Katalog

T E M U Z 1 8 1 1 3 Sanatçı Izzet Keribar'ın nefis görünjlerle bezeli yeni fotoğraf albümünü \clanUraztanıtıyor. 3.sayfada ü Sennur Sezer, I. H. Baltacıoğlu'yla ilgili iki kitabı değeriendirdi 8. sayfada • Adnan Binyazar, "Canevimde Mor ,sırgan"ı değeriendirdi lS.sayfada • Nadir Paksoy, yeni çıkan gezi kitap•annı kısaca tanıtryor 17. sayfada Cumhuriyet I 2 E K Şevket Pamuk'tan "Osmanlı Imparatorluğu'nda Paranın Tarihi" KITAP Benim adım para EDHEM ELDEM )smanlılar için sikke, hutbe ile birlikte gemenliğin en önemli iki simgesinden »iriydi. Altın ve gümüş sikkeler elden ele, •ölgeden bölgeye taşındıkça hükümdann ücünü ülkenin en uzak köşelerine laştırıyorlardı. Prof. Dr. Şevket Pamuk aranın Osmanlı'da yaratttığı bu gücün »eşine düşüyor ve Orhan Bey'in darp ttirdiği ilk gümüş akçeden, nparatorluğun son yıllarında kullanılan aimelere kadar Osmanlı para tarihinin altı üz yıllık serüvenini anlatıyor kitabında. B irkaç senedir Tarih Vakfı Yurt Yayınlan'nın düzeyli yayınlarına alıştık. Gerek özgün çalışmalar yayımlayarak, gerek daha önce eski narflerle veya yurtdışına yayımlanmış kitapların transkripsiyon veya tercümesiüstlenerek Osmanlı ve Cumhuriyet tarihine çok ciddi ıtkılarda bulunan vakfın bu hizmeti gerçekten azımsanayacak niteliktedir. Her bıri ciddi bir yayıncılık örneği uşturan ve sayılan yüze yaklaşan bu cserlcrc bir yenisi dendi. Şevket Pamuk'un Osmanlı tmparatorluğu'nda aranın Tarihi adlı çalışması, 327 sayfalık bir cilt halinde jçtigimız ay piyasaya sürüldü. Osmanlı ve Cumhuriyet iktisat tarihine ilgi duymuş, olan zx okuyucunun Şevket Pamuk'un adını bildiğinden emi:m. Yıllar önce yayımlanmış olan 100 Soruda Osmanlı ıtisat Tarihi ve Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve jyiime (18201913) isimli çalışmalarıyla tanıdığımız Pauk, yurtiçinde ve yurtdışında Osmanlı iktisat tarihi deldiğindei k aklagfen isimlerarasındayera.lmaktadır. tn lizcesi Cambrid^e University Press'ten birkaç ay sonra kacak olan Para Tarihi, bu haklı ünü daha da perçinleşece#e benziyor. MHURİYET K İ T A P SAYI 489 Şevket Pamuk'un ne kadar ciddiyetle çalıştığını bilenler bu satırlarda yer alacak olan olumlu tanıtıma hatta methiyeye şaşırmayacaklardır. Zira, gercekten de Pamuk'un simdiye kadar bırakmış oldufiu butün eserlerin en belirgin ortak özelligi, yöntemde, kurguda, çözümlemede ve tabii olarak kaynak kııllanımında göze çarpan titiz çalışmadır. Burada sözünü ettiğimiz çalışmanın arkasında yatan yılların birikimı, geniş bibliyografik çalış,ma ve birer önçalışma niteligindeki makaleler bu ciddıyet ve titizliğin en belirgin işaretidir. lngilizce olarak kaleme alınmış olan bu eserin tercümesinin de yazarı rarafından gerçekleştirilmiş olması bu profesyonelce yakla^ımın ne boyutlara vardığının ilave bir kanıtıdır. Şevket Pamuk'un Osmanlı para tarihiyle ilgilenmesi neredeyse on yıllık bir geçmişe dayanmaktadır. Son çalışmasının bir önceki halini Halil tnalcık ve Donald Quataert'in derledikleri ve gene Cambridgc University Prcss tarafından 1995'te yayımlanan The Ottoman Empire: Its Economy and Society (Osmanlı Imparatorluğu Ekonomisi ve Toplumu) baş lıkJı eserde görmek mümkündür. "Money in the Ottoman Empire, 13261914" (Osmanlı tmparatorluöu'nda Para, 13261914) başjıgını taşıyan bu bölüm/makalenin toplam 34 sayfadan oluştuöu düşünülürse, beş yıl gibi araştırma dünyasında Kisa bir süre içinde nereden nereye gelindiği anlaşılacaktır. Ancak, sanırım sayfa adedindeki bariz artış kadar, 1995 'te yayımlanan çalışmanun bugün ugranıis oldu^u "statü' değişjkliği önem kazanmaktadır. Gerçekten de, Inalcık ve Quataert'in muazzam çalışmasının içinde ancak bir "ek" gibi cildin sonuna iliştirilmış para ta rihinden kendi başına ayakta duran ve tutarlılık göstcren bir para tarihi kitabı arasında çok önemli niteliksel bir rark söz konusudur. Gerçekten de, Şevket Pamuk'un en büyük hizmeti belki de para tarihini nispetcn marjinal bir konumdan kurtarıp, gerçek bir tarini kurgıınun belkemi^i haline getirebilmiş olmasıdır. Bu anlamda, bugüne kadar Osmanlı döneminde para ile ilgili son derecede kıymetli çalısmalar bırakmış olan nirçok araştırmacı ve tarihçiye naksızlık etmeuen Pamuk'u aynı yere taşıDevamı 4. sayfada.