprak sinmiş görünür/ taş kalkıp parçalanır mı kendi ni meğer yanıla" derken şair, bir başka yerde de "hangi döneme yetişsek/ yeni bir sevda ısmarlıyoruz" diyerek de sevda ya baskın çıkışına işaret etmeden duramıyor şair. Zor okunan şiir yoktur. C )kurun kendine çeki düzen vermesi gerekivor sıkı dokulu şiirlerin karşısında, o kadar. Bu da zor bir şey değil. Hüseyin Atabaş'ı kaç yıldır tanıyorum ben? Kaç yıldır onun yazdıklarına aşinayım? Kaç yıldır onun yazdıklarına aşina yım? Kaç şairi bir araya getirmiş, onların acemi adımlarına destek olmuş, ilk yapıt larının heyecanına katılmış Türkive Yazıları dergisinden beri sürmüyor mu arka daşlığım onunla? Yazdığı her şiiri biraz Ankara, biraz bcnim gençliğim olarak gördüğüm r lüseyin Atabaş'ın yeni şiir kitabı Dıişe Yazdım, "Yol Yordam" bilen bir şairin sıcak şiirleriyle yüklü. Sonra "Güz Şiirleri"yle hüzün ırmağını okur larıyla paylaşan ve "Sonra"yla da biten bir masalın başlangıcına dönen bir 1 lüse yin Atabaş şiiri duruyor önümüzde. Aşkı kendine dustur edinmiş, kıblesini sevda ya göre ayarlamış bir şair şu dizeleri yazmışsa, okumaktan başka elimizden ne gelir? "Imgesini ararken kendi ve kavuşmaksa/seviyorum şiirle dostlıık kurnıayı şair./ Aş, ekmek istemiyor insandan,/ yaşa başa bakmadan aşk istiyor kâfir!..." Evet, "Son birkaç yıldır içimdeki fırtına dindi" demesine bakmayın onun, aşk şiirleri yazmasını "fukara avuntusu" gibi görse de heyecanı, yaşama sevincini elden btrakmayan bir şairdir Hüseyin Ata baş. "Sen sığındığım koygun bir gölge/ içindeki kocaman gökyüzüsun./ Goçmen kuşların yııvası neredeyse/ orasıdır sendeki benim yurdum,/ bir göçmenin yurdu nc kadarsa!..." YılmazGruda'nınKuyıımcıılar(1980) kirabındaki şiirlerini şiirseverler unutmamıslardır elbette. Kuyıımcular'da Nâzım Hikmet, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, Behcet Necatigil, Ilhan Berk, O. E Toprak, Ahmet Arit, Attilâ Ilhan, Edip Cansever, Cemal Süreya, Tıırgut Uyar, Ece Ayhan, Can Yücel, Ülkü Tamer, HilCUMHURİYET KİTAP SAYI 685 J SAYFA 12