Katalog

Prof. Dr. TURKKAYA ATAOV alat Halman ozan doğmuştu. Sanırım, bazı sanat dalları zamanla oğrenilir de man/ıım satır dök türınenin kısa yolu ozan doğmaktır. Yunııs, Dante, Shakespeare, Puşkin ve Tagore gibileıi de ozan doğmuşlardı. lyi şiir için kültür gerekli olmasına gerekli ama, bazı ulusları bugıınlere taşıyan, yüzyılların eskitemedigi bu ozan yanlarıvdı. Bu vargım doğruvs.ı, bilım kalıtsal ve karmaşık bağlantılaıın nedenlerini ilerde doyurucu biçımde açıklayabilir. Bu sözleri ku>a kesip Talat a dönmeliyim. îkimiz de ilkokulu birirince, Ikinci Dünya Savaşı'nın ortasıvdı ki, Istanbul'tıa Robert Kolej'in hazırlık sınıflarına giıdik. Tümümüz kısa pantolonluyduk. Talat'ın daha onceki yıllannı teyze sinin oğlu ve gene aynı sınıhan Mahmut Tali Ongören kıışkusuz çok iyi bilirdi. Ben de şu anda yararlanabıleceğim kaynaklar ve bilgisayar gibi kolayhkların ol madığı bir tatil verinde bulunmasaydım, bu kısa yazı da bıraz farklı olurdu. Talat'ın çokyonlülüğünü bir yazıya ben de sığdıramam. Bu nedenle, nispeten az kisinin bildiği çocukluk ve ilk gençlık vıllarını, yalnız sınıf arkadaşlığı ve ozanlıgıyla çevreleverek, mozayiğin bir köşesine bırkaç parça koymaya çalı şacağım. Konuvu burada dar tutuyorum ama, gene bu gazetedeki başka bir ya zımda onıın adım Cumhurbaşkanlığına gösterdiğim adaylar arasında geçirdi ğimi de ekleyebilirim. T Sınıf arkadaşım ozan Talat Vartığını toplumlararası kültür lletişlmlne aflamısoian Taıat s Haıman, Kültür Bakanhğı sırasında, Kültür Sarayının ln$aatını yetkililerle gezerken, soida bir basın toplantısında Talar kısa pantolonluyken de aruzla şiir yazardı; bazen olabildiğince lirik, bazen de muziplık katarak. Daha o yaşlarda aile ziyaretlerinde "Amca için bir şiir yaz" diyen annesinı hemen ardından bir endişenin aldığı da anlaşılıyor ya adamın büyücek burnuna da dokunur sa diye. ürta l'de kendine "Beethoven (B.Toven) dedirten Türkçe öğretmeni Baha Toven'in dersinde, cski ustaların yazdıkları tiirden kır'a, murabba', rubâî, gazel, kasîde ve benzerlerini yazıp okur, gazellerin son beytinde de, usulünce, "ey Talat" diye kendine hilap etmeyi ihmal etmezdi. Bir divan şiıri yazdıran öğretmenin ikinci nıısraın daha ilk hecesinde herkesten önce "Vezın bozuldu, efendim!" diye sesini yükselten de oydu. Sınıf arkadaşları oldukça sık ona sorarlardı: Haşim'in sözünü ettiği 'bakır zirvelerin ardından gelen kan rengi süvari' ne olaki?.. Müntahabâtı Eş'arKİmindi?.... "Bir varakpâreyi hazandîde" ne demek?.. Şu nıısraın vezni mel'ulü melâilün fcufün mu?. Daha o ydlarda vaklini çok iyi kullandığına kuşku vokrıı. Söylemek istediğim yalnız ders çalışmak değil; daha önemlisi, kendınde bir yaratıcılık yeteneğı gö riiyordu. Birçok şey üretir, genelde istenenden fazlasını verirdi. ()yılIarda,Cary Grant'ın besteci Cole Portcr'ı canlandırdığı filmi görmeyenimiz yoktıı. Talat'ı o yağmur sahnesiyle bağlantılı yaratıcılık bölümü etkilemişti. Hemen eklemeli ki, (Bebek) Robert Kolej ve (Arnavııtköy) Ameıikan Kız Koleji ortamı bu türlü yetenekleri geliştirmeye çok uygıındu. Okulların geniş kütüphaneleri, rahal okuma odaları, tiyatrova uygun sahneleri, orglu konser salonları vc iyi öğretmenleri