Katalog

K İ T A P O D O L L Ü B U L M A C Ü İKER MUMCUOfiLÜ Az Mıstrlı çok Fransız bir yazardan popüler tarih Önce aşağıda tunımları verilcn sözcüklcri bulmaya çalışın vc lıeı hir harfi bır yaliiy çi/.gi userinegelpcekbiçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harflcrı bulmacadakiaynısaVJİı karderc aktarın. (Karu kareler iki sözcük arasını göstcrir. Bir satı 71 rın sonunda kara karc yoksa, bu, sözcügün alttaki ADI, SOYADI:. satınn başına ADRESİ: snrktığını gösterir). Bulmara tamaınlanlnca, »onıLın tnnımlarm kar şılıgı olan sozn'iklcıin ilk harflcı ı yuk.ıt ıdan aşağıyadoğrubir^airin adıni oiu^tuıacok; bulmaca karelerindeysc, aynı şairin (îöçcbc Şiir Dcrgisı4ndc yayımlanan şimndcn bir alıntı ortaya çıkacaktır. Tanımlar ve sözciikleriniz: A. Bir nota. 28 54 B. Kavisli, mukavves. 78 36 31 4 40 27 76 C. "Hirn*/ giızt'llcnsin/ Şıı . zerdi sefalet." (Tevfık Fikret). 2 37 45 57 D. "Kanlı Dcrc'nin Kurtları" ve "Generaller Birleşin" adlı romanları da olun yazar. 51 29 50 63 35 8 41 3 39 70 81 E. J'ınar Kür'ün bir romanı. 38 23 47 34 68 58 52 9 48 72 6 74 20 F."... Koçibey" (rallici). 67 24 16 77 Son Firavun: Kavalalı Mehmet Ali Pasa J. XX. yüzytlda klasik gitann yenidcn ilf»ı görmesini sağlayan, lspanyol gitarcı. Kahire doğumlu Fransız tarihçi Gilbert Sinoue 500 sayfalık kitabında Mısır Hıdıvi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın 70 yıllık öyküsünü anlatıyor. Her bakımdan Fransızca konuşan yazar modern Mısır'ın doğumunu bir roman akıcılığında sergiliyor. RAGIP DURAN le hayranı olduğu Napoleon'dan esinlenerek ormansız bir ülkcdc deniz filosu kuruyor, tersaneler, cephaneler, okullar, hastaneler açıyor belki de en önemlisi düzenli bir ordu kuruyor. Batı, özclliklc dc Fransız hayranı olarak tanıtılan Mehmet Ali Paşa, Paris ve Londra'da yayımlanan siyaset ve bilim kitaplarını getirtiyor ve hemen tercüme ettiriyor. 10 30 21 62 22 33 25 7 65 26 14 80 66 K. "Peneereden giınty bakarak ... tayın cttıkten sonra rllerimi kıılaklarıma kaldırdım." (Rcşat Nuri Giintekin). 43 49 60 56 13 69 15 444. saymm çözümü A. Gül Abus, B. Özen, C. Lirizm, D. Fmn, E. Eray, F. Lumpen, G. Ay Ayakta Üccildi, H. Köz, I. Erbap, J. Tarçın Kokulu Kız, K. Lur, L. E4ya, M. RR, N. lran. Şiir: "çiy olurum yaprağına, duşerim kiir kuyulara. Biliısin, göz kırpan felaketlcr yıldıza benzer u/aktan" u yaz Fransa'da Mısır modası var galiba. Hcr yaz okurlarına tatil şıklığı yapan Le Monde gazetesi, bu kez Iskenderiye doğumlu Yazıişleri Müdürü Robert Sok'den cnfcs bir dizi yayımlandı. Napol^on ve Bilginlerinin Mısır Çıkartması. Yarım sayfalık gravürlerle süslcncn dizidc, Fransız împaratorluğu'nun doğuyu tanırna macerası anlatılıyordu. Batı ile Doğunun, Hıristiyanlıkla Islamiyetin, bilimle doğallığın birliktcliği ya da zıthğı.ıı anfatiyordu. Sol^. 50 yaşlarındaKİ bu parlak gazeteci, Mısır da Süveyş kanalının yapımı sırasında îngilizlerFransızlar(3smanlılar vc ycrlılcr arasındaki ilişikleri bir gazetecinin anlatımıyla aktaran "îskenderiye Semaforu" romanında da FransızMısır ilişkilerini gündeme getiriyordu. Sol^'nin ikinci eseri de fotoğrafçıressam çelişkisini aynı fonda işleyen vc bir ailcnin nehir romanı şeklinde gclişcn bir anlatıydı. B BIP şark kurnazı Tütün tüccan Kavaialı 444.8ayımızdan kitap kazananlar: Istanbul'dan: Scma Er, Ankara'dan: Gülnihal Şcnlcr, Bülcnt Altan, Kudrct Tanrıgün, Abbas Balkız , Bilge Sdnmez, Erdal Serdar, Savaij Sonmcz, Nccdct Gözkaya, Knyhan Kara^iil, IzmiıMcn: Mümtaz Arslan, Jllıan Incel, Omit Burun, Tekirdağ'dan: t. Cahit Oral, Dcnizli'den: Atilla üguzhanoftlu, Muğla'dan: Zchra Yaşayan, Manisa'darı: Emel Önal. Zonguldak'tan: Alaaddın Çakır, Arıtalya'dan: Turan Özdeınir, Kırşehir'deır Banu (kbecioğlu, Sinop'fan: Alımet Karııman, Kırklareli'dcır Mihman Ş(kı"r, I'iskişehir'den: Ramazan Özcn, Balıkcsir'den: Sabriye Zümrüt. G. Nicelik. 