Katalog

Edebiyatçılar Derneği'nden ışıltılı kitaplar Ceyhun Atuf ve Balıkcı ORHAN TULEYLİOGLU S f oz, ne zaman kıtaplardan açılsa, bır turlu kapanmaz, ıyı kıtap, kotu kıtap şıır kıtaplan oyku kıtapları, romanlar derken soyleşı "Turkıye'de nıçın kıtap okunmas'1'' sorusuna dayanır, o guzchm soylcşı bıı taıtışmaya, bır sorunlar yuma ;ına donuşur Ancak bu tartışma bızı bu anıklığa değıl de açıklı&a goturur Çunku, kıtap ınsanın yaşamında yenı anlamlar, yc nı duşunceler yenı duşler açan çıçeklerc, anlamı vc oncmıylc guneşe ben/er Edebı yatçılar Derneğı Yayınları'ndan tanıtmaya çalışacağım kıtaplar da ıştc bu ozellıkler de olan lataplaıdan Edebıyatçılar Derncğı kurulduğu 1992 yılından bu yana, yaşayan ya da arami7dan ayrılmış edebıyatımı/ın ve kulturumuzun ustaları ıçın, bır değerbılırlık, bır gonııl borcu duygusu ve duşuncesıyle bırçok et kınlıfie ımza attı Bu etkınlıklerın sempoz yum boyutlarında olanlarını da kıtapfastı rarak, kultur ve sanat ınsanlanmızı yenıaen gundeme getırdı, onların yaşarnlarına, cde bıyat sanat seruvenlerıne, oykumsu evren lerıne buyur ettı bı/lcn Şurımızın buyuk ustası, Cevhun Atuf Kansu, 10 12 Nısan 1999'da Edebıyatçılar Dcrncöı'nın Kultur BakanlığVnın kat kılarıyla du/enledığı ' Ceyhun Atuf Kan su, Şıır Buluşması" ctkınfığıyle anıldı Et kınlıkte bu yıl Ceyhun Atuf Kansu Şıır Odulu'ne "Suç Duyurus>u" adlı dosyasiy la değer gorulen t Iıcrı Ozgorcn'c dc odu lu torenle veı ddı Elımdekı bu kıtap, etkınlıktc sunulan bıldırılerden oluşuyoı Ldebıyatçılar Der neğı Başkanı Şukru Erbaş, sunuş yazısında Kansu'yu, "şıırımızın sevgıoğretmenı" dıye nıtelcndırıyor Erbaş yazısını şoyle surduıuyor " Şıırımı/ın ozan atası Ceyhun Atuf Kansu'nun yuıeğı 17 Mart 1978 desustu ama ınsanı, doğası vc tanhıylc Turkıye to^ rafyasının yureğı butun coşkusu hıı/nu ve ıyımserlığı ıle şıırlerınde atmaya devam edıyor Tepeden tırnağa ınsan sevgısı, te pcdcn tırnaga yurt ve doğa sevgısı ılc do lu bu guzcl yurek yaşadığı, tanık olduğtı tıım atılara yoksulluk ve yoksunluklara karşın, umudunu ve lyımserlığını yıtırmez Tersme, butun gucuyle bır ıyılığı, bır gu zellığı dokuı durıır şurlerınde " Cevhun Atuf Kansu, 7 Aralık 1919'da lstanbul'da dunyaya geldı Annesının olu mu U7erınc, Ulusal Kurtuluş Savaşı'na omuz vermek u/ere Ankaıa ya geçen ba basının yanına gonderıldı llk kıtaplarını lstanbuı Unıversıtesi I ıp ] akultcsı'nde okurkc n yayımladı Bu kıtaplarında doğa, çocuk vc yurt sevgısıne ağırlık verdı Bu arada bırçok dcrgıdc dcyazı vc şıırlerı ya yımlanıyoıdıı Tıp I akuftesı nı tamamla yıp, ıhtısasmı çocuk hastalıklaıı uzcrıuc yaptı BırsurcAnkaıa nıngecekonduscm tı Altındağ'da sağlık ocagına bcnzeı bır polıklınık açarak halk çocuklarına sağlık nı/mctı goturmcye çalıştı Bu donem ıçın dc halkın sorunlarına cğıldı Yıırdu ve bu yurdun ınsanlaıını bctımledığı şıırlcı ya/ dı îjııı scıuvcnını ve sıır scvgısını Oktay Akbal'a şoylc anlatacaktı Benını cıı tanınmış şıırım Kı/amık Ağıdı"dır (,ocuk hckımı olatak Anado lu da yıllaıca çalışmasaydım bır dag" ko yundı kı bu acı gcrçcklc karşılaşmasaydım bılmenı bu şmı ya/abılır mıydımr' (4o£ıı şı