Katalog

A G U S T 0 S 19 9 8 • Fernando Pessoa'dan "Denize övgü" Hasan Erkek'in kaleminden 9. sayfada • Johan Huizinga'dan "Homo Ludens". Roger Caillois'in bir yazısı, Haldun Bayn'nın çevirisiyle 10 \a\jiida • M. Sadık Aslankara'nın yeni romanı. Öner Yağcı değeriendirdi H vıyfmLı • Şiir Atlasında, Dom Moraes. .14. sayfaJu umhuriyet * S I Z E K Nasreddin Hoca Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kuruluşu olan UNES(X), bu yıl tüm dünyada anılacak değerli kişiler arasına "Nasreddin Hoca" yı da aldı. Bunun ardında ülkemizde zaten var olan Nasrettin hoca yayıncilığında hızlı bir artış gözlendi. Nasreddin Hoca ile ilgili paneller, sempozyumlar birbirini izledi. Bunların ardından da çok değerli kitap yayimlandı. Bunların İçinde özellikle üçü çok dikkat çekiciydî: Edebiyatçılar Derneği'nin yayımladığı Pcrtev Naili Boratav'ın "Nasreddin Hoca"sı, Oğlak Yayınlarında M. Sabri Koz'un yayına hazırladığı "Nasreddin Hoca'ya Armaöan" ve Türkiye îş Bankası Kültür Yayınları'nda çıkan Dr. lrfan Ünver Nasrattınoğlu'nun yayına hazırladığı "Nasreddin Hoca'nın Dünyası" Biz de sayfalarımızda Nasreddin Hoca'nın dünyasına girmeye çalıştık. YUSUF ÇOTUKSÖKEN iirk halk bil^csi Nasreddin Hoca'nın yaşamı üzerine bugün ic,in nc yazık ki kesin bilgileri miz yoktur. Kimi eski yazılı belgclcrden, halk arasındaki söylcntilcrdcn, kimi fıkralardan çıkarılan ipııçlarına görc Nasreddin Hoca'mn yaşadıöı dönenı ve yer hakkında bilf»iler oluşturulmaya çalışılmıştır. Bugiin için kimi araştırmacılarca verilen bilgilerc göre: Nasreddin Hoca, Anadolu Selçukluları döne minde, 1208'de (H. 605) Sivrilıisar'ın Hortu köyündc (bugün Nasreddin I loca köyii diye anılır), dohmıı^ tur. Babasının adı Abdullah, anncsinin adı Sıdıka'dır Çocukluğunda Hacei Cihan (öl. 1274ten sonra) ile Hace Fakih'tcn (öl. 1221) ders görmüştür. Konya medresesinde ögrcnim yaparken Sey^id Mahmııd Hayrııni (öl. 1268), hocası olmuştur. O^renimini tamamladıktan sonra Sivrihisar'da ve Akşchir'dc hocalık, kadılık, müderrislik gibi nörevlerde bıılunmıı^tıır. Akşelıir'de (birkaç kez) evlenen ve çocukları olan Nasreddin I loca, toprak altmdan çıkarıldı^ı söylenen mezar taşına göre 1284/1285'te ( H . 683) ölmüştiıı Hoca'nın kızının Sivrihisar'da bulunan meznr ta^ında da (kızının) öliım tarıhi 1327 (H. 727) olarak yer ,ılmiijtır. lstanbul'un ilk kadısı, ünlü bilgin Sivrihisarlı Hızır Bey ile onun oğkı Tazarruname yazarı Sinan Paşa (14401486), Nasreddin Hoca'nın torunları olarak gösteriltnektedir. (1) CUMHURİYET KİTAP SAYI 338 Bu yıl O'nun yılı... T da uzmanlar, tanı bir anlaşmaya varamamışjardır. Bi raz önce özetlediğimiz bilgilere göre Nasreddin 1 lo ca'nın yı^adığını ileri sürenlerin yanı sıra Nasreddin Hoca adlı bir kışinin va^amamış okluğu görüşünü savunanlar da (,'ikmıştır. M. Rene Basset, Nasreddin ı" <..1 • c vivlıiı I luıa ııııı wı.ş<ı\i)> \<iş.ıınadıgı konusıın I loc.ı ıiKiaKinnı Arap tıkra kanıanıanı ı^ııiıa \a bag | lamı^tır. Azerbaycanlı M.A. Sultanov \e M.T. Tahmasip, Nasreddin Hoca'nın aslında ünlü bılgin Nasireddin Tusi (12011274) oldıığu görü^ündedirler. lsmai! 1 lami Danişmend ise Nasreddin Hoca'nın Çobanoğııl • Devaıııı 4. sayfada. *~