Katalog

0 K U R L A R A Balkar ve Dünya siırınin cn büyiik sairlcrındeıı biri olan Kaysıtı Kıdıcv 1917 yılında doğdıı. Küçüklüğünden itibaren KanıçayBalkar âdctlerine göre tam bır Kdfkasyah tcrbiycsiyle hüyütüldü. Kafkasya 'nın eşsiz doga giizclliklcriylc çocııklıtğnndd tanısan Kıdıcv 'iıı ydşannnın temcdfelsefesi olan özgürliik dıtygusu Kafka slardci soludıığıı havayla içine sindi. Elbrus dağı eteklcrinde, at sırtında mutiu bır çoaıklıık dönenıı yasayan Knliev, ortaokuldayken şıır yazmâya baslddı. Çevresındeki ınsanlar çaltsmaktan ve şdrkı söylcmcktcn hoslaridn insanlardı. Knliev onlan anlamaya çdlısırken ımlara olan sevgisini dc katlıyordu. Kıdicv yüksek ögrenimı için 19 i 5 yılında Moskova Dcvlct Tiyatro Enstitüsü 'nc girdi. Aksdmları da edebiyat enstitüsü'ne devdm ediyordu.. Sonra savaş yılları basladı. Knliev ordııya yazıldı ve bir çok kcrelcr yamldndı. Savdş sona ermeden halkı topyekün sürgünc göndcrtlcn Kıdiev halkıyla birliktc sürgüne gitmeyi tercih ettı. Kırgizistan 'da yaşadıg'ı sürün günlerinde balkıyla irliktc büyiik zorlıtklara kdtldndı, vatan özleıniylc yanıp tulustu. 1957 'dc so/id ercn sürgun boyunca özgürliiklerin sairi olarak doğdu Kdysm Kıdicv. KdrdçdyBdlkar ve dünya şiirinın bu büyiik ustasına dyırdık sayfalarımızı. Bol kitaplı günler... SUMAN KAFAOGLUBUKE "Kenarda" ıı hüfta ilginı, hir ilk ıonıan tanıtmak istiyorııın sizlcrc. 1970 do^ıımlu Av han (icçgin adlı gcnı; bir yazarın ilk roınanı: "Kcnarda." Aslında hir roman detıemesi clcmck daha doğru olur, çünkü klasik romandan ıızak hir roman anluyışıyla yazılınış "Kcnarda." İlk saylalar bovıınca kitaha konsantre olun anlamakta Lpcy gü(,lük «,'cktiın. Sanki açık bırakılmış lıir kamcra hor şcyın görüntüsii nü kaydctmı^ \x biı ^ckildc sözfiıklfir doknıüs okııra aktarıyor hissıne kapıldını. l lic, bir kalıı aıııanın olmadı^ı sadccc sokak rüntülcrınin aktaııldığı uzun böliimJcr yunca süriiyor roman. Ronıanın kahramanı sandıj*imız kişınin gitıiği, bulıındıığu ınc kâıılan cn incc avrıntılarına kadar öğrcnıvo rıız oysa kahramanın kını oldıı^uıuı ncdcn buralarda ^czdij>inı roman bıttığınde bilc hâlâ bilım'digimizi anlıyorıız. Ncdcn "Kcnarda"? Bana cn sık sorıılan sorulaıın başıtıda nasıl bıınca kitap arasında bir tancsinı scçtiğim olııyor. ( ierçcktcn dc clinıc hcr lıalta onlarca kitap j^cçivor, bunların bazılarını yazar ların kendilcıi, ba/.ılaımı da yavımcılar yollııyorlar. Onccliklc romanları ayınyorunı, bıınlar aı asmda daha öııcc okumadı^ım yazarların kitapları ozclliklc ılj;imı çckiyor. Bir de tabii ronıanın kapağı, arka yazısı ^ibi şcyIcr onıı okııma istcği ııyandırıyor. Ayhan Cîoçgin'in romanında kapak önem lı bıııınsıii oldu. Kapakta Andrc Kcrtıisz'in 1^54 vılında ccktı^ı bir roro^raf ycr alıyor dıı, sanırını ııail biı Lablova bcnzcvcrı bıı fotof>rahn ııvandırdı^ı valnızlık lııssı çok giiı, liiydii. Andıc Kcrtcsz, acaba v°k scvdi^ım yazar Inırc Kerrcsz'ın bir yakını mı olııyor diyc nıcrakımı tla uyandırdı vc boylccc ro manı okıımaya başladını. Romanda ilk tark cdilcn, hcr şcvin gcniş zanıantla anlatılması: roman boyunca hcr !jcy hcp yapıla^cldiği «ibi süriiyor havasında yazılmış. Rır trcnc ninmek, bir akrabay la kar^ıla^mak sanki hiç dıırmadan tckrarlanan, dcvinimsız bır zaman dilimi ıçındc yı nclencn olavlar dizisini andırıvor. Bıınu ro man icındc yazar da sık sık tckıaılıyoı, "(b)iitün dcvinim bu biivıik dcvinimsizliğc cklcniyordu" (s.19) "(b)ellı bdirsiz, karar sızca var olan, içcriyc dokıınan, oraya vcrlcşen, karanlık, kapalı, gölj^c varlıklaıa, var dansa voka yakın başka varlıklara cklcnıp çoğalarak içındc biı cksiklik olarak biivüyordu." (s.59) Roman boyunca anlarılan hıçbıı ştryın bir şev katmadıöını da tanı da yazarın dcdiöi gibi okıır rark ctmeye başlıyor. Romanda sürekli altı çizilcn dcvinimsizlik, ilcrlcven sayfalarda sadecc ılcvınım dı^ında kalıııak la yctinmcyip avnı zamanda varlıksızlı^a da dönüşüyor. Devınimin olınadığı ycıdc varlık da soluyacak ycr bıılamadıgından, roman hiçbir yaşama girmcdcn, hiçbir karaktcr varatmadan, hiçbir varlıgı tanımamıza izin vcrmedcn sürüp gidiyor. Sürüp gidiyor diyorıım çıınkii roman bovıınca tek hissedi len, bir tıenin pciRercsindcn scyrcılilcn dıırağan bir manzara. Anlatılan manzara, bir îstanbullıınun hiç yabancı olmadığı sokaklar, kalabalık, trcn garları, mcz.