Katalog

OYKU Yunus Nadi Öykü Ödülü 2002 "Vahşi Kelebek"le Zeynep Aliye'nin önce böyle değildi, on yıl sonra çok daha kötü olacak. Hiç birşey konuşamayacakZeynep Aliye'nin 'Vahşi sınız! I layat bunu doğruluyor. Burada polisteyapıfan sorgu biraz da hayatın içindeKelebek'i, ezilen, horlanan, ki sorgulanma ve kıstınlmışlık duygusu. yok sayılan kadınların Böylelıklekendinizgibi davranamıyor, ilişnikâyelerinden oluşuyor. kilerinizi kendiniz gibi kuramıyorsunuz.. Çıkara ve otokontrole dayanan bir disipAliye'nin çağrışımlara açık lin içerisinde. bir dil, yalın ve şiirsel bir 'Ip'te dıgerlerinden farklı olarak, eşcinanlatımla okuyucusuna sel bir kimliğin kıstınlmtşlıg'ını, yasadtklasunduğu öyküler, kadının rını anlalıyorsunuz.. dilerine yöneltilen bütün bilgi Son yıllarda metropollerde biraz daha leri silkelemek, "Bu benim işi kendini sorgulayarak olgunluk ve anlayışla karşılanmaya başme yarar mı, yaramaz mı? Ne keşfettiği benliğinin yanı sıra lansa da Anadolu'da hâlâ cinsel kimliğini kadar bana aittir? Onunla ne kendisine zorla giydirilen gizleyerek yaşıyor insanlar. Ulkemizde bu kadar yürüyebilirim? Ne kadar gibi örneklerin binlerce olduğunu biliyoevet ya da ne kadar hayırdır?"ı kimliğini de gözler önüne ruz. Oysa ki cinsel kimlik farklı bir olgu. sorgulamak. Bizden evethayn seriyor. Zeynep Aliye ile Başkalarına zarar vermediği ölçüde, yaoyunundaki kukla olmamız is öykülerini konuştuk. şam tarzını empoze etmeye çalışmadığı sütenirken kahramanlarım ken dilerini sorguluyor. Bu sorgularece insan hissettiği gibi vaşamalı. Türkima bir içsesten çok, tavır olave'de eşcinsel kimliği kullanan ve öne çıECE BAKTIAYA rak ortaya çıkıyor. Koyduğu karan medya, bir yığın genç insanı dikkat tavrın nedenini belirtmek ise çekmek, önemsenmek adına farklı bir yöer öykü kudının toplumda katamamen kahramanın kendi ne sürüklediğinin farkında değil. Cinsel nayan btiska bir yarasına doku inisiyatifinde olan bir şey. Bir kimliklere saygı duyan biri olarak onların nurken, oknyıtcuda kadınsı bir noktadan sonra kahramanınıyaşadıklarını anlatmak istedim. güdüyle yaztldıg't hıssı uyandmyar. . za çok fazla da egemen olamı Oykülerinizi yazarken siz kcndinizi, Ben toplumu yazıyorum.. Bu toplumyorsunuz çünkü. yazma nedeninızi sorguluyor musunuz? daki en temel sorunları. Bunun için de en Herkesin bir yazma nedeni vardır. Ya Kahramanlar kendılerim iyi tanıdığım şeyleri yazmam gerckiyor. pıt, yazarın onu yazma nedenini ortaya çısorgularken kımliklenni yetıiÇocukluğumdan itibaren çok farklı topkarmakla yükümlü. Belki de bir başkasıden kesfediyorhır. lumsal kesitler içerisinde yer aJdını, çok nın söylediği gibi "varolmanın dayanılmaz Onlar bu toplumun insanfarklı insanlar tanıdını. Tüm engellemeleağırlığını üzerimden atmak" amacını taşıları. Onlar da dikte edilmiş, re karşm kendimi yaratmaya çahştım. Ben yorum. Kadınlar üzerindeki baskının, ezilgiydirilmiş üniformalı kimlikönte bir kız çocuğuydum dövülüp horlamişliğin, horlanmanın, dışlanmanın getirlerleortahktii dolaşıp duruyornan, sonra bir genç kız kafası kapatılan, diği tepkiyi ve öfkeyi dc ortaya koymak islar. Ancak kendi başlarına gelçarşaf giydirilmek, evlendirilmek istenen, tiyorum. Türkiye az scvilnıiş insanlar üldiğinde veya son boğulma nokkaçan, intihara başvuran... "Benim yerim kesi. İnsanlar sevilmiyor ama belki de en tasına geldiklerinde, SOS işabu değil, ben böyleolmamalıyım" diyerek çok insanlar sevilmiyor. Kendi çocuğu, baretinin verilme noktasında kendini sorgularkcn, kendisine bir idolü bası, kocası... Ben insanı bütün hallcriyle akıllan başlarına geliyor. Bunu olmayan, kendisine bir örnek oluşturulyazıyorum. Her insan bütün çirkinliğiyle yapamayanlar da var ama. 