Katalog

Yedi Tenenin kenti Istanbul ma gibi özellikleri de vardı. Saraylıların giyim kuşamı halkı hiç mi etkilememiştir? Bu sorunun cevabı "Evet" olamaz. Kullanılan malzemenin pahalı olusu yüzünden bunlara ulaşamayan halkımız padişahların sanklarını ve son dönemde de feslerini moda haline getirmiş ve onların adlarını bu giyim ögelerinde de yaşatmıştır. ErtuğKocabıyık ikilisince yayımlanan bu kitabın ve bunun kardeşferi olan diğer kitapların aynı kalitede ve Türkçe olarak yayımlanması halinde de ilgi göreceğine inanıyorum. Türkçemiz, insanımız, DU güzelükleri yaratan gücümüz ve varlık sebebimiz olduklarına göre bu güzelliklere layık olmada öncelıkli değiller mi, olmasınlar mı? Bizim niçin giyim kuşam ve bununla ilgili her türlü malzeme, meslek, kurum, ürün, gelenek ve modayı, bunların günlük hayata nasıl yansıdıklarını da ele alarak anlatan bir ansiklopedimizyok? Reşad Ekrem Koçu'nun Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü aslında bunun çok özel bir habercisi, öncüsü imiş. Neyazık ki biz bunu anlayamamış ve değerlendirememişiz... Acaba geç mi kaldık? Hayır! • Bir kent kitabı Yağmalanan bir kentin yok edümesini önleyebilmeK; yağmalama "bilınci"nin önüne geçebilmek; kentin, bir insan ömrüne benzeyen, yaşamını tanımak, tanıtmak, anlatmakla olabilir diye düşünüyordum. Ertuğ'un, Kocabıyık'ın, Güler'in, Kara'nın, Mango'nun bu ortak çaba ürününü kenti tanıma, koruma bilinci yolunda verilmiş önemli bir çalışma olarak değerlendiriyorum. FERİDUN ANDAC B urhan Arpad, 1978'de yazdığı "îstanbul Yağması" adlı yazısında, bu kentin yakın tarihimizde nasıl yağmalandığını anlatır. Yürek burkuveren tanıklığından söz eder. Onun "Yok Edilen Istanbul" (*) kitabı başlı başına bu tanıklığın işlevini getirir. Bir yanıyla kentin dününü, öte vanıyla da bugün getirildiği durumu gözıerinizin önüne serer, Arpad. Doğrusu, onun tanıklığının islevinden giderek, bu kentin tarihsel kimliğinin ne denli önemli olduğunu kavrarsınız. Yok edilen, hatta yağmalanan bu kentin yüzyıllan bulan geçmişini düşünedurursunuz. Cennetten Yansımalar ursa, Anadolu'daki en eski yerleşim birimlerinden ve Osmanlı împaratorluğu'nun ilk başkentlerinden de biri. împaratorluk döneminde hızla bir sanayi kentine dönüşen Bursa. kentleşme açısından da büyük bir ivme kazanmış ve kent dönemin mimari anlayışına uygun yapılarla donatılmış. Orhan Cami, Yeşil Cami, Ulu Cami, Kaplıcalar, günümüzde de tüm görkemleriyle yaşayan yapılar. Bursa'nın geçmişten B gelen en önemli sanayi ürünü ise ipek. Ipekçilik bugün de sürdürülüyor Bursa'da. Ahmet Ertuğ ve Ahmet Kocabıyık Kitaplan arasında yer alan "Reflection ot Paradise Silks and Tiles From Ottoman Bursa" bu tarihi kentimizi tüm yönleriyle ve inanılmaz fotoğraflar eşliğinde sunuyorlar bize. Godfrey Goodwin, Osmanlı Imparatorluğu'nun Temellerini anlatırken; Engin Yenal, Bir Osmanlı BaşSAYI 410 kenti Olarak BursaVı anlatıyor. Philippa Scott îpeğin Başkentini anlatırken; yine Engin Yenal, Osmanlı İmparatorluğu'nun îpek Başkenti'ni tanıtıyor bizlere.Türkiye tarihine ilgi duyanların bu nefis eserleri mutlaka edinmeleri gerekiyor. Bunun için Borusan Kültür ve Sarat Merkezi: Istiklal Caddesi No: 421 Beyoğlulstanbul adresine ya da0212 252 06 55numaralı telefona başvurmalan gerekiyor. • E Istanbul, yeryüzünün önemli kentlerinden biri. Tarihi, tarihsel mirası günümüze taşıması kadar, tarihsel olaylara, tarihin önemli dönemeçlerine tanıklık etmesiyle de bu yanını hep korumuş bir kenttir. Yok etme bilincinin, bu denli baskın olduğu günümüzde kentin tarihsel, toplumsal, kultürel kimliğini giderek yitirdiği ya da yitirmeye yüz tuttuğu kaygısı, sanınm, hepimizde baskın gelen bir duygu. Bu duygunun yoğunca yaşanıldığı şu günlerde Ahmet Ertug ve Ahmet Kocabıyık'ın hazırladığı Ara Güler, Gürol Kara ve Cyril Mango nun fotoğraf ve yazılanyla katkıda bulunduğu " Yeai Tepenin Kenti Istanbul" (tstanbul City of Seven HiDs)" (**) kitabıyla karşılasmış olmam; bu kentin öyle kolay kolay yok euilemeyeceği duygusunu yaşattı bana. Özenli bir baskı; yüzü aşkın fotoğraf, gravür ve çizimden oluşan kitap Istanbul'un tarihsel geçmişine uzun bir yolculuğa çıkanyor bizi. Kent yaşamının 