Katalog

Nermi Uygur, "tçimin Sesi" kitabında "duyguduygu, akılakıl, sorusoru, gizemgizem korkukorku, labırcntlabirent, merakmerak yönelişler" ile düşmüş yolculuğun peşine. MEHMET BAŞARAN {{ T " \ ır gun, şoyle etraflıca, otuıup r ^ kendımı yazabılsem, anlatabıl • •* scm 1 Pek çok ınsanın duşu, ıstcmı vardır bıı sozde () kudjı kolav mı ınsanın kendını yazıp anlatabılmcsi'11 Hepımız, yaşadlğımız surc ıçerısınde bı lınçlı bılınçsi7r>ırçok şeye yonelmış, kendı kendımi7e nırçok soru sormuşuzdur Pekı, ya kendımıze yonelttığımı/ sorular1 Kcn dımıze yonelışlerımız1 "Bcn", "kendım", "bcnım" Soyle bıı duşununcc nc çok yer kapladığmı goruru/ bıı deyışlenn vaşantımızda Herşeym teme lıne oturtuverıri7 hemencecık kendımızı Kendı ben'ımı/ı Yaşantımız ıçıııde bunca onemh bır ye re sahıp olan şeye kaışı ne kadar objektıfız acaba1 ( )nu ne kadar sevıp sayıyor, onern sıyoruz Ya da kendımızı ne kadar tanıyo "Bcn kendımı ne kadar tanıyorum''' "Kendı ben'ımın ne kadar farkındayıni''" 'Onu ne kadar scvıyorum ya da sevmıyo iLinT>"> ya da 1 langı yonlcrımı sevıyor, harıgı yonlerımı sevmıyorıırri''" Bu soruları 7aman /anıan kendımıze so ran/ Zor, karmaşık, yanıltıcı sorular Ama yıne de bır ycrdcn başlamalı1 Pekı, nerden nasılr1 "Kendımızı tanımami7 ıçın oncc doğa , , evrenı, evren ıçı ve evren dışı oluşıım an tanımamız gerekır" turunden soylem lere gırışebılırız hemen Bu ne kadar mumkunı ) "Doğayı, evrenı tanımamız ne kadar olası ıse kendımızı de o kadar tanıyabılırız" tıı ru savunmalar da gelıştırebılırız Kendimi vazabilsem lıp bakmaya çdlıştığı "ben" var O ıçınde gızcmler banndıran ka palı kutu Dıştan bakanların gor duğu hangısı acaba'' Işte bırçok msanı belkı de he pımı/ı heyecanlara suıukJeyen, nanıkleten.korkutan koşe bucak kovalayan kıyı bucak gızleten so ru bu ' Bnısı dı^arıdanbanabak tığında hangı 'ben ı gorııyor, ıçı mı mı, dışımı mı yoksa her ıkısını bırden mı'" Dıyelım kı boyle bır sorudan çekınmıyo ru/ Bu mumkun muV Iekrar kendı kendımıze yonclışlerımı/c donersek Bır ınsanın kendısıne dışandan bakabıl mesı ıçın vanına kendısmı mı aknası gere kır yoksa kendı 'sen'ını miıJ Gel de çık ışın ıçınden1 Bu ıkısı bırbırınden ayrı şeyler mi' ) Hcm ovle hem de değıl Daha başında her şey çetrefıl Bır ınsan kendısını tııın yonle rıyle nasıl gorfbılır^ Bu mumkun nıu' Nermı Uygur Içımın Sesi kitabında "dııygu duvgu ıkıl akıl, soru soru, gı/cm gızcm korku korku labııent labırent.me rak merak yonclısleı' ıle duşmıış iç yolcu luğunpcijinc Vc clıyoı kıozetle "Kınıseden korkıım yok gıbılerden bır soylem bıı tu tumıçınegırmekkorkuların.panıklerın.kı yı bucak gı/lenmelerın ta kendısı degıl de ne pekı >" Bırçogumu/un benzeı aıayı^larında ol dugu gıbı, boylesı yonch^ler Nerını Uygur u da kuşatıverıyor "kımı zaman acıta acıta kımı /aman okşaya okşaya" sarıp sarmalı yor