'Bir mamış. Sadece kafasına bir tokaçla vurugüzelliğiyle, doğrusuyla yanlışıyla... Esas da olmayışı farklı bakış açılarından biri. Leyla Lale, Bir Lale Leyla' adlı öykümde lur gibi "Sen otur.. Sen kızsın.. Sen ikinci olanın onun içcrisindeki, gcnlerindeki Biraz da insanlardan daha az acımasız olde var. Sorgulamayı bırakıyor, çünkü kasınıfsın.. Sen eksiksin.. Sen kaburga kcmikorku dchşct, öfkc duygusu olduğunu dümadığını göstermck istiyorum doğanın. bul etmek çok kolay. Hiç mücadele etmeğinden oluştun.. Sen günah yuvasısın" deşünüyorum. Bu hırs, intiras, aşk olarak, Ona müdahale ctmeye kalktığında, damaden kabul et, mutlu ol, yaşa. Mücadele etnilen bir kız çocuğu. Bedenine günah, elnastalıklı tutku, marazi duygular olarak rına bastığınızda sana gününü gösteriyor. tiğinde kazanıp kazanamayacağın da bellerine günah unsuru diye bakan, bu top 'Kadın, Köpek ve Adam' adlı öykünüz ortaya çıkıyor. Bir insanı çok fazla tapasıli değil. Büyük bir savas verirsin, her sey lumu lekeleyeceğini düşünen, kendini bir de kadının cinscl obje olarak görülmesini, ya sevmek de bunun ifadesi, bir insandan boşa gidebilir. Çünkü büyük bir iktidar mikrop gibi gören... Buradaki kadınların hem kişılilinın hem bedenınin ırzına geçi nefret etmek de. Edebiyat dünyasında bizvar karşında. Her alanda iktidar.. her birinde bir parça kendimi görüyorum. Öykülerin hcp kötii sonla noktalanma lerek farklı bir kimlik giydirilmesıni akta den çözümlenmesi beklenen o iyi insan, tstanbul yabancı bu tabloya, kadın yazardoğru insan, ahlaklı insanın aslında bir alsı vcrmck ıstedı$ıniz bir mesaj mı '•> nyorsunuz. larımız da... En fazla gittikleri belki üç beş datmaca olduğunu anlatmalı insanlara. Öyküde kahramanım, sahibi tarafın Benim yazdıklarımla dünyada ve Türgecekondıı bölgesi. Onun dışında hayatı Kendisiyle yüzlesmeyen bir insanın, içindan kötü muamele gören köpekle kendikiye'de düzen değişmiyor. Ben gerçekçi niç görmemişler. Bir defasında kadın sodeki yabancıdan kıırtulamayacağını diişiini özdeşlcştiriyor. Adamla da belki kendibir yazarım. Bu böyle gidiyor zaten. Yarı runîarıyla ilgili bir sempozyumda, Türkinüyorum. Herkes kendisiyle yüzleşmeli, ne tccavüz edenleri. Onun gücünü görüfantastik öyküler ama o gerçekle bağını ye'nin en iyi okullarında okıımuş, üniverkendini tanımalı, kendisi için doğru olanı yor ve seçimini yapıyor. Seçim: Mücadele asla yitirmcyen öyküler. Mesaj vcrmek basite eğitimi almış bir profesörün konuşmabulmalı. Korkunç bir otomatizm egemen etmenin anlamı yok! Aç. Cjidecek yeri yok. na doğru gelmiyor. Ben aynayı tutuyor ve sına tanık oldum. O kadar komik şeyler olmuş her şeye. Bu bir çiçek, bu ağaç, bu Üşüyor. Orada ona sıcak bir çorba ikram diyorum ki "Bakın bu hayat böyle. Burasöyledi ki kadın sorunlarıyla ilgili. Sadece bina, bu insan, bu ekmek, bu kuş... Hep etmek isteyen, omuzuna dokunan bir erdan siz ne çıkarabilirsiniz? Siz kendi hagüldüm. Kadının farkında değiller, kadıkendilerine dikte edilmiş kalıplarla algılıkek var ne olursa olsun. O gece için garanyatınızı nasıl kurabilirsiniz? Ben bunu nın ne olduğunu bilmiyorlar. yorlar dünyayı. Algılama otomatizmini ti arıyor kendisine. Bedeni hiç önemli deböyle görüyorum, siz nasıl görüyorsukırmak istiyorum belki de. Bize gösterileğil. Adam bedenine tecavüz etmiş artık Öykülerimzde, yaratlığımz kahraman nuz?" Okur olan o ikinci şahısa yönelik nin dışındaki arka yüzünü görmek istiyoönemli değil. Bedeninden aynştınlma duylanmzın ortaya koyduğu tavırdan çok iç bildirilerdir yazdıklarım. Onun