vardı. Sanat tarihi dersine notsuz gelip "Nerede kal mıştık?" sorusuna "Giotto" yanıtmı alan Hilary Boyd sankı kaset düğmesine ba sılmış gibi konuşmaya başîar, bazı akşamlar isteyen genç hocalara, yetişsinler diyeklasik Yunanca dersleri verir vegerektiöinde sözlüğe bakmaaan Haşim'cıen çeviri vapardı. Muhsin Ertugrul Dârülbedâyi'nin her Slıakespeare oyu nunun provasına hocamız Charles MacNeal'i danışman olarak çağırırdı. Doçent Nureddin I'opçu her sorunun yanıtı ağzmda hazır bir ansiklopediydi. FelSAYFA 6 Yetenekli genç Talat sefenin ilk zevkini Dr. L Seelye'den aldık. lunç Yalman dan Cîenco Erkal'a, Sara Ertuğrul'dan Oya Kaynar'a birkaç düzine tiyatro insanı okulun emektar sahnesincıe mayalandı. Dengi kuruluşlarda benzerleri göıülmezken, konlerans salonlannda tarihçi Toynbeeöğrencilere hitap edeı, ozan Louis MacNiece dızelerını okurdu Yıllardır okur parasıvla çıkıp ralları dolduran yıllıklar ve ılergıleroe Bülent Ecevir'ten Cevat Çapan'a birçok tanınmış imzaya rastlanabilir. Aynı ortamın ürünleri olan birço gumuz, resmi görevimiz dışında da birtakım başarılı ya da ilginç çalışmalara imza attık. Bir raslantı olmasa gerek. Ne var ki, bu coşkulu ortam nir yana, Talat kendini herhalde gene de ortava koyacaktı. Ingilizcedeokııyanbııgünkü ilk ve ortaöğretimdeki gençler Talat'ın beğendiğini bildığim şıı dizeleri vezinle çevirmeyi bir denesinleı. Yunus'tan: "Bir ben vardır bende benden içeru " Şeyh Galip'ten: "Bir şu'lesi var ki şenı'i cânın/ Fanusuna sığmaz âsmânın" ya da "Giydikleri âitâbı temmuz/ içtikleri şu'lei cihansıtz" Şıı Ahmet Haşim'e ne buyurulur: "Fiıâzı ziıveyi Sinâyı kahra yiıkselerek/ Oradan/ Oradan diışmek, ölmek istiyorum/ Cevfi ye's âşi nâyı hüsrâna". Talat beğendiöi bu dizeleri ve daha birçoğunu çcvirdığındeon yedısinde var mıydı bilmiyorum. Kolejin yıllıgına ver diklerine imza bile koymamıştı. Ama yıllar sonra, Yunus Emre'ye ilişkin iki ki tap yavımladı. Çagdaş Türk ozanlarından deınetler sunan ua oydu. O demete kendinden yalnız bir şiir aldı. Kole) deki o ilk başlangıçlar onu ileri tarihler de Mevlânâ, Kanunî, Sait Faik, Orhan Veli, Fazıl I liisnü ve Melih Cevdet çevi rilerine dc gotıırdiı. Kendı sahne için oyun yazmadı ama Türk tiyatro yapıtla rından da çevirileri oldu. Çocukluğunda ve ilk gençlik yıllann da çok duygulu biri oldu&unu sövlemeye gerek var mı? Gün oluu babalarımı zı hepimiz yitirdik. Felek bu konuda Talat'ın kapısını erken çaldı. Bogazlar komuranıyKeneceleyenikdüşen nabasının acısını yıllarca duydu ve çevresinc duyurdu. Camus'nün çizdiği "yabancı" portresinin tanı teibi. Son anında uzak ran oğlıına elinı sallayarak son kez veda edişi içine öyle işlemis ve bunu bize öylesine aktarmış olmalı lci, bu sahneyi ben de yaşamış gibi 55 yıl sonra bugiin gibi anımsıyorum... Amerikalı bir nocayla bir ara geçınememiş, konu Türk müdüreintikal edince, azarlanacagını sanarak bana "gerekirse adama iki tokat atıp okulu bırakmaya hazır oldugunu" söylemişti. Oysa, Lozan görüşmelerinin ünlü Ingilizee çevirmeni ve Robert Kolej'in ilk Müslüman Tıırk mezunıı Huseyin Pektaş'ın böyle bir niyeti hiç yoktu... Orta kısım binasındakı A yataknanesi ping pong tumuvasında şampiyon olamayışını