Katalog

Gazanfer Eryüksel dergilerde a? görüncn, çok açık aralarla $ıir yayımlayan bir şair. Şiirımizin tiryakileri onu daha çok H. Göstcri, Milliyet Sanat, Varlık, Bir Ycni Biçem, Şiır Ülkcsı, Yaklaşım, Kıyı vb. dergilcrdeki yazılanyla tanıdılar belkı de. Ancak, Dünya Kıtap Şiir Ödülü (1994), Arkada^ Z. Özger Şiir Ödülü (1996), Çankaya Beledıyesi III. llkbahar ÖyküŞıir Yarı^ması Buyük Şıır Bırincilik Odülü ile birdcnbırc anılmaya başladı. 1996 yilı içindc Hcp Çocuk Kalan vc Ahir Zaman Tangoları adlı kitapları ilc okura merhaba dıycn Gazanfer Eryuksel'ın önümüzdekı günlerde Çankaya Belediyesi tarafından Aşk Hiçlik ve Her Şey adlı üçüncu kitabı da yayımlanacak. Şıirimize geç gclen Gazanfer Eryüksel üe söyleşi yaptık. Geç gelen bir şair; Gazanfer Eryüksel ile şiirleri üzerine "Müzik, tiyatro ve şiir döne döne birbirinin içinden geçen, şiirde izler bırakan, ona yeni döller veren bir vamdır" larıgoruntcfarkettım Kararım, kcndı şıırımı olgunlaştırana dck Nâ/ım Hıkmtt okumamak ıdı Clıf Kıtabcvı'ndcn Saıt Madcn çcvırısı Lorca'nın butun şıırlcrı nı aldım Yıllarca Nâ/ım Hık mct'ın ^uılcrınıokumadım Yıl lar sonra yenıden Nâ/ım 1 Iık mct okuduğumda onun nc den lı buyuk olduğunu bir ke/ daha gordum Okuyanı bir denız, bir gırdap, yıldı/lı bırgok gıbı ıçıne çckıyordu FARUK BAŞARAN Şıırımın oluşumundakı koklcrdcn bın dc Kuçuk yaştan berı mu/ıgc olan ılgım ve sevgımdır Ama Turk muzığı oğrcnımınc * V71 tı )a/ıuma dcrgtunın Cunu başîadım Vc yınc aynı yJ mu/ısyenltk va I muzŞıırıOzclsaymndayayımlanan parak harclığımı çıkarmaya calıştım \c Is JL 'Al Ye\ıl Mor'dan sonra çok uzun aralarla sııryayımladın ^unmızın tzını su tanbııl tktısadı veTicarı llımlcr Akademı rcnler \cm daha çok yazılarınla tanıdılar sı'nde oğrenım donemım başladı Çok yo^un bir tempomun olduğu go Sevgılı Caza/tftr sımdı yola/luğunu, a çok luk \ana ozcl \crcntâmı bızlcrlepayla^ırmı ruluyor Sabahları akademı, haftada ııç \ın 3 Nc dcn geç geldın, daha onu lcrı ncre gun oöleden sonra konservatuvar akşam ları ışnulursam muzısycnlık deydın ? Sjuıunınatkısını vt to/gusunudokuyan Şurc durduğum tanhte lıse son sınıf og yaşam gcrgefınde yatay ve dıkcy bir koşu renusıydım Hanı hcp soylcrlcr ya, "Ben bir maraton s.ureçokkutukyaşldrdabaşladım " dıyc, llk şurlerımde Garıp Akımı'nın etkılc ben şurc bclkı dc geç başladım Cozmos'ta rı olduğu gorulcbılır Ta kı Nâzını Hık hıçbır şey tekıl ncdcnlerle açıklanamadı metın şıırlerıyle karşılaşana dek Nâ/ım fiınagoreşurdunyasınaım/amıatmamda nasıl Mayakovsky'nın şurını Rusta bılme kı geukmemın başkaca ncdcnlcrı dc olmaden gorup kırık dı/e yapısından etkden lıydı Buniardan bırı /or begenen