ırlıklar, park lar. Arada kaışınııza çıkan birkaç tiııcrci sokak çocuğu düjinda kimscylc fazla yiiz yüze gelemcdiğimiz bıı aıılatı bu. Bütiin bu gcniş zamanda, dcvinimsiz bir B manzara anlatımını bir romanın bir bölümünde çok scverck okuyabiliriz rakat tüm bir roman bu tonda sürüncc neyin anlatıldığını unutuyoruz. Orncgin romanda ilk kez bir kişinin isnıi (Sııat Bcy) ancak 51. sayfada karşımıza çıkıyor, acaba buöncmli bir isim mi, aklımızda tutmamız gerckir mi, bilcmiyoruz. Sonra bıı ısmin hiç de önemli olmadığı ortaya çıkıvor. Çünkıi bıı romanda kişUer görüntü ofma nın ötcsındc bir varlık göstcrmiyorlar. Yinc ilginç bir şckildc "(h)aftanın kımi giinleri N. yi görmck için öglcyc doğru dışarıya çıkıvordu" cümlesini 10. sayfada okuduktan sonra bu gizcmli N.'nin kim olduğu hakkında aydınlanacağımızı düşüniivoruz. Ovsa N.'den bır daha ancak 98. sayfada söz cdiliyor ve bıırada romanın başına döndüğümüzü, sayfalar arasında hiç harckct ctmcmiş oldıığumuz sanısına kapıhvoruz. Hlbettc tüm bunları Ayhan Geçgin belli bir roman denemesi için gerekli görmiiş olabilir lakat son dcrece zorokunan bir kitap çıkmış ortaya. Ciörünen manzaraları uzun listelcr halinde aktarmış, roman bittiğinde bunca yolculuk yapmadan da bıı sona varabilece1 ğımizi düşünmeden edcmiyoruz. Açık Küıüphanc tntcmcttc kitap scvcild için hcr gcçetı gün ycni silclcr kurııluyor Bilgisayarın karsısında uzun saatlcı gcçircı biri olarak bu edebiyat sitclcrini sık sık zıva ret ediyoıum, arada ilginç ycnı ycılcıc dc rastlıyorıım. 1 Icm ycni çıkan kitapları vakın dan takip clnıck icın hcm dc okurlarm ki taplar hakkında düşüncclcrini oğrınmclhoşııma gidivor. Cîeçenleidc www.bookcrossing.corr <http://www.bookcrossing.com >adlı bir siteyi fark cttim. Basinda da bookcrossın^ hakkında vazılar çıkmış. Bıı sitcyi kuranla rın amacı tüm dünyavı açık bir kııtuphane ve dönüştürmck. Bu fikir çok sayıda in.sanır noşuna gitmiij anlaşılan, sitcnin .şimdıden yüzlcrcc iıycsi var. Sitenin önerisi ^öylc: okııdııgunuz bir kitabı ya da birkaç tanesini kütünhancnizdt boş boş duıacağına, alıp bir başkasının onıı bıılacağı vc okuyacağı bir yerde bırakmanız, Bir narkta, ıcstoıanda, trcndc bırakabilırsiniz kitabı. Kitabın ıçine küçük bir not yazarak ona bu sitede vcrilcn kimlik numarasını yazıyorsunuz, ardında da sitcyc girip kitabı nerede ve nc zaman bıraktığınızı yazıyorsunuz. Sonra... belki saatler, belki günler sonra birileri o kitabı bıılup içindcki ctikctinden numarasını bulııp sitcyc giı ivoı. Boylccc hcr kitabın volculuğıı bdirleniyor. Sıtcde bazı kitaplar kilonıctrclcrcc vol almi!}. Bazıları Türkiyc'dc şıı anda. 'I'iirkİH yeVlen de sitcye üye olan çok sayıda kişi oU muij, ayrıca Yasar Kemal'in, < )rhan Famuk'un onlarca kitabı bu yolcııluğa çıkmışlar. Bıı siteye yavımcılar ve cditorlcr dc çok sıj cak bakıyorlar. Bir şekilde kitapların satışinı azaltacağına arttıracağı düijünülüyor sanı1 rım. Güzel okumalarla dolu günler dileğiylc. • Kenarda / Ayhan Ccçgin / Mctıs Yayınlart/200)/ 1')') •sayfa www.yazinsanati.com <http://www.yazinsanati.com> f TURHAN CÜNAY KtiVUP Imtiyaz Sahibi: çağ Pazarlama Cazete Dergi Kitap easım ve Yayın AŞ'yi temsilen Cumhurlyet Vakfı adına llhan selçuk Genel Yayın Yönetmeni: Ibrahim Yıldız Yayın Damşmani: Turhan Cünay Sorumlu Müdur: Mehmet Sucu Görsel Yönetmen: Dilek AKıskalı Baski: Basın Yatırım Sanayii ve Ticaret A.ş. Esenboğa YoluANKARA Idare Merkezi: Türkocağı cad. No: 3941 cağaloğlu, 34 334 Istanbul, Tel:(212)512 05 05 Merkez Reklam. EZM H U R İ Y E r C U K İ T A P S A YI 7 11 SA YFA