2600 yıDık geçmişine uzanıyorsunuz. İlk 1000 ydı sonraları Roma Imparatorluğu'na dönüşen bir Yunan kolonisi, 1100 yılı Doğu Roma ya da Bizans devletinin başkenti; bundan beşyüz yd sonra Osmanlı Imparatorluğu'nun başkenti ve son yetmiş ydı ise Türkiye'nin en büyük kenti olarak tarihsel, kultürel, coğrafi konumuyla hep gündemde olmuş bir kent... Roma'dan dana genç olmasına karsın, daha uzun yıllar başkent olmuş, iki farklı dini, siyasal yapıı bir arada barındırmıs bir kent îstanb"ul... Kitabın "giriş" böıümünde kentin bu tarihsel serüveni düe getirilmektedir. Cyril Mango'nun Ingilizce yazdığı 9 bölümlük tanıtım metni esas alınarak düzenlenen kitapta yer alan fotoğraf, gravür ve çizimler tarihsel bir panoramayı içermektedir. Kitabın hazırlayıcılan Ertuğ ve Kocabık; böylesi bir çabaya girişmelerini, kent taplığımıza özenlice hazırlanmış bir kitabıKazandırmalanru şöyle dile getiriyorlar, giriş yazılarında:" Amacımız; okuyucuya IstanDurdaki Bizans ve Osmanh mimarisine görsel bir yolculuk yaptırmak. Tarihi yanmadanın geleneksel yerleşim biçimi, araç trafiği ve duyarsız yapılaşma ile bozulduğundan kentin eski dokusunu görebilmek ve takdir edebilmek oldukça güçleşmiştir... Eserlerin mimarikonumlan havadan çekilen fotoğraflarla sağlanmıştır... Amacımız; Istanbul'un bozulmamış görüntüsünü yeniden yapılandırmak ve okuyucuyu bu dünya mirasıyla baş başa bırakmaktır. 19. yüzyıl başlanna ait gravürler ve fotoğrafîar, okuyucuya, kentin bir zamanlarki görünüşünü canlandırmak ve geç mak ıçın, kıtabaeklendi. Bu mirasın sadece küçük bir kısmım sunabildiğimiz kitabımızda Istanbul'un tarihi eserlerinin ve arkeolojik mekânlarının paha biçilmez bir dünya mirası oluşturduğu, bir açık hava müzesine dönüşmesi için gereken özen ve saygıyı hakettiğini belirtmek istiyoruz." (11) ilk bölümde; "1860'ların Istanbul'u", Kınm Savaşı sonrası süreci; ikinci bölümde, "Tarihi Uçgen", Istanbul'un yeditepesinin oluşum serüveni; üçüncü bölümde; "Bizans Mirası", Istanbul'daki Bizans eserlerinin dünyadaki önemi anlatılıyor. Dördüncü bölüm "Osmanlı Mirası , Ahmet Ertuğ'un yazdığı "Topkapı Sarayı" ilebaşlıyor. Ertuğ, sarayın coğrafi konumunu, binalann yerleşim biçimini, Osmanlı Devleti dönemindeki odaklanış durumunu dile getirir. Osmanlı dönemine ait "Tarihi Eserler"i ikinci bir bölüm başlığı altında anlatan Ertuğ; bu eserlerin birçoğunu Osmanlı dönemine ait olmasına karşın, kentteki geçmis uygarkkların başarılarıyla biraraya geloiğini, Osmanlı mimarisi ile de mükemmel Dİr yapıya eriştiğini vurguluyor. Kitabın beşinci bölümü "Galata ve Beyoğlu" başlığını taşıyor. Kentin bu semtlerinin tarinsel yanı, yerlesim konumu; burada yaşamış olanlar, onların yaşattığı izlerden, tarihsel mekânlardan söz edilir. Altıncı bölüm; "Boğaziçi"nde, Istanbul Boğazı'nın fıziksel konumu, her iki yakanın oluşumundaki yeri, tarihsel serüveni yerleşim mekânları anlatılır. Yedinci bölüm "Adalar"a ayrılmış. Bizans döneminde adaların durumu, bugünkü görünümü, kentin tarihsel/kültürel kimliğindeki yeri dile getirilir. Istanbul'un simgesi haline gelen su kemerleri sekizinci Dölümünde, "Eski Su Kemeri" anlatılmaktadır. Kitabın son bölümü "Bizans ve Osmanlı Dekorasyonu" başlığını taşıyor. Bu bölümde kentin tarihsel kimliğini oluşturan bileşimden, zenginliği oluşturan öğelerin özelliklerinden, Bizans ve Osmanlı sanatının temel ayrıntılanndan söz edilmektedir. Özenli bir baskı; kentin tarihsel, kultürel zenginliğini ortaya koyan fotoğraflarla zenginleştirilerek hazırlanmış olan "Yedi Tepenin Kenti Istanbul", Borusan'ın kent kitaplığımıza kazandırdığı önemli bir kitap. Yağmalanan bir kentin yok edilmesini önleyebilmek; yağmalama "bilinci"nin önüne geçebilmek için; kentin, bir insan ömrüne benzeyen, yaşamını tanımak, tanıtmak, anlatmakla olabilir diye düşünü1'ordum. Ertuğ'un, Kocabıyık'ın, Güer'in, Kara'nın, Mango'nun DU ortak çaba ürününü kenti tanıma, koruma bilinci yolunda verilmiş önemli bir çalışma olarak değerlendiriyorum. • (*) Burhan Arpad, Yok Edilen Istanbul, 1988, Türkiye Turing ve Otomobil KurumuYay,329S. (~) Ahmet Ertuğ Ahmet Kocabıyık, IstanbulCity of Seven Hılls, 1994, 178 s. SAYFA 5 v y$ a at CUMHURİYET KİTAP