Katalog

O K U R L A R A "Yazdıklanmın bana benzemesini, beniortaya kaymasınt istedim. Bu, ınsanlara, doğaya, acılara, sevinçlere, kısaca yeryüzüne bakarken de bâyle olmalt: Ben vurmahyım, ben çtkarmaltyım. Bana, bir bana tamklık etmeli; tlhan Berkadlı bir bireyiortaya hoymalıdır," Şiirimizin öndegelen ustalanndan îlhan Berk'in yapıtlarma giriş için ipuçlart veriyor bize yukardaki sözleri. Atna biz bu kadarla yetinmeyip bir de Berk'in ağzından duymak istedik eserlerinin kaynaklartm. îlhan Berkdeson kitabtndan hareketle anlattı bize yazdıktarım. Türkiye'deki kilap piyasasında son zamanlarda antoloji yaytnlartna belli bir ağtrlık verildigigözleniyor. Bunun nedenlerini sorduğumuz Memet Fuat, editörü oldugu Adam Yayınları antobjilerinden hareketle bu yayınlartn ardındaki amacı anlattı. Yaytnevleri dtşı kurulufların yayımladığı kitaplar yayınalık dünyamızda belli bir ağırlık oluşturagelmiştir hep. Bu kitaplardan üç tanesinide tanıtmaya çalışhk sizlere. Bol kitaplt günler!... TURHANGÜNAY İki değisik sendikal yayın Disk ve Lastikİş yaşamlarıni işçilerin mücadelesi uğruna yitirmiş iki liderinin yaşamöykülerini iki ayrı kitapçıkla getiriyorlar okurların dönem varki, "trikrome" diye tanımlanan ana renklerin, kalıp ziyan olmasın diye olur olmaz yerlerde kullanılması, haşlıkların birinin mavi, diğerinin kırmm ya da sarı verilmesi gibi bir görsel karmaşayı özellikle 80 öncesi dergilerde bol bol görmek mümkün. Bu sorun elbette ki, sendikal hareketin içinde bulunduğu her türlü topîumsal, siyasal, sanatsal, ahlakî, estetik vb. koşullara bağlı olarak açıklanabilir. Ancak şu da bir gerçek ki, yülarca işçi hareketinin estetiği, elinde rapidosuyla kaba çizgiler çeken, kretuarıyla ince ayrıntıları doğrayan grafikerlere; küçük kafalı, büyük elli, bıyıklı, ellerine ingiliz anahtarı tutuşturulmuş, yumrukları havaya kaldırılmış işçileri çizen, çizerlere mahkum edildi. Tan Oral gibi işçilerin dünyasını yaşanan, gerçek boyutlanyla algılayabiİenlerin dışında büyük bir çoğunluk kendisini, "onlar ancak bunu anlar" gibi kaba, uvriyerist bir mantıkla sınırlayarak, gerçek olmayan bir "estetik" yarattı. Bunun şimdi de büyük ölçüde devam ettiğini söyleyebiliriz. Ikisendika liderinin, Abdullah Baştürk ve Rıza Kuas'ın yaşam ve mücadele öyküleri ImtlyazSahlbl BerlnNadl Basan ve Yayan Yenl Cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.$. Genel Vayın Yönetmenl öigenAcar^ Genel Yaym Koordlnatöru Hlkmet Cetlnkaya o Genel Yayın Danısmanı OrhanErlnç; Yazı Isierl Mudurlerl DlnçTayanç (Sorumlu), Ibrahlm Yıldız O Yayın Yönetmenl Turhan Oünav'OrafılcYönetmen Dllek llkorur . Reklam Rehaışıtman TAI anlayışın habercisi olabdecek örnekler veriyor. Sözkonusu edeceğimiz iki kitapçıktan biri iki yıl önce ölen Abdullah Baştürk'ü diğeri de 198 l'de olen eski TİP milletve kili ve Lastiklş Sendikası Ge nel Başkanı Rıza Kuas'ın ya samlarını konu