12 1 75 19 79 59 46 H. Oguz Atay'ın yapıthmndakt tcmcl izlck. 44 42 32 5 I. Çizgi çizmeye yarar tahta, cctvel tahrası. 18 61 55 53 17 11 64 71 l Bu kez Kahire doğumlu ve yine Fransa'da yaşayan 51 yaşındaki tarihçiyazar Giloert Sinoue. 507 sayfalık son çaliijnıasında Kavalalı Mehmet Ali Paşa'yı (17701849) anlatıyor. Okumasıyazması olmayan Kavalalı tütün tüccarı Mehmet Âli'nin 1801 yılında Nil vadisine gelmesiyle başlıyor siyasi ve tarini öykii. Firavun 2 Ramses'ten yaklaşık otuz yüzyıl sonra Mehmet Ali'nin nasıl olsa Firavun olduğunu anlatan yazar, 200'ü aşkın tarih kitabı ve belgeseli inceledikten sonra bir roman akıcılığında kaleme aldığı kitapta, sadece dört yıl içinde iktidan nasıl ele cçirdiğini yenidcn kurgulanan günük konuijinalarla veriyor. Bir Osmanlı Paşası olmasına, Mısır'ın da Osmanlı toprağı olmasına rağmen Mehmet Ali Paşa'nın ülkenin tek hakimi olduğunu yazan Sinonu*, Mısır'ın ilk büyük reformcusu olduğunu hatırlarıyor. Ülkeyi karanlıklardan çıkaran Mehmet Ali Paşa, Kızıl Denizden Libya, Sudan ve Doğu Akdeniz'e kadar uzanan ve lstanbul'daki padişaha oranla neredeyse özerk bir devlet kuruyor. Tüm Avrupa kıtasının yüzölçümünün yarısı büyüklüğündeki topraklarda, üstelik Osmanlı, Fransız ve lngiliz lmparatorluklarının büyük bir iktidar çekişmesi yaşadığı bir yörede. Mehmet Ali Paşa, özellik Floransalı Makyavel'ı okuduktan sonra onu bile küçümseyen Mehmet Ali Paşa, Batı kültüründen esinlenmeye çalışsa da aslında tanı bir Şark kurnazı. Buharlı makineler başta olmak üzcrc Batı'daki tüm yenilikleri Mısır'a ithal eden Kavalalı, Mısır çc!lerine yüzbinlerce zeytin ve incirağacı dikereK tarımın da önemli olduğunu kavrıyor. 45 yılı aşkın bir süre Mısır'ın hakimi olan Mehmet Ali Paşa, bugünkü Sudan'ın başkenti Hartum'un kurucusu olarak tarihi geçiyor, ayrıca Arabistan'ın önemli bir bölümünü ve Suriye'yi de fethederek Osmanlı Sarayı'nı bile tehdit edebilecek aşamaya geliyor. Kitapta, Mehmet Ali Paşa'nın özel hayatı da konu edilirken, yazarın Kavalalıya beslediği hayranlık dikkatlerden kaçmıyor. Bu arada Sole nin kitaplarında da geçen, Son Firavun'da çok daha ayrıntılı bir şekilde işlcncn MısırOsmanlı ilişkileri bizim gibi tarih kitaplarında okuduklarımıza hiç benzemiyor. împaratorluğun bu imtiyazlı eyaletinin paşası ile saray arasındaki ilişkiler de Kavalalı'nın ve daha sonra da bu oğulları ve sülalesinin ne denli güçlü olduğunu gösteriyor. Tarihci Sinou/, Kahire doğumlu olmasına rağmen, Fransız bakış açısına, hele KavalalıFransa ilişkilerini işlediği bölümlcrdc modern bir Oryantalist'in kalemine sahip Fransa'nm yeni kuşak Ortauoğu uzmanlarından birisi olarak tanıtılan Sinoue, daha önce de "Ibni Sina ve Isfahan Yolu" başlıklı yine bir başka popüler tarih denemesiyle adını duyurmuştu. "Son Firavun" da sonuç olarak romanse edilmiş bir tarih kitabı tarih merakını kıskırtması ve bilmemiz gerckip de bifmediğimiz bazı olayları öğrenmek açısından ilginç bir kitap. Bilhassa bu aralar yazlıkta okunabilir. • Le Dernier Pharaon, MehmetAIi/ Gilbert Sinonue, Pygmalion Paris 1997,507, s., 132. 50FF, ISBN, 2•85704.5174 SAYFA 23 CUMHURİYET KİTAP SAYI 446