Hepımız, yuceltılecek, eleştırılecek yan larımız, akılfı akılsız davranı^larıiTiızla bır butun defiıl mıyız'' Kendı kendımızı şoyle bır yokladığımı/ 'keşke şıı yanım da ^oylc olsaydı' dedıSunız anlarımi7 hepımızın vardır Kımımız aş,ırı sınırlı oluşLimuza hayıflanırken kımımız haksızlıga talıammul edemedığımızden ya kınırı/ "Benı en çok sınırlendıren haksızlık ya pılması Bırısı bırısınc haksı/ bır davranış ta bulunsa haksi7 bır suçlama yapsa cınle rıtn tepeme çikıverıyor 1 lele bır de kendı me yapılmı^sa bu haksızlık hepten kendımı tutamıyonım " Ne çok kışıdcn duyan/ bu yakınmayı1 Ama gel goı kı haklılık haksi7İık da bır çok şey gıbı goıece bır kavram Duruma, ko^ula kışıye gore değısıveııyoı Ben haksı/lıjjd ufiradıgımı dui)Uiıurken karşımdakı kışı boyle duijunmuyorsa n'ola cak'11 Insan kımı zaman haksızlıöa uğradı £>ını du^unuyoı olmakla da haksızlık yapmıs, olamaz nıı' Karijimı/dakı kışı, bızım 'haksızhğa ıığrıı yormıi'ju/ duygusuna kapılabılece£ımı/' bır davıanı^ında M ıba haklı olama/ mH Cjeıckkendınii/egeıeksebasjkalannayo nclttığımı/ elcsjııılerde can acitıcı olmak Nermi Uygur'dan "îçimin sesi" 1 /orundamıyı/' Kıııcı olmak ye rıne yapıcı olmayı denemek çok mu zor 5 Nermı Uygur'un Içımın Sesi kıtabı ınsanda (ya da bende ger çektcn de catharsıs' ctkısı yaptı dıyebılırım Arısto dan gunumuze uzanan bu deyımın, uısanların vaşayı^ bı çımlerındc, hayatı dlguayısjarın da onemlı olması gerektığını du şunuyoıum I lele hele bırbırımı/ı anlama da 1 lele hele kendımi7e yonelışlenmi7de Aıınma anlamına gelen hıı deyimı, felse h açıdan bu seyı 'aydınlatma' 'açıöa kavuş turma' olarak yorumlamak mumkun Bır nesneye alacakaranlıkta ya da kaıan lıkta baktığımi7da onu tıım hatlarıyla, de taylarıyla şeklıylealgılayamayı/ Amagunı şığında bakacak oluısak avnntılar ortaya çıkar Arısto 6A bu fenomenden hareket edeıek heı şeve aklın ışı£ında bakmaya çalı^mış Içımın Sesi nı okıırken tutkularımızın, ıhtıraslarımızm hıı slarımmn bızı çoj*u ke/ ya^aın karşısında surukledığı açma/ları tu /akları alacakaranlıkları karanlıklaıı taık edıyorsunıı/ Ama kıtan, daha doğrusu Nermı Uyguı bunların da akla, aklın i!,ığı ıid ıhtıyacı var dercesıne aydınlatıyor onu muzu Bu ı^ıktı r kı bazı geı çeklerı gormemızı ve arınmamı/ı sağlar •fc k t l "Bırtakım şeyler kurgulanarak, bıze geı çekmış gıbı sunuluyor' turunden bır soy fem gelıstırebılırr/ hemen Pekı ama ya gerçekler dıyor Uygur va lolan, yaşanan onca şey bızekuıgulanabılıı şeylermış gıbı sunuluyorsa' Okurkcn, dusunurken bırden ırkılıyorsu nu7 farkına vardığınız bu gerçck karşısında Satır aralaıında bu gerçek 1 îayatta da oylc değıl mij' Gorsel bır bombardımanla bı/e sunulan bır savaşı bu kurgu fdnı gıbı etkı lenmeden, sonuçlarını bır an olsun duşun meden, ıçınde ınsan unsuru olmaksı/ın ı/ lerken, hayat bi7e bu gerçeğı satırlarının ardsında veı mıyor mu? Atıfta bulunulan yabancılaşma dııygu su' Şoyle bır duşununce, bırey toplum ılışkı sınde bıze sunulan kımlıklerı hemen goru vermek ne kadar 7orsa ıçımı/ın scsını duy mamız da aynı oranda zoı Bır zoru daha başarıyoruz Uyguı'la "însan kendısını bır şeyleıe, bıı yeıleıeaıt hıssetme duygusunu yenebılır miıJ Bu duy guyu aşabılse ınsan olarak varlığını ne ka daı surdurebılır' ı soıguluvorıi7 ıç seslerde Aslında galıb.ı bıı aıdıvet duygusuyla va rız, dıyor kıtap bıı ydiııyla da 0 halde onemlı olan aıdıyct duyguııııı/u bu duygudan kaçış yok gıbı go/ukuyor ct kıleyen, yonlendlren şcylcr galıba Kendımızı aıt hıssettığımız yer neresı1 Neden orası pekir1 Bu soruların da peşine duşuyom/ Içımın Sesı'ndc Bedenımi7 kcndımız Ruhıımu7ben'ımi7' Iç ıçe geçmış bır bılınme/lık Doğa gı bı Evren gıbı Lvren otesı oluşumlar gı bı Ko7mık Takvım1 Kendımıze ayarlı a manlar Butun çırpınışlarımız, arayışlarımi7, sorgulamalaıımı/ hepsı kendımı/e ayarlı bu sınırlı mı sınırlı zaman dılımı ıçerısınde ya şadıklarımızla ılgılı değıl ınır1 Pekı, ya yaşamadığımız zamanldr1 Son su7İıık' Lvren otcsınde surup gıden olu şumldi Onca şey Duşunce sınırlarımı/ı /orlayan Uyguı, bı /e hayatımi7in ne kadar dar, sınırlı kuralcı gelenekçı, gorece olduğunu da gosterıyor Ama bız yıne de kendımı/ı her şeyın mer kezıne koynidktan alamıyoııi7 Her şey karnidşık bır yapı oluşunı "Oyle olsam da aslında şoyle bır yonum de var Boyle gorıınsem de aslında şoylcyım " Karşıthk oluşluıan çclışkılı gıbı dııran ıfadeler Tıpkı evren gıbı bızım yapımızı LL\ bovle olmami7 belırlıyor olmasın1 Aslında ne oyle ne boyle Bırçok karşıt duygunun bıleşkesıyı/ hepımız Ne oyleyız, ne boyleyı/ yalnızca tkısının tamamladığı bır butunuz Nermı Uygur'un tçımın Sesi yolcuJuğun da Sevgı doluyu/ ama sevgısi7i7 de, paylaşmacıyız ama paylaşımcı değılı/ dc katıyız ama uysal, yumuşak taraflarımı/ da var, başkalannı da duşunuruz elbet, ama bel cıli7 de, duyarlıyi7 ama dııyarsısi7 da, cesuru/ ama yerı gelınce korkıılarımi7in tutsdğı oluveıırız, başarılıyız ama başarısız olduğumuz bır çok şey de var, guçluyuz ama bırçok konuda acı/ kalabı lıyoıuz lşte hepımı/ 1 Bız Insan1 Gormek, faıkına varmanın adımı 1 arkına varmak, gorebılmenın butunu Neyı gorebılmek'' Sonsu/luğu Sonsu/oluşunu 1 Bu sonsuzluğu gorduğumu/ ıçın onem Iıyi7 Ama o sonsuzluğu fark edemedığımız ıçın onemsız Kendımızı çok onemlı gorup her şcyın merkezıne oturttuğumu/ ıçın utacıği7' Kuçucuk bır parça olduğumuzu laıkına vardığımi7 ıçın kocaman 1 • tçimin Sesi (Denemeler)/Ncrw/ Uygur/ Yaptkredı Yaytnlart/ \\tanbıd, Mcıyn 2001/ Karçıt duygutarm Heşkesi Ne savda olıırsak olalım yınc dc kaçama dığımı/ bır şeyler gelıp b m yakalayıvcrır gunun bııınde O halde, şoyle duşuncbılıı mıyız^ Doğa'dan, Lvren'detı kaçmak, onu yok saymak ne kadar olası ısc kendımızden V.