Katalog

E Y L Ü L 1 9 8 8 ü Özen Yula'nın yaprtlannı Dilek Öztekin değerlendirdi çerKayadeğeriendirdi • X. sayfada 10 sayfada U Kıbns'lı Şair Harid Fedai'nin şiirlerini, DinYaşar Avunç ve Catherine Pinguet, Mic12.sayfada 14.sayfada Cumhuriyet P A R A S I Z E K hel Leiris'in dilimize çevirilen ilk kitabı "Erginlik Çağı"nı irdelediler dizisini değeriendirdi ü Mustafa Yelkenli, Isaac Asimov'un "Vakıf "Pasaportu ŞÜP, Kimliği şair" bîri Can Yücel, üniversite yıllarında şiire başladı. "Yazma" adını taşıyan ilk kitabı 1951 yılında yayımlandı. Son kitabı "Seke Seke" ise 1997 tarihini taşıyor. Kırk altı yıllık bu zaman dilimincfe 13 şiir kitabı yayımladı Can Yücel. Çevirileri de göz önüne alınırsa inanılmaz oir Can Yücel birikimi çıkar karşımıza. Bu günlerde 73. doğum yıldönümünü Kutlayan Can Yücel'e ya da genel söylenişiyle "Can Baba"ya uzun ve sağlıklı yıllar diliyoruz. Sayfalarımızda yer alan yazılarda Can Yücel'i bir kez daha edebiyatseverlerin önüne getirmeye çalıştık. SENNUR SEZER Can Yücel ü C an Yücel'in şiirlerini açıklamak, onu dönemi içinde belli bir akıma yerleştirmek zor iş. ()nun şiirinin sevilişi, gcreğincc anlaşıldıginın Kanıtı da dcğil bence. I'ürk ve dünya şiirine nazireleri, geçmiş olaylara ya da yaşanmakta olanlara yaptığı göndermeler; tarihsel, kutsal ya da yaşanıakta olan önemli kişilere sataşmaları kavranıyor diyelim. Bir dc sözcüklcrlc oynaması var, kimi zaman ycpycni sözcükler uyduruyor: Zamokrasi.. Kimi zaman sözciikleri giilünç bir biçime sokuyor, örneğin "kötümser"in "k" harfini, bir dizgi yanlışı gibi "g" harfiyle değiştiriyor. (Kötümserlik dcncn duygu için neler düşündüğünii belli cdiyor böylecc).. Kimi zaman şöylc bir şiir de çıkıyor ortaya bu değiştirmelerle: Zazatclcrc Zakarak Cevat Şakir Bey'in serçe parmağının yavru ağzından bidaha, bida, bidaha öperim. Zenerji, ve Zabii Kelzaynaklar Büyükbai} Bakanı, Cova'da zermik zantıral zurmakla Zalabalıkların zıplayacağını Zaçakçılığın zönleneceğini Zurizmin zoplanacağını Büyükbaşlar züretiminin zartacağını Yeşil'lc Mavi'nin zok zedileceğini Zütfen zifade zetmişler (Canfeda) Güncel bir olayın "tiyc alınması" diyclim yukardaki metne.. Yalnızca gülümsetmiyor ki.. O gizli şiir nereden kaynaklanıyor peki. Orhan Veli'nin "Garip" dönemini, Metin Eloğlu'nun "Odun, Horozdan Korkan Oğlan, Sultan Palamut, DüK İ T A P SAYI 446 düklü Tencere" kitaplarını hatırlatan, ama bütünüylc onlara baölanamayan bir şiiri var Can Yücel'in. Biraz ağzı bozuk, biraz hiizünlü ve yaşadı^ına memnun olsa da yaşadığı çağdan şikayet(,i bir şiir diyebilir miyiz bıına.1 Belki. Diinya ozanlarının ncrcdcysc hcpsini tanıyıp, dilcdiğini Tiirkçe söyleyen, halk şiirinin, Türk edebiyatı nın ezbere bileni Can Yücel, Deslendiğİ tüm kaynakları bir Can Yücel şiirine dönüştürüyor. Onun yalın gibi görüncn söylcyişinin degişik katmanları var. Birkristal gibi duru görünüyor ama ışığı rengahenk yansıtıyor. (Can Yücel bu benzetmeyi beğense de beğenmese de sövecek. ünun hangi sövgüsünün övgü, hangisinin küfür olduğunu anlamak da kolay değildir). Sıradan okurun onun şiiri karşısındaki duyguları da kristaJ bir avize sarkacını ilk kez görenden farldı değil: Şaşkınlık ve hayranlık. Sıradan olmayan okur mu.. O fizik kuralla nnı bilip, kristalin gökkuşagı yaratmasına şaşmayan, ama bcğenisini dc saklayamayan bir seyirci gibi.. Sözün özü Can Yücel'in şiiri her sererinde öyle allak bııllak ediyor ki sözü çözümlemeler, açıklamalar yetcrsiz kalıyor. Ben ne zamandır yeni kitabı Seke Seke ile boğuşuyorum. Seke Seke, ölümlc oyuna cıkmıs bir cocugun alacanlığinı taşıyor bir yanıyla, biryanıyla da ölümün bir son değil yaşamın bir aşaması olduğunu söyleyen bilgeliği yansıtıyor: (...) Tekrar ölümdür zaten yaşamak Nc erkcn ne geç doğumdur her şey Tehlike zamanında ölmesidir Sanki bir utanca a<,mış fazladan Sıkılmış gibi morundan Ellerini göğe açacaklar açelyalar Dcvamı 4. sayfada. CUMHURİYET