bir ya mıştır bir duşununuz Ben Nâzım'ı oku pımın oluşuduı Yazdığım ner şıırde bır duğumda yıldırım çarmış gıbı oldum oncckını aşmak ıçın verdığım uğraş cskı 'jok1 O gcce sokaklarda saatlerce yuru ya/dıklarımı dosyalaıda gızlememı getır dıım Kendıleyın dızeler mırıldandım dı Bir dığer neden, hıçbır cdcbı lobıylc Daha sonra yukarıda anlattığım gıbı dırsck tcmasım olmadan "bir şey" olma kendı kcntlıme Nâzım'ı yasakladım Dun ya çalışmamdır Ncolacak ısem şıırımtn bı ya şurının seçkın orneklerını okudum /atıhı kendısı ılc "bir şey" olmaya çaba Kendı şıırımı/ın has şaırlcrının şıırlerınde gostcımcmdır Bir dığer boyut var kı bun gczındım Turkulerden eskı Mısır ve Es dan oncckılcr nc denk subjektıf ıse bu den kımo, Arap vc Çın şıırınc kadar genış bir lı ob)cktıf 1970 1980 doncmındc şunmız yelpa/eyı taramaya calıştım toplumu gcrçckçılıkle tanışmıştı toplum cu gcrçekulık bcncc yanlış anlaşdmıştı O 1976 Şubat'ında Istanbul Beledıyesi Şedoncmın yaygın şıırı kalabalık bir koronun hır Tıyatrolan'nda muzısycn olarak çalış tekseslı ezgısı gıbıdır Bu şablon dıştndakı maya başladım Çeşıtb derneklerde koro şıırler vc şaırler pck ıtıbar gormuyorlardı lar yonettım, ama Dunya ısc boyutlu, sıyah beyaz bir resım tor olarak oyunlar gıbı alımlanıyordu Boylcsı bir yapı karşı sahneye koydum sında kcndı kozamda sıırımı dokumaya Oyun mu/ıklerı karar vcrdım Ancak, dar bir çcvrcde dc yazdım olsa şıırleı nn büınıyordu Yapılan eleştırı Butun bunları, lcrı tıtı/lıkle ırdclıyordum detay gıbı gorulebı lecek şeyıerı, nıye 1974 yılındaydı sanırım Ycnı Adımlar soyluyorum Yaşa dcıgısınde ıkıncı şıırım yayımlanmıştı mımuakı her şeyın "Dağlara Kurulu Tahtımı/" Metın Ilkuı şurc hızmct etmesı ılcOrhan Suda nın çıkardıklarıbirdcrgıy başat ılkcm olmuş dı Ycnı Adımlar tuı da onun ıçın Mctın llkın bir gun bana, "Arkadaş, sa Her şey, son tahlıl na bir şey soylcycccğım ama yanlış anla de donup dolaşip ma " dedı, "Şu masaya ımzasız yuz şıır şıırıme, şııre yâr ol koysalar senın şıırını onlann ıçınden ayımak zorundaydı urım Nâzun'aıyıbırdamardangınnışsın, ancak ne olur Nâ/ım'a çok dıkkat ct Genel akış ıçınde Çunku Nâ/ım çok şaırı altında e/dı gorulmcktcdır kı mu/ık, tiyatro ve şı () akşam dergıden çıktığımda bu sozler ır donc done bırbı kulağımda çınlıyordu Otobuse bınmek rının ıçınden geçen, ycrınc yurumeyı scçtım Gczc gczc Sulta şıırdc ızler bırakan, nahmct'tcn Bcyazıt takı Sahaflar çarşısına gelıp avluya gırdığımı vıtnnlerdckı kıtap ona yenı doller ve Gazanfer Eryüksel ^ıırının kalıplan ılc adalct, mu savat, hurnyet şıırlcrı \a/dılaı Scrvct 11 unun akunı ısc C c nap^clıabcttın, Abdulhak I la mıt Tarhan gıbı şaıılcılc