Katalog

0 K U R L A RA "Çalakalem yazanlann çoğunlukta olduğu ülkemizde dilin önemini bilcıı, yazdığı hcr cümlc üzerinde titizliklc çalıştığt belli olan bir hikâyeci var karşımızda. Saçhoğlu, bir kültür birikimindcn güç aldığı belli olan bikâyelerinde, ahşılmış hikâyenin sınırlannı zorluyor; zaman zaınan gizemli. zaman zaman 'hurnour'a dayanan hikâyelerinde hep ycninin ardında: Yeni benzetmeler buluyor, yeni ruhsal durumlar yaratıyor; sıra dısı olaylan, durumlan seviyor, bunlan sıra dışı bir anlatımla dile getiriyor. Amacı belli: Aleladeliğe düşmemek, dile dört elle sarılmakhep edebiyat hazzı vcrerek... Bir Yaz Evi, Pencere Önümün Yolcusu, Kızım gibi hikâyelerini okuduktan sonra (Ataç gibi söyleyeyim) zanmı Saçhoğlu için atıyorum" diyordu FethiNaal994 yılında Mehmet Zaman Saçlıoğlu'nun öyküleri için. Saçhoğlu tethi Naci'nin yüzünü kızartmadı ve nefis öyküler içeren ikinci öykü kitabım yayımladı. Saçhoğlu ile bir söyleşi ve öyküleri üzerine iki yazı yer alıyor sayfalanmızda. Bu hajta oldukça yoğun bir dergi ile geliyoruz karşınıza. Sayfalanmızda yer alan yazuarı severek okuyacağınıza inanıyoruz. Bolkitaph günler!... TURUAN GÜNAY "Mitolojiler, Semboller ve Halılar" yıllardır zihnimizdc biriken sorulara cevap bulma uğraşları sonucu oluşmuş bir kitap. Yazıdan önceyazıdan sonra diyc ikiye ayrılan tarih dilimlerindcn bilhassa yazıdan önceki döncmlcrde insanların nasıl iletişim kurdukları sorusu elimizdeki araştırmayı yönlendiren cn önemli ctken olmuş. Bu ilginç araştırmaya yazarının yazdığı "Giriş"i sunuyoruz. MEHMET ATEŞ Mehmet Ateşten çok ilginç bir araştırma Mitolojiler, Semboller ve Halılar rekli üreyen, evrilen, yaşayan birtakım tormlar mı olduğu konusunu araştırmaya ağırlık verdik. Pazirik buluntularıyla ilgili kaynaklara ulaşmaya çalışarak sosyal coğrafyayla kültür kavramları arasındaki iletişimi görmeye ve Pazirik halısının anlatmak istediklerini duymaya çalıştık. Anadolunun sosyal coğrafyasında, göcebelıkten yerleşjk kül türe geçişle birlikte semboliklerdeki değişimlerı gözleyerek insan ve hayvan figürlerinin nasıl utangaç bir şekilde bitkisel be/emeye dönüştüöünü ve SelçukluC )smanlı halılanndaki süsleme öğelerinin tanınmaz parçaları haline geldiğini, nihayet söz konusu semboliklerin, Avrupa sanatına etkilerini ve sonuç olarak halıların dilini anlatmak istc^ diklerini anlaşılır kılmaya, bu uzıın tarih labirentinde yolumuzu kaybetmemeye gayret ederck, açıklamaya çalıştık.• (l)Prof. Kiiçükcrman, Ö Ciiııcr, Ş. "AtıaJolu Mıraunda Türk Hvlcri" T.C Kült. Bak. Yay. ht. 1W5, u. S2Sİ. Mitolojiler, Semboller ve Halılar /Mehmet Ateş / Symbol Yayıncılık / l'JI s. I MİT/UP Imtiyaz Sahibi: Berin Nadi c Basan ve Yayan: Yeni Cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.$. o cenel Yayın Yönetmeni: orhan Erinço Cenel Yayın Koordinatörü: Hikmet Cetinkaya ; Yazıişlerl Müdürlerl: Ibrahlm Yıldız (Sorumlu) , Dinç Tayanç o Yayın Yönetmeni: Turhan Cünay o crafIk Yönetmen: Dilek ilkorur 0 Reklam: Medya C CUMHURİYET lk bakışta anlas,ılmaz hatta cğlenceli birtakım şekil oyunlan gibi görünen sembollerin, konuya ciddi olarak vaklaşıldığında çok dcrin ve anlamlı içerik yapılarına sahip oldukları fark cdilmcktcdir. Sembolizm dünyasının derinliklerine inmek vc ifadc etmck istcdiklcıini duymaya çalışmak ntdcnli ilginç görünüyorsa da içinden sıynlıp objekrif bir tarif ve anlatımı gerçekleştirebilmek, o denli güç olmaktadır. Zira seslerini üiıydugumuz söz konusu scmbolİKİerin çığlıkları, tcspit edebildiğimiz tarihlerden en a/, yüzlcrce, belki dc yüzbinlercc yıl geriden, tarihin karanlık derinliklcrinden gelmcktedir. "Halı sanatı" denildig'inde akla rcnklcr ve sembollerden olıımuş bir düğümler sistemi gelir. tnsanın yaşama olan bagımlılığının sonucu üretilmis ve evrınıler sonucu son şekline ulaşmış bu harika sanat eserlerinin nitelik ve içcriklcrinin tam olarak aydınlanamamıs olması, dünya sanat tarihi için büyük bir kayıptır. Zira dokuyucuların, çaölar boyunca yaşadıkları toplumsal gerçeklerle, yaratıcı düsüncelerinin coşkulu birleşmcsi sonucu halılar, "...tarih içinde, en ilgi çekici kayıt sistemlerinden" birisi ve... "bir kimligln zaman içindcki çok yönlü sürekliligini sağlama davranışı" olmuştur. Bu nedenle de halılar...yüzyıllar boyunca yaşanan olayların sonucunda biriktirilen, değerlendirilcn ve sonuçta "çok ince süzülmüş ve bir türgörsel alfabe" ile yazılmış olan "renkli şiir"lerdir. (1) Hahların dilini anlayabilmek dcmek, onu üreten toplumların yaşadıkları zaman ve mckân çerçevesinde oluşmus, anlaşmalı anlamların, gene söz konusu toplumlarca kutsal kabul edilmiş birimlcrin ve sembol üreten insanların düşünce yapılarının çözümlenmesi demektir. Bu nedenle halı yüzeylerinde, milimetrik kâğıtlara gelinceye dek hafızalara kazınmış şekiller ve kuşaktan kuşağa aktarılan geleneksel bilgi birikimlerinin sırlarını içeren zengin bir dünya ile karşılaşırız. Sanatın tarihi, onu üreten insanın tarihi olduğundan, halı dokuyan insanın tarihscl evrelerini, kadının tarihteki rolü nü kısaca izlemeye çalıştık. llkcl bir resimyazı türü olan bu semboliklerin, günümüz mantıgının değişmeyen yorumlarını tekrarlamaktan cok söz konusu semboliklerin doğmıış olabilecekleri dönemlerin mantığı ışığında oluşmuş düşüncelere pencere açmaya çalıştık. Ayrıca, adı geçen resimyazının durağan şekilscl birimler mi, yoksa onu üreten toplumun, yaşam biçimlerine paralel olarak sü KİTAP SAYI 388 SAYFA 3