Katalog

M. Güner Demiray'dan çocuklar için bir kitap daha Çocuklara sevgiyi aşılamak Paul C6zanne'ın Orsay Miızesinde bulunan Iki eseri.altta Ise Cözanne. Bu sevgiyi yaşatacak, barışı sürdürecek elbette insandır. "Düşünen hiç kimseden zarar gelmez başkasına." Böyle insanlar olmalıdır yaşamda, toplumda, an gibi vızıldayan ve herkese tepeden bakan insanlardan çok karınca gibi sessiz ve içten olanlar kendini değil başkasını düşünür. MUZAFFER UYGUNER seden zarar gelmez başkasına." Böyle insanlar olmalıdır yaşamda, toplumda, an gibi vızıldayan ve herkese tepeden bakan insanlardan çok karınca gibi sessiz ve içten olanlar kendini değil başkasını düşünür. Toplumda böyle insanlann yaşaması için çalışmak, cğitmek gerckir. tnsanın yaşadığı doğal ortamın güzelliği, son zamanlarda yok edilmekte olması da onu düşündürmekte ve şiirlerinde doğa sevgisini işlemekte, doğanın yok edilmesine karşı çıkmaktadır. Ceviz ağacının dilinden doğayı anlatırken, "Son saatlerimizi yaşıyorum / lşte yanı başımda yığın yığın / Demir, çimento, kum" demiştir. Halbuki "Kaynaşır bağrında binbir renk / Güzelliğımizdir ormanlar / Bulutları saöar / Tcmiz hava, bol güneş" yansıtır bize. Ama "mavi göğe zchirli gazlar üflüyoruz durmadan" ve "Denizlere, göllerc, ırmaklara asit, atık döküyoruz sürekli." Böyle bir davranış karşısında, "Böyle bir yıkıma / Ne kadar dayanır bu toprakr**' "Söğüt, Dere, Serçe" başlıklı şiiri ile "Zeytin Afiacının Ağıaı"nda bu yıkıma doğa varlıklannın dilinden değinmiştir. Çimento yığınlan arası onun için de zor yaşanır bir ortamdır, onun için gözünde orman tüter, o gülümseyen çiçekleri düşler. Çok zaman şurada bir orman olsa der ve yüreğinin yemyeşil mutlulukla dolmasını ister. İster ki çayır çimen sarsın doğayı ve dağ taş da boylece burcu burcu koksun. Doğa ana çiçeker açtığı zaman sevgi sevgi 3e çağlar üstelir. "Köyümde Bahar" şiirinde şu dörtlük var: Bir renk sofrası doğa însanı büyülüyor Böcekler karıncalar Kuşlar türkü söylüyor. Şiirin sonunda da "Gözüm gönlüm doluyor / Dağdataşta düğün var" dizelerini okuruz. Boğuluşu, yok cdilişi ormanların "Kara bir ölüm değil mi?" Ya "denize giden tonlarca toprak ve kum, açlık, rüzgâr, su asit akan sular?" Yemyeşil doğanın bağrında gezmek ise "özgürlüğü koklamak, tatmaktır" bir bakıma. Demiray, yurt sorunlarına, Atatürk'e de yer vermiştir şiirlerinde. Atatürk, "Giil pembe çiçckler gibi" yüreğimizde açan bir scvgidir. Atatürk, vatan dır, Atatürk bayrağımızdır. Onun yolunda "yürü uygarlığa dev adımlarla / mutlu Türkiye için sıva kollarını" diye seslenir. O yolda yürümekle "çiçek yüzlü barış gönlünde filiz" verebilir. Atatürk'ün çabasıyla şanlı bayrağımız göklerde dalga dalgadır, sözleri de unutulmamalıdır. "Yurdum" şiirinde, yurdumuz için şu dizeleri yazmıştır: "Çiğdem çiğdem sevgisin / Nefesimsin, ekmeğimsin / Yurdum sen ne güzelsin." Bu dava, bu kavga yurdumuz içindir. Hep birliktc, "söz vermeliyiz, ycryüzünde / Bir ışıklı uygarlığı kurmak için / Doğayla barışık, iç içc her zaman." Bu dizeler onun şiirinin bir özeti sayılmahdır. Demirav, çocuklar için yazdığı bu şiirlerde onların anlayacağı bir diı kullanmış, dizelerini de o anlayışla kurmuştur. Çocuklara bazı konuları öğretmekte ise de büyüklere de unııttuklarını anımsatmaktadır. • Kuşları Düşünmek/ M Güner Demiray/ Mıllı Eğttım Bakanlığı Çocuk Edebıyatı Dıztsi, Ankara 1996/ 64 sayfa SAYFA 11 Doğa sevgisl M yanıtlar: "Ressam bir 'op tik' sahibi olmalı; bizden önce kimsenin bakmadığı gibi bakmalıyız doğaya..." Bernard bu görüşü daha da açmak ister, isabctli bir soru daha sorar: "Sözünü ettiğiniz ustalar için, rastlantısal olan iç görünüm, yeteneklerini dışa vıırmalarını sağlayan itici bir güçtü yalnr/.ca... Bir dünya gcrçekliğinin, evrensel düzeyde bir vizyon arayışının peşindeydi onlar. Duygularının de rinliğinde, görüş ve düşüncelerinde yatıyordu bu; böylece de yapıtlarmın biçimsel tabanını oluşturmaya çalısıyorlardı. Her