Katalog

^MASUMANKAFAOGLUBÜKE nüyor. Bu ölümün nedeni, ailenin alacakaranlıkta ve gizli kalan noktalarından biri olarak romanın fonuna yerleşiyor. lnci Aral "Mor"da bir ailenin öykiisünü anlatmış. Roman, 22 Eylül 1999 gü nünde yaşanan 24 saatlik bir zaman diarklı intihar biçimlerinüı geridc bıliminde geçiyor, hatırlanan çocukluk ve rakılan son not gibi bir iz taşıdığı;ençlik yılları da bu 24 saatte ayrı anlamnı düşunürsek, her intihar şekli de ar veriyor. anlaşılmayı bekleyen bir imge olarak görülebilir. Her zaman olmasa da, bazen Orıız yıllık karısını terk edip, kendinintihar nedeni, intihar ediş biçiminde den otuz yas. genç bir kadınla birlikte gizli olabilir. Örneğin yüksek bir binaolan ve bu kadından bir de erkek evlat dan atlamak, sevgili tarafmdan reddediledinen llhan, romanın baş kişisi duru miş bedene ağır bir darbeyle ceza vermunda. Ilhan'ın hatırladığı ilk anısı, anmek gibidir. Beyne sıkılan bir kurşıın nesinin ölümü nedeniyle yatılı okuldan ise, düşünsel hataları, alınmış yanlış bir izin alıp eve geldiği gün. Daha sonra bu kararı ya da beyinde atıJamayan düşüngüniin kardeşleri Armağan ve Gülcan'ı celerin temizlenmesi gibi düşünülebilir. da nasıl etkilediğini görüyoruz, her biriHer intiharın farklı ncdcnlcri olduğunu nin başka yönleriyle hatırladığı annele düşünürsek, her ölüm biçiminin Je bu rinin ölümü, hepsinde derin iz bırakınedenlerle bir bağı olduğunıı düşünmek yor ve 22 Eylül günü bir araya geldikleyanlış olmaz. rinde hâlâ bu izleri taşıdıklarını öğreniyoruz. Çoğu intihar biçiminin bir şiddet eylemi olduğunıı da nemen eklemek gereRomandaki olaylar llhan çevresinde kir fakat bazı durumlarda şiddet öğesigelişiyorgörünüyor fakat asıl Kahraman ni sorgulayabiliriz. lnci Aral'ın "Mor" olan kardeşi Armağan ön plana çıkıyor (Hpii/on Yayınları, 200 i) adlı son roma ilerleyen sayfalarda çünkü gerçek anlamnında neredeyse bahsettiğimiz her tür da ruhsal çözülmeyi gerçekleştiren kaintihar biçimi yer alıyor. Bıınlar arasın rakter Armağan. Ayrıca kitabm başlığı da, romanın temelinde yer alan annenin "Mor" da Armağan ile ilgili, mor onıın bir kış günii, üstünde çok ince dekolte rengi, o küçük bir çocukken gökyüzünü bir elbiseyle denize doğru ilerleyen immora boyamak isteyen çocuk. Daha çok gesi, diğer tüm intiharlardan farklı gökadının bağımsızliK hareketiyle özdeşrünüyor. Böyle bir yolla ölüme gittiği leştirdiğimiz bu renk, romanda cok farkanlatilan birisi sanki kendisine ya da başlı bir anlatımla dile getiriliyor, natta erkalarına ceza vermekten çok, özüne keksi bir ton kazanıyor; kendini anlatadönme isteğiyle, diişünme yetisini kay mayan, duygularını dile getiremeyen bir bedip hareket eden biri gibi tanımlanerkeğin belirsizlik rengi olarak kendini mış. Bu satırları okurken, ölıimii düşün mor içinde saklaması olarak görünüyor. meyen biri olabileceği akla yatkın görüRomanın kuşkusuz en etkıleyici yanı, ilk sayfalarda Ilhan'ın gördüğiı rüya ile gerilim yarat ması. Bu rüya savesinde okur ilk bas tan beri yolunda gırmeyen gerginliği nisseuiyor. Roman boyunca ölüm kol gezivor, ölüm döşeğinde yatan, ölmeyi bekleyen bir adamın ölümü çok önemsiz görünürken, aynı yaşlarda bir başkasının oliimü romandaki tüm yasamları etkileyecek güçte olduğundan, ölümde bilebirhiyerarşiolduğunu hatırlatıyor. Romanın sonuna doğru gerilim iyice artıyor, örneğin "bir çığlık koptu" (s. 317) aniden ölüm düşüncesini akla getirirken, aslında bir bebeğin pasta tabağınaelini sokması yüziinden olduğunu anlayıp rahatlama sağlıyor. Son sayfalarda artık her an her şeyin olabileceği duygusıı çok iyi verilmiş: Patlamaya başlalnci Aral "Mor'da bir allenln öyküsünu anlatmıs. Roman, 22 Eylül 1999 B U L M A CA ünee aşağıda tanımları veri len sözcükleri bulmaya çalısın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimue yazm. Sonra çizgilerin altlanndaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa, bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıuan asağıya doğru, Turgııt Toygar'ın şiir kitaDinın adını ve alıntıladığımız şiirinin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, aynı şiirden bir alıntı ortaya çıkacaktır. Dikkat: "H/5" ve "Ü/56" harfleri ipucu olarak yerine konmuştur. Tanıtnlar ve sözcükleriniz: A. Eski Yıınanlılarda, belli bir biçimi ve karakteri olan müzik yapıtı. 79 13 61 76 64 İ K H I MUMCUOfiLU Mor F dizeleri de yer alan şair. 3 63 14 24 46 38 35 16 H. Tropikal Afrika'da (Gabon) yetişen ve daha çok kaba dokulu, yarı sert ve yarı ağır gri/pembe bir odun veren ağaç, ozigo. 23 39 28 36 81 19 1 7 I. "... Felsefe Bahçesi" (Salâh Birsel'in bir deneme kitabı). 32 50 26 78 27 11 10 41 44 49 " Cinayeti" {.lir romanı). (Agatha Christie'nin 59 31 69 80 71 6 21 66 55 58 68 51 B. "Jane ..." (Charlotte Bronte'nin romanı). 40 12 70 74 C. Herkesçe duyulma, yayılma. 53 52 77 33 K. Eski Yunan mitolojisinde, îstanbııl Boğazı'na Bosporos (Inek geçidi) adını veren rahibe. 25 9 D. Kalbin, gevşeyip kasılmasından ileri gelen kımıldanışı. 22 15 8 60 L. " Diyordu" (Friedrich Nietzsc he'nin bir yapıtı). 20 62 43 29 42 54 34 47 37 57 30 72 E. "SansürttürmeŞair..." (Akgün Akova'nın bir şiir kitabı). 4 75 18 67 65 F. "Gahi zerre geh güneş gahi kamer gahi..."(Niyazi, XVII. yy.) 45 2 73 48 17 875. sayının çözümü A. Bayındır, B. Inuit, C. Ryn, D. Dostlukların, E. îren, F. Rıza Zelyut, G. Ibibik, H. Karlı Kayın Ormanında, I. lü, J. Sızım Sızını, K. Irs. Şiir: G. "Yürü Direncim" adlı şiir kitabında, "Coşku/ Fazla şişmiş bir balon/ Rengârenk kaynıyor yüreğimde./ Ben değilım o/ Şarabın burukluğu/ Dudağın iulidi/ Ve acamadığın kapı./ Şimdi sar beni/ Umutlar /il takmış/ Çıldırıyor acı." yan havai fişekler, müziğin gürültüsü, si nemaskop bir havayla anlatılmış. Sesler, roman boyunca gerçekten de ince efektlerle dııyulur kılınmış, uzaydan sessizlikler, bir yaz babahının sessizliği, bir annın vızıltısı, romanu kendine özgü bir derinlik kazandırmış. "Mor", kadın erkek ilişkileri ve evlilikkonularına pesimist birgözlebakıyor. llişkilerin surmesini neredeyse saJece giiç dengeleri sağlıyor. Bu güç de, sevgiden çok, para ve kişiliklerin verdiği biı "sezdin dünyanın sızılannı uzaklannızı yontum bir yokluk bir ayna birdir ikisi Urtan Mısırh" gününde yasanan 24 saatlik bir zaman dlllminde geçiyor. CUMHURİYET KİTAP SAYI 677 cesaretten kaynaklanıyor; yaşam karşı sında başarısız bir erkeğin, karısı ve kızıyla ilişkileri de başarısızlıkla sonuçlanırken, güç sahibi bir erkeğin ilişkilerini sürdürmesi, çevresine beklentilerini doğrudan söyleyebilmesi ve bu beklentilerin aynen yerine getirilmeleri, onun ilişkilerini kolaylaştıran bir unsur olarak ortaya çıkıyor. Böyle bir giiç karşı sında gıiçsüzleşen kadın ise, giicü erkeği yok ederek bulmaya çalışıyor. • aydasu@hotmail.com SAYFA 23