Katalog

C U M H U R İ Y E T D Ü N Y A K L A S İ K L E R İ 2 . Y I L I N D A Her sev avdınlanma icin EGEMEN BERKOZ aha dün gibi geliyor... Yaklaşık 6 ay süren bir hazırlık döneminden sonra, Cumhuriyet Dünya Klasikleri dizisinin ilk kitabı olan Platon'un "Sokrates'in Savunması" adlı yapıtı 30 Haziran 1998 Salı günü okurlara ulaşmıştı. Sonra kitaplar birbirini izledi... 1 ler salı bir dünya ldasiği yaklaşık 70.000 Cumhuriyet okuruyla buluştu. Ve 29 Haziran 1999 Salı günü gazeteyle birliktedağıtılan 53. kitapla, Dostoyevski'nin "Yeraltından Notlar" adlı yapıtıyla birinci yılını tamamladı. Cumhuriyetimizin 75. yılında başlayan bu kültür hizmeti, Cumhuriyet gazetesinin 75. yılında, bütün olanaksızlıklara karşın sürüyor. Bu satırlar yazılırken 56. kitap ( Plutarkhos'un "Yaşamlar"ı) okurlara ulaşrnak üzere, 57. kitap ( Oscar Wildc'dan Öyküler I ) basıldı, 58. kitap (Wikle'dan Öyküler I I ) basılıyor, 59.ve 6O.kitaplar ( Tolstoy'dan "Yeniyetmelik", Dostoyevski'den "Beyaz Geceler" ve "Uysal Kız") film aşamasında... Bu ilk yılı şöyle bir düşündüğümde, önce kutlama telefonlarını anımsıyorum. Bunlar, dünya klasiklerinin MEB'ce ilk kez yayımlanışını anımsayan, o coşkuyu yaşayan aydınfardangeliyordu... Gazetede herkese... Kim kimi tanıyorsa onu arayıp kutluyordu. ü günlere yetişememiş gençlerin coşkusu da aşağı kalmıyordu doğrusu. Bu bir yıl içinde karşılaştı&ım 20 40 yaş arası dostların övücü sözleri de hâlâ Kulaldarımda. Ama bu ilk yıldan anımsamak istemediğim bir şey de var: Bu bir yıl içinde, Cumhuriyet dışında hiçbir gazete ya da dergide, bu konuda olumlu ya da olumsuz tck bir sözcük bile yayınlanmadı. (En azından ben grirmcdim.) Özelliklc, çok satan ve genellikle eski Cumhuriyet yazarlarınca yönetilen kültürsanat sayfaları da olan gazetelerin bu tutumunu anlamak doğrusu çok zor! Biz konumuza döner ve ilk yılın bir dökümünü yaparsak, Batı'dan Doğu'ya, roman ve öyküden şiire, felsefeden tarihe, insanlığın ortak ürünü olan tam 53 klasik yapıtın okurlara ulaştıöını görüyoruz. ürtalaına 70.000'den nesaplarsak tam 3.710.000 kitap... Yuvarlak hesap , 3,5 milyon diyelim... 3,5 milyon kitap basıldı ve kitapçı raflarında beklemedcn, okunmak üzere kitaplıklarda, çantalarda, ceplerde yerlerini aldı... îlk yıl yayımlanan 53 yapıtın^büyük bölümü, 194O'lı yıllarda H#san Âli Yücel öncülüğünde başlatılan MEB Dünya Klasikleri arasında yer alan yapıtlar...Büyük çoğunluğu piyasada bulunmayan, okurların erişmesi olanaksız olan bu îcitapları, eskimiş ve bugüne göre yetersiz olan dillcrini günümüz Türkçesine uyarlayarak okurlarımıza sunduk. MEB yayınları arasında çıkmıs olan bazı yapıtlar yeni çevirileriyle verildi. Bunların bazıları daha öncc başka yayınevlerince yayımlanmış çevirilerdi: Puşkin'in "Yüzbaşının Kızı", "Erzurum Yolculuğu" ve "Byelkin'in Öyküleri" adlı yapıtlarıyla Çehov'un "Martı" ve "Vişne Bahçesi" adlı oyunlannı Ataol Behramoglu; Henry Thoreau'nun "llaksız Yönetime Karşı", Paul Lafargue'ın "Tembellik Hakkı" adlı yapıtlarını Vedat Günyol; Dostoyevski'nin "Yeraltından Notlar" adlı romanını Mehmet Ozgül çevirmişti. Gogol'dan 1 lasan Bıçakçı'nın çevirdiği "Ivan tvanoviç ile Ivan Nikifo D ulaştığı 70 bin kişinin (her kitabı yalnızca bir kişinin okuduğunu varsayarak) yalnızca % 5'i ilerde kitap okuruna dönüşse, J500 okur eder. (Bu da, kitap satışlarının durumu bilinen ülkemizde önemli bir rakamdır kanısındayız.) Ve okurlara ulaşıyor, kitapçılarda satılmıroviç'in Öyküsü" ise, 4O'lı yıllarda, çevirbu okurlar, doğal olarak, yayımlamak isyor. Ayrıca, Cumhuriyet'in bir yıl içinde menince yayımlanmıştı. tediğimiz bir ya da iki kitap için bize izin yalnızca 19'una o da kitapların maliyeBazı çevirilerse ilk kez yayımlanıyorvermeyen sayın yayınevlerinin kitaplarıtinin bir böliimünü karşılayan parasal du: Voltaire'den Bekir Karaoğlu'nun çenın da alıcısı olacaklardır. destek alarak yayımladıfiı 53 kitabın, "kivirdi^i "Sadık" ve "Safdil" bıınlar arasınAncak, bize istediğüniz izni veren bir tap okuru yaratmak" gibi bir işlev de görda yer alıyor. yayınevi de oldu. Sayın tlhan Başgöz'ün düğü inancındayız. Yine ük kez yayımlanan çevirilerden hazırladığı "Yunus Emre" ve "KaracaDescartes'ın "Yöntem Üzerine Konuş(7 kitaba destek veren Garanti Banoölan"ı yayımlamamıza izin veren Pan ma" ile Leibniz'in "Metafizik Üzerine kası'na, 2 kitaba destek veren KentYayıncılık'a bu nedenleteşekkürediyoKonuşma" adlı yapıtlarını Afşar Timubank'a ve 10 kitaba destek veren Iş Banruz. İlk yılın dökümünü yaparken, naçin; Goethe'nin "Gcnç Werther'in Acıkası'na teşekkiir ederken, bu desteğin asdi onu da unutmayalım: Bir kitabımız fan" adlı romanınıysa Yüksel Pazarkaya lında, ülkemizin sürüklenmek istendi^i için de soruşturma açıldı. İlk yayın tariözel olarak Cumhuriyet Dünya Klasikkaranhğa karşı tek umar olan Aydınlanhi 1791 olan, MEB Dünya Klasikleri araleri dizisi için çevirdiler. maya; duşünen, sorgulayan beyin sayısısında 1945'te yayımlanan Volney'in" Yını artırma çabasına olduğunu belirtmek Dizimizde iki de şiir kitabı yer aldı. kıntılar" adlı yapıtı için. istiyoruz. Bu desteğin başka kurııluşlarîkisi de Anadolulu olan bu iki büyük şaca da verilmesi Cumhuriyet'in tek başıDizimizin ikinci yılında, yeni çeviriiri, Safo ile Yunus Emre'yi okurlarımıza na üstlendiği bu kültür hizmetinin daha lerin ve Türk klasiklerinin sayısı artacak. sunduğumuz için mutluyuz. uzun süreli olmasını sağlayacaktır.) Bazı değerli çevirmcnlerimiz şu anda Bu iki kitapla iki ilki gerçckleştirdik: Cumhuriyet Dünya Klasikleri için çalıAzra Erhat ile Cengiz Bektaş'ın ortak Cumhuriyet Dünya Klasiklerinin şıyor... Çevirilerini 1999 un cmeğinin ürünü olan "Safo", sonlarında ya da 2000'in dizimizde yer alan ilk şiir kibaşlarında sunacağımızı tabı; değerli halkbilimci tlhan umuyoruz. Dizimizin ikinci Başgöz'ün hazırladıgı "Yunus Türkklasiği "Karacaoğlan" Emre" ise ilk Türk klasiği olise eylül ayında okurlarımıdıı. za ulaşacak. Bir de gerçekleştiremediklerimiz var: Dizimizde yer Cumhuriyet gazetesi almasını çok istediğimiz bazı olarak, bütün olanaksızlıkklasikleri, şu anda başka yayılara karşın, aydınlanma yonevlerinde oldukları için lunda bu kültür hizmetini okurlarımıza sunamadık. Bu sürdürüyoruz. En büyük yayınevleri, kendi satışlarını dileğimiz ise, dünya