biri, doğanın yasalarından türctilmis kurallardayeni resimleryapıyorlardı.' Cezanne perçinler: "Doğru biitiin bunlar; ama onlardaki imgelem özelliği, bu özelliğe eşlik eden soyutlama gücü, gerçekliğin yerini alıyordu aynı zamanda. Daha önce de söyledim, birkaç kez de yineledim, ressamın yaratıcı gücünden kaynaklanan soyut imgeye varmak temel koşuldur. Bir vizyon sahibi olmak gerekir." Bernard'ın ressamın öliimünden sonra anılarını tazelemeye gittiği Aix, zamaııın trajik aşındırmasına uğramıştır. On beş yıl sonra Bernard, Aix'i hüzünlenerek dolaşır. Bu kitap, yalnızca duyarlı bir tanığın yüreğinin içine girmck için de okunabilir. Maurice MerlcauPonty, Bernard'ın Cezanne'ı anlamadığını söyCUMHURİYET KİTAP SAYI ler ama özellikle kitabın sonundaki tartışına, Bernard'ın (Cezanne'ı anlamak için ne denli büyük bir çaba harcadığını gösterir. Sanatçının gördüğünü algılayışı vc yorumlayışı arasındaki farkı kavrayabilmek için bugün bile yüzlerce araştırmacının, kameramanın SainteVictorie'un doruklarına bakarak sabahladıuını; diinya televizyonlarının hakkında yepyeni belgeseller hazırlayıp ressamın sırrına ermeye çalıştığını, her yıl hakkında onlarca yeni kitabın yazıldığını düşünürsek Cezanne'ın günümüziin en popüler ressamlarından biri olduğunu söyleyebiliriz. Kaya Ozsczgin bu çevirisiylc bizi Cezanne'la ilgili en eski kaynaklardan birine gönderiyor. Ycni kaynaklara açılabilmek için eski de olsa bir çift kanat ve yeterince heyecan Bernard'ın kitabında depolanmış olarak merakJısını bekliyor. • . Güner Demiray'ın çocuklar için yazdığı şiirlerini içeren Kuşları Düşünmek, Milli Efiitim Bakanlığı yayınları arasında çocuklara sunuldu. Dcmiray, bu şiirlerinde insancıl bir sevgiyi, insan ve doğa sevgisinı çocuklara duyurmak yolundadır. Değişik başlıklar altında, deği^ik ölçü ve biçim düzeniyle yazmış bu çocuk şiirlerini. Scvginin genişliğini, doğanın insan yaşamındaki önemini vurgulamıştır şiirlerde. Savaşlar yerine barış içinde yaşamak onun önemle üzerinde durduğu konular arasındadır. Ona görc "Göklerin kucağına sevgi kuşları uçar... / Kırda bayırda sevgi çiçekleri açar / ... / Parklarda bahçelerde özgür sevgi çocukları oynar." Çiçckler birer sevgi simgcsidir, bu çiçeklerden sevgi demck ister. Bu çiçekler aynı zamanda sevginin kendisidır. O sevgi ekmeğimizdir, "Düşlerimizde yeşeren Türkiye'dir." Oğretmenler, bu sevgi çiçeklerinin açmasında önemli bir rol oynamaktadır, onla sevgiyi aşılar çocuklara. tster ki insanlar ve elbette çocuklar, aydınlık günlere doğru yürürken heybelerinde barış, sevgi taşımahdır. Annelerin sesinde çiçeklenen ninnilcr, şiirler ve türküler çocukların damarlarında sevgi çağlar. Kendisi dc "burcu burcu bir sevgi kokmak için" ciçek olmayı ister. Uçurtmalarla da gök bahçelerinde sevgiyi görüntüler. Göklerdeki yıldızlardan, onların pırıltılarından sevgiler damlatır yeryüzüne; yıldızlardan derlediği sevgileri insanlara sunar. tnsanlann yüreğinde hep sevgilerin yeşermesini ister. Cezanne'ı anlamak Sevgi, bir bakıma barışın bir nedenidir, etkenidir. Sevgiyi yüreğindeyaşatan insan yeryüzüne de barışı getirir. Tüm insanlann yeryüzüne barış getirmesini (1) Bernard, Emile. Cezanne Üzcrınc diler. Anılar, Çevtren. Kaya Özsezgin, \tnge YaÇok yararlı olan atom bombasıyla yınevılAnkara, 1997. dünyamıza ölüm saçanları iyi bir insan, (2) Wıegand, Wilfried. Picasso, Çcvt bir varlık olarak görmez. "23 Nisan" şircn Canan Dövenlcr, Alan Yaytncılık, irinin sonunda bclirttiği gibi, "Tüm 19H5, Istanbul dünya çocukları el ele verir" bir barış gü(3) Schapıro, Meyer Cezanne, Harry nü, insanlık yolunda olan 23 nisanda. O N. Ahrahams, Inc, Netv York, 1988 gün, "Dünyayı barış ışıklarıyla" ışıtmak içindir. Leylek, ona göre barış kuşudur, Cezanne Üzerine Anılar/ Emile Berbarışın simgesidir. nard / Çevıren Kaya Özsczgın/lmge YaBu sevgiyi yaşatacak, barışı sürdüreyınevı/Ankara, 1997/ cek elbette insandır. "Düşünen hiç kim Sevgi ve Barış 395