Katalog

birlikte çalıştığı sıralar anlamındaydı. Arel nedense bu anlatımı bir öğretmenöğrenci ilişkisi olarak yorumlamıştı. Sonradan New York'a gittiğimde kendisine telefon edip göruşmek istediğimi söyledim. Telefonda, onun eserlerinin l'ürki ye radyolarında başka besteci adlanyla anons edilerek çahnmakta olduğundan yakındı. Ve "Bcni Turk bile saymayınız," diyerek görü^me önerimi re J etti. Filiz Ali, Arel'in ölümünden sonra onun hakkında üç yazı çıktığını (Filiz AJi'nin, Bülent Ecevit'in vc I. Mimaroğlıı'nun) belirtiyor, sonra da bir daha hiç anılmadığından yakınıyor. Türkiye'de Arel'in biyografileri Gültekin üransay'ın "Batı Tekniğiyle Yazan 60 Tiirk Bağdarı"(Küğ Yayını 1965) adlı kitabına daya narak yazılmıştır. Yıllarca kendisi de yenilemediği için aynı bilgi kaynak olmuşlur. Ben de "Yirmibeş Türk Bestecisi"(Fan Yayıncılık 1989), "Zaman tçinde Müzik"(Yapı Kredi Yayınlan 1994) ve "Çağdaş Türk Bestecileri" (Pan Yayıncılık 1997) başlıklı kitaplarımda gerek Oransay'ın bilgilerini gerekse Filiz Ali'nin Şubat 1981'deki Gösteri Dergisı'nde yaptığı söyleşiyi kaynak alaruk hazırlamıştım Bülent Arel maddelerini. îlhan Usmanbaş'ın biyografisini içeren "Ölümsüz Deniz Taşlanydı" (Yapı Kredi Yayınları 2000) başlıklı kitabımda Arel'in Usmanbaş'a yakın etkisini anlatıp, bir dosr olduğu kadar bir dünya bes tecisi olarak işledim. Usmanbaş ile Arel'in ortak paydaları, yeniliğe açılan pencereleri olduğu kadar önceki kuşakların yurtdışında eğitim görmelerine karşın onların yurtiçinde eğitilmiş olmalanydı. Benim kitabımda Usmanbaş, Arel'in anısına bir mektup yazmıştı: "Biliyorum yargıların ölümcüldür. Hep daha iyiye varmak için bu ölümcül yargılar içinde Arel üstüne yanlanlar tarihli bantları dısında ne yazık kı niçbir müziği ni tanımıyoruz" demişim. Bir yıl sonra ölütn yıldönümünde Cumhuriyet'teki yazımaa aynı satırlan yinelemişim: "Ne yazık ki radyolarımızda korunan banllarda onun ancak bu ilk dö neminden, geleneksel üsluptaki çalışmaları var. Kendisini müzik tarihinde öncii kılan ve plağa alınmış nice Elektronlk müzlk glbl son derece dlslplln gerektlren bir aianda blıyük özve elektronik çalışriyie çaiı$an Bülent Arel'in madalyonun diğer yanındaki o cocuksu, uçarı klması henüz bu$lllğini tanıyoruz bu kltapla. ralara ulaşmadı," demişim! 1997'de Dağhan Baydur yaşadın,"diyordu ve Arel'in yaşam öyküile düzenlediğimiz Galatasarayh Bestecisü kadar kişiliğini de çiziyordıı bu mekler projesindeki dokuz besteci arasında tup. Cavidan Selanik'in "Müzik Sanatının Arel de yer alıyordıı. Ilhan MimaroğTarihsel Serüveni"(Doruk Yayıncılık lu'nun yardımıyla "Mimiana 1: Flux" ad1996) başlıklı kitabında Arel maddesi, yalı yapırın kaydı elimize ıılaştı. ACA Newzarın Arel ileTRT'den olan yakın dostluYork ile haklar konusundaki anlaşmazlık ğundan ötürü oldukça kapsamlıdır. Alınedeniyle eserin ancak yarısını, 4'20"lik met Say'ın Türkiye'nin Müzik Atlası'nda süresini CD'ye alabilmiştik. Yapıtın tümü (Borusan Kültür ve Sanat Yayınları 1998), konser gecesi Cıeyvan Macmiılan'ın haÜner Birkan'ın Okııyucunun Kitabı'nda rika koreografisi ve Ufiur Seyrek'in solist(Borusan Kültür ve Sanat Yayınları 2000) liğindeki harika danslarla Lütfii Kırdar ve Irkin Aktüze'nin de Müziği Dinlemek Salonu'nu