Katalog

çocuk erkek olur vc yaşarsa evlenmeletını lcklıi ettığınden, genç kadının nefretlc on clan uzaklaşmasına ncdcn olur Sutpen ha nedan kurmak sevdasından bu olaydan son ra da vazgeçmcz, yalnı/ bıt oğul sahıbı ola bılmek ıı,tn sovkı bır kız almuk duşuncesın den vazgeçeı ve yoksul bır beyA7 olan, ada mı Was Jones'un on dort yaşindaki torunıı ntı kandınr, ancak bu dışkıden doğan ço cuk kudır Yazık kı sen kısrak değdsın, Mılly Şımdı sana ahırda gnyel bır ycr ayı rırdım" dcr ona Sutpen'ın ki7i terk ctmek u?ere olduğunu goren Wash, paslı bır tır panla onu oldurur Sutpen vaşamını ve tum gclcceğını, man tıklı duşunuluıse başarılı olm.ısı kesın, değışme7, bır plana bağlamış, bu plana ınsan yaşamındakı mantık dışı guçlerı, sevgıyı, acı mayı katmamıştır Oysa sevgı vc acıma, Fa ulkncr'ın Nobel Aımağanı konıışmasında sıraladığı evrenscl gerçeklenn başında yer aJır Sutpen adesındcn çeşıth bıreylerın ba şına gelen felaketlerı Qucntın ıle bırkkte ye nıdcn yaşayan Shreve, Sutpen ın acımasız hğını dınsel anlamda bır gunah olarak nıte ler C )na gore babaların gunahının eezasını çocukların çekmesı Fskı Ahıt'e uygundur 'Ihtıyar adam yaşldığın ıktıdarsızlığı de ıf las etmış bır duruındayken, gıınahının acı sını onun oğullarından, onun yaratmış ol duğu kışderden başka kım çekebdırdi'' Es, kıden de boyle olmamış mıdır" dcr Sutpen'ın gunahının nak ettığı cc7ayı, gu nahsız (sevmeyı bıldıklerı ıçın gunahsız) olan çocuklarının çekmesı, Faulkner'ın bu oykuyu C jiıney'ın geçmışını temsd eden bır alegotı olarak ya/dığını ılerı surenlete hak verdırır Guney de Sutpen gıbı kendı zcncı evladının ınsan olnıa hakkını tanımamakta ısrar ederek tç Savaş'ta beyaz ve sıyah ço cuklaıının bırbırlcrını oldurmclerıne goz yummuştur Qııentın ıle Shreve, yaşadıkla rı 1910 yılında Guney'ın Lokuntusunu, Guneylının geçmışte kolelık kurumunun bır nıala ındırgedığı kara derılı ınsana karşı ış ledığı gunahın bıı sonııcu olarak gorurler Iç Savaş gunleıını yaşayan, olayların ıçınde yer alan Bay Coldheld, kızı Bayan Rosa ( oldfıeld ve Wash Jones gıbı bırbırınden çok iarklı kışıleı de 7eneı kanı taşıyan evla dını tanımayan Sutpen'ın Guney'ı tcmsıl et tığını duşunuder Guney'ın Iç Savaş'ı kay betmesını ısteyen, ancak bunu goremeden olen Bay ( oldfıeld'e gorc, "Guney, ekono mık duzenını ahlak kurallarının scrt kaya ları ustune değıl de fıısatçıhfiın yer değıştı ren kumları ıle ahlak korsanlığı ustune kurmuş olmasının eezasını çekmektedır" Sut pen Guney dekı bu fırsatçı eğdımı temsıl eder Ateşlı bır zencı duşmanı olan Bayan Rosa'ya gore, Gunev'ın Iç Savaş'ı kaybet mesının nedcnı, onurunu ve umutlarını ko ıııma gorevını, Sutpen gıbı, "cesuı ve guç lu, ancak acıma duygıısundan yoksun ın sanların elıne bnakmışolmasıdır Bayan Ro sa'nın aksınc, Wash Jones ıse yırmı yıl peşınden ayrılmadığı, "Tanrı bır gun yer yıı zune ınmeyı kararlaştırsa herhalde bu ada tnın kalıbında meıdı," dedığı, buyuk adam, kahraman asktı, Albay Sutpen'ın, on dort yaşında bır çocuk olan torununa karşı dav unışmdakı ınsanıyetsızhğı gordukten son ra, yaşama duzenını bu gıbı adamların kur duğu mr dunyadan kaçmak is>ter Sutpen'ı oldurduğu gun, Tannnın, savaşı Guney'ın kaybetmesinı uygun