Katalog

Bir yazar, etkilendiği cevreyi yazmalı Talip Apaydın, 1957'deçıkanilk romanı "Sarı Traktör"den başlayarak kitaplarında kırsal kesim insanlarının toplum ve doğayla olan üişkilerini yazdı. Otuza yakın kitabıyla tanıdığımız Apaydın'la yaptığımız bir söyleşiyi sunuyoruz. IMAOİR GEZER Romana ılk adımı W)7'de "Sarı î raktor"le altımz 0 yıllar Tokat ve ' çevresım gcztcı basoğretmenlığınız nedentyle (ok tyt tammıştımz Oysa stz çelttk tarlalartnın dennlerınden geltyordunuz "Sarı Traktor" nasıloldu da oncelığt aldu "Sarı l'raktor" benım koyumde geçen bir olaydır Daha oncekı yıllarda yazmış, tım, aına yayımı 1957'degerçekleştı Eleştırmen Fetbı Nau sızın bu yapıtınız tçın "bıreyı savsaklayarak" roman olusturul rnus dıyor Ayrıca rotnanımz ıçtn "roportajla roman arası"btryapıt nıtelemesınde bulunu yor Elestırmentn bu yaklasımına ne dtyorsu Çeşıtlı roman anlayışları vardır Bazen konuşturarak kışının ruhsal dunyası yansıtılabdır Kışının tek bır cumlesıyle sayfalar tutacak ruhsal durumu anlatılabılır "Sarı Traktor"dekı delıkanlı Arrf ın traktor tut kusu aracılığıyla Turk koylusunun yenıleşmeye, makıneleşmeye yatkınlığını anlatmak ıstedım "Kente tndı tdrıs 'adlı romanınız koyden kente goçmus btr koylunun, daha doğrusu uyanan bır koylunun romanı Unun dısında • ktlerkırsalkesımtn romanı, "Sarı Traklor"u "Yarbuku", onu da "Emmıoğlu" ızlemış Sonrada'OrtakçtnmOğlu almıssırayı Sızı boylesı bır dızt yaptta sutukleyen etkenler neydı> • Koylu ınsanın koyde zor yaşamını, bu nalımını, sıkıntılarını ve bır çıkış yolu arayaşını ya/maya çalıştım 'Tmmıoğlu'nda dk kt/ koyu terk cdıp kente gıden, kendı başına turlu /orluklar ıçmde vaşamava <,a lışan bır koylu delıkanlının seruvenını an S A YF A Talıp Apaydın'la roman ve öyküleri üzerine lattım O yıllar kentlere henuz yoğun goç başlamış bıle değıldı Ama devletın halka gercklı kurtarıcı elı ulaşmadığı ıçuı ılerde ne olacağı a? çok gorunuyordu Bu romanlarınızt "Tutun Yorgunu'yla "Deftne" ızlemıs "Tutun Yorgunu" bir tutun emekçıstntn romanı Romanm son tumcest soyle bıttyor "ömru boyunca tu tun dızecek" Ağ, üsman'ı knca btr kenttn tçtne gttırtp bir saynlarevınt goıurup orada bırakttnız Romam boylesı btr sonuca ne den bağladınız? Ağ Osman, Amasya'nın bir koyunde tutun di7e dı7e ruh sağlığı bo7ulmufc, yanlış tedavılerlc ruh sağlığı busbutun boitulmuş bir koylunun romaru Ükel tarım ışçılığının ınsanlara neye mal olduğunu anlatmak ıstedım Sahıpsızlığın, ar kası? olmanın, kunseden cıddı bir yardım gormeme nın acıları var o romanımda "Kente îndt îdrts" adlı ınmamnız kırsal alandan iKabır kente goç elmıs bir dilentn romanı Salt bir goç romanı değıl bu Daha çok koy ınsantndakı bir değtsı mın romamdır dıyebıltr mıyız? • Dıyebüırız Koylulukten ışçıhğe geçme aşamasında gecekondu ınsanının yalnızlığını, bınbır sıkıntısını anlatmak ıstedım Halınden memnun, ışı yolunda kentsoylular her gun gorduklerı o ınsanların sıkıntılarını, sorunlarını anlayamıyorlar Yasamoykunuze baktıgımızda Tacım Koyu dent len btr yer yasanttnıza gırmemtj, ama adı geçen yerle ılgtlı uç c ıltltk roman olusturmussunuz öte kt adıyla bın yuz kırk dort sayfalık uç roman çıkarmtssınız bu kuçucukkoyden Nasıloldu da boylestne