Katalog

Dr. Scdat Sever'den, "Türkçe Öjlretiminde Tam Öğrenme" Öğretemediğimiz Türkçe A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültcsi Gü/el Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Oğrctim ÜyeM olan, Dr. Sedat Scver'in, "Türkçe Oğretiminde Tam Oğrenme" adını verdiği yapıtı, A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakiiltesi'nde doktora tezi olarak hazırlanmı^, deneysel bir çalı^manın iirünü, Dr. Sever, çok doğru olarak, Türkçe dersini bir bilgi aktar ma dersi değil, bir beceri ka/andırma dersi olarak görüyor. Tıpkı lutbol oynamayı, basketbol oynamayı ya da resim yapmayı öğretmeK gibı. Dr. Sever ara^tırmasını ve araştırmasına esas olan testleri bu anlayı^ üzerine oturtuyor; Bloom'un tam öğrenme ilkelerinin Türkçe öğretimindeki etkililiğini belirlemeye çalı^ıyor. KEMAL ATEŞ Dr. Sever, çok tlofiııı olarak Turkce dcrsını bir bılgı ı\K tarma dcrsı dcjSıl, bıı bccerı ka/an dııma dcısi olaıak goıuyın I ıpkı tut bol ovnamayı, bas kcrbol oynamayı va da ıcsıııı yapmayı ogrctn)ck gıbı Dr Sever aıa^tırmasını vc aıatjtıı ınasına csas olan testleri bıı an layıs, u/cııııe otuıtuyoı, Bloom'un tam ojrenme ılkelcıının Turkı,c oğıetımınde kı ctkılılığını bclırlcmcye calı^ıyoı (1) Çagdaş cgıtım yalnı/ yetencklıyı scçmek lc vctınmcvıj), yctcnck gelı^tırmc vollaıı nı d<\ bulmak /oıundadn Bloom taıahn dan gelı^tırılen Fam Oğıenme Kutamı toplıı oğrctımdt (sııııt oğıetımınde) uy gun ko^ullaı sagl.ındıgına, oğıcncılerın buyuk bıı kısmının ogıeııcbılctcgı anla yişı u/erıne temcllcnıı Bloonı'a gorc (Sc ver, s î l ) , kcndı aıalarında a^amalı bıı duıyı olırçtıııan oğrenme unıtcltrınde, ılk ogrcnıne uıııtcsındc tamamlanmadan bııakılan ogıcnmL eksıklerı, ıkınu ıınıtc ılc daha buyuk sayıda tamamlanmamış ogıenmc cksıkleıınc donu^mfktt, bu ck sıklcr ULLitKiı oöıenmc unıtesındc daha da buyumektedır Oğrenme ıınıtelerı kendı aralarında a^amalı bıı dı/ıyı oluş turur Her unıte kcndınden sontakının onko^uludur Boyle olıınca her oğrenme bırımının sonıında ö^rencılere vcrılen ızlemc testleııylc clönüt ışlemlerı geıçck lf^tınlıı Ojjrcntının eksığı guuıluı I'k sik tamamlandıktan sonra otekı unıteye Pekistirme: (Jjiretım hızmetı nitelıgının alt değüîkenlcrınden bıri de pekı^tııcctıı Bloom a gore, cğıtım etkınlıkleıın de, ogıciKinm kendısınc olan saygısını koıuına v.ı da aılııma yolunda vartlımcı olabıleccK heı bulu^, ncsııc va da sıv, o£ ıcıiti itin bıı pekı^tırıcı ctkı gosterebılıı "Anıat,laıa uygun ılavranışta bıılunan bıı oğrcncıye alcıın demek, onu alkujlarmak, ona gulums.(.ıııck, tc^ekkuı ctmck, ıvı not veımck va cl.