Katalog

ba?".. "Elimi Tut Yeter", bir "sorular" ve "yanıt aramalar" kitabı olarak da algılanabilir. Akgün Akova'nın sairliğinin so luğu birçok mctnin üzerinde ge/inirken, bundan cn çok okurlar kârlı cıkıyor: "Fırat, bır sabah her zamankınden daha crken uyanır ve tek çocıık olmamn yarattığı yalnızlıh duygusunttn etknıyle, odasından çıkıp anne babasının yatak odasına dalar Yavru bir hayalet gıbı ikı unın arastna sasizce uzandıktan sonra, uyktınun gel ge/'ine dayanamayıp gözlc nnı kapar Bıraz wnra, çağaj kölelerın gardıyanı olan çalar saat kcndinı tutama yıp çalmaya başlar Fırat'ın babau, dutnanlı gözlerle saatın zilini kapatırken, annesı sorar: Saat kaç Akgün Yanıt gelmeaen öncc, Fırat'ın ttykulu sesı duyulnv • Baba, saat kaçtı mfi" Bu yazıyı yazarken yararlandığım "Elımı lüt Yeter'ln nüshası, Akgün Akova tarafından "çok sevdığjm" bir insana verilmck üzcrc imzalandı. Oysa "iki yazarL" bir kitaba bir imza daha gerekiyordu! O sırada anaokulunda "çocukluk çürüten" Fırat'ın imzası yerine, onun karikatürünii çizdi Akgün Akova. Ben de şimdi ona bir muziplik yapayım. Böyle bir yazının sonunu bağiamak zor: Çocukluk hiç sona erer mi? lşin zorunu beceren küçiik Fırat'tan hiç utanmayan ben, işin kolayına kaçacağım, hem dc şöyle bir bahanc uydurarak: "Elimi Tut Yeter"de okunabilccck cn güzcl ycrlcr, Fırat'ın konuşmalan. Bu yazıyı okuyanları "baba yazar"ın yazdıklarından kurtarmak (!) için bu konuşmalardan biriyle yazımı ta mamlıyorum: Selen tanınmış çizerlerimizden Behiç Ak'ın imzasını taşiyan "Dikkat Dünya" kitaoının kahramanı. 812 yaş grubuna seslenen; çizgimasal tekniğiyle hazırlanmış bu kitap, çevre konusundaki bilgileri eğlenceli, masalsı bir dille sunuyor minik okurlara. DUYGU EYLEMLİ Heniîz vakit varken "Dikkat Diinva" Borçelik'ten, çocuklarda çevre bilinci oluşturmaya yönelik bir kitap Çekirga "Onu gördüğünıde, l'ırat'la deniz kı yısında yüriıyorduk. Kumsala çakılmış şemsiye direklerinin birinin üzcrinde, öylece, hareketsiz duruyordu. Yitip girmckte olan güneşin son ışıkları üzerine vurdukça, kanatlarını ındirmış bir zümrüt gibi parlıyordu. Bu kadar iri bir çckirgeyi hiç görmemiştim. Büyük olası Iıkla, sıcak ülkclerden göç cdcrkcn yolunu şaşırıp buralara kadaı gelen bir yol cuydıı. Sonra bunun olanaksızhgını dıışündüm. Bclki dc, Airika limanlarının birinden dcmir alan bır gcmiyle yolcııluk yapıp Akdeniz'in karşı kıyılarına ulaş mıştı. Oyle ya da böyle, karşımızda duruyordu. Fırat'a çckirgcyi gösterdim. "Bu ne baba?" diye sordu Fırat. "Çektrge, o$lum," dcdim. "Üf bc, nc kadar büyük," dedi, endişc ve merakla karışık. "Ne yapıyor burada baba?" "Dtnlentyor nglum'" "Yüzmüş, yurultnui mu?" "Çckırgeler yüzmezlt'r oğ'lıım' Uçarlar Bu çckırgc dc uçmuş, yorulmus." "Çckırgeler niye yüzmezh'r baba?" "Suyu sevmezlcr oğ'lıım!" "Nıye .sevmezlcr