Katalog

1 I K A S 1 I t 7 • Doç. Dr. Hüseyin Bağcı, HünerTuncer'in "Irkçılıktan özgürlüğe Güney Afrika" kitabını değeriendirdi 3. sayfada ü M. Başaran, "Ortak Bir Şeyleri Olmayanlann Ortaklığı"nı irdeledi 8 sayfada U B. Çotuksöken, C. Yıldırım'ın "Bilimsel Düşünme "sini değeriendirdi lO.say/ada ü Alev Coşkun, şeriat ve laiklikle ilgili iki kitabı değeriendirdi U.sayfada Cumhuriyet P A A S I Z E K Melih Ergen Olüm diişiincesiyle boğuşan bir yazar KITAP Melih Ergen, iki kitabıyla gelip oturuverai edebiyatımızın gündemine. Önce "Fotoğrafın Arka Yüzü" şimdi de "Tünel". Ama, yeni başlamıyor Ergen'in yazma serüveni. Önce gazeteciHk, ardından Yeşiller Hareketi içinde yer alış ve bunun sonunda gelen "Yeşiller Partisinin Olmayan Tarihi" ve "Umarsız Gemi". Her ikisi de Ege Yayıncılık tarafından yayımlanan bu kitaplarından sonra yukariua adlarını verdiğimiz iki nefis kitap. Melih Ergen yaşamlaölümü ayıran çizginin öte yanınaan, öte yanı tatmış kişilerin ağzından yazıyor öykülerini. Kısaca ölümü sorguluyor Melih Ergen. MEHMET H. DOGAN için yazıyorsunuz? Kimin için yazıyorsunuz?" sorularından ilki ya da her ikisi yazarlara her zaman sorulagelen sorulardandır. Bunlara verilecek yanıtlar turnusol kâğıdı gibi yazarın kimliğini koyar ortaya. Kimi, 'kenditn için' diye yanıtlar bu soruyu. Apaçık bir bencilliği ortaya koyan bu yanıtın arka yüzünde bir yalan yatıyordur oysa. Kendisi için yazmış, yazıyor olsaydı, yazdıkJarını kendine saklamış olacağı, dolayısıyla bunları kimse görmüş olmayacağı için böyle bir soru sorulmayacaktı ona. Âslında, yazdıklarının görülmesini, yayımlanmasını, okunmasını istiyordur. Yoksa gerçekte 'kendisi için' istediği üne nasıl kavuşacaktır! KimiJeri de başkaları için, insanlar için, toplum için yazdıklarını söylerler. Kimsenin kendilerine vermediği bir misyonerlik tavrı sergilerler bunJar. Oysa şu ya da bu konuda nc düşündüklerini kimse sormamıştır. Kendisi istediği için yazdıöı gerçeğini, ya bir kendini beğenmişlikle ya da sahtc bir özveriyle.başkalan için yazdığı örtüsü altında gizlemek isterler. Genellikle en hırslı, ama o derece bcceriksiz, kötü yazarlar da bunların arasından çıkar. Başka alanlarda başanlı olacaklardır bclki de, ama ya/arlıkta boşuna zaman harcamakta diretirler yıllar yılı. Oysa gerçek yazar, yazmadan edemediği için yazan kimsedir. Sait Faik'in "yazmasam çıldıracaktım" sözlerini anımsayahm. Yazarak inandırır kendini yaşadığına. Yazmak onun için bir var oluş ya da kendini ortaya koyma biçimidir. Tıpkı kimilerinin politikayı, iş alanını.askerliği, öğretmenliği vb. seçişi gibi o da yazCUMHURİYET KİTAP SAYI 404 "N mayı seçmiştir. Bunlarda yazdıklarının görülmesini, okunmasını isterler, ama bu isteğin ünle, Dİr iktidar hırsıyla ilgisi yoktur. Daha çok, havaya saldıkları seslerinin nasıl bir yankı uyandıracağı merakı, çığiıklarına bir yanıt bulma beklentisidir bu. O sesi havaya salmakta fazla acele de etmezler. Oncc kendilerini doyurmasını beklerler yazdıklarının; ödiillerinı herkesten önce kendi kendilerinden almak isterler. Kafka'nın vazdıklarını yayımlama konusunda ne kadar kararsız olduğunu anımsayahm. Aslında 'kendim için yazıyorum' demeye en çok bu yazarlann hakkı varuır, ama 'kendim için'i 'önce kendime beğendirmek' anlamında almak koşuluyla. Bu yaz, yazacağım bir başka yazı vesilesiyle Onat Kutlar'ın hhak'mı yeniden okudum yıllar sonra. Otuz yıla yakın bir sürc önce yazılmış, yayımlanmıi; bu öykülerin bugün yazılmış gibi hâlâ taptaze durduklarını şaşkınlıkla gördüm. Öte yandan Onat Kutlar'ın neden lshak'van başka öykü kitabı yayımlamadığını, hatta öykiide fazla diretmediğini de anladım, sanınm. Onat, daha sonraki yazdıklarının Ishak'taki öyküleri aşmadığını her kesten önce değerlendirebılecek ve bunu gereöini yerine getirebilecek dürüstlükte soy bir sanatçıydı. Başka alanlarda denedi kendini, o alanlarda da lcalıcı şeyler bıraktı geriye, ama çoğu örnekte tersini gördüğümüz gibi, îsbak'ın rantını yemeyi daha baştan onuria reddetti. Bu tür soy yazarlar için, yazmak bir iktidar sorunu da değildir. B. Traven, öliinceye kadar kendisi hakkında bir ipucu vermeyen bir takma ad gerisinde gözlerden uzak tuttu kendini, ancak ölümünden sonra ortaya çıktı nicedir Meksika'da yaşadığı. Amerikalı öykücü, roman yazan J. D. Salinger, Amerika gibi bir ülkede, bilinmeyen, ıssız bir yerde, dergilerden, magazinlerden, televizyon ekranlarından uzak bir yaşama yolunu seçti kendine. Melih Ergen ikinci kitabı T«//c/'deki (1) son öyküyü "Artık bir daha öykü anlatamam; bir daha öyküm yazılmayacak" sözleriyle bitiriyor. Bundan önceki kitabı Fotoğrafın Arka Yüzunde de 'geçmisi tümüyle unutup benimle birlikte bütün ölenleri de öldiirerek ölmek' yerine ancak 'her şeyi hatırlayıp anlattıktan' sonra ölme Devamı 4. sayfada.