ediniyor. onune. Her iki yayında kullanılan görsel malzeme, sendikal yayınürkiye'de sendikal yayınların pek larda alısılmış biçimin dışına çıokunmadığı, genellikle şöyle bir gökan, "resmi" sayılabilecek gözatılarak, bırakıldığı bilinen bir gerrüntülere fazla itibar etmeyen çek. Biraz daha ilgi çeken çahşma, bir anlayışla biraraya getirilmiş. araştırma ve eğitim raporlarının dışında Hatta bazı fotoğraflar, kimi özellikle sendika dergilerinin belirli bir çersendikacılar tarafından "Yahu çeve ve kalıp içinde adeta sözleşmiş gibi tübaşka resim yok muydu, bunlar münde de aynı içeriği koruyan bir anlayışla da konulur muydu.." dedirtehazırlandığı, bu üslubun hemen hiç değişcek cinsten. Tabii ki, bu her fomediği sözkonusu yayınları izleyen herkes, toğrafta kendisini arayan, bulamadığı zabilhassa işçiler tarafından iyi biliniyor. man da işi "yönetsel önlemler" almaya kadar vardıran yöneticiler için hoş olmayan bir geîlk sayfada genel başkanın büyük bir folişme!.. toğrafı, daha sonra genel sekreter, yönetim kurulu üyeleri; bunların demeçleri, bağıtlanHer iki kitapçıkta da yaşamlarıni işçilerin mış bir toplu sözleşmenin övgüsü, yapılan mücadelesi uğruna yitirmiş ikisendikacının bir mitingden ya da direnişten fotoğraflar her şeyden önce birer insan, sınıfsal kökenyöneticilerin bulunduğu karelerin olması lerini inkâr etmeyen iki işçi olduğunu bütün kaydıyla sonra kalabalık bir işçi topluluğu, açıklığı ile görebüiyorsunuz. Görsel malze eğitim çalışmalarına ilişkin haberler ve menin kullanımında gözetilen en önemli ilâh... İşte yıllardır değişmeyen sunuş biçim noktalar, bu insanların da sade bir vatandaş Bununla birlikte son yıllarda Petrolİş, ve kalıplaşmış mizanpaj anlayışı... Heleofset gibi yemek yedikleri, hastalandıkları, her Kristal îş ve bazı DİSK yayınları (DÎSKAR baskı tekniğine geçtikten sonra yaşanan bir türlü zaafla "malul" oldukları, ama bir yanbazı afişler) alışılmışın dışına çıkıp, yeni bir dan da mücadelelerini sürdürdükleri biçiminde önc çıkıyor. Çok ayrıntılı biyografik malzeme taşımasalar bile, her iki yayın da şu anda türlü sorunlarla karşı kar şıya olan sendikal hareket içinde yeni bir biçime ve yayın anlayışına öncülük ediyor. Sendikaların bu tür yayınları çoğaltması, Seyfi Demirsoy, Kemal Türkler, İbrahim Güzelce ve diğer sendikal ünderlerin de benzer yayınlarla anılması kaçınılmaz bir gorev. Bu nedenle arşiv çahşmalarına hız vermek, yaşayan sendikacdarın yaşamöykülerini biraraya getirmek, anılarını toparlamak sendikaların bu döAbdullah Basturk nemde ivmesi düşen toplumsal etkinliklerinin yaGeçen %ayımızda Adalel Ağaoğlu 'nun oyunlanna tlışkın yaztyı Hılmı Zafer Şahın arkadajtmız yazmıştı. Bir nında ayrı bir gorev olarak dalgmhk sonucu ımzasınt koymayı unutmujuz • Hılmı Zafer Şahtn ve okurlanmızdan nzurdılertz. gündemegelmektedir. • T ÖZOR C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 9 8 S A Y F A 3