kendi serum insanın. İnsanı görmek demek, insagusu yaşadığı. Belki de kabulleniyor. dünyasında yaptığt yolculuğu aktartyorsu çimini yapması, kendi yolunu çizmesi nuz. önemli. Öykünüz 'Sorgu'da anlatmak istediği nın kendisini görmesi demek. Insanların Benim kahramanlarım yalnız ama ay Kadınların çektiği sıkıntıların yanında niz, insantn yalmzlaştırılması ve çevresine sorgulamaktan, düşünmekten, yorumlamaktan uzaklaştıran sisteme bir karşı çını zamanda dünyanın ve insanlığın macedepremde yaşanan acılara da yer veriyorsu şüphelt gözlerle bakması mı? kış belki de. rasını içinde yaşayan kahramanlar. Hayat Öyküde yaşananlar, Zülal için olduğu nuz 'Bir Şahmaran Uyanması' adlı öykütankopuk.kartonlaştırılmişjdealizeedilkadar bütün insanlar için degeçerli. Bizas 'VahşiKelebck'everdığtnizemek Yunut nüzde. miş tipler değil hiçbiri. Bugüne kadar geIında kuşkuların ve korkulann ortasında Nadi Ödülü olarak döndü size.. Depremden hemen sonra yazdığım bir len binlerce yılın savaşımının ulaştığı nokyaşıyoruz. Korkunç bir yalnızlaşma, ya Yunus Nadi Ödülü benim için çok deöyküydü 'Bir Şahmaran Uyanması'. I lepitadaki iç mücadelesini sürdüren kahrabancılaşma hâkim hayatlarımıza. Bunu ğerli bir ödül. Cumhuriyet benim kendimiz için kötü, onarılması mümkün olmamanlar hepsi. I layatın tam içinde, ayaklagöstermek istedim. Göstermelik bir demi çözmeye başladığım noktada okumayan bir yaşanmışlık.. Birebiryaşadığım acırı tamamen yere basan. Earkına varmamokrasi anlayışı içinde yasayan her insaya başladığım bir gazeteydi. O dönemde larımı asla yazmam. Yazarlık kendini oladan bir mücadele sergileyen, tavır koyan, nın, gerek devletin güvenlik güçleri gerekben Çumhuriyet'i okurken çok zorlanıryın dısjinda tutup yazmaktır. Ben bir bimuhalif olan kahramanlar. Kendinedayase en yakınındaki insanlar tarafından nasıl dım. Örneğin llhan Selçuk'u okurken sözçimde onlann içine girerim ama anlatılan tılan her şeye karsı muhalif. Önemli olan kuşatmaya aJındığını anlatmak istiyorum. liikten yararlanırdım. Yunus Nadi ise çok benim hikâyem değildir. Bütün bir toplukendi doğrusunu bulabilmeleri, kendi bilOrada poliste yaşanan sorgu aslında hayasevdiğim bir başyazardı, Türkiye Cumnuma mal olmuş benim içinde olduğum böygisini oluşturabilmeleri. 'Bilgi' dediğiniz tın içerisinde uygulanan basludır, kontrol riyeti nin kuruluş aşamasında gösterdiği le bir olayı yazmak, böyle bir felaketten yanedir? Gazetede ya da kitapta okuduklamekanizmasıdır, gözetlenmedir. Bunu içiÇabalar nedeniyle de saygı duyduğum bir rarlanıyormuşum duygusu uyandırıyor rımız bilgi midir? Bugünkü bilgi yann banizde hissetmiyor musunuz? Bunu hissetinsan. Seçici kurul üyeleri ise Türk kültür bende. Ancak bu olayın yazılması gerekikıyorsunuz eksik bilgi olııyor, dün öğrenmiyor olsanız çok farklı davranabilirsiniz. sanat yaşamına emek vermiş, çok değerli yordu. Algılama mekanizmalannda farklı diğimiz ise bugiin reddeoiliyor. Her şeyKendimizi hep kontrol altında tutuyoruz. insanlar. Onlann onayladığı bir ödül olmabir boyut yaratarak başka bakış açılarıyla, den önce bilginin özgür olması, bilgiye Niye? Birgün bunu birisi bir yerde kullası, benim öykümü kabullenmiş olmaları başka insanlara, depreme başka türlü bakolay ulaşılmasının sağlanması gerekiyor. nabilir. En yakın arkadaşınıza bile söyleyebeni çok mutlu etti. Benim açımdan çok karak da olsa anlatmak. Oyküdeki kahraKahramanlarımın yapmak istediği, kenmediğiniz ne çok şey birikiyor artık. On yıl aydınlatıcı, çok sıcak bir ödül. • manım Selin'in uyurken bir şeyin farkın En iyi tanıdığım leri vazıvopum" H CUMHURİYET KİTAP SAYI 645 SAYFA 5