klasikengelleyeccgi gerekçesiyle lerinin okul kitaplıklarına izin vermediler. girmesi; böylece çocuklarımıza, gençlerimize onları Onlann bu düşüncesine katılmıyoruz. Çünkü Cumhu MEB Dünya Klasiklerininyayını 1940lıyıllarda Hasan All YücelÖncülüğünde okuma olanağının saglanriyet klasikleri bir gün içinde ba$latılmı$tı. ması. ı Cumhuriyet Aydınlanma Kitaplığı Dünya Klasikleri dizisinde vavımlanmış olan kitanlar 1 Sokrates'in Savunması (Platon) 2 Devlet Adamı (Platon) 3 Candide (Voltaire) 4 Atinalıların Devleti (Aristoteles) 5 Top Oynayan Kedi Mağazası (Balzac) 6 Devlet 111 (Platon) 7 Devlet IIIIV (Platon) 8 Yüzbaşının Kızı (Puşkin) 9 Philebos (Platon) 10 ttalya Hikâyeleri I (Stendhal) 11 Italya Hikâyeleri II (Stendhal) 12 Yaşlılık/Dostluk (Cicero) 13Masallar (Aisopos) 14 Pazartesi Oyküleri I (Alphonse Daudet) 15 Pazartesi Oyküleri II (Alphonse Daudet) 16 Rönesans (Jules Michelet) 17 Dr. Jekyll ve Mr. Hyde (Robert L. Stevenson) 18 Alice Harikalar Ülkesinde (Lewis Carroll) 19 Yöntem Üzerine Konuşma (Descartes) 20 Gılgamış Destanı (Anonim) 21 Martı/Vişne Bahçesi (Çehov) 22 Gulliyer Cüceler Ülkesinde (Jonathan Svvift) 23 Totem ve Tabu I (Sigmund Freud) 24 Totem ve Tabu 11 (Sigmund Freud) 25 Değişen Kafalar (Thomas Mann) 26 Çin Oyküleri (Anonim) 27 Gulliver Devler Ülkesinde (Jonathan Svvift) 28 Siirlcr (Safo) 29 Üc Öykü (Gogol) 30 Mozart Prag Yolunda (Eduard Mörike) 31 Masallar I (Jacob ve Wilhelm Grimm) 32 Şeytanlı Göl (George Sand) 33 Çocukluk (Lev Tplstoy) 34 Tefeci Gobseck/Üç Öykü (Balzac) 35 Masallar II (Jacob ve W. Grimm) 36 Michael Kohlhaas (H.Von Kleist) 37 Yıkıntılar I (Volney) 38 Yıkıntılar II (Volney) 39 Pierre ve Jean (Maupassant) 40 Paul ve Virginie (Bernardin de SaintPierre) 41 Metafizik Üzerine Konuşma (Leibniz) 42 Ivan Ivanoviç ile Ivan Nikiforoviç'in Öyküsü (Gogol) 43 Haksız Yönetime Karşı / Tembellik Hakkı (Henry D. Thoreau / Paul Lafargue) 44 Sadık/Safdil (Voltaire) 45 Yunus Emre 1 (llhan Başgöz) 46 Yunus Emre II (llhan Başgöz) 47 Yunus Emre III (llhan Başgöz) 48 Tours Papazı (11. de Balzac) 49 Bizans (Ferenc Herczeg) 50 Erzurum Yolculuğu /Byelkin'in Oyküleri (Puskin) 51 Macbeth (Shakespeare) 52 Gcnç Wertner'in Acıları (Goethc) 53 Yeraltından Notlar (Fiyodor Dostoyevski) 54 Pâl Sokağı'nın Çocukları (Ferenc Molnar) 55 Yalnız (îezerin Düşlemleri (J. J. Rousseau) 56 Yaşamlar XXI (Plutarkhos) 57Oyküleri (Oscar Wilde) 58 Öyküler II (Oscar Wilde) 59 Yeniyetmelik (Tolstoy) YAYIMLANACAK KÎTAPLAR Beyaz Geceler Uysal Kız (Dostoyevski) Dr. Faustus (Marlovve) Urfaust (Goethe) Yazlık Dönüşü (Goldoni) Karacaoğlan (îlhan Başgöz) Bilinmcyen Başyapıt Kırmızı Han (Balzac) Sevilla Berberi (Beaumarchais) Ankara Anıtı (Augustus) Mektuplar (Platon) Sir Gawain ve Yeşil Şövalye (Anonim) Bayazıt (Racinc) Stuttgart Cücesi (Eduard Mörike) Konusmalar (Konfüçyüs) Gençlik (Tolstoy) Tristan ve Iseut (Anonim) Marie Grubbe (Jacobsen) Rene/Atala (Chateubriand) Bartleby/Benito Ccreno (Melville) Felsefenin llkeleri (Descartes) Gülme (Bergson) Aktörlük Hakkında Aykırı Düşünce ler (Diderot) Bilge Nathan (Lessing) Yeni Atlantis (Bacon) SAYFA 11 CUMHURİYET KİTAP SAYI 496