Katalog

K I T A P 0D İLKER MUMCUOfiLU önce aşağıda ta nırrüan verılcn MV cuklerı bulmaya calı şın ve her bır harfı bır yatay çızgı uzcrı ne gelecek bıçımde yazın Sonra ıı/gıle nn altlarındakı sayı lara gore bu harflcn bulmacadakı aynı sa yılı karelere aktarın (Kara kareler ıkı so/ uık arasını gostcrır Bır satırın sonunda kara karc yoksa bu so/ıug'un alllukı satı rın ba^ına sarktıg'ını gostcrır ) tşte o /a man bulmacadakı sozıuklerden yarar lanarak tammların kargılarındakı s<v cukJcn buiabüırsı nız (Bulmacadakı UH. MYMM: karrlrrın bag usl ko ^elerındekı harfler MMESİ lanımlar dı?ınındekı hart sırasını gostcr mektedır ) Bulmaca umamlanınca soruian tammların karçılıgı olan sozcuklcrın ılk harflen yukarıdan jjagıya doğru ıınlıı bır yıi7iınn adını ve mektupldştıgı kadının adı nıoluşturacak bulmaca karclenndeyse va/arm meklupla rından bır alıntı ve yazarın mcktuplarının altına attığı ım za ortaya <,ıkaıaktır Eksen kayması ve sonrası Doç. Semıh Gemalmaz'ın yaşam hakkı, ölüm cezası üzerine ındirgediği çalışmanın her satırında demokratık rejim özlemi var. Görmek isteyenler için, bu özlem insan haklarının evrensel boyutuyla, bilimin şaşmaz yargılarıyla ve ustaca seçılmiş örnekleriyle anlatıliyor ERBIL TUŞALP "Yaşam Hakkı ve îşkence Yasağı"ya da... I Bır Guney Kore otomobüı 20 16 31 J Pıerre Lotı nın bır romanı 67 49 45 47 36 33 41 D Tanıınlar va stzcfikltrlntz: A Ahmct (XIII y\ da yaşayan '(..arhname' vc Kıtabu evsaiı mcsacıd uş jerıte adlı yapıtları da yazan, Turk nıııtasavvıf ve şaır) 77 27 2 1 35 K "Nasıl ıstersen oyle dınle, bakın / Dalların zırvcsındc yız ancak/ Yarı yoldan rıyade yerden uzak/ Yarı yoldan zıyâde ayakın AhmetHaşım B Ben bıl 15 59 66 Bey Nasılım (Edıp Canscvcr m bır şıır kıta 30 54 53 I. Kaz Dağları nın mıtolojık donemlerdekı adı 73 37 64 10 C Cengız Tunter ıle E Yayınevı nı kurup yoneten (1968 1975) Hurrıyet Gazete&ı'nın kuruluşlarından Hıır Yayın da gentl mudurlıık yııpan (1976 1981) Cumhurıyet Oazetesı nın kultur ve sanat sayfasını yone ten (1982 1986), ozellıklc roman turundc bırcok yapıtı Turkc,e'ye çevrılen, gazetecı ve çevırmen 65 9 51 12 17 18 42 14 69 M "Aşk Hıkâyesı" adlı fılnıın de mıuıgını yapan I ransu bestecı 60 N 43 68 39 Francıs Bacon'ın denemelen 22 4 61 55 72 D sahı kaı, ccset var kı zaten doğru durust goruştuğu mu// bır hır edıp abı bır de mayakovskı" Kuçuk ts kertder 46 5 74 70 62 O Tıbor Dery'nın bır romanı 76 19 32 75 E Burçlar kuşağı 11 F " 57 56 40 38 23 71 P Eskı Yunan mıto!o|iMnde buyucu Kırke'nın egemenı oldugu buyıi ulkesı 52 21 63 Delen tncır" (Turgut Uyar'ın bır jıır kıtabı) 34 6 8 26 50 189. sayıdan kltıp kazananlar: îstanbul dan Fıdan Can Babadır 1 rgor Burban Meydan A Erınç öget Ankara dan Bulent Altan Sıbel Borek^ı Gulay Yontar Kudretlanrıguden Gulın Yavıı? Nevrrye Ydmaz Kezban Ünal îzmır den Dogan Tepegoz Nadıre Arpacıoğlu Aydmdan Ünsal özgulcr Denu Uysal Meh met Koçjçclden Sadeitın Maraloğlu Mustafa Kılıç Mer «n den M Erkan Aykan, hpdrıa dan Sevgul 1 urgul, Gun sel Çalı^ Balıkeur'den özgur Pifken, Kaysertden Ertan Üçler, Çarukkale den Nccla Sakaltaj, Kocaelı den Ogun Altındı; G " lar, bol bol buzlu, buzsuz rakı ıçtıler " S F Abası yanık 28 29 44 13 48 H Kötü.bozuk 7 24 58 3 25 189.saynnçtetal: Şllr: A Bulut, B Ağır Roman, C Şensoy, D Kırml, E Agamemnon, F Lıme G Dağlarca H Ibsen I Rebus ) Agıt, K Nuıuk L lyem M Nıyet, N Sam O Ac P Ney " Umııı sanıldıgııun lersıne, boyun eğme anlamına gdır Oysa, yafamık boyun eğmemcktır Albert Camus " uymak, ıstemek, boluşmek ve duşunmek tnsanın/ınsanlığın olağan eylemlerının ortak paydaları Ya da ger\ek<,ı olabümenın zorunlu durak ları Ertelenmış karşılıklı odunlerın suju ması ıçın, ger^eğın aşındırılmaması ya da gerçeğe varılabılmesı ıçın, tumune bır anda gerekbinım duyıdması gerekıyor Hak lar ve ozgurlukler açısından olduğundan daha "yaşlı" bır dunya ve bılındığınden daha "vukuatlı" bır ulkcdc "ınsan hakları hukuku"na gereksınım duymak, ondan bır şeyler ıstemek, onunla bır şeylerı boluşmek ve dle de bu alanda duşunmek ve hat ta duşundurmek, kolay bır uğraş olmasa gerek öteden berı değıldı Ö7ellıkle 8ü'lı yıllarda ınsan hakları konusuna değınmek devlete, yonetıme karşı suç ışle mekle eş anlamlıydı Oysa ışler şımdı çok daha zor Çunku Furkıye'de akılcı bır onermenın tam tersı bır durum yaşanıyor Demokratıkleşme çabaları resmıleştıkçe, devlet ve sıyaset soylemınde yer aldıkça ınian hakları oğretısı ve pratığınde akıl al maz gerılıkler gozlemlenıyor 1980den 1993'e uzanan bu çelışkının adı, Doç Dr Semıh Gemalmaz'a gore "bır eksen kayması"dır tnsan hakları hukuku alanın da saygın bır bılımadamı olan Doç Ge malmaz "Yaşam Hakkı ve Îşkence Yasa ğı" adlı son yapıtında, çoğunluğun ayır dında bde olmadığı bu çelışkının en çarpı cıorneğınıverıyor "Yaşam hakkı ona saygı gostermeyenler ıçın de, ona saygı gosterenler kadar bır haktır Ülkede 199O'lı yıllar ıtıbarıyle gozlenen en cıddı tehlıke, terorızm olduğu kadar toplumda sıstemlı propaganda ıle yeseıtılmeye çalışılan, "terorıste yaşam hakkı yok" anlayışıdır Oysa bu suçlular da, dığer suçlular gıbı, tunı haklara sahıp tırler Soğukkanlı, guçlu ve demokratık bır devlet, bunu temın eden devlettır " "Eksen kaymasına bağlı yanıltıcı sonuçlar'la yakalanan gcrçek, guncel ve yakıcı bır sorun tartışmaya açılıyor "Büındığı gıbı, ınsan hakları konusu, bıreyın devletle ılışkısınde ve devletın bıreye mudahalesı sınırlan problemı uzerınde esas olarak odaklaşmaktadır Dolayısıyla, yaşam hakkının temel eksenı, devletten bı reye yonelen mudahaleler, yanı kamusal yetkıler taşıyan otorıtelerın yaptığı tasarruflar sonucunda ortaya çıkan etkılerdır O halde, yaşam hakkını, ıkı duzlemde te mellendırmek gerckır tlkı, devlet kaynaklı ve fakat butunuyle hukuk dışı şıddet kullanımıvla (orneğın, yasadışı/keyh ınfa/lar, kayıp kışıler olgusu, vb gıbı), bıreyın ya şam hakkına tecavuz edılmesıdır tkıncısı bıreylerın bırbırlerıne (ve bu arada, kamu gorevlılerıne de) hukukdışı saldırısı nede nıyle ortaya çıkan yaşamdan yoksun bırak ma hallerının, olum cezası yaptırımına bağlanmış bır suç olarak duzenlenmesı dır "Kayma, ışte bu noktada başlıyor Ya pay alkışlar ve sahte demeçlerle oluşturu lan gorunmeyen bır baskı ortamında so run tartışılamıyor Doç Gemalma? /or olanı başarıyor evrensel boyutuyla yakala dığı sorunu ulusal duzeyde tartışmaya açı yor Insan haksulıkları orneklerıyle seçım konuşmaları yapmanın ya da ınsan hakları sorununu hukumet programlarına/ koalıs yon protokollerıne almanın yeterlı olmadı ğını anlatıyor "Yukselen teror, olum cezasını yurur lukte tutmanın dayanağı kılınmaya çahşıl maktadır Olum cezası teror suçlarını onle mede caydırıcıdır argumanı ılerı surul mektedır, ama sııregıden teror bır gerçek lık olduguna gore, bu arguman temelsız dır Ikıncısı, madem kıterorıst bıreyın yaşa mını tehdıt edıyor, ortadan kaldırıyor, bu na karşılık devletın de onu denk bır karşı şıddet ıle durdurması gerekır, bu haklıdır, argumanı dayatılmaktadır Oysa, devlet, terorıstın yontemmı benımsedığınde, bır teror devletıolur " Işte, Turkıye'nın ydlardır Batı'ya an latamadığı ya da Batı'nın anlamadığı "Eksen kayması" budur Anlatdama? Çunku bır ulkede "Guvenlık guçlerı hem duzenl sağlama ışlevını ustlenır, hcm suç I7ale eder, yargılamayı yapıp mahkumıyet kararını verır ve nıhayet hukmu ınfaz eder se" o re|imın demokratık nıtelığı olma? Doç Gemalmaz'ın yaşam hakkı, olum cezası uzerıne ındirgediği çalışmasının belkı de her satırında demokratık rejım oz lemı var Gormek ısteyenler ıçın, bu ozlem ınsan haklarının evrensel boyutuyla bılı mın şaşmaz yargılarıyla ve ustaca seçılmiş orneklerıyle ustaca anlatıliyor Turkıye'de artık bırçok ınsan ıçın beJgelere ulaşmak çok zor değıl Ancak Ge malmaz'ın yapıatlrını okumadan, bılgı kaynaklanna ulaşmak, bence çok zor Bır leşmış Mılletler'ce hazırlanan belgelere, Avrupa Insan Hakları Komısyonu'nun kararlarından, Amerıkan tnsan Hakları Komısyonu kararlarına kadar her şeyın, belkı utançların belkı de kıvançların, derlı toplu anlatıldığı ve de yorumlandığı bır ya pıt "Yaşam Hakkı ve îşkence Yasağı" • Yaşam Hakkı ve Îşkence Yasağı/ Semıh Gemalmaz/Kavram Yaytnları/ %s S A Y F A 2 3