Katalog

Kadın imgclcrinin gcçtiği şiirlcrindc dc onlan scvcrkcn yaşamının nasıl dcğiştiğini anlatır. "İnsan scni scvincc iş giiç sahibi olıı yor S,air oluyor mcsclâ... Mcyhancdcn cayıyor bir akşam üzcri; (.aysııı bc giizcl, (^aysın bc iyi. Tütiinü bırakıyor, tütiin ncyimc zarar? Kcscmc zarar, ciğcrlcrimc zarar, scvdama zarar... Scni scvincc adanıın pabuçları cskimiyor, Bcti bcnzi ycni çarktan çıknıış gibi Scni scvincc insan bilgili, saygılı, gönlü gani, ^cn..." yalancıktan ya^ayamaz; Bunu, irkilmclcr ckscnindc soramaz tlım, öylc dcgil mi?" Yalancıktan yaşayamayan Hloğlu'nun "DiRİüklü Tcnccrc, Sııltan Palamııt, Odıın, Horozdan Korkan Oğlan, Türkiyc'nin Adrcsi, Ayşcmavşe" adlı kitaplarını araştırmacı yazar Asım Bezirci, Mctin Kloğlu adlı incclcmcantoloji kitabında tuplaııiıştır. Daha sonra 1982 yılında Adam Yayıncılık "Dizin, Yumusak G vc Rüzgâı F.k mck" adlı kitaplarını, "SJircc" kitabında toplayarak okuyucuya sıınınuştur. "Suysa su toprak.sa toprak göksc gök () buliiiiaki is clbct bizim bacadan Yaşamı tünı ayrıntılarıyla, çivisi, cimciriği, tornavidası, hastalıklan, aç lık vc açıklıklarıvla içindcıı gcldigi gilii süssüz, özcntisiz dizclcrc taşıvan llloglu, yasamdaki hcr şcyi ijiirlcstirir aılcla. Bircok şiir akımının içinclc ya^aılıüı haldc onlardan ctkılcnmcycrck, kcndinc koltuk dcğncği aramadan ayakta kalabilnıcyi başarmış şair/rcssanı Mctin l:loğlıı, şiirimizin rcnklcrindcn bi risidir. 1978'dc yitirdiğimiz sairin anısına saygıyla... • Kaynaklar: /. As//// Hczıra, Mctin lilo^ltı, lıitc lcınc, ıiııtuloıt, (îiiııcy Ytiyifi/tin, VJ71 2. Şıırcc, Adam YuyınLırı, l')S2 (1 avaz avazlık, yüpyürcgi, kimkimclik, tarazlanma, cıımhut rasi gibi tck başına kııllanıldıgında şasjrtıcı grirüncn bu sözciiklcr, onun sjirindc scslc sözün armonisi olarak karşımıza çıkar. "Dilin vc yaşamanın tadıııı tcpc tcpc kııllanan şair" başjıgı altınıla yazdığı yazısında Doğan I lızlan, liloğlu nun sjiiriııi içcriği vc biçimi acismdan iki döncnulc, iki aşamada incclcmck gc rcktiğini bclirtir. Aynı yazıda: "Birinci döncmin FJoğlıı'su işjck bir İstanbul Türkçcsi kullanır, bütün Istanbullu lar'ın nasa basa kııllandıkları sozciiklcrin cn usta istifini yapar. Ikinci drinemin FJoğlu'su isc dilin kaldırabilcccği dircnçtcn çok dilc yaslanmıştır... Birin cidc alısjlagclmiş giindclik bir dilin doyıılmaz ladı, ikincidc aynı ustalıkla yapılmış. dcformasyonlar, bunıın sonucıında bazı yapay sözcüklcr..." derken şairin ycrgi .şjirlcri ilc ilgili olarak da: "Sjirlcrindc ycrgi biiyük ycr tııttuğıından, şiir tckniği daha doğrudan doğruya, daha yalındır. FJoğlu şiirinin ataklığını "ycrgici" olması açıklar sanırım.Yergici, hicbir zaman savıınmaz saldınr" diyc yazar. (K: 3) 1970 yılııula lulip Canscvcr'in sjairlc yantığı söylcşjdc: "Bıınca yogun dilscl çabayı niçin gcrckli gördüğü sorıısuna "Dil + anlam = şiir'dir yanıtını verir. "Dil konusunda zorlanış diyc yorumlanmaması gcrcktiğini, bu (,al>anın hcr şairin görovi" olduğunu bclirtir. Aynı söylcşidc (^anscvcr'in "I loro/.dan Korkan Oğlatı "dan sonra "Humoıır'ıı tümden yitirnıcdiysc dc kcskin yanını toipülcdiğini vc humoıırtın toplumlarda ctkin, yapıcı lıatia kaçınılmaz oluşuIHI bclirtcrck, Eloğlıı'na bu vcrimli özflliği cvrcnsclc götürmck ycrine, nedcn dilin olanaklarını kurcalamayı scctiğini soıtlııgunda: Jjair "I luıııoıır"u clnıadaki şckfiv bcıızctcrck bu tür dostça clcştirileriıı, şairin aşama yasalarına aykın oldııgıınıı bclirtir. Aynı söylc^idc "l l )50 önccsi siirlcrinıdcn lıâlâ scvdik lcrimi hiçbir »cli^imc1 almadıgımdan yakınır durıırıım; onlarda lıumour