dolduran dinleyicilere sunuladlı dizisinde Arel biyografileri özetle yer du. alır. Aktüze'nin çalısmasında Arel'e ait birkaç yapıtın ayruıtıL açıklanıası da varYalnız benim kuşağun, ya da yalnız müdır. Kasım 1990'da Arel'in ölümünden zik meraklıları değii, salonu dolduran hemen birkaç gün sonra Güneş Cjazeteherkes büyük ilgi gösterdi Bülent Arel'e. sindeki yazımda yakınmışım: "Arel'in Diğer Galatasaray Liseli besteciler araarasıra radyolarımızda çalınan çok eski sında dört dakikalık bile olsa elimizde Arel müziğini örnekleyen bir CD oluşmuştu. O sağlam kontrpuan dokusunu elektronik ortama uyarlayan kuyumcu in celiğini biraz da olsa duyabıliyorduk. (Neyse ki şimdi Filiz Ali'nin kitabına eklenen CD'de Mimiana 1: Flux tümüyle yer alıyor.) 2000 yılının Ağustos ayında Ahmet Gürsoy ve Ahmet Yürür'ün giıişimleriyle Ilhan Mimaroğlu ve Arel'in arşivleri Yıldız Teknik Üniversitesine teslim edilmişti. Onların elektronik müzik stüdyolannda ancak bir kezyorumlanmış, bir daha yinelenemeyecek olan bant kayıtlarıyla, ougüne dek CD ya da uzunçalar üstünde yer almış akustik ya da elektronik ortam (ya da ikisini birleştiren ortam için) yazdıkları yapıtların analog kayıtları topİuca bir araya getirilmişti. Bu CD'lerden üçü Bülent Arel'in yapıtlarına aitti. Mimaroğlu dokuz CD'den oluşan kendi yapıtlarına açıklamalar içeren bir kitapçık eklemişti, oysa Arel'in yapıtlarında hiçbir açıklama yer almıyoruu. Bir başka üzücü konıı da Arel'in son iki ydında Stonybrook'ta yaptığı son çalışmaların kayıtlar arasında obnayışı idı. Bu kayıtlar için Daria Semegen'e başvurulması gerekiyormuş. Elimizdeki Filiz Ali kitabuıda da Arel'in yalnız 196174 arasındaki yapıtlarından ömekler bıılunu yor. Yine Stonybrook'taki son çalışmaları yer almamış. Filiz Ali'nin kıtabı çok önemli. Arel gibi bir öncüyü müzik adamı olarak ve insan yöniiyle yeniden tanıtıyor. Aslında bu çalışmanın Ingilizce olarak basılması belki Amerika ve Fransa gi bi bestecinin yaşadığı ve çağdaş müzik merkezlerinin yer aldığı ülkelerde Türkiye'den daha çok ses getirecektir. • Evin tlyasoğlu evinilboun.edu.tr "Elektronik Müziğin Oncüsü Bülent Arel", Filiz Ali, Iş Bankası Kültür Yayınlan, Ekim 2002,208 sayfa. İ M K İ T A B V İ Y A Y I N RI 60'lar... 70 ler... 8 0 ' l e r Mücadeleden yılmayan bir Mülkiye hocasının anıları... Türkiye'nin en hareketli yıllannın öyküsü... Siyaset ve bilim dünyasının bilinmeyen yönleri... Özellikle işçi ve öğrenci hareketlerine tanıklık eden bir gözün ironik, özalaycı, coşkulu anlatımı... 27 Mayıs, 12 Martve 12 Eylül günlerini, ülkemizdeki siyaset ve sendika hareketlerini roman tadında okuyacaksınız. tU4s., 6.İÜ0.000.1L f Yayınevi Ankara Kızılay KonurSokakNo. 17 i Tel { 3 1 2 ) 4 1 9 4 6 1 0 1 1 eposta: ımgePlmge com.tr Genel Dağıtım Ankara Kızılay Konur Sokak No. 43/A Tel ( 3 1 2 ) 4 1 8 2 8 6 5 Faks:(312)425 65 3 2 Kitabevi / Dağıtım Istanbul Kadıköy Muhürdar Cad. No: 80 Tel (216)3486058 Fate(216)418 2610 Kitabevi Ankara Kızılay Konur Solak No. 17 T«l: (312)418 1942 Kitabevi Ankara Kızılay Konur Sokak No. 3 Tel: ( 3 1 2 ) 4 1 7 0 9 7 3 Kitabevi Bodrum Oasa Alışven? Kültür ve Egience Merkezl NO83B105 T * (252)317 0 1 9 3 <\ www.ınmc.c .coın.tr IMGE kitabevi SAYFA 7 CUMHURİYET KİTAP SAYI 678