ı bir kıtap aımağan ctmek gıbı uyaııulat ogrentının bu davranı^ı ııııı ılcıde vıneleme olasılığmı arttırabllıı .". (SCVLI.S î6) Oğrenci katılım: Sııııl oğıetımındı. ogıcntının kendısıne safilanan cgıtım du rumuııım ogdcııvlc ctkılcşıme gırmesı, onun vcnı davranı^laı ka/anmasının, başka bir dcvı^le ojjıenmesının tcmel koşu lııdıır Oftrencının agık ya da oıtııkı ola rak o ğ u n m e surecınc katılma derecesı, ogıetım hı/mctı nıtelıgının cn lyı goster gcsıdıı mıvla donüt (teedb.uk) VL duzeltme; oğ ıcntıyc nevı, ne kadaı ogıendıöı, daha nelcrı oğıenmcsı gcıektığı vc eksık oğ renmelerını tamamlamak ı<,ııı neleıden, nasıl yaıarlanabıleceğı yolunda y<ıpılan auklanıalaıı kapsaı " (Sever, s 37) Cenel olarak donut ı^lcnıletı, heı öğrenme bırı mının sonunda oğıencılerın o oğıenme bırımınde yer alan davranısjardan hangı lerını oğrenmı^ olıluklarını ve tam oğrenme duzeyıne eı Ujebılmelen ıçın daha nclcrı oğrcnmeleıı geıektığı belırlenıı Oğ rermen bundan sonıa tam oğrcnmeye ııla^abılmek ıcın oğrcncınm cKMklcıını tamamlaı I)ı Scdai Sıvn, vukaıula anaçızgılerıyle dcğındığıını/ Tam Oğıenme Kura mı ilkelerinin, oğrencılerm okuduğunu anl.ıma vc yazılı anlatım beceıılerındekı eıı^ıye ctkısinı ınrelcyen araştırmasmda !;iı souılaıa yanıt aııyor 1 Tuıkı,c ogretımınde kullanılan tam oğrenme yontemı "nın, oğrencılenn yazılı anlatım becerısının "bılgı" vc "uygula ma" basamaklanndakı oğrenme ouzeyıD o n u t ve duzeltme: ' l . n gcncl anla I nsan basaıısında dılın payı huyuktur ( ( ıınkıı (lıl bıt oğrenme vc oğretme aıaudıı, bir başka cleyışle ınsanın ya s,adığı duııyayı anlanıa ve anlatına araeı dır Bırcyın cluygu vc du^unıc duııyasın dakı zengınlıfiın en somut, cn ctkılı gos teıgesıdıı dıl Insanın duvgu boyutunu ısjcmek, duijunce giKiınu gelıştırmek, onu yaçadığı toplunısal vc kultuıcl oıta mın bıı parçası yapnıak, hcr ulusun kcn dı dılını o ulusıın nıreylcrınc ctkılıcc oğıctmesıvle yakından ılgılıdıı Bu nedenle eğıtımm vc oğıetımın nıtclıgını vıık scltmck, oncclıklc aııadıl oğtetımımn nıtclıgını vnkseltmcvc bağiıdır Ahmct C.cnıal'm çok ont.mli hulduğum $u uyaıısını butaya cl.ı alınak ıstıyo rum once dıınyada nasılsa bılınen heıhangı bu dıl yoktuı Bııtun dıller, aıııak oğıeııılclıkleıı vc oğıetıldıklerı olçudc bılınırlcr, bu doğıultuda ola mak U7ere, anadılımız ut antak, on celerı bı/c oğretıldığı, daha sonra da bı/ım kcndı gııi'jimınıı/lc oğrcnmeyı suıduıduğıımuz nlcııdc bılebıleceğımı/, kullanabılcccğımı/ bir dıldir" (Cıımhurıyct, 4 5 1995) Cîcııc aynı ya/aıın belııtrığı gıbı, ılkokuldan ortaog'rctımın sonıına kad.ır ^ımdl umvcrsıtclcı dc cklcndı bıına l'ıırk t,c dcrslcrının vcıılı^ bıumı de elbet tc oncmlıdıı Fuıktc ticıslcrındc ıs tenılcn ba^arıy.