Katalog

Hazırlayan: Ceval Çapan Pedro Tamen/ Şiirler/ Kolektif Çeviri Deniz uzakta ama rüzgâr biziz; sürüklediği anılar rüzgârın, rüzgâr oluncaya dek, hem başka hem aynı rüzgâr, senin agzından esen sessizliftin otlağından gecenın bağnna. Nedir bu durduğun yerdeki sıs görmemi engelleyen, gene de görduğün sabahın gözlerini görürüm o sisin içinden. Varlığın can veriyor saçlara, parmaklara, tuza ve sınırsız tene gizlcndikleri yerde. Ve yakaran, kaçıp giden ellerle dalından koparıyorum seni ve sunabiliyorum kendime dalgaların çarpıştığı saatte ve hiçbir şey gerekmiyor bana denizin kıyısında. (Daniel na Cova dos Leoes, 1970) "Sevgili olabilmektir gerçek şiir; meyveyi soyup cekirdenini atabilmek.. Tek benim olsun diye herhangı bir şey günün bütün saatlerinde unutulan bir nota çalınamayan bir ıslık yazıyorum bu sözcükleri tahta perdenin ardında ısıtıyorum ellerimi bekçinin yaktıgı ateşte terkedilmiş yapı yeri çimentosu demiriyle bekliyor ertesi günü kalfanın ve aletlerin işbitiren sesini. tüy gibi yazıyorum bir kuşun çevikliğiyle koca beyaz bir sayfaya sayfanın köşeciğine anıcıklarımı şu küçücük adımı belki onun da kısaltılmışını öylece bırakıyorum ha var ha yokmuş gibi yırtılması güç değil neredeyse anlamsız tek benim olsun diye herhangi bir şey (Daniel na Cova dos Leoes, 1970) Ff Günümüz Portekiz şiirinin önemli temsilcilerinden Pedro Tamen 1934 yılında Lizbon'da doğdu. Yüksek öğrenimini Lizbon Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladıktan sonra 19581975 yılları arasında Moraes Yayınevi'nde editörlük yaptı; çeşitli dergi ve gazetelerde yazılar yayımladı. 19871990 yılları arasında Portekiz PEN kulübünün başkanlığını yaptı. Halen Lizbon'daki Gülbenkyan Vakfı'nın yönetiminde çalışmaktadır. Tabua das Materias başlığı altında bir araya getirdiği toplu şiirleri Eleştirmenler Ödülü ile Inapa Ödülü'nü kazandı. Çeşitli dillerden Portekizce'ye yaptığı çevirilerle ülkesinin kültür hayatına katkıda bulunan Pedro Tamen, Fransızca, îngilizce, Italyanca, Almanca, îsveççe gibi dillere çevrilen şiirleriyle uluslararası bir üne sahiptir. Genç Portekiz şairlerinden Fernando Pinto do Amaral ile 2024 Ekim 1997 tarinlerinde Istanbul'da Divan Şiir Çeviri Derneği'nin düzenlediği seminere katılan Pedro Tamen'in aşağıda okuyacağınız şiirleri Âyşe Nihal Akbulut, Gönül Çapan, Erdal Alova, Eray Canberk, DoruK Gürkan ve Cevat Çapan'dan oluşan bir grup şair ve çevirmen tarafından çevrilmiştir. Havai mavi gözlerle sokaklara yardakçılık etmek: varsın yağmur yağsın saçlarıma benim olmasını istediğim saçlarıma, istek bu. Rüzgârın soytarısı olmadan yalpalamak, Çiğ dişler otlan kemiriyor saban sabah, bu arada dönüp duruyor dümen, nasıl artarsa kasıklarda ağaran kıllar, gerçek bu. (Daniel na Cova dos Leoes, 1970) Su Dalın yetkinliğindedir taş. Özsuyunda bulunur, gittiği yolda anlaşılır. Her şey olup biter gizem halkalannda, esinti bile kesinliğidir suyun, suyun arılığı. Hünerli ellerimizin en küçük çabalannda, elmaların özünde parmaklann deniz yeşilinde, korkuların çılgınlığında, dalın yetkinliğindedir taş. (O Sangue, a Agua e o Vinho, 1958) Ve şimdi: senin tenin. Bakıyorum: deniz dingin. Biliyorum rüzgâr esiyor ve rüzgârla ayışığının anıları gövdene yapışıyor. erinç içindeyim: saçların. Esirgemiyorum: sabah oldu. Bitküer kımıltısız, görüyorum doğan günle bir avucun içinde. (Primero Livro de Lapinova, 1960) Kadınım, başı gövdesi kolu bacağı, Salıverilmiş kuş, nerden bu geliş?, küçük anası kirimizin pasımızın her anımıza sinen kupkuruluğumuzun, erinç ve tüy gibi dümen tuzlu bir çağdan, tufandan SAYFA 14 ve sabah yağmurundan, el değmemiş bir köprü ayaklarıma ve onların isteklerine, engin ve dimdik, burada kalman. Kısaca, kadınım olman. (Primeiro Livro de Lapinova, 1960) Yavaş yavas sularken gülüşün çiçeklerini, gidiyorum kardan kara yalımdan yalıma, dolanarak kuzeydoğusundan cennetin taşların gübrelerin arasından, cebimde önemsiz sözcükler hâlâ soğuk kıçımdaki pantolon tütse de yanıbaşımda aile ocağı. Dişlerimle ellerim boş ceplerinde yün pantolonun, hazınm Kadim bir serseriliğe, dosaoğru yürüyorum kararlı adımlarla, sağa sola bakmadan. Takılmadan rüzgâra ve renklere: pedro medroyum ben, fernando filan, sıradan cins isimler, ağzıma almadığım özel isimler yürürken kulaklarımı tıkayıp kısaca mınldandığım. (Daniel na Cova dos Leoes, 1970) Sahipsiz deniz kabuğu diyorum sana boş değü kocaman, dopdolu, cıvıl cıvıl. Gözlerimi ellerine dikmişim tanrılar oturmuş yanıbaşına. Dudaksıl sözcükler diyorum sana, açık ünlüler diyorum. Diyorum ve geçiyorum: o yıldız köprüden yaşanan ve geçüen tek ve aynı; ayrı olsa bile, bize getiren ve götüren, içimizi yansıtan temeli yüceliğin. Aç kollarını, özgür ya da tutkulu, yalnız ben değilim kucağını açtığın: yavaş yavaş sönen ışıklar, yeğin rüzgârlar, sütliman enginler, kıyılar, yosunlar, karlar... Deniz kabukları da böyle: elimizle, tuttuğumuzda, kesici ve şakıyan, dün, Dugün ya da yarın kimbilir Dunlan bılir miyiz? (Daniel na Cova Dos Leoes, 1970) Bir gün bakacağız bu elJere omuzlarımızda saatlerin pelerini: bizim bu eller ve onlardan kalan anılar, bir başka biçimde bizim olduklarını söylerler. Ne parmaklan yadsıyacağız ne de boşluğu parmaklar ki daha gizdeş daha yavaş çevredeki hiçbir şeyin anlamadığı. uçlandır bütün insanların ruhlarının Hiçbir şeyi yadsımayacağız. Yeniden başlayacak içimizdelci kavganın ağır ateşi, ve beklenmedik ilişkileri gecenin, bu gençlik günlerinin kışında olduğu gibi. Evet diyeceğiz o zaman, yeni sokaklara, CUMHURİYET KİTAP SAYI 404