baba ? " "Otları, ağaçları, çıçeklcrı icverler de onun ıçinü!" "Onun rengı neden yeşdbaba^" "O, ycşıl renkli otlar arasında ya±,ar önların anısında gtzlcnir." "Neden otların araunda gızlcnir baba?" "Düşmanları onu bulmaun diye.. "Düşmanlarıonu bulurlarsa, n'olurbaba •>" . "Kötü olur oğlum'" "Çektrge onlara kbtülük yapmt^, onlar da ona düşman mı olmuş baba '•>" " ııı" "tit.baba?" "Çektrge \ıçramı$ oğlum, Kiçramış1 Obürkulcrdc, onu kıskanmı^lar, dü\rnan olmuşlar" "Ben uçramazwm, kııme hana düşman olmaz di mi baba'''" Elimi Tut Yeter/ Akgün Akova/ Çıııar Yayıııları/ l')')S/ 100 v CUMHURİYET KİTAP SAYI 484 ı elen o gün çok rputluydu. Anncsiy. lc, yazdan bcri uk deta kent dışına 'çıkıyorlardı. "Aman Tanrım bahar gelmiş!" diye bagırdı. "Evet" dedi annesi. "Insan kent içinde mevsımleri hıssetmiyor artık. Hangi mevsimdc olduğunıuzu anlamamız için şehir dışına çıkmamız gcrekiyor." Selen, bir kent çocugu. Kırlardaki yolcııluğu sayesinde doğayla, doğadaki canlılarla yeni yeni tanışan küçük bır kız. Gürültülü, kalabalık bir kentte yaşadığı için çiçekleri çiçekçıde, mcyvdcri de manavda görnıeyc alışmışolduğundan.çiçekaçmışağaçlaronu sevince boğuyor; ilk kcz gördügü canlılarla müthiş bir hcyecanla ileti^im kuruyor. Selen tanınmış çızcrlcrımizden Bclıiç Ak'ın imzasını taşıyan "Dikkat Dünya" ki tabının kaliramanı. X 12 yaş grubuna seslenen; çizgi mabal lekniğiyle hazırlanmış bu kitap, çcvrc konusundaki bilgileri e^lcncc li, masalsı bir dille sunuyor minik okurlara. Kitap, toplam kalıte ve çevre konusundaki çalışmalarıyla tanınan Borçelik tarafından, çocuklara ücrctsiz dağıtılmak üzcrc lıazır landı ve yayımlandı. "Dikkat Dünya", eko sistemimizdcki kirlilik boyutlarını son derc cc yalın bir dille gündeme getırirken; insa noğlu için yaşamsal ftncnı taşıyan hava, su, toprak gibi zenginlikleri nasıl bu kadar acı masızca yok ctti^imizi anlatıyor. Behiç Ak, kitabın öyküsünü ve dogainsan ilişkileri üzerıne gözlcııılcrini anlattı. Kitabın isrnt neden "Dikkat Dünya"'' • Günümüzdc çevre sorunları dünya kav ramını sıkça kııllanmamıza ncdcn oluyor. Bir zamandır, dunyalılar "Dünya Günü"ıui kutluyorlar. Bunun nıdeni, artık bazı ortak sorunların ulusal düzeyde çözülmcsinin ola naksız olduğu gerçeğı sanırım. tnsanlar, önümüzdeki yüzyılda kendileri ni daha fazla dünyalı hissedecekler. (Eğer istcnilcn uzay projclcri de gerçeklcşirse, yüz yılın orralarına doğrıı iyice uzaylı olduklannı anlayaeaklar.) Ben, bu kitapta dünyanın karşı karşıya kaldığı ekolo|ik sorunlara dik kat çekmek istedim. Bu yüzden kitabın isnıi "Dikkat Dünya." Kitap, her geçvn gt<n gtderck yokolan do ğadaki zenginlikleri gündeme getıren bır tçerık taşma da; küçuk bırçocufcun doğfidakicarı lılarla kurduğu dmtlug'un öyküsü aynı zamanda.. Sızce çocuklar doğti de ne kadar ıcu, e ola bilıyor