Katalog

Ruslar CocaCola'ya koşuyorlar Avrupa'da gösterime giren "Rus Evi" filmi, Le Carre'ye göre bugüne kadar romanlarından yapılan en iyi sinema uyarlaması. Le Carre'nin ilk romanlarından "Kaliteli Cinayet" de şu sıralar filme alınıyor. leri özel izinle Moskova ve Leningrad'da yapıldı. Kitap ise şu sıralar Sovyetler Birliği'nde Kİtabevlerinin vitrinlerinde. Rus Evi'nin ilk Sovyet baskısı yaklaşık bir milyon. Le Carre'nin, Sovyetler Birliği'ndeki değişimlerden sonra bu ülkenin Batı'yla ilişkileri konusunda ilginç göruşleri var: "Rusların yaşadığı facia şurada: Aslında istedikleri Avrupalı olmak, ama sonunda Amerikalı olmak zorunda kalacaklar. Hep düşünü kurdukları Avrupa kültürünü devralmak istiyorlar, ama dosdoğru blucin ve CocaCola'ya gidiyorlar..." Newsweek'ten David Ansen, Rus Evi filmini okurlarına tanıtırken biraz da John le Carre'nin casusluk romanlarındaki kendine özgü tarzını açıklıyor aslında: "Rus Evi'ne vurdulu kırdılı, bol takipli ve cinayetli bir casus filmi görmek umuduyla gidıyorsanız, yanlış fîlm seçiyorsunuz demektir... Gerçi filmde CIA, KGB, tngiliz Gizli Servisi ajanlarından geçilmiyor, ama o alıştıgınız pardösülerinin yakası kaldırılmış esrarengiz adamlara, hançerlere, cesetlere rastlamanız pek mümkün değil. tnsanlar hedefe eylemsel değil, zihinsel yollardan gidiyorlar..." Filmdeki en tehlikeli hedef ise bir kitap. Sovyetler Birliği'nden gizlice çıkarılmıs, bir kitap. Kaleme alan bir Sovyet fizikçisi. Kitapta, Batı'da büyük kaygılar uyandıran Rus nükleer tehdidinin aslında kocaman bir yalan olduğu açıklanıyor. Ülkesine ihanet eden Sovyet fizikçi (Klaus Maria Brandauer), kitabı Batı'da yayımlanacak olursa, askeriendüstriyel sistemin soğuk savaş entrikalarının son bulacağını umuyor. Sovyet fizikçi biraz saf da olsa buraya kadar her şey olağan. Ama gerçekte, içki düşkünü ve romantık bir yayıncı olan Barley Scott Blair'e (Sean Connery) gönderilen kitap, ingiliz Gizli Servisi'nin eline geçince, tam Le Carre'lik bir ortam doğmuş oluyor. ingiliz ajanlar CIA'daki dostlarına haber veriyorlar hemen. Ama kitap gerçekten idealist bir fizikçi tarafından mı gönderilmiştir, yoksa her şey bir KGB oyunu mudur? Böylece İngiliz yayıncı Blair kendini olayın tam ortasında buluveriyor: Kitabı Sovyetler Birliği'nden gönderen kadınla tanışmak, yazarın kimliğini öğrenmek, güvenilir biri olup olmadıeını anlamak üzere Moskova'ya yollanıyor İngiliz Gizli Servisi'nce. Ne var ki Şahin'ler kitabın gerçek olduğuna inanniaya yanaşmıyorlar, ne de olsa "müşteri"lerinin çıkarları savunma sözleşmelerinin tırmanmasına bağlı. Blair de "güvenilecek" biri değil onların gözünde, ne de olsa Rusya âşığı, caz tutkunu bir entelektüel. Gelgelelim, acemi ajan Blair, Rusya'da ikinci bir tutkuya daha kapılıyor: Bu tutkunun adı Katya (Michelle Pfeiffer). Katya, kendine Dante adını veren fizikçinin eski sevgilisi. Içine girdiği oyundan, yeni çift yönlü mesleğinden zamanla hoşlanmaya başlayan Blair giderek "sadakat" konusunda kuşkulara düşüyor. O artık iki kıtada birden takip altındadır; hem İngiliz hem de Amerikalı ajanlar Blair'in Rusya'da attığı ner adımı izlemektedir... D The Russia HOUK (RUS Evi) / Yönetmen: Fred Schepisi / Yapıt: John le Cam£ / Senarya Tom Stoppard / Oyuncular: Sean Connery, Michelle Pfeiffer, James Fox, Klaus Maria Brandauer, Roy Scheider. ( 'Rus Evi'adlı romanı beyazperdeye uyarlanan John le Carre: LE CAttE J DERLEYEN: AÜ DURU ohn le Carre", altmışıncı yaşına çok mutlu girdi. Nasıl mutlu girmesin ki? Bugünlerde ABDde ve İngiltere'de gösterilmeye başlayan Rus Evi filminin, romanlarından yapılan en iyi beyazperde uyarlaması olduğu kanısında; Sean Connery ve Michelle Pfciffer'in oyunlarından çok memnun. 