bıçım tlc aru/ kalıplarının mııtantan musıkısındc ınsanı alımlamaya alıştılaı, doğa desenİLrı (,ı/dı (,dll lcr Yahya Kcmal modcm luık şıınnın vıyaduklerını ınşa edcı kuı çağdaşı Ahmet 1 laşım mo dern I urk şıırınm mavasını ça lıyordu Bu arada halk şıııı ge lenegının surgunlerı ıse hececı şurın temsılcilerıydı Dıldc sa deleşme akımının oiKiılcrıydı ler Cumhuııyet ışte boylesı bır şıırsel altyapının ustunc gcldı 1 ransa'da, Paııs'tc yaşayan an tak Avrupalı sosyalıstlurı \c toplumcu gcrçekçılığı ncdcn dır bılınmez, bakıp goremeven m Turk şurı Nazun Hıkmct ılc yc nı bır turkuye duracaktır Guneşı ıçenle ren bir yapıdır nn turkusu Mcıaklı okur "Acaba rcsım 1 Bınncı Ycnı, Ikıncı Yenı, Mavı 1 lareket nıyeyok ' dıvesorabılır Resım lcııylc kcndı labırcntlcnnı yuruycn Turk yapamamak, oylesınc bir yete şurı 1970 1980 doncmınde bencc bır ço neğımın olmaması benı şıırlc tukluk hastalığı gcçırdı Tan/ımattan bu rımde so/el resımler çızmeye ıt guneyaşanan 150 yıl ıçınde Tuı k şıııı hcm mıştır, kışkırtmıştır dıye duşu kendı olmanın, hem dunyalı olmanın mu nuyorum cadclcsını vcrdı Bu bağlamda gelenek ol 1979 1980'de Tunel Kultur gusunun tartışılmasından daha doğal bır Sanatevı'ınde yonetıcılık yap şey olam az IgU Bence bır sanatçı ıçın "gelenek" ıkı A^a da yaklaştırdı Tabloların, scra malı bır sureçtır Gayrı ıradı donem ve ıra mıklerın ıçınde geçen gunler bende resım dı donem uzcrınc okumalara scbep oldu Kasım Ko Kultur eğer bır yaşama bıçımı ıse onun çak, Bıles Ckal gıbı ressamlarla arkadaşlık bır kcsıtı olan gclcnck sanatçının doğup laı ım bcnım rcsım dunyasına uzanmamda buyuduğu aıle okul coğrafya ile mayala kapılar açtı, kılcal damar gorcvı yaptı nır Bu surcç onun ıçın gayrı ıradıdır Nc 1980'dcn sonıa kendımle hesaplaştığı doğacağı co&rafya, nc dc atlcsı onun hur mı fark ettım Yenıden okumalar ve urc seçunı değıldır tım patlaması donemını yaşadım Lğer ya Daha sonra şurc durduğunu ayrımsadı nılmıyorsam Varlık Dergısı'ndc bir şurım &nda kendı hur ıradesı ile usta veya usta yayımlandı Vc vınc kapalı devre uretım lannı scçerck toprağında kok salıp yıldı/ surecı cgcmcn oldu lara, guneşe uzanmaya çalışacaktır Bakı 1979 1980'de Ne/ıh Coş'un once teş kalan gok Kiıbbede bır ız bırakmanın çı vık, sonra aşırı ısrarları de Aydınlık gaze lcsı Yahya Kcmal "Kokumâzıdcolanatî tcsı'nın sanat sayfasındayazıyazmayabaş yım" derkcn bu olgunun altını çı/mekte ladım Boylece şıırden sonra du/ya/ıya bu dır laştun 1981'dcn sonra duzyazıya ara vcrıp şıırde yoğunlaştım YA kı 1992'de l'ur 'jaır geleneğı kendı prızmasında tayfla gay Kanturk'un arkamdan ıtmesıyle yenı rına ayırıp yenı renkler, ışıklar, golgeler, den