ve dogadakı kırltlığı ne kadar algılayabiliyor? Günümüzdc çocuklar çevre sorunlarından cn çok ctkilcncn kitleyi oluşturuyor. Bu konuda verilen her bılgiyı almaya açıklar. Büyükler ise, çcvrcyi kiı letınckle meşgul ol duklarından, bu bilgileri edinmck için vakit ayıramıyorlar. Açıkçası, sadece "büyümeyi" dcğcr olarak kaliLil cıkn büyüklerden çok ıımutlu dcgilım. Dalıa oncc yaptıgıın gibi çcvrc kitabında ilginç bir şey .ılgılanıı.ştım. Kitabın "çocuklann algılaınası /.or" denilcıı kısımlannı çocuklaı, büyüklerden daha lyı «Cî algılamışlardı. Kitapta, 8U yaj grubundakı çocuklarda çevre bı Imct oluşturmaya yönelik. çok önemlı mcajlar verırken dıdaktik bir ihlup yerine son derece eğlenceli bir dilkul lanıyorsunuz Çocuklara yönelik bır kitap bazırlamanın dilaçmndan sizt zorladığt anlaroldu mu '•> Zorlanmıyoruın. Fakat bu tür kitapların bilgi verici olması gerekiyor. Bizi rahatsız eden, "didaktik" bulduğumuz kıtaplar, aslında "bilgi" yerine "üğüt" veren kitaplar. Onlar çok az bilgi verip, karşısındakini hiza ya getirmeye çalışıyor. Sadccc gclccekte bizi kötü şcyler beklediğinc dair korkutucu sloganlar ortada dolanıyor "I lersaniyebırfııtbol sahası büyüklü^ündc yeşil alan kayboluyor" ya da "Şu kadar dakıkada şu kadar kilometrekare vatan toprağı yok oluyor" gibisinden... Oysa neyin neden oldugu bilgısıni gcliştirmeye, inceltme ye vc paylaşmaya ihtiyacımız var. Karşısındakıyle bilgileri paylaşmayan toplıımlar genellikle otoriter ve kapalı toplumlar. Bu toplumlarda hangi konuda olursa olsuu, açıklık de^il, gi/illik esas. Bu tür top lumlarda radyasyon oranları gizlcnir; koleraya "kolera" denilmez; vebalı sığırlar nehir lerc atılarak yok edilmeye çalışılır. Bunun sonucunda bütün sığırların vebalı olması saglanır. Bunu aşmanın tek yolu, bu konudaki bil gi alışverişi olmalıdır. Bilgilcrimizin bizi yeni bir yaşam tarzına yöneltebileceğini düşü nüyorum. Çünkü, önümüzdeki yüzyılda insanlar eğer hâlâ dünya üzerinde yaşamak istiyorlarsa tarzlannı dcgiştirmek zorundalar. Neyi nasıl tüketeceği konusunda daha seçmeci ve tüketime endeksli olmayan bir hayat kurmalılar. Ornegin, önümüzdeki 501 (X) yıl içinde dünya ısısının 23 derece artacagı talınıin ediliyor. Bu, dünyadaki yaşamın altüst olması demek. Zaten sınır lı sayıda olan tatlı su kaynaklarının tuzlan ması, yerleşimlerin ve ckli alanların sular al tında kalması, bazı canlı türlcrinin yok olması gibi problemler bekliyor insanları. Bunun için dünyada ortak bir çevre bilincinin oluşması gerekiyor. Sanırım, bu tür kitapların faydası bu. Bu bilinci, küçük yaşlardan başlayarak oluşturmaya çalışmak. • SOSYAL YAYINLAR Kita p Fuarı 'm & 10 M a y ı s 3 0 H a z i r a n 1 9 9 9 K İ T A P S A R A Y 300'ü aşkın yayınevi Babıali Caddesi No: 14 Cağaloğlu / İSTANBUL Tel: 0.212 528 19 84 TelFax: 0.212 527 79 82