Katalog

A G A 7 C 8 B 9 G 10 B B c Öncc aşağıda ta 1 nınılau vcrılen 1 • 16 ~~HTT~ 18 TsT"T 25" T sozcuklerı bııl 11 F 12 Gİ13 Q| maya talıijin vc her bn hartı bır 21 H 22 E 23 A 24 T26 H 27 D 28 I 29 G 30 1 yatay çugı uzerı ne gelecck bı 31 E 32 D 33 K 34 A 37 J 38 D 39 B 40 A 41 çımde yazın Sonra çugılerın G 48 F 49 A 50 A 51 G 52 K altlarındakı sayı 42 A 43 C 44 H laıa gorc bu 158 T •§9~ ~K 6Ö~"J 6T ~iD 62" T harilen bulma 53 E 54 F 55 A cadakı aynı sayılı karelere aktarın 69~ T 70 e 7Î~ 72~ "K 64 H 65 J166 168 ~ (Kara kareler ıkı so/cuk arasını |74 J 75 B 76 78 B 79 e 80 E 81 K 82 C 83 A gosterıı Bıı satı rın sonnnd) kara kare yoksa bu, MVtuğun alttakı A D | S 0 Y A D | saıııın ba^ına s>aıktığım goste rır) J. " Çavuş" (1 Ahmcd vc IV Mıırad do Bulmaca tamamlanınca sorulan tanınıların nemlcrındc siı ı\d ı luılunduğu sanılan >aray kar^ılıjiı olan s,o/cukleıın ılk haıflerı yukarı ve çevresınc ılışkın fıkıalaıı>la tanınan kı^ı) dan a> ıj>ıv ı doftrıı 15 ya^ındakı Antalvalı şa ııınıı/ın ıdını olıı^tııracak bıılnı ıta kan lerın deyse aynı çaırın gu/el yırkrmdın bırındcn bır alıntı orta>a çıkataktır 15 74 17 60 65 37 1 • • İLKBR MUMCUOÖ.U 11 1 1A Azerbaycan Masalları Asker Kartarı, Azerbaycan Masalları Araştırmaînceleme adlı çalı^masında, A/erbaycan masalları konusunda ulaşabıldığı kaynak ve bilgilerı sistematik bir şekilde okuyucuya sunmaktadır. DR. MUSTAFA DUMAN vnı dılın ıkı ayıı ağzını konu ij.ın I urk ve A?erb.ıycan h.ılkla ıı aıasındakı kııltiirel ılı^kılcr gtccn 70 yılda, alfabc huklıltğınclan tlolavı, bıı turlu ıstenılen clu/eye ula^a mamı^tıı Apoıbdytan halkının tlılını anhyor, (akat vazısını okuyamıyoru? Aynı durum onlar ı^ın de gc(,crlı Azeıbaycan'ın, Sovyctlcr Bıılıgı'ndcn ayrılıp bağımsı/ bır dcvlct olduktan sonıa, X 11 Mart 1993 tarıhlerı arasın da Ankara'da toplanan Turk ( umhu ııyetlerı Alfabe Imla Konferansf'na katılaıak 'Oıtak Tuık Allabes.ı"nı ka bul ctmfsı (,ok olumlu, sevındırıcı bır gclı^mc'dır Zatcn Azcrbaycan'ın Lâtın kokcnlı alıabe ıle tanı^ıklığı, dcneyımı vardır 1922 1939 yıllaıı aıasında A/erbaycana, Lâtın hartlı allabcyı kul lanmı^tıı Sonıa da Sovyctleı Bırlı ğı'nın, o/cllıklc Stalın'ın ctkısıyle Kırıl alfabesır» kullanmaya ba^lamı^tır Bu duıunı Tuıkıyc ılc A/erbaycan arasın dakı ıletiijimı (,ok olumsu? bıı şekilde ctkıltmı^ vanıba^ımı/dakı karde% A/cıbaycan la dıl tatıh vc kultur ya kınlıgımı/ bulundu^u haldc bırbırımı /L lyKc yabancılaşmı^ız Azerbay can'ın kısa suren, lurkıye'nın ıse 67 yıldan berı sureaelen deneyımı Lâtın narflı alfabcnın Turk<,c'y<' cn ııygun al hıbe oldugunıı gostt ımı^tır aıaştuma ınceleme Asker Kartaıı'nın Anadolu Sanat Yayınları tarafından ya yımlanan Azerbaycan Masalları Araştırmatnceleme adlı calı%masıdır (4) Nalen Almanya'da, halkbılımı dalında doktora ^alışmasını suıduıen Asker Kartarı 1952 yılında, Kars'ta doğmus tur Komsu A/eıbaycan halk kultuıunu tanıdığı anlaşılmaktadıı