ı ula^abılıııcnın yollaıı, bılınıscl ara^lıtınalaıla oıtaya kon malı, eıvum oncıılcıı yaijaıııa gc«,ırıl yj g, li l d d h cok k melıtiıı U Unıversıtclcıdc daha cok gcLHiı^ı aıastnmaya dnnıık ctkı lıkj j lcı Kjindc olan "ruıkolojı bolumle rıylc yctıııılmcyıp, "luıkt,cnın Lğıtı l l k mı vc O^ıctımı" adıyla, ycnı anabılını dallaıı kıuıılıııası da bu duşııncc nın, bu gcı<,cj>m ve IILI o/lcııun bir sonıııuuur A U Hğııını Bılmılcti 1 akultcsı ("ıii7cl Sanarlar Eğıtımı Anabılım Dalı Ogıctım Dycsı olan, Dr Scdat Scvcı'm " I ııık^c ()grctı mııule Tam Ogıcııme" adını vcıdıgı vapıtı, A U Hğıtım Bılıuıl^rı l'akul tesı'ndc doktoıa tc/ı olarak ha/ırlanmıij, dcncyscl bir talışmanın ııııımı, K İ T A P SAYI 3 0 3 l Ogretim Hizmetinin Niteliği Bloom a gore 'oğretım hı/mctının nıtelığı'nı doıt ana öje belnler ipuçları, pekistirme, riğrenci katılımı, dönüt ve düzeitme. tpuçları: Oğretme oğrenme ctkınlıklerınde veıılen oınekler, sorular, hedef davranı^larla ılgılı on bılgılcrı hatıılatma, onemlı noktaları belırtme vb bırcı ıpu cudur Deneysel Bir Çalışma nc etkısı nedıı' 2 Turkçc oğrıtınıınde kullanılan ' tam ogıenmc vontenıı nın oğrencılerm va/ılı anlatım beccıısııım 'bılgı ve 'uygula ma basamaklaı ıııdakı oğıcnnıc du/evı ne etkısı nedıı •> 3 1 uıkçc ogıetımmıle kullanılan "tam oğıcnnıc vuntemı'nın, ogıeneileım okuduğunu anlanıa bcceıısıııın 'topl.ım" (bılgı+kavrama) oğrenme dıiA:yıne etkibi nedır^ 4 I uıkçe oğıetımınde kullanılan "tam oğrenme yonteıııı"nm, oğrcncıleıın ya/ılı anlatım becerısının "toplam" (bılgı ı uy gulama) ogrcnmc dıı/eyınc ttkısı ncdır'1 5 Iaııı ogıcnme yontenıının, oğrcncı leıın okuduğunu anlanıa vc ya/ılı anlatım bccerılermdekı "gcnel toplam" oğıenme du/eyıne etkısı nedıı 1 6 Tam ogıenıiK \ontemının ogıencile rııi kompozısyon (va/ılı anlatım) bcceıı sındekı oğıcnnıc. duzeyıne etkısı nedıı 1 Aıasjırma, 19921995 oğrctun vılmın ılk yaıısında on altı hatralık bıı doııem bovunca TI'L") Aııkaıa Kolc|i Vaklı ()?el Lıscsı uıta kısım I sııııl (ılkogıctım 6 sı nır) Turkce deıslcı mdc, bııı deııcv (M) oğrcncı) clığerı L\C kontıol gıubu (50 oğ renu) olmak u/cıe ıkı gıup u/crındc vu rutulmıibtur "Y.ııgılaı" basjıgı altında ayrıntılı bıçımdc voıumlanan aıas,tııma nın sonııclaıı 'jovle o/ctlcntbılıı Okuduğunu anl.ıma beıeıısmın 'bıl gı" du/eymdc davıanı^laıını ka/aıulııma i\i, gelencksel vontcın ılc tam oğıenme vontemının aynı dcrecede ctkılı olduğu saptanmı^tıı Bıınun clışında oğuncılcn. anlama betcıısınııı 'kavıama' du/eyın dekı davramsjarmı ka/andıımada oku duğunu anlama becerısını butuııleven davıanı^laı ın ka/andırılmasında, ya/ılı anlatım bcceıısıııın "bılgı" du/eyındckı davranısjaıını ka/andırıııada, yazılı anla tını becerısının "uygulama" duzevındckı davranışlarını ka/andırmada, ya/ılı anla tını becerısını butunleyen (olıışturan) davıanı^laıııı ka/andırılmasında ogıen cilcıc kompo/ısyon (vazılı anlatım) bcce ıısını vb ka/andıımada, tam oğrenme vontemının, gelencksel yontemden daha ctkılı olduğu saptanmı^tır Bu tur denevscl calı^malaıla oıtaya s1 kan oncrılcrın Türkçe derslcııne ^ıı oğ retemedığımı/ I urkıe'ye onemlı katkıl.u saglayac.ağını dıı^unuyorum • Türkçe Ogretiminde Tam Oğrenme / Dr ScJıit Sever / Ya Pa Yayınlart / l\tci>ı hul 1995 anda / C U M H U R İ Y E T SAYFA 13