mıı mor var ııııydir' Bilnıcm a "hiciv" ılc ncbilccck nitcliktcıı yoksundıılar. Diycccğinı, gcıck kişiscl yaijama, gcıcksc "scntctik" dcnilmcz bir şiir özcninc yaslı bir ^iir scrüvcnini siirdüriiyonjnı şimdilik" diycıvk yanıtlar. (K: 4) (îarip akımı ilc yola çıkan Mctin FJdğlıı şiiri, birçok yanlarıyla kcrulisini onlartlan ayırınayı ba^anrkcn bazı CUMHURİYET KİTAP SAYI 354 özclliklcriylc dc ikinci ycniye yaklaşır. Asını Bczirci'ııin bu konıula şairc yönclttiği sorııya: "İkinci Ycni dcyimini hc|i yaLİııgatlını. Zaicıı llhan Bcrk'tcn başka da kimsc bcniniscmcıli İHi dcyi mi. ilkcsiz bir akım İkinci Ycni. Nc ki bcııim şiirim önccliklc iclcııı, öz olarak lıcp bir ilkcsi, diizcni ofaıı bir şiirtlir." diycrck açıklama gctirir. (K: 5) "Bu scvi ancak türkü ölüşlc bifcr Niyc mi? dinlc, daha crkcn Bir scvidcn gclnıc dcğiliın bcn Aıııa yıllardır scvidcn scviyc gidcn" diycn şairin konuları: Sıradan insan ların ya^amları, ölüm, doğa, scvgi, alkol, aşk vc kadın, yaşadığı kcnt görüntülcri, yurt sorunları, anılar vc unnıttıır. Taşlayarak anlatılan gcıçcklcrin göstcrilişindcn sonra yorumu okuyucuya bırakır. Acıları göstcrir ama umutsuzluktan söz ctmcz. "Olümün cli kulağında/ Ama yaşamanın da" diycrck umutla yaşanıa tutunduğunu göstcrir. Iîrkcn f la/irammsı şiirindc: "Dc, bir kırlangıç alacı.sı bilc görmc dim () kamçı gibi istanbul tüncklcrindc I liç kimsc çağırtııasa da hcp kalkıp gittim Tcmmuzların Ağustoslann sapasına bclki dc Dclikanlı ıslığımda sabahlar anadan doğma Sonra iırpcrip bir inmclihçı giiz yağmurıında Ncrdc kaldı şu canım ha/.irancık, dc..." I laziran, ağustos sıkca gircr onun ^ irlcrinc. Yazı scvcr Kloglu. Dııılullıı, isianbııl, Usküdar. çocukluk gimlcrinm anısıyla sokuluvcrir dizclcrinc. "Dcli miyim ncyim? I ılı, ıısıınıda gürz;/ Arkadaş bcn aşığım" diycn şa irin kcıuli a^kını anlattığı ycrdc tünı a^klar cogul olarak anılır. "Bir ku1; liiyünc ılcğip dc bcrclcnmc dcn Bir giiz yclindc örsclcnnıcdcn hıç Çavırın acıycşillcrinc ugranıaksı/ııı I lırpalannıadan günı^ığıiKİa Papatya kokıılarıyla ırgalanmadan Scn vinc orda ıııısın dcmcdcn Scn lıâlâ Scn lıâlâ gcl dcmcdcn Cıclivorum sana" Içkiyi scvdiği bilinen Eloğkı'nun siirlcrinıfı alkol imgclcri dc sıkça cıkar karsjmıza. "Zcmlıcri, zürcfam bcnim, hcv gidi zımpara rakı" dizcsindc rakıy la töıpiilcııcn ncydi acaba? Sanatcının lcrsyüz yaşadıgı loplumla çclişkisi mi, binlcrcc rcsim binlcrcc imgctıin; "başları clcvc dikcni" yürcğindc dııruşii mıı bilinmcz ama, cllisckiz yaijinda ölcn şaırin vaşamının kısalığında "scvgili cccl alko("ün ycri öncmlidir sanırım. Başka bir dizcsindc "Jjişcdc durdıığu gibi durmaz ki kâfir,/ Tutar insana vasamayı scvdirir" diycrck tutkusunu dilc gctirır. Son döncmdcki şiirlcrinılc olüm ımgcsıni sıkça kııllanan l'.loglu; ölümü "pürüzlcri cgcıicnmiş pay" olarak bctımlcvıp öliimiin sogukluğunu hisscttiği haldc: 472006406886 basjiklı şiirinılc yinc dc "Rakı var mı?/ Su var..." dcr. "Kişi, dosdoğru yalanları söylcr uc, 1. Doğaıı llızlıiıı, "Dılın vc yy tadını tcpc tcpc L'itlLııidiı ^ıır" \tizı\ı, Papiriis, Kcisıııı l')64 4. Edip Ccuısevcr, Mctin lilo^lıı ılc S(iy/cy, (iıincv Dcrji/u, S /v 12, Mciyn Vı 5. Aunı ttczırcı. Ayıc/mıysc Uzcnııc Koııı<)nhi, Ycni Dcrgı, Kıiunt I'J6S. DENİZ SOM Dilimizi Eşekarısı Soktu Deniz Som, "Dilimizi Eşekarısı Soktu" dedi ve son yıllarda Batı'dan giren yabancı sözcüklerin listesini çıkarttı. Dilin olanakları Dıımızı »|« a a deniz som eseRarr "book" GUncel YayıncılıkLtd. Narlıbahçe Sok. No: I , D : 35 Cağaloğlu İstanbul Tel: 0212. 511 22 37 Fax: 0212. 522 86 68 SAYFA 1 1