ırltrıniyaşamımla vaşadıgımolaylaııa ın sanılişkılcııylt go/lemlı rımlc ılgılıdır ( ) Yaşamdanbıı şııı sokulupgclıı Şurınuın san vaşantisiyla go/lcmlcrlc A npmkştır dığı ıçın Iıckımlık ugıaşımıscvuımamaşı ıı bıı scv/anaatıdıı so/bıkirtısıolmakgc rekır Sozcuklttın bakıtını dovmek Aua SAYFA 12 ŞMmbtasevgöfiretmenl... Şakır de Bodrum'da 3 yıl "kalebent"lığe yanı surgun cczasına çarptırılır Bod lum'da bır bııçuk yıl kaldıktan sonra cc zasının affedıldığı soylenınce istanbul'a doner ve kalan bır buçuk yılı tamamladık tan sonra ozlemını çektığı ve daha once ke Iepçeyle gelmış olduğu Bodmm'a bu kc/ ozgur olarak yerleşır C^evat Şakır Bod rum'da 25 yıl kalacak, adı Halıkarnas Ba Edebiyatçılar Derneği kuruluşundan bu yana, edebiyatımızın Iıkçısı'na donuşecek ve Akdenız'ın ozgur ve kuıturumüzün ustaları ıçın, bırçok etkınlığe ımza attı. Bu luk kokan ruzgânyla, ozgunluğuyle oyku etkınliklerın bempozyum boyutlarında olanlarını da ler ve romanlar yazacaktır r lalıkarnas Balıkçısı yapıdarında, bır do kıtaplaştırarak, kültür ve sanat insanlarımızı yenıden gündcme nemın yaşamını yansıtırken, ınsanın somu getırdı. Bu kıtaplardan ıkısinı tanıtıyoruz sizlere. ru duzenındekı yerını sorgular Ekmek kavgasını yaşayanlaı, emekçı sınıftan değı Inanç, Cengı/ Bektaş makıllı uğraşmak şık kışılcr, tutun ısçılerı, balıkçılar, taytalaı, Kımı zaman hekımve Huseyın Atabaş yer HAÜKARNAS BALIKÇISI dalgıçlar, kaçakçılar, yoksul kadınlar temel lıktcn buna vakıt kal alıyor CLNIFRİ bır oge olaralc gorunur Kıyı koylerının uı mıyor O zaman, cvet Ceyhun Atuf Kansu sanları, denızcıler, yaşadıkları seruvenler yaşam gereklıdır, ıse, yıllar oncesınden den çok, kışdıklerıyle çıkarlar karşunıza ama şıır ıçın şıırcoz bızlere şoyle seslenı Bıkmadan, usanmadan, denızın vc kıyıla gu bır ya^am dıyo yor rın tarıhını, balıkçıları, denızcılerı, adala rum Bırbaşka u£ra$ Dunyamn butun çt rı, koyları, balıklan, bıtkılen anlatırkcn, dogı udan doğruya çeklınnt dıyonım denız sevgısını destanlaştırır yarıyorsa, şıır Butun çıçeklerını, Huseyın Yurttaş, "I lalıkarnas Balıkçı getınn buraya, ğrabu beslıyorsa bey sı'nda Şursel Soylem" başlıklı yazısında d şıırın bır yaşantıyı sanıyelerıne b Öğrenalenmt getınn, getınn buraya, ımuılerde şunları anlatır Kaya dıplennde açmış çıfcdemlcre benzcr de^ın dolduracak bır som uğraş olduğu "Halıkarnas Balıkçısı, bıluıdı& gıbı, da Butun koy çocuklannt getınn buraya na ınanmaya başladım Şıır bır başka uğ ha çok coşku, sevgı, sevınç yııklu anlatı 9o« htr ders vereteg'ım onlara raşla boluşemez kendı vaktını mıyla ozgunluk kazanmıştır Bu coşkulu, Son \arkınn soyleyeceg'tm Ceyhun Atuf Kansu, Ataturk Devnm yuksek duyarlıklı anlatımıdır kı, onıı, en Getınn getınn ve sonra oleteg'tm cisı bır ozan olarak bılındı, sevıldı ve sayıl çok sevılen, okunan, kolayca ozdeşleşıle dı Cumhurıyct, dcmukrası, yurt vc halk bılen yazarlar arasına sokmuştur Bırçok btbnu onıın dunya goruşunu tamamlayan Dunyamn butun çntklennı dıyorum, sanatçıda duygusallık, ıçedonuk, dıngın, ogelerdı Du/yazılarında, şıırlerınde bu Ktrvı dag"çıqeklennı ıttıyorum karamsar ve huzun dolu satırlar