21 milyon dolara mal olan Rus Evi'nden sonra, Le Carre'nin 30 yıl önce yazdığı ve ilk romanlarından biri olan A Murder of Quality'de (Kaliteli Cinayet) şu sıralar filme alınıyor. ingiltere'de Thames Televizyonu'nca gerçekleştirilen filmde Joss Ackland, Denholm Elliott, Glenda Jackson ve Billie Whitelaw oynuyorlar. Le Carre'nin mutluluğunu, geçenlerde ABD ve ingiltere'de piyasaya sunulan The Secret Pilgrim(Yolun Sonu)adlı yeni romanı tamamlıyor. Evet Le Carre'nin "perestroyka" romanından sinemaya aktarılan Rus Evi, büyük bir olasılıkla yakında Türkiye'ye de gelecek. Le Carre filmi çok beğenmiş, ünlü İngiliz oyun yazarı Tom Stoppard'ın çok iyi bir senaryo çıkardığı kanısında. Rus Evi'nin, bundan yirmi yıl sonra, nitelikli filmler arasında çok değerli bir yeri olacağını söylüyor: "Şimdiye kadar romanlarımdan yapılan filmlerin çoğu, kullandığım anlatı tekniklerini başarılı bir biçimde aktaramamıştı. Roman ne denli karmaşık ve ilginçse, onu sinemaya uyarlamak da o ölçüde güçleşir. Çoğu zaman, en kötü romanlardan en iyi filmler çıkar. Küçük Trampetçi Kız (1984'te Diane Keaton oynamıştı) benim açımdan bir düşkırıklı&ı oldu. Karmaşık Bir Savaş da en berbat filmlerden biriydi. 1967'de Sidney Lumet'nin, ilk romanım The Oeadly Affair'den uyarladığı Call for the Dead'i ise pek fazla öncmscmedim. Simone Signorct, Jamcs Mason ve Maximilien Schell'in oynadıkları bir 'yıldız filmi'ydi, o kadar. 1966'da çevrilen Soğuktan Gelen Casus (Claire Bloom ve Richard Burton oynamışlardı) ise Rus Evi'nden önce gerçekleştirilen en başarılı fİlmdi..." Le Carre'nin Türkçeye de çevrilen Rus Evi adlı romanı, daha birkaç yıl öncesine kadar Hollywood'un büyük şirketlerinin yöneticileri tarafından geri çevrilmiş: "Önerimize verilen ortak yanıt gerçekten olafianüstüydü: Yalnızca kocaman bir hayır! Gerekçeleri de neydi biliyor musunuz? Kitapta hıçbir 'düşman'ın olmaması... Gerçek dünyada olup bitenler, yeryüzünün her yerine ulaştıktan çok sonra Hollywood'a ulaşabiliyor galiba. Ben, 'Bakın müthiş bir hikâye var burada, her şey değişti artık' diyordum. Onlarsa filme yanaşmamakta diretiyorlaı; tıpkı Dışişleri Bakanlığı yetkililcri gibi "Mutlaka düşmanlanmız olmalı' diyorlardı. Gerçekten çok komikti!" Sonunda Avustralyalı yönetmen Fred Schepisi tarafından beyazperdeye aktarılan Rus Evi'nin dış çekimS A Y F A 14 Tinker, Tailor, Soldier, Spy (Köstebek) / Çeviren: Sevil Güner / E Yayınları, İst. 1974/15.000 TL / CKK Kod No: 041.077 The Honourable Schoolboy (Bir öğrenci Gibi) / Çeviren: Azize Bergin / Altın Kitaplar, İst. 1978 (Tükendi) The Little Drummer Girl (Küçük Trampetçi Kız) / Çeviren: Melek Kaya / Altın Kitaplar, İst. 1983 A Perfect Spy (Son Casus) / Çeviren: Mehmet Harmancı / AJtın Kitaplar, ist. 1986/518 S./28.000 TL / CKK Kod No: 007.451 The Russia House (Rus Evi) / Çeviren: Mehmet Harmancı / Altın Kitaplar, İst. 1989 / 24.000 TL / CKK Kod No: 007.452 The Secret Pilgrim (Yolun Sonu) / Çeviren: Mehmet Harmancı / Altın Kitaplar, İst. 1991 (Yeni çıktı). The Spy Who Came in from the Cold (Soğuktan Gelen Casus) / Bilgi Yayınevi, Ankara 1980/7000 TL / CKK Kod No: 152.209 Smiley's People (Smiley'in Dönüşü) / Çeviren: Nurten Arakon / Bilgi Yayınevi, Ankara 1980/10.000 TL. Call for the Dead (Ölümüne Davet) / Çeviren: Murat Ergen / Yılmaz Yayınları, İst. 1991 / 9000 TL / CKK Kod No055.058 John Le Carre'nin bunlardan başka dilimize çevrilmemiş 4 yapıtı daha vardır: The Deadly Affair (1961), A Murder of Quality (1962), The Looking Glass War (1965), A. Small Town in Germany (1968). CUMHURİYET KİTAP SAYI 53