Katalog

Aynı konuda, biri incelemey diğeri çizgi kitabı iki yapıt: Demokrasi, kent ve yaşam "Kent, havasının insanı özgür kıldığı bir yerdir. İnsanların istedikleri zaman kalabalığına karışarak yalnız olabilecekleri gerçek büyük kent, kötü değildir.' TMOML İki kitap, biri bir inceleme, diğeri bir çizgi kitabı. İkisi de kenti ve kent yaşamını konu ediniyor. Kapsamlı ve doyurucu. Kitaplardan birinin adı, "Demokrasi Arayıjında Kent". Yazarı Kürsat Bumin. Ayrıntı Yayınları, 152 sayfa 6000 TL. "Farklı insanların bir araya gelip birbirlerini ve çevrelerini zenginlestirdikleri, uygarlığm ve dcmokrasinin besigi olan kente doğuşundan baslayarak geçirdiği bütün evlere kusbakısı değinen yazar, aynı zamanda antidemokratik kent modelleriyle hesaplasmayı deniyor." Kürjat Bumin'in kent kitabı bu sözlerle sunuluyor. Diğer kitabın adı, "Kent ve Yajam". Aynı adlı Karikatür Yarışmasının karikatürleri bir araya getirilmiş. Çankaya Belediyesi ve Karikatürcüler Derneği yayını. Düzenleyen Metin Peker. 176 sayfa renkli, büyük boy. Çankaya Belediye Baskanı Doğan Tasdelen sunus yaztsında, 166 çizerin en yeni yapıtlarıyla yer aldığı bu kitabın "Insan, kent, yaşam ilijkileri ve sorunlannı az da olsa sergilemek ve çözüm yolunda, herkesi, düsünmeye yöneltmek amacıyla düzenlenmiş olduğunu söylüyor. Kent ve kent yaşamını konu edinirken bambaşka yerlerden yola çıkarak vardıkları ortak sonucları yine bambajka biçimlerle anlatmayı deneyen bu iki ilginç kitaptan edindiğim izlenimleri, bu yazıda bir arada ele almak istiyorum. Bakıyorum da kent ve kent yasamından hem yakınıyor insanlar hem kente akını sürdürüyor. Kentli kent kalabalığından bunalırken o kalabaiığı oluşturuyor da. Endüstrileşmeyi, kentlerin imarını, binalannı, yollarını isterken insan, temiz havayı, doğal çevreyi özler oluyor ve betondan, arabadan yıldığını dile getiriyor. Ama kentlerden vazgeçemiyor da. Çünkü kentler, yüzlerce yıllık birikmiş emekle zenginlenmiş ve özgürleşmiş yerlerdir. İstanbul'un taşı toprağı altındır, sözü boşuna söylenmiş olamazdı. Ne var ki kentleşmenin doğasında olan bu çelişkikr, yıllar boyu demokratik olmayan yöntemlerle derinleştirilmiş ve bunun sonucu kentlerin kimliği, geleceği ve mal varlığı tehlikeye girmişti. Farklılıkları törpülenmiş, biri birinden tıpatıp benzeyen kentlerde, semtlerde oturmaya bajlayan hemşeriler "Ahl..Ah! nerede o eski günler" der olmuşlardı. Sonunda kimlik taşımayan, aramayan yeni kentli, ortak iyiliğe yönelecek yerde, bireysel çıkarların güdümünde kentin betonlaşmasına, talan edilmesine ortak olmaya başlıyor. Oysa kenti kent yapan beton değil kentlilerdir. Kentin böylesine değiştirilmesi ise kaçınılmaz olarak yaşam biçimini değişmesi, eiderek de insanların değişmesi ile ve köşe dönücülükle sonuçlanıyor. Değişim kaçınılmazdır kuşkusuz. Ama sevdiğimiz şeyCUMHURİYET KİTAP SAYI 30 "Kent ve Yaşam" konulu karikatur yarışmasında blrinciliOi kazanan Ahmei Buyukmehmeloğlu'nun yap ler, bizimle birlikte değiştiği zaman yasamımızın bir zenginlıği olarak bizimle birfikte yasar gider. Zorla, şokla değiştirmek ise bu ilişkiyi öldürebilir. Çünkü kentbir nesne değil, canlı bir organizmadır. Onu cetvelle pergelle anlamaya çalışmak boşunadır. O bir hücre gibi canlı ve devingendir. Onu bir kristal gibi düzenli saymak ya da öyle olmaya zorlamak, onu ölü bir tas parçası saymakla eş anlamlı olacaktır. Örnekleri pek çok yaşandı, yasanıyor. Sonuç, tek görüşe, tek kişeye boyun eğmiş, kentliğin başlıca niteliği olan bireyselliğini dolayısıyla özgürlüğünü yitirmiş insanların birarada durduğu mekanlar, kentler! Sonra da sanayi kentleri hastadır, diye yargılar geliştiren uzmanlar ve onları iyileştirmek için önerilen örnek kentler! Öte yandan deniliyor ki kenti düzenlemek, yenilemek uzmanların değil kentlinin işi olmalıdır. Kentlinin katılımı olmadan onlar için iyi bir kent düşünülemez. Yoksa herkesin malı olan mekân, uzmanların malı olur çıkar. öyleyse kentli kent yönetimine katılmalıdır. Kürjat Bumin kitabının önsözünü söyle bitiriyor, "Ekonomik, toplumsal, kültürel bütün alanlarda güçlenmiş, hemserileriyle gerçek bir diyalog işine girmis yerel yönetimler, insanları olduğu gibi şehirleri dc birbirinin aynı yapmaya çalısan, bir büyük "Bir" pesinde kosan merkeziyetçi bir yapının karsısında tek çıkıs yolu gibi görünmektedir. insanları ve şehirleri kendi malı gibi gören bir gücün karsısında, "Bu bizim şehrimiz" diyerek düsünmeye ve yasamaya başlayacak şehirlilere herhalde ancak bu yoldan geçerek ulaşılabilecektir." Büyük kentler, havasının insanı özgün kıldığı yerlerdir. Aslında, insanların istedikleri zaman kalabalığına karışarak yalnız olabildikleri gerçek büyük kent, kötü değildir. D Demokrasi Arayıjında Kent / Kürjat Bumin / Ayrıntı Yaymevı / 152 s. / 6000 TL / CKK Kod No: 303.020 1. Ulusal Çankaya Belediyesi "Kent ve Yajam" Karikatur Yarışması / Çankaya Belediyesi ve Karikatürcüler Dernegi Yayını / Düzenleyen: Metin Peker / 176 s. büyük boy. S A Y F A 7