olarak or yuk bır coşkuyla devnm ateşını canlı tut Kaderlcn bana benzeyen, taya çıkar Halıkarnas Balıkçısı'nda ıse bu tu Yazının.dılıngucuneınanıyordu Bun Yalnızlıhta açarlar, kımse bılmez onlan nun tam tersı olur Scvgı ılık bır esıntıye, ların yerıne bır başka şey geçemezdı Çun Gtnış ovalarda kaybolur kokuları sevınç bır fırtınaya, coşku bır padamaya ku, yazın «rtak bır duyarlığa, duyarldıkda Yurdumun %evgılı ve adsız çıçeklen donuşur Duşun yazılarında bıle ofkeye bılınce donuştu mu, ınsanı değıştırebıbr Hepımzı heptnızı ntıyorum, gelın gorun karamsarlıua yuz vermez Arayan ınsanın, dı tnsanoglu susmayacağına gore, yazın bcnt bır şeyı bulmaktakı sevıncıyle seslenır ın da uısan scsının yaztlı yansıması olacaktı Taprag'ı nasıl ortenenız oyle ortun benı sanlara Sevgısıyle dokur sozcuklerı, coş Bır halk aydını, ozan yure^ı ıle seslendı Bflfckçıyft Moptıaba!.. kusuyla savunur " Feyza Hepçılıngırlcr, C) na gore halkı karanlıkta yoksul bırakıl lkıncı kıtap Ldebıyatçılar DerneğYnın Bakkçı'nın oykuleruıc değınır mış bır ulkenm çagdaş denıokrasıyı yaşa geçtığımi7 yıl Bodrum'da gcrçeklcştırdığı "Balıkçı'nın oykusu, klasık oykudcn dc ması olanaksi7dı Hekım olarak yoksul ın Halıkarnas Balıkçısı Gunlen"nde sunulan modern oykuden de uzakta, farklı bır nok sanlara yaklaşıını da oyle olacaktı bıldırılerden ohışuyor Şukru Erbaş, Eftada durur Klasık oykudekı gıbı, /aman Kıtapta, Kansu'nun dunya gonışu, Ana dal Sevınçlı, Huseyın Yurttaş, I eyza \lep zaman uzun gırış bolumlerı olsa da çoğu dolu'ya bakışı, şurının ana ızleklerı, duşun çılıngırlcr, Mehmet H Doöan, Oncr Yağ ke? kurgusuzdur oykulen, en azından oy adamı yonıı Ataturkçuluk, devrımcııık, tı, Alıınet 1 uzun, I ahrı Işık, Yaşar Aksoy, le gorunur Oykuden once, o oykııyu yaz halkçthk baglamında ıncelenıyor Anılar Alı Ccngızkan, Şadan Gokovalı, Metın ma ıstcğının nasıl dogdugunu anlatır Ba la, resımlerle, şurlcrlc suslenen kıtapta, bu Demırtaş, Musa Baran, Ismet Noonan, lıkçı Buyuzdenoykulen "anı oyku" dıye guııc dek C A Kansu Şıır Odulu'nıı alan Oğu/ Aln Ozcn, Mustafa Şerıf ünaran ve bıleceğımız bır turun orncklcrı gıbıdır şaırlcrın de ya/ılarına yer verılıyor Şurının Hatıce Onal, Akdenı/'ı, ınsanını, oranın Okuyucuyu, oykunun mutfağına sokmak ozunu oluştuıan ınsan sevgısınden, Ana ozgun kulturunu bır şaır gıbı anlatan, bır tan kaçınma/ Başka bır deyışle yaşadıfiını dolu tutkunluğundan, Turkçe'yegosterdı surgunu rom<ına, oykuye, denemeye, tanh yazar "Yaşadığınıyazmak" deyınceorada ğı o/enden, çocuk ungesınden, coşkuyu, bılıncıne ve doğa tutkusuna donuşturen, bırazduralun Bır oyku ustasıdeğıldır, ama duyarlılığı, duyguyu, ımgeyı onc cıkaran şı en buyuk şurı yaşamı olan Cevat Şakır'ı bır yaşam ustasıdıı o Belkı de tum oyku ırlcrınden so/ edılıyor, kışılıguıde sanatçı tıım yonlerıyle ele abyorlar lenndc ınsanlara ulaştırmaya çalıştı^ı asıl lığını duşun adamlıgını, hekunüğuıı çelış Nâ/ım 1 Iıkmet'ın "Cevat Şakır, hepı mesa), "Yaşadığını/ı fark edın"dır Yasa kısi/: bııleştırınışbıro/anın "ozu sozıı doğ mı/dcn buyuk şaır" dıye tanımladığ'ı, "Ha mın renklerını, scslerını butun canlılıkla