da o zanıan pek ciddıye almamıştı. Öte yandan, oir tarih dersinde her bi rimiz bir konuyu araştırıp onu anlatmak zorımdaydık. Talat "llham Hırsızlıkları" diye edebi aşırmaları seçmişti. Yanımda oturan arkadaş (Ergun Sağmanlı) onu dinlerken "Talat'a bu okulda Türk Ede biyatı diye bir ders verdirseler, iyi olmaz mir*" dedi. Ookul Talat'a yıllar sonra tah ri doktora verdi. Bakalorya diploması için "Don Juan" başlıklı Ingilizee bir tez yazmıştı. Yayınlasa da okusak. Talat, seninle yıllarca aynı sınıfta ol mak çok güzel bir şeydi! • YENİDEN MÜDAFAAİ HUKUK DERGİSİ Prof. Dr. ÇETİN YETKİN'İN YÖNETİMİNDE Duygulu biri YAZILAR Yeniden Müdafaai Hukuk'tan: NcYapılmak lstcnıyor?, YustıfYAVUZ: CNNTürk'tc lzleyemeyeceğınız Bir Olay: Iraklı Halıt Mustafa'nın Eşı ve Kjzının Olümü; Dz. Yb. (E) Bülent AGILONÜ; Uluslararası Stratejı ve Afganistan Trajedısı (Afganıstan SorunununTürkiye'ye Etkılcn); Şemsettin ORHAN: "Süper Güç" Masalı ve Amerıkan Terörü; Metin AYDOĞAN: 21 Yüzyılda ABDJaponyaAlmanya Çatışması; Prof. Dr. Cihan DURA: Ahmet Taner Kışlalı, Elınde Meşale..., Prof. Dr, Tetin YETKİN: Atatürk ve Kültürde Ulusalcılık; HürriyetYAŞAR: Acı Gülmece; Osman BOMILU: Ulusal Imece Zamanı Şınıdi; Cclal ÜI.GEN: Bilim Toplumu Olma Yolunda; Prof. Dr. Mahmut ADEF/î: YÖK'iin "Medreseleştirdiği" Üniversiteler; Mustafa İZBERK: Sömürgede Ne Var, Ne"ok'; Yatağanoğlu ALİMCAN: Bir Akademisyenin Yıldızının Parlayışr Prof. Dr. Rıfat OKÇABOL: ögretmen Yetiştırmede Merak Edılen Konular; Bekir ÖZGEN: Irtıca ve Egitını, Prof. Dr. ö m e r DEMİRCAN: Yabancı Dil Öğretnıek mi'.\ EnginTONGUÇ: Koy Enstıtulerınin Temelıni Atan Bakan SalTet Arıkan; Prof. Dr.AliARAYICI: Enstıtulu Hasan Kudar ve Koy Enstitulerı; Bahaltin ÖZERDEM: K.oca Seyil, Hasan AKYAR: İstanbul Yanarken Sultan NeYapıyordu? BEIGELER ADD Iznıir Merkcz Şubcsi: ADD Genel Merkez Yönetımrnın ADÜ lzmır Merkez Şubesı'nı Feshetmesı Üzerine Kamuoyuna Açıklama Vural SAVAŞ: MazlumDer'in Açtığı Davaya Yanıt ÇAĞR1 Hollanda'da Ulusumuza Yapılan Hakarete Tepkı Gösterelım! Şürleriyle: Fazıl Ahmet BAHADIR: Bu Vatan Kımın Atatürk'ten Son Mektup Osman BOLULU: Süpcr Aydın ÇtzgUeriyk: Ercan BAYSAL. Mustafa tZBERK Halit DOKGÖZ Sunder ERDOĞAN ABONE KOŞl'l I.ARI: 3Aylık 7 5 0 0 0 0 0 1 1 f» Aylık I5 0UOOOOM 12 Aylık 10 000 000 ri Kurumlar: 3Aylık 1000000011 b Aylık 20 000 000 11 12 Aylık 40 (XX) 000 ] 1 1 Aralık 2001 'de sayı 398 çıktı... • Bııro: Kışla Mah . 34 Sokak, 4/14 Deımrhan t> Mcrkc/ı Antdlya Büra: hraıthul: Rc;a( KRDOĞAN. bskudar Cad , Havrarnlar 1$ Hanı, Kat 2, No 9/37 Kartal (216) 473 54 94. BSm lımir: Ogu: VYAN 277 Solnk.M/i.lıçYnl, (232)255 45 54 Yuzışmu adn\i: Kızılıoprak Postajıesı, VK 15 Antalya lel ve laU (24?) 244 50 29 . 24K 2^ (,() Epnsta muıîafaaihukukUt superonlme.com Wcb www.yFnidenmh.cjb.net www.mhukuk.cjb.net Yurtdısı aboneler ıt;ın posla ucaMı avrıta cklcnır Posta çcki: Ibrahım Çelin Yelkin III92J4 (1 Arnlık 2IHIIV kadar olan »(Ifnıılrr için) Şemsettin Orhan 1660024 (I Aralık 2001 sonrjsı için) Abonclenn açjk aü \e adrcslcnnı \c nc kadur surcylc .ıbonc olduklannı faks vcya posta ıle bildırmelcri gcrckmcktedır C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 6 1 7