duz ya/ıya bulaşana dek Sızın de lekeler oldururken evvel cmırde kcndı ol soyledıgınız gıbı yazarlığun, şaırlığımden mak, kcndı soylcmını kurgulamak 7orun daha geçer alcçe ıdı dadır Galıba meselenuı,bıçağınağzında kı kurtlar sofrası da bu donemeçte geçıle Ama 1994'te Dunya Kıtap ŞıırOdulu ile cck ya da aıkaızmın kor kuyularında mer buyuk bir donemccı donduğumu fark et dıvensı/ kalınacaktır Bu durum bırısının tım Ve dığer ıkı odul 1996'da peş peşe eteöınc tutunmuş taytay durmaya çalışan gcldı Oduller benım kıtapsız şaır sıfatımı bırbon/aıyı çımlendırecektır Meşhursoz da tarıhe ışınladı ^ekdde gorulduğu gıbı dur, bır şeyın aslı varken suretıne ıtıbar Gazanfer Eryüksel dc kıtapiı şaırlcrkervaedılmez nında bir resımdır artık Gelenek meselesıne her şaır kendıleyın Okur, gcrck "Ahır Zanan Tangolan", gerek "Hep Çocuk Kalan"tn duş gerçck la bakacaktıı Kı, bızcc doğrusu da budur Nâzım 1 lıkmet dc, Attılâ llhan da, Bch bırentlerındczamanıyururkcn eskı şıınmı zın, hıç esktmeyen şarkılarımtzın, ağıtlann, çet Necatıgıl dc, I lılmı Yavuz da gelcnc gazellerın dagıara, demzc, yıldızlara doku ğc bakmışlar, halvet olmuşlardır onunla Ancak, kcndı şıırlerını soylcmışlcrdır nup gelen yanktst gıbı bırfon ezgıyı surek Benım şurlerımde de I urkıyelı bır gc lı duyumsuyor Bu tı ğ lcrı nı !)tırlertnıze ayrı bir leneğın ı/lcrı vaıdır Gerek kcndı yaşam coğfafyamdan vc tar/ımdan kaynaklanan dennlık verıyor san kı dorduncu boyut gerckse duş duşun sarkaunda dokunma i)iır gelenek ılışkısı ya, duyumsatmaya çalıştığım tınıların ıç ve dış seslerınde bu toprağın kokusu var iiırımızde hep larttşt dır lan bir konu oldu Bu hag~lamda iız neler Gelenek bagiamında mcıaklı okurlaı \oyluyorsunuz? ıçın şu konunun altını bir ke/ daha çı/mek ıstıyorum Yukarıda soylemıştım, Turk Ulkemı/çokzenmu/ıg'ı ile ılgılcndığımı, eğıtım gorduğu gın bir şıır bırtkımıne mu Ayrıca bcş yıl lstanbul Unıversıte ve geleneğıne sahıpKorosu nda klasık muzığımızın en seçkın tır Halk şıırınden omelderını meşk cttım Tasavvuf mu/ığı Dıvan şuııne uzanan nın tum vurgulu sazlannı çalabılıyorum açılımlı ve renklı bir Boylesı bir yaşam tar/mın benun şıırımdc yelpazemız var Turk boyadığı ebrular ve hatlar, mınyaturler ve şıınnın Ianzımattan sedef kakmalar sanırım şımdı daha rahat sonra Avrupa ve alımlanacaktır o/ellıkle Fransız şı 1 ıyle tanışmasıyla da 1 Yaşamtnın ı n az ktrk yılını lstanbul da \cnı oluşumlar baş geçırdıkten sonra uç yıldır Anadolu da Ç o I ımış oldu rum'da yaşayan bir saır olarak ulkemtzın Şınası, Namık Ke kultur sanatına baktıgınızda gorduğunuz mal, Zıya Paşa dıvan resım nedır? CUMHURİYET KİTAP SAYI SAYFA 8 388 J