^ mak, onu yok saymak da o kadar olasıdır Nermı Uyguı bırgun bırsohbetımızsı rasında "sonsuz bıı oluşumun ıçınde uç suz bucaksız uzanışlarda bıı yeıleıde mı nıcık bır zerreyız" turunden bır şeyler soy lemış, 'sınırlıbırzaman kcsıtryız" demıştı Onemsi7 mı onemsız ama yerıne gore de onemlı mı onemh bıı parçauğıyi7 zama nın Adına 'yaşamak' dedığımız bır surecın donuşu olmayan yolunda, yıne Nermı Bey'ın deyışıyle "hızlı yavaş, yavaşhızlı" ılerlıyoruz Bu oluşumu, bu surecı ıster tanıyalım ıs tcr tanımayalım, ıster kabııl edelım ıster et meyelımneçıkar1 Yaşıyoraz bır kere ünıın ıçın de anlamatanıma çabasını surdurmek en doğrusu gıbı gozukuyor Sevgıh Nemıı Uygur nep yazmış, soyle mıştır Lvren doğa kultuı toplum sanat fclscfe bılıın varoluş di7gelenmı/ Isteı kabul edelım, ıster yadsıyalım, bu boyle Boyle olmayı da surdurecek Nedır evren, doğa, nasıl oluşmuş, bı/ ne yız, bu dızgeleı de neyın nesı, nasıl oluşmuş' 1 Bunlan bılsek mlmesek ne olıır? "1umbuhılsekbılmesck'lerkuşatmış"her yanı Madem kı yaşıyoruz, o halde bu ku şaülmışük kaçınılma? Ister ıstcme? onlara doğru yonelıyoruz yaşaıken Sorular ken dılığınden akıpgıdıyoronunıuzde Merak larınardısırasuruklenıyoıuz Gunun bırın de kendımıze yonelmış buluyoıuz kcndı mm ' Kendıme ben' dıycn oluşumum" dıyor Uygur Içimm Sesi adlı kitabında Herkes boyle değıl m P Uygur'un Edmuııd l lusserl ıncelemesın de de gorııyoruz kı bır 'ben'ıme yonelen kendım var, bır de kendı kendımın yone SAYFA 10 Kendlmizdenkaçmak Etoştlritoctk davranşisnmz Insanın kendıneyonelmesı bırçeşıt 'bcnarayı^ı değıl mH Buna kımlık arayışı da dı yebılır mıyız^ Hem oyle hem değıl YaSjamcıa bızeyuklenmeye çdlışilan ıma) larla farkında olmadan, o kadaı ıç ıçe ge çiyorıi7 kı, sunulan bu sahte goruntuler ara sında kendı gerçek goruntumuzu de yıtırı yoruz çoğun Fıpkı mutluluk arayışlartmız gıbı Bıze sunulan kalıplarla, bıze gosten len yolda mutlu oldcağunız sanısıyla koşuş tururken, bır cdayla bılgece çikıverıyor yo lıımu/a "Bıı yolda mııtlulıığu ararken gerçektcn mutlu muyuz''" lştetam dabunun ıçın ken dı ben'ımıze yonelmeye ve arınmaya bu gun her zamankındcn daha da cok ıhtıya cımız olduğunu yıne Uygur fısıldıyor kula ğımıza Cıiınumu/ mı ıjlaı CILUIV >S<' Bırçokkez duymuiju/duı boyle dıyenlen So/un ve dusunnıenın yerını goruntu nun aldığını savlamak ıddıalı bır soylem ol sa da boyleymış gıbı gelıyor çoğun "Buyııklu kııçuklu u/aklı yakınlı, etkı lı ctkısı/, soyut soımıt kalıcı gorcce.sanal gerçck, zamanlı zamansı/ " o kadar çok kavramlar, tanımlar, deyımler so/ı.ukler, goruntuler, ımajlar, savlar bombardımanı altında yajjamaya çalışıyoru/ kı, Nermı Uy gur'un Içımın Sesi kitabında kolay olmdsd da, kendı bcnlığıınızın sığınağına gıden yo lu gorcbılıyoru/ Imajtar dünyası! C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 6 1 5