vertmlı bırçalısmaya ulasabtldıTacım Koyu, Uşak'ın, bır harfını değış tırerek anlattığun bır koydur Oralı bır arkadaşımla anasının anlattığı bır olaydan yola çıkarak, çok çeşıtlı sayıda anıları dınleyerek, okuduklanmı bırleştırerek kurgu ladığım bır roman Üstunde u/un yıllar ça lıştım Son cıldın baskısı çok gecıktı Beno dızıde Kurtuluş Savaşı'ndakı halkunızın gosterdığı buyuk soylu ozverıyı belırtmek ıstedım Daha onte yazılmış olan Kunuluş Savaşı romanları gereğı kadar halka yer vermez Komutanların ve eşrafın savaşı gı bı anlatılır Hıçbır kurtuluş savajı halksi7 kazanılmış değıldır Koyden gelen bır ya/iar olarak halkın bu o7verılı soylu katkısı na ben de Kurtuluş Savaşımızın romamnı yazarak katkıda bulunmak îbtedım Öbur Kurtuluş Savaşı romanlanndan benımkı nın ayrımı budur "Toz Duman lçtnde"dekt kısılerle basla mıs olduğftnuz roman sennızt "Koyluler"de çok az ktst değıştmtyle surdurmuşsunuz Bu tnsanlardakı olumsuzlüğ'u nasıl gerçeklestı rebtldınız? Kurtuluş Savaşı'na gırıp de donmeyen ya da sakat donen çok ınsanımız oldu Donenler yaşamlarını nawl surdurdıP Ne umdular, ne buldular' Butun gerçeklığıyle onları anlatmak ıstedım Molla Mahmut uçyapttınızın da temeldtreğf olmuş Hem ulke sever, hem de olumlu devtnımlertyle gerçekçı veguven vertcı bır tnsan Medrese eg'ıtımtnden gelmesıne karstn bağnazlığt asmıs btryaptst var Boylesı btr ro man kahramanmı nasıl olusturdunuz ?Onun ustun ozellıklennt tasıyan çevremzde tanıdı ğtntz btr tnsan var mtydt? Bu romanlarınızda butun boyutlarıyla btreytn uzerıne eğtldtjlıntzt soyleyebıltr mısımzy Molla Mahmut tıpı benım tuttuğum olumlu koyludur Yanhşları vardır, eksık len vardır, ama onsezısıyle, yarım oğrenımıyle Turk toplumunu ayakta tutan koylu sımgesıdır I ler koyde boyle ınsanlar vardır Benım babam da boyleydı Çeşıtlı savaşlarda akıl almaz yararlıklar gostermış, ama koye donunce yoksul bır yaşam surmuş, yenı devlete, Ataturk'e gonulden bağlı bır ınsandı Koyluyu ilkel ınsan dıye sılıp atan çevrelere karşı Molla Mahmut tı pı ortadadır Okusalar ne dıyecekler, onu hepmerakederım Molla Mahmut'a tçten bır sevgtyle bağlı Hacelı, Kâzım, Çopur Hamdı, Astr ve Kara Zuhtuvedahanuelerı UlusalKurtuluş Savası'mtztn adsız kahramanlart butlar Ulu sal Kurtuluş Savasımızt konu edınen bu uç romantneden kalemealdınız? Molla Mahmut her koyde rastladığımız koylu onderlerden bırı Sağlam bır ıçyapısı, bukulme7 bır ıradcsı olan bır koylu Çevresıne kcndısını kabul ettırmış dırençlı, yeteneklı, halkımızın olumlu yanını go turen bır tıp Bınbır beladan, sıkıntıdan geçıp durust kışılığını sonuna kadar surdurensağduyulubır ınsan Herturluçuru muşluğe, gelıp geçıcı modalara, yabancılaşmaya karşın toplumumuzu ayakta tutah ınsanlar "Akan Sulara Karşı"antlarıntzdan anla dığıma gore oğretmen arkadastnız Gunay özkan'ın anası Ayse Veyzentzden Kurtulu} Savaşı anılarını dınlemtsstmz Çelect kocası Kuvat Mılltyc harekettne kattlmtş Ayrtca da Ufaklt'ymtş Romanlarınızın olusumun da babanızdan sonra Ayse 7 eyze 'nın anıları, ıçınızde bır durtuye neden oldu mu > Tabu,heponlarladoldum taştım Çok ıçten, vurcğını vererek, o gunlcrı vaşaya rak anlatırdı Molla Mahmut'un anası odur CUMHURİYET KİTAP SAYI 191 Talıp Apaydın