bulmasının, Guney'ı Sutpen gıbı adamların temsıl etmesı yuzun den olduğunu anlamıştır Faulkner'ın 'Abşalom Abşalom''da bır Guney alegorısı varatmak ıstedığı duşun cesını destekleyen bır başka nokta, oyku nun Sutpen oldukten sonra da surmesıdır Charles Bon'un melez metresınden olan ço cuğu, dış gorunuşu ıle bevazlardan ayırt edı lememektedır )udıthonuzorlayarakkanın dakı zencı kanşımını unutmasını, ırk sınırı nı aşmasını sağlamaya çahşır Çocuk, takma ya 7orlandığı beya? maskcye tepkı olarak, s,ıddele ba^vurur, sut ı^ler, kapkara ve getı 7<kalı bır kadınla evlenır, gerı zckalı bır ço cuğu olur vc gcnç ya^ta oluı Sutpen'ın har cına sevgıyı katmadan kuımak ıstedığı ha nedandan gerıye kalan kis.1, bu kım olduğu nu bılmeyen çocuktuı |ım Bond adındakj bu çocuk 1909'daıcınck HenıyveClytıcıle bırhkte \Mnan malıkâneden tuyler urpertı cı feryatlarla kaçar Sutpen'ın ı^ledığı suç ve CUMHURİYET KİTAP SAYI 598 çcktığı ccvanm bır ıi7antısı olan Jım Bond, Guney'ın /enu evlatlarına kar^ı ı^ledıfiı su çun ccvasının geçmı^ten geleceğe doğru U7andığını gosterır Bununla bırhkte, Wıllıam Faulkneı'ın tum yapıtlarında olduğu gıbı' Ab^alom Ab s.alom1 da da anlatılanlar Guney'ın sınırla rını a^ar, evrenscl bır nıtelık kazanır Sevgı sı/lık ve acım ısi7İık bır suç, dahaM dınsel anlamda bır gunahsa bu, evrenscl bıı olgu dur Sutpen'ın sevgısızlığı vc acımasızhğının kaynağı, tum Batı dunyasının belırgın O7ellıkleı ı olan maddecılık vc davrani!}laıda salt bu maddecılığe hızmct eden bır mantığın hukum surmestdır Kendısı ıle bırhkte bır çok ınsanı lelakete suıukleyen Sutpen'ın trajedısı aslında yalnız Cîuney'ın değıl, tum Batı dunyasının trajedısıdır Kanadah olan Shrcvc'ın, Guney'ın ıık ve sınıf ayrılıklan nın tumuyle dısında kalan bır kulturden gelmesı onun, Guney'e duygusal bağlarla bağholan Quentın'ın tersıne, Sutpen'ın oy kusune karçı, klınığındekı bır vakayı ınce leyen doktorunkı gıbı soğukkanh ve yansız bır tutum takınabdmesını bağlamaktır Sutpen'ın kurmayı tasarladığı hanedanın son kışısı hakkında onun soyledıklen bu oykuden ınsanlığın gcleceğı ıle ılgıh bır an lam çıkardığını, Guney'ın geleceğınden ın sanhğın geleceğıne kadar uzanan bır yol bu lunduğuna ınandığını gosterır "Oylc sanı yorum kı 7amanla Jım Bond'lar Batı yarım kuıesını ıstıla edecek Tabıı bu hemen bı zım zamanımızda olmaz Hcm kutuplara doğru yayıldıkça, kuşlarla tavşanlar gıbı, lerek katlanamadıkları bır durumu değıştırmek yolunda, yenıleccklenrn bıle bıle, bır savaşıma gııerler Yenılgı kesındır ama on lar savaşmayı goze aldıklarından ınsanlık onurunu kurtaran kışılerdır Ne var kı Fa ıılkner ın ozcllıklc yaşanıının sonuna doğ ru yazdığı romanlarda bu tur kışılerın ço ğu canlandırdıklaıı duşuncelerın golges>ın de kalmış, roman kışis.1 olarak canldık kazanamamıslardır Ağustos lşığı nın baş kışısı Uıustmas ıle Absalom Abşalom''da Thomas Sutpen ıse kauanamadıkları durumu dcğıştırmck ıçın savaşımı scçen, ancA temsıl ettıklerı duşuncelerın golgcsınde kalnıayan çok boyutlu roman kışıletıdır Butun ıtıcı yonlerıne kaı şın, Sutpen bırçok yonden bır trajedı kah ramanı, ya da trajık bır kahraman etkısı bı rcüur okurda Duşunce ve ınanç ozgurluğu ne, katlanılama? bulduğu