ru" yaşamı yansıtılıyor Bahar Cîokler, lıkarnas Balıkçısı" adıyla tanıdığımız ve rıyla sunarak, tıpkı kendısı gtbı onların da "Ceyhun Atuf Kansu Şıırınde Çocuk" asıl adı "Musa Cevat Şakır" olan "Cevat yaşamı her boyutuyla, derınlemesınc algı başlıklı yazısında şunları soyluyor Şakır Kabaağaçlı" bır Osmanlı Paşası'nın lamalarını sağlamaya çalışır" "Ceyhun Atuf Kansu şurınde çocuk hıç oğlu olarak 17 Nısan 1890'da Gınt'te doOner Yağcı ıse, aydmlıgımı/a kattığı on kaybolmayan, sıklıkla yınelenen bıroğcdır ğar, 1890 95 arasında Atına I aleron'daya larca yapıtıyla bır aydın, bır tarıhçı bır dc Çocuk ve çocukluk, onun şurının ve ozan şadıktan sonra geldığı Buyukada'da ozel nucı, bır romancı, bıroykucu, bır deneme kımlıgının gclışerek bıçımlcmcsındc dcğı oğretmenlerden aldığı derslerle Ingılızce cı, bır arkeolog, bır botanıkçı bır mıtolo şık konularda ve farklı anlamsal ıçerıkler oğrcnır, cğıtılır vc gırdığı Robeıt Kolcjı'nı jı uzmanı, bır bılgeolan Halıkarnas Balık de ktıllanılmış olan bır sımgedır ()/an pekıvı dereceyle bıtırdıkten sonra Ox çisı'nın edebıyatımı/ın scçkıncı vc bağnaz kınılığı açısından bakıldıgında çocuk ım rord'da "Ycnı C ağlar larılıı" bolumunde egemcnlıklcı lc dolu ortamında hak ettıgı gesı hcm bır arayısı hcm dc bcrrak duru, okumaya başlar fstanbul'a dondukten cfeğerı bılınmcyen bır yaşam ve sanat us temız bıı ıçciıkle bır ulkuye yonclışı çağ sonra "Kcsımlı Ay", "Resımlı 1 lafta", "In tası olduğunu soyluyor ve şoyle surduıu riştırır ( cyhun Atuf Kansu ıçın, uzcrınc cı 'Kırpı' dergılerındcyazılarya7ar Kayor yazısını sağlaın ılkeleı gehştıreceğı bır ana kaynak rıkaturkr, kapak saylalaıı suslcmeler ya "Halıkarnas Balıkçısı'nın yaşamının tır çocukluk " paı ozetı, yazdıklarıyla dunyaya kattıgı gu/tl Kıtapta ayrıca, Işık Kansu, Lrıgın Fon "Resımlı Halta"da 3 Nısan 1925'te 1 lu lıklerlc yoğrulmuş kı^ılıguıın ozetıdıı guç, Lmırhan Oğuz, Salıh Bolat, 1 luseyın seyın Kenan" ımzasıylayazdığı bırya/ı ncEdebiyatçılar Dcrneğı'nın "Halıkarnas Yurttas, Mıısta dciııyle, hakkın Balıkçısı Cjunlerı' bu saygı buluşması ol la Şcru Oııaıan da nalkı askcr maktan başka, bıı değcrbılmc/lığc bır tcp Muslım C,clık lıkten soğuttu kı vc tavıı olaı ak dcgcrlendınlmelıdıı ' Ahnıet Ada ğu, scferbcrlık tşte, Edebiyatçılar Derneği'nden ıkı ışıl Ahmct Uysal, ^ ^^^m alcyhınde bu tılı kıtap r debıyatçılaı Deıncgı, kultuıu 1 mın O/dcmıı ^ M^ J ^ ^ H lıınduğu" gcve sanatı gcıcksız gorcn, mu/ığın dansın Alı ( c ngıAan, ıckçcsıylesoruş edcbıyatın hcrkesı saran gu/cllığmdcn ha Cıiıltckıtı Lmıe tıırma açılır vc beısız sığ bır duşııncenın tchdıdı altında Uhık Bcya/ova 24 Nısan kalan toplıımumuzu.ctkınlıklcnylc va>ın Abdulkadıı Bu 1925 tc dergının larıyla bır sıvıl toplıım orgutu sorumlulu dak Tılıp sahıbı i)lan Ze ğuyla aydmlatınavı suıduru\oı • Apavdııı, 1 lıda kcrıya Scrtel'lc yct Karakıış, Alı Ceyhun Atuf Kansu, Şiır Buluşması / bıılıktc go/altı Puskulluoglu Ldi bıyat^ıLır Dı r/tt %/ /162 s na alınarak tu C) Numan Ba Balıkçı'ya Merhaba Halikarnas Balıkıanus, Rem/ı çısı Gun\eti/Ldebıyıi/^tlnrDt rmğı / 140 s Sınop ta, Cevat CUMHURİYET KİTAP SAYI 4 8 7