Askeı Kartarı, Azerbaycan Masalları Araştırmatnceleme'nın "Gırış" bolu munde ve bu bolumu ızlcven "Azet baycan'da Masal Çalısmalan" basjıklı kısımda 1825 yılından 1989 yılına ka daı A/eıbaycan'da yapılan masal <,alıs malarını, o/ellıkle derlemc yayınları anlatıyor (Jçuncu bolumde A/erba\ can masallatı konusunda, Azeıbaycan dısında, bu arada Turkıye de yapılan (,alıs,maları, yayımlanan masalların lis tesını verıyor Ayrıca A/erbavtan ma salları konusunda, lurkıye'de yapılan lısans tezlerınde ycı alan masalları bc lırtıyoı Askcı Kaıtaıı, A/eıba\can masallatı konusunda, Tuıkıye dı^ıncla o/cllıklc Almanya'da ve Amenka Bırle^ık Dev letleıı'nde yapılan <,alışmalaıı ayrı bıı bolum halınde vermektedır Daha son ra A/eıbaycan masallaııyla ılgılı calı^ malardan so/edılmektedıı Bu bolum de bellı ba^lı masal derlemc kıtaplaıın da ve antolojılerde yer alan A/eıbav can masallarının adlaıı sııalanmaktadıı Bu masal ba^lıklarından ba/ılarını, okuyucunun 1 urk masallarıyla kaışı laştırması i(,ın, vazıyoruz "Uç Bacının Nafiılı", "Pısık ve Padışah" "Uc Şch / a d e " , "Kuş Dılı Bılen lsgcnder ' "Loğman", "Kesık Ba%", "Keçel (Ke lofilan)", "Tulku Baba ve Haci Ley lek", "Pıspısa Hanım ve Sı^an Salub Bey", "Kellego/un Nagıh", "Perı ]{A nımın Na^ılı' Azerbaycan Masalları Araştırmatnceleme'nın onemlı bolumletınden bın de "A/erbaycan Masallaıı ıle Ilgılı Kronolojık Bıblıyografya"dır Bu bıblı yogratvada 1825 yılından 1989 yılına kadar A/erbaycan masalları konusun dakı yayınlaı, yayın taııhlcıı sııasına gore yeı almaktaclıt Bu bıblıyograryavı A/eıbavcan masallatı konusunda ı,alı sacak olanlaı ıçtn va/geçılme/ ba^vuıu kaynagı olarak değerletıdınyoıu/ Asker Kattaıı, Azerbaycan Masalları Araştırmaînceleme adlı (,alısmasında A/erbaycan masallaıı konusunda ula sabıldığı kaynak ve bılgıleıı sıstematık bır sekılde okuyucuya sunmaktadır Bu değerlı <,alı^masından dolayı Asker Kartan'yı, bu kıtabı ve dığeı nalk kul turu kıtaplarını <,ok o/enlı bır baskıyla okuyucuya sunan Anadolu Sanat Yayınları sahıbı 1 Gundağ Kayaoğlu'nu kutlarım • 1) Lhlıman. Ahundov, Azerbaycan Halk Yazını Ornekleri, (Çevrıyazı Se mıh Te/can), TDK Yayını 445, Anka ra, 1978, 554 s 2) Alı Berat Alptekın, "Azerbaycan'da Yapılan Masal Çalışmaları", Halk Kültürü 1984/2, Ikıncı kıtap, Is tanbul, 1984, s 7 15 3) Azıze Caferzade, Anamın Masalları, (Hzl Halıl A(,ıkgoz vc ark ), Turk Dunyası Aras,tırmalan Vakfı Yayını, ls tanbul, 1990, 236 s 4) Asker Kartarı, Azerbaycan Masalları Araştırmatnceleme, Anadolu Sanat Yayınları 29, Istanbul, 1995, 62 s SAYFA 19 Asker Kartarı nın Anadolu Sanat Yayınlarında yayımlananan kıtabı • 1 11 A Tamtnlar ve srizcukleriniz: A. bdıp ( anscvcı ın bır şur kltabt 3 42 76 49 46 2 77 13 K. Bn sanat vt bılım dalının ılkderını dıışun ce alanından, uygulama alanına geçırıp gcr çeklcştırmc ı^ı 59 52 33 72 81 Türkiye dışmdaki araştırmalar 36 4 40 55 23 66 50 41 8} B. "Karagoz Bana bak Kanlı ' A<, kapıvı bahıivar» geldı Sana'Kanlı dcrkıst bııu da rur^uluk Patlıcan deılcr ' Kaıagoz, Kanlı Nıgar 39 78 8 75 5 57 10 C. Federıco rcllını nın dogduğu îtaiya kentı 43 73 7 67 82 6 339. sayının çözümü: D. "Remzı " (Onlar Grubu'na katılan, Aka demıyı bıtırdıktcn bır sure sonra Paııs'c gı den, gımuımi7c degın çalı^malaıını a>nı kent te surduıen T urk ressanıı) 27 61 38 32 A lloıııs B Ağı/ lçındc Dıl, C Yuzbaijinın Kızı, D Argos, E Tezer O7İu Kıral, F Insanın Ozu, G Bursa da H Aldınç, I Kprs.J Icbar "R/65" harfı ıpucu olarak verılmiitır Şıır "bır patıkadır, bır <,ocuk aklınızda subar huzunlere goçersınız bıraz dan sonrası? donuş yalnızlığı" E. Atıt Damar'ın bır $ııı kıtabı 79 80 25 34 62 20 31 24 1 70 53 58 22 63 69 (Ataol Behramoğlu'nun F. " Mckluplaı bıı şiu kıtabı) 11 339. sayıdan kitap kazananiar: tstdiıbul dan Ayşcgul Eralp, Sıbel Ezber Ankatu Jjıı Nılgun Akkal, Elıf Ebru Ba^çavu^oğlu, Yavuz Karataş Ahmet Ya^ar Atalay, Adıl Doğan Yıınus Can I mrı Huscyın Urcten buna dan IabırDuıan Hanıtc (^n,ck, Retep Bı^cr Adana'dan Ipck Yalçın, Gulcn Taner, Izınır'den Hulya Elgın, Aydm'dan Volkan Dılbcr, Mcrun den Cemıl Beiiı, Çanakkale'den Mustaia Sakaitaş, Esfaşchtr'dcn CumhurCem Taşatan, Muğla'dan fuğçe Bıyıklıoğlu, Antaha'dan Leyla Karaşahm, Mantsa'ddn Ture Ozdogan, balıkcsır'dı n Erturk Gcnçoğlu, Sam\un'dan Naztm Mutlu, 54 68 18 19 48 G. ' C,ay" (Paul Bowles'ın bır lomanı) 47 9 51 29 12 H. " Jones" (Harnson Pord'un, beya?per dede canlandırdığı karakter) 64 21 56 44 16 45 26 I. Sanık 71 30 35 14 28 Anadolu ve A/erbavtan halk kultu IU veıımlcn butun so/lıı halk edebıyatı uıunleıındc olduğu gıbı, masallarda da buvuk ben/erlıkler gostermektedır Hatta bııçok konuda aynıdır dıyebılı rı/ Yukarıda anlattığımız ncdenlerden dolayı bı/ bu halk kulturu verınılerıne bugunc kadaı kolayca ulaşamadık Bırı,ogundan habersız kaldık A/er baycan masallatı da soyledığımı/ (,er «,cvtdc taıtışılabılıı Azeıbaycan ma sallannın Anadolu masalları ılt buvuk bcn/erlıkler gosteıdıgını son yıllaıda yapılan bazı yayınlardan oğrenmekte yız Azerbaycan masalları konusunda Turkıye'de sınırlı sayıda âd olsa ba/ı ^alüjinalat yapılmı^tır Masal metınleıı yayımlanmı^tır Lhlıman Ahundov'un 2 ultlık Azerbaycan Folkloru Antologiyası (Baku, 1969) Semıh Te/can ta ralından 1 urk ^evrıya/ısına aktarılarak yavımlanmı^tıı (1) Bu kıtapta 'Masal laı (Nagıllaı) ba^lıklı bolumde 1} ta ne masal metnı verılmektedır A/erbaycan Masalları konusunda 1984 yılına kadar yapılan çalı^maların bır ozetı Dr Alı Berat Alptekın tara fından bır makale cerçevesınde yayım lanmıstır (2) Prof Dr A/ı?e Caferzade'nın 1982 yılında, Baku'de yayımladığı Anamın Nağılları adlı masal kıtabı 1990 yılında Turk (,evrıyazısına aktarılarak lstan bul'da basılmıştır (3) Bu kıtapta 25 masal yer almaktadır A/erbaycan masalları u?erıne yurdu muzda yapılan kıtap hacmındekı ılk Masallar ve benzerlikleri CUMHURİYET KİTAP SAYI 341