durumun, yazgı sını değıştııebıleceğtne ınanır Ona gore, na sd yenıyken bın kışıye uyabılecek bır gıysı, bır sure bır kışı tarahndan gıyılınce, artık başkasına uymazsa, bır kolunu ya da yaka sını bıle gorbenı? kımın olduğıınu anlarsınız, ınsanın karakterınde ya da kendısınde de boyle bır ozellık vardır Gıysı gıyenın bıçı mını aldığı gıbı, yazgı da kendını ınsana uy duruı Sutpen, Guney toplumunun kalıpla rını olduğu gıbı kabul ederek kcndıne bun lara gorc bır yazgı bıçmış, sevgıyı, sevccen lığı, acımayı bır yana ıterek planını uygula maya gırışmıştır Bu nıtehğı de belkı bır kar şıt kalıraman olmalıydı Ancak, mantddı bır sonucun doğruluğuna olan ınancı, ınsana ozgıı bır yandgıdır Bu sonucu elde etmek ıçın ınsanustu bır çaba harcaması ve uğra dığı ycndgı karşısında buyuk bır acı çekme yeteneğıne sahıp olduğunu gostermcsı, tra ıedı kahraınanlanna duvduğumuz turden bır saygı uyandınr Tum yanugılarına karşın, tıajeuı kahramanlarına karşı duyulan anla yış ve acuna, yer alan rra]ik olayların yarat tığı korku de bııhkte, Sutpen ıçın de gcçer lıdır Sutpen ıstemlı ve mantıklı bır davranışla katlanamadığı durumunu değıştırmek ıçın yola çikmış, bunu yaparkcn kışdjğınde kı gozu peklık, guçluluk ve kurnazlık nıte hklenne guvcnmış, davranışlan de vaşamla n etkdenccck olan kışdenn duygulannı ak lına getırmemıştır Sutpen'ın felaketıne yol acan trajık O7iır mantığının doğruluğuna olan guvenı ve bu nedenle çevresındekı kı şılenn mantık dışı guçlerını kuçumsemesı dır ludıth'ın Bon'a karşı duyduğu sevgı, Bon'un babasınca tanınmayı yaşamsal bır gerekiinım olarak gormesı, Hcnry'nın kar deşlerıne karşı besledığı sevgı de kara denlı ırka karşı besledığı nefret arasında kalması, Sutpen'ın mantığının cerçevesıne sığma yan ama onun çokuşunu nazırlayan mantık dışı guçlen oluşturur General Compson'a gore, Sutpen'ın mantığına olan sonsuz guvenı bır çcşıt saflıkur "Oyle bır saflık kı, erdemı oluşttıran oğclenn bır paita ya da bo reğın ıçıne konan mabemc Je aynı olduğu nu sanmasına, bu malzeme olçulup, tartılıp, karıştınlıp firına kondu mu, her ışın bıtecc ğıne, fırından ancak o pasta ya da boreğın çıkacağına ınanmasına yol açmıştır" Ger çekte boyle bır uıanç trajedının hybns kavramma yakındır Sutpen, bu ınancı ıle kla sdt trajedının kahramanları gıbı, kendı kor kunç sonunu ınatla kendı hazırlar Kuraca ğı hanedan ıçın emın ve parlak bır gelecek sağlamak amacı de ozenle meydana getırdığı yapının buyuk çatırtdarla çokuşunu gor duğu zaman nerede yanlış yaptığını anla maz Merak ettığı bılmek ıstediğı şey, baş ka ınsanların yaşamlarını da etkılcycn, boy le bır plan yapmanın ahlak açisından doğ ru olup olmadığı dcğd, planını uygularken hangı yanlış adırru atmış olabdeceğıdır Boy le bır planı gerçekleştıımek uğruna ınsanla nn duyguları ve vaşamları de oynamantn ah lak alanında suç, dınsel anlamda gunah ola bıleceğını aklına getırme7 Sutpen omrunun son anına kadaı planının harcındakı ınsan sevgısı oğcsının eksıkhğınm onemını kavrayamaz Ancak onun seruvenını ızleven ıkı genç, Quentın ve Shreve, Sutpen'ın trajedı sının gerçek ardamını kavrayarak ulaştıkla n tra|tk aydınlanmayı okura detırler • Abşalom, Abşalom!/ Wıllıam Faulkner/ Çevıren Aüı Btçerı/ Yapı Kredı Yayınlart / 3 ATATURK UYARIYOR Diyor ki... "Devletçiliğin bizce manası şudur; fertlerin hususi te^ehbüslerini vefaaliyetlerini esas tutmak, fakat bııyiik bir milletin butiın ihtiyaçlarını ve birçok şeylerin yapdmadığım göz önünde tutarak, memleketin ikthadiyatını devletin eline almak." lurkıye Cumhurıyetı Devletı, Turk vatanında asırlardan ben fcrdı ve hususi teşebbuslerle yapılmamış olan şeylcrı bır an evvel yapmak ısledı ve gorulduğu j^ıbı kısa bır zaınanda yapmaya nıuvaffak oldu BtZlM TAK1P ETTİGİMIZ YOL GÖRU1 DUĞU GtBt I lBFRALIZMDtN BAŞKA BtR SlSTrMDlR Süney'in çökiişü Nuıufe Toplumsal Donüşum Yaymlan Dcğerlı Protesor Mustafa Aysan gerçek bır Ataturkçu olarak bılımsel yonlemle Mustafa KemaFın du^uncelcrını ve eylemlennı ıncelemektedır Bu eser Turk Üevrım tanhıne buyuk bır katkı te^kıl etmektedır, orjınalıdır Şımdıyekaddi buyuk Ataturk'un askerlık, dıplomatlık, eğıtım, ıç sıyasel alanlarındakı devrımlerı ıncelendığı halde ekonomı alaııı ıhmal edilmis.li Protesor Aysan'ın ıncelemesı Atatürk'ün ekonomik alanda da biiyük bir dâhi olduğunu ve "mazlum milletin sağlıklı kalkmmasına örnek olacak bir ekonomik modeli kurduğunu" göstermektedir. Prof. Dr. Yılmaz ALTUĞ Ataturk Devrimlerı Araştırma Enstitusu Mudıirii onlann da renkleıı açıldığı ıçın, karın ustun de o kadar goze batmazlar, ama yıne de Jım Bond'lukları değışmeyecek Boylecebınyıl ıçınde şımdı senınle konuşan ben de Afrı ka krallarının tohumlanndan"çıkmış olaca ğım" 'Ab^alom Abs,alom' 'dakı trajık durum, dolaylı da olsa, Guney'dekı ırk ayrımının bır sonucudur Ycr alan tıa|edtnın kahra manı Sutpen dır Guney toplumunda ege mcn olan duzen Sutpen yapısındakı bır ın san ıçın katlanılamaz bır durumdur Sut pen bu dıırumu değı^tınnek ıçın zorunlu gorduğu bır plan yapmış, bu planın uygu lanması uğruna b.i7i evrensel değcrlerı çığ nemıştır Bunun ce/asi olarak da kendısı ve aılesı buyuk bır felaketc uğramıştır Faulk ner'ın romanlarında ıyı kısıler katlanama dıkları bır tutum karşısında kaldıklarında yazann, "vıcdanın uç yonu" dedığı uç ayrı davranıştan bınnı seçerler, bunlar 1) kendı ısteğı ıle ve hemen olmek, 2) ba^langıçta katlanılama7 bulduğu duruma katlanmayı oğrcnmek, 3) katlanılamaz durumu deği!? tırmek, yolunda harekete geçmektır Bırın cı yolu seçenler, kendı canlarına kıyanlarla, olumle sonuçlanacağını bıldıklerı anlamsi7 tehlıkelere atılanlardır Bon boyle yapmış tır îkıneılu bedenleıınıortadankaluırma dan bılınçlcrını uyusturmanın yollarını aıarlar tçlerındc kendı yarattıkları dussel dunyalaıda yas,ayanlar fazlasıyla ıçenler, kendılcrını gerçek ya^amla ıhşkısı olmavan bırtakımı^lercadayanlaı bulunur Ozellık lc Ses ve Ofke'de behrcn kısıhğı ıle, Q\\en Un'ın babası Bay Compson boyle bır ınsan dır Uçuncu gruptakıler ıse trajık kahra manlar olarak nıtclcnebıln Yazarın yarat tığı kışıleı arasında bu sonuncular genellık le duyarlılığı ve bıhncı gelışmış kışılerdır Bunlar kımc karşı ne ıçın savaştıklarını bı Tıyatı 4(KK)(XX)TL 'dır Is Bankası Cağaloğlu Şb 1O421O'İ48'ÎKX Vakıfbank Nuruosm.ınıye Şb 20H726 H Genel Dağıtım Kardak Eğıtım ve Kultur Hız Narlıbahçe Sok No 6 TOPUUMSAL 34420 Cağaloğlu IST S * Tel (0212)528 66 89 90 SAYFA 13