Katalog

16 Bulmaca 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1470/22 Mayıs 2015 ilginç SORULAR TALASEMİ RİSKİ VE EVLİLİK ÖNCESİ TESTLER Soru: Evlilik öncesi yapılan testler talasemi riskini azaltır mı? Yanıt: Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Mualla Çetin Ülkemizde “Akdeniz anemisi” olarak da bilinen talasemi major hastalığı, bir Akdeniz ülkesi olan Türkiye’de sıklıkla görülüyor. Genetik bir hastalık olan talasemi, hastalığa sahip olanlarda ağır kansızlık bulgularına yol açabiliyor. Talasemi taşıyıcılarında hastalık herhangi bir belirti oluşturmasa da, talasemi taşıyıcısı çiftlerin bebeklerinde %25 olasılıkla talasemi hastalığına rastlanıyor. Talasemi major hastalığına sahip bebekler, hayatlarının sıklıkla üçüncü ila altıncı ayları arasında solukluk, sararma, karında şişlik ve beslenirken çabuk yorulma gibi sorunlarla hekimlere başvuruyor. Talasemi hastaları, kansızlığın yanı sıra kansızlığa bağlı olarak kalp yetmezliği, büyüme geriliği gibi sorunlarla da karşılaşabiliyor. Talasemi hastalarına yaşamları boyunca düzenli olarak 34 haftada bir kan verilmesi gerekiyor. Ancak düzenli kan verilmesi, bir başka sorun olan “organlarda demir birikmesini” de beraberinde getiriyor. geçidi. 13. Tütün yapraklarında bulunan çok zehirli alkaloit – Yetenek, zekâ. 14. İnce Memed yazarını simgeleyen harfler – Dayanışmacılık. 15. Orduda görevli herkes – İthal edilecek malların listesi – İsviçre’de bir ırmak. SOLDAN SAĞA 1. Beynin çalışmasıyla ilgili sırları ortaya çıkaran, Minnesota Üniversitesi Manyetik Araştırma Merkezi Başkanı olan Türk bilimadamı – Plütonyumun simgesi. 2. Elektrik ampulü ve fonoğrafı da bulan mucit – Enzim. 3. Hisse – Çok yüksek sıcaklıkları ölçmeye yarayan alet. 4. Fransa’da bir kent – Seryumun simgesi – “Kalem ...” (elle yontularak ya da çizilerek işlenmiş) – İngilizce savaş. 5. