Katalog

S O N M I K E H A M M E R ' D E N B İ R B Ö L Ü M Aşağıda bekleyen üç gazeteciden kaçamadım. Smiley cinayetıni sorııştııran birini, tercihen Pat'ı \akalamak için bekliyorlardt, ben usilerine düs,ıüm. KCMIIİ açıklamayı tekrarlamak zorunda kaldım, ama hcpsi eski gaz.eteciydi ve heniiz piiılamamış olan büyük olayın kokusunu alıyorlardı. İçjerinden ikisi, daha önte k.ıı ıştığım birkaç çılgınca iş ve üç yıl ünceki gürültülü biı davadaıı tanıyorlardı beni. Hep iyi iş (jkmıs.tı benden, şimdi de buri)inda bir cinavet isjenmişti ve ben ba^ka bir cinayctin isjendiği yerde bıılıınmuştıım, dolayısıyla zindrin halkalarını bırleştirmeye çalışıyorlardı. Yalan söylemedim Kolay yakalatlardı. Her şeyi de .ınlatmadım, kuşkulaııdılar tabii. Polisin bildiği şeyleri aldılaı agzııııdan, gardımı tam indirmedim. Diğer ikisi soruları sorarken sürekli not alan iiçüncü gazeteci sonunda ağzını açtı: O adam gerçekien kız arkadasının sııratını mı dağıttir1 Biı kcv daha yumruklarım kcndiliğindcn sıkıldı, bcıyun .ıdalclcrim oynadı. () pisliği öldürmekten büyük zevk alatağım, dcdim ve yere lükürdüın. Kıx M Yine tuUuııı kendimi. Beni dikkaile izliyor ve tepkımı kaydediyordu. Velda benim için çalışır, dedim.Çok eski arkadası/ ler'ın yarattığı kişiye bakışı çok romantik: "Onu hep boş bir sokakta, boş odalarda yalnız, düşünccli, ama hiç yenilıncz olarak görüyorum... O kahramandır, eksiksiz ve sıradan biri, ama yine de olağandışı biri ulmak zorundadır..." C.h.ıııdkr, Phılıp Marlo\ve'un son serüvenını iyj7'de yazmaya başlar, ama henüz müsvette a^amasındayken 19'59'da ölür. Çeyrek yiizyıl kadarsonra Roberı Parker adlı bir polisive ronıaıı va/arı ve C'handlcı seveı, bu musvetteden "Poddle Springs" atllı biı ronı.ın olııştıımr (Kıı.ıbın Fr.ınsızca baskısı "Marlovve I'aşınıyor") C.handler, Marlowe' ıı n bu son seriivenıne Ü dönemin dedektif ri)man geleneğinde bulunmayan bir olay ka tar Alkolve guzel kadınlar arasında dolaşması doğal olan özel dedektif evlenrni^tir. Raymond Chandler, kahramanı Phılıp Marlovve ıcln söyle der Onu hıc yenılmez olarak göruyorum 0 kahramandır, eksiksiz ve sıradan bırı ama, yıne de olağandısı olmak zorundadır" Hollyvvood da bunun farkında olmalı kı. 1946 yılında fılme alınan "Derın Uy ku'da ılk Marlovve u Humprey Bogart oynadı Ustte filmden bir sahne Humprey Bogart ve Lauren Bacall Eskı "Mike Hammer kıtaplarından bırı C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 61 Üstelik Los Angeles'in /engin bir mirasyedisi ile kentin en lüks semti olan Poddle Springs'te oturdukları cv (Poddle İngılızce kaniş anlamında) Marlowe'un deyişıyle "on iki yüzlük çeker", yani aylık gelirinden f azla, ronıaıı Lot. Angeleb'in değı^ik toplumsal kokenlerinden ki^iler çevresinde orulur Mike Hammer'a kıyasla, değişik eleştirmenlere, hep daha sempatik ve derinlikli gelen Marlowe yine karşılaştığı insanlara karşı incelikli, anlayışlı ve esprilidir (Karısının zengin dostlarından bir kadın kendini ciddiye alıp almadığını sorar, Marlowe'un yanıtı "Yalnız perşembeleri" der ve sempatı kazanır...) Ele^tınnenler Marlovve un günümüz yaşamına bu romanda uymakta güçlük çektiğini yazdılar, ama Los Angeles ve Hollywood yaşamının ilgin», (,izgileri yine romanın butününe ustalıkla yerleştirilmiş (Mike Hammer'da New York'un önemi, Philip Marlowe'da Los Angeles'in ağırlığını İspanyol Manuel Vasquez Montalban da ilgınc, Pepe (larvalho tipiyle Barselona kentine ta^ıdı.) Sonuca gelirsek, Philip Marlowe, evliliğini sürdüremez, ama aşk yaşar... Krnest Mandel, Türkçeye "Hoş Cinayet Polisiye Romanın Toplumsal Bir Tarihi" adıyla (,evrilen incelemesinde polisiye romanları "Günlük yaşamın dayanılmaz sıkıcılığından insan zihnini ıızaklaştıran psikolojik ilaçlar" diye niteliyor, "Polisiye romanı okuyup bitirince onun büyüleyici etkisinden okurun kurtulduğunu" söylüyor. Mandel'in polisiye romana uyguladığı Marksist aşağılama yerine Abdulcanbaz ve Ince Memed'in de Mike I lammer ve Philip Marlowe geleneğinden çok uzak olmadığıııı dü^ünüyorum. D S A Y F A 13