Katalog

0 K U R L A RA \smet Zeki Eyühoglu 1925 yılında 'Trabzon Maçka'da dogdu. îlkokulu Maçka 'da bitirdi. Ortaokula lstanbul'da başladı. Bu yıllarda Nâkşibendi Tarikaîi'ne de girdi&i için Ortaokulu geç bitirdi. Lise ögrenimine Pertevniyal Lisesi'nde başladı daha sonra Ve/a Lisesi'ne geçti ve oradan mezun oldu. 19401946 yıllan arasında tarikat konusunda derin araştırmalara girdi. Nâkşibendi ve Halveti dergâhlanna dcvam ctti. Mevlevilige yakınlık duydu. Sonunda Bektaşilikte karar kıldı. 1948 yılında htanbul Üniversitesi Felse/e Klasik Filoloji bölümüne girdi. Burada; Tezli Felse/e Tarihi, Sistematik Felse/e, îlkçağ Tarihi ve Latince'de ihtisas lisansı yaptı. 1953 yılında mezun oldu. Gazetecilik Okulu 'nda Saııat Tarihı ve Felsefe hocalıgı yaptı. 19561958 yılları arasmda sanat tarihi ve felsefe öğretmcnliği yaptı. Bir yandan da Trabzondakı Hakimiyct gazetesinin yazı işleri müdürlüğünü yapıyordu. Edebiyat öğretmenligi için istedigi izin lürkoloji mezunu olmadıfo. gerekçesiyle kabuledilmeyince 1959 yılında Trabzon'dan htanbul'a döndü. Bu tarihten sonra resmi görev almadı. Gazetelerde yazılar yazmaya başladı. Araştırmalannın sonuçları da yavaş yavaş kitap olarak kendini göstermeye başladı. Bugün kitaplannın sayısı yüzü aşmış durumda. tsmet Zeki Eyüboglunu tanıtmaya çalıştmbu ha/ta. Boîkitaplı günler. TURHAN GÜNAY llhan Akşit'ten "Mitoloji" Ege'nin Iki Yakasının Ovküsii üii değişik yerlennden toplanan 10Ö.000 kiijilik ordu Helena'yı geri gerirmek ve onun öcünü almak için Troya Seferi'ne çıkar. Tüm dünya, "Menelaos'un karibi llelena Tro yalılar taratından kaçırıldı, bu yüzden yıkılmayı hakctti" diye düşünür. Oysa Helena kaçırılmamış, kendisi altın pırıltılar içinde gördüğii yakışıklı Troya prensinın arkasına takılıp gelmiîjtir. Kaçırılmıs olsa idi Sparta hazinesini de yanın da gotürebilir miydi r Sarayda hiç kimse onun * kaçırıldığının iarkına varmamış mıydı? I'ek başına bir kişi onıı koca sarayaan kimsenin haberi olmaksızın nasd kaçıracaktı? Bir de konuyıı bu şekilde görelim ve dünvaya da gösterelim. Zira Hekabe ve Priamos, gelin leri 1 lelena'ya "Git kızım, bu kanlı savaşı bitir" dediklerinde l'roya'dan ayrdmamı^tı. Bu da Helena'nın kendi isteği ile geldiğinin ispatıdır. Yine llyada'nın kahramanı olarak dünya Akhilleus'u kabul eder. Oysaki bizce destanın kahramanı Hektor'dur. Hektor, Anadolu'dan yarduna gelen Lvkialılar, Karialılar ve Mysialılar gibi birçok ulusun oluşturduğu ordunıın başkomutanlığını üstlenmiştir. Yurdunu korumaktan başka hiçbir arzusu yoktur. Bile bile vücuduna silah işlemeyen ve tanrıların korudıığıı Akhilleus'un karşısına çıkar. Hektor daha ilk mızrağını hrlattığında, mızrak Akhilleus'un vücudunu delecek iken kırılıp yere diişer. Hektor, bunun tanrıların işi olduğunu ve kendi öliimüne karar verildığini anlar. Onun için Akhilleus'tan; öldüğünde üzerindekilen almasını, çıplak vücudunu babasına vermesini, bunun karsjilıfiında armaöanlar almasını ister. Oysaki Akhilletıs, Hektor'un (ildürdükten sonra çıplak vücudunu arabasının arkasına bağiayarak babasının, annesinin, eijinin ve sevenlerinin gözleri önünde yedi defa Froya çevresinde sürükler. Bu öfke, bu kin nedendir? Arkadaşı Patraklos'u öldürdüğü için ise I Iektor'ıın da birçok kardeşini, yüzlerce arkadaşını ve dos tunu Akhilleus öidürmüştür. Bu bir caniye bile yapılmayacak bir hareketti. O soylu Hektor, yurdunu korumaktan başka ne yapmış\\> Yine de dünya bu cinayete hoşgörü İ K bakmakta, ÂkhilK us'u kahraman olarak görmektedir. Priamos, surlaın. üzerinde savaşı seyre derken yanından ge çen Helena'ya "Cn ' kızım otur yanı ba^ı ma, bak eşine dostu na, kim şu geni^ omuzlıı yiğit" diyecek kadar hoşgörülüdür, sevecendir, erdemlıdir. Troya yakılıp yıktldıktan sonra ihtiyar Priamos cildürülmü^, güngörmüş karısı \ le kabe esir edilmiş, gozlerinin önünde kızı Polyksena, Akhilleus'un mezaıı başında kurban edilmiştir. Bir anne için bundan da ha acı ne olabilir? Buna kimin kalbi daya nabilir, Hekabe de burada Anadolu kadınının metanetini ve kahramanlığını gös termiş, dimdik, yaralı SAYFA 3 bir aslan gibi onların karşısında durmuştur. Biz de 10 yıl düs,manlara karşı dııran ve savaşan bu kutsal şehri, onun destanını iyi yorumlayarak ve göğ sümüzü kabartarak saniplenmck gereğını duymak tayız. 1980'lerdeABD'nin lstanbul konsolosu olan rahmetli Mr. Daniel Newberry'e bunları böyle anlattığımızda, bizlere hak vermiş, ancak "Bize ılkokuldan beri bu !je kilde anlatılmıştı. îlk defa olayları bu yonüyle gördüm" demis ve ilave ederek "Tür kiye olarak bunları dünyaya bu şekilde anlatırsanız, dünyanın bakışını değiştirirsiniz" demiştir. Dünyanın alıştığı, benimsediöi fikirleri değiştirmenin kolay olmadığını biliyorum. Van Gogh ve Michelangelo gibi kitapların yazarı olan ABD'li Trving Stone, Trova hakkında bir kitap yazmak için Çanakkale'ye geldiğinde 1 ay boyunca bu konuyıı rartışmış, tize hak vermesine ragmen kitabını "The Greek Treasure" başlığı altında yayımlamıştı. O nedenle bizler, Izmirli ozan Homeros'u bu gözle okuısak, herhalde düşüncelerimiz çok değişecektir. Atatürk ve Fatih Sultan Mehmed in yaptığı gibi Hektor'a da sahip çıkıp, onun bizden biri olduğunu kabul etmek zorundayu. Kitabı yayımlamaya karar verdiğımde Atina, LoLivvre, British Museum gibi ünlü mü zelerde ıncelemeler yaparak aralarında totograflar temin ettim ve kitabı dünyaca iin lü eserlerle süslemeyi diişündum. Kitap böylece öykülerde bütünleşmiş oldu. Mitoloji'deki efsanelerin esas knnıısu Troya çevresinde uluşmasına ragmen, diğer konular Ege'nin iki yakasında geçmekte idi. Bu nedenle kitabımızın adını "Ege'nin iki Yaka sının OyküsüMitoloji" kovdıık. Bu kitabın Türk kültürüne kazandırılmasını sağlayan Akmerkez yöneticilerıne teşekkür ederken, şimdi sizleri eski çaöların o gizemli dünyasında bir gezintiye aavet ediyoruz. • Mitoloji Egenin tki Yakasının Oykiisü/llban Akjit/Akşı/ Kültıir ve Turızıu Yayınalık/216 s. Gtzemli dünya Hyads'nın kahpamanı îlhan Akşit, bu kez de bir " Mitoloji" Jcitabıyla karşımızda. Kitabın "Önsöz"ünü sunuyoıuz aşağıda. İLHAN AKŞİT itolojiye olan ilgim, 1968 yılında Çanakkale Müzesi'ne atandıgım yıllarda başladı. Antik kalıntıları yanında efsanesi ile de unlii olan Troya'yı anlamak için önce Homeros'un tlyada Destanı'nı okıımam gerekecekti. Çunkü Troya Savaşı'nı şiirsel bir dille anlatan bu inanıl maz destanın içinde her şeyi bulmak mümkiindü. llyada'nın ilk sahifelerinde Rhryseli rahip Rhryses, Tanrı Apollon'a yalvararak "Birgün sana yaraşır bir tapınak dikti isem, gözyaşlarımın öcıinü al Akhalardan, oklarınla" diyerek Appllon Tanrı'ya yalvarıyordu. Demek ki MÖ 1200 yıllarında savaşın geçtigi bir bölgede bir Apollon Tapınağı mevcııttu. Böylecebu fikir beni ycri belli olan Apollon Smintheus TapınağVnda beş yıl kazı yapmaya sevk etti. Daha sonra Troya'nın alınmasını sağlayan ve bugün Troya'nın simgesi haline gelen tahta atı yapabilmek için birçok eserebaşvurmak zoıundakaldım. Bu iş beni mitolojinin derinliklerine indiriyor, merakımı körüklüyordu. Bu sırada Çanakkale'ye gelen mitoloji yazarı Sayın Azra Erhat benim heyecanımı ve mitolojiye olan ilgimi görünce, kendisinin bir mitoloji sözlügü yazdıgını belirterek benim de bunu bir bütün olarak kaleme almamı tavsiye etti ve yabancı dilde heniiz Türkçeye çevrilmeyen bazı kaynakları bana temin edin yardımcı oldu. Onun için Azra Erhat'ı şükran ve rahmetle anmakrayım. Homeros; îlyada'sında 10 yıl süren savaşta son 51 gününü anlatır. Bu savaşın öncesi ve sonrasını ise MÖ 5. yiizyılda yasjayan Sophokles, Euripid.cs ve Aisknylos ile Roma Çağı'nda yaşayan Vergilius gibi yazarlar tamamlamıştır. llyada, Hektor'un ölümü ile biter. Bu savaş ilk doğubatı savaşıdır. Yunanistan'ın M KİT/UP Imtiyaz Sahibi: Cağ Pazarlama Cazete Dergi Kitap Basım ve YayınAŞyi temsilen Cumhuriyet Vakf ı adına llhan Selçuk ( Yayın Danışmani: Turhan Cünay Sorumlu Müdür Mehmet Sucu • Cörsel Yönetmen: Dilek Akıskalı o Baski: Sabah Yayıncılık AŞ c Idare Merkezi: Türkocağı Cad. NO: 3941 Cağaloğlu, 34 334 İStanbUİTel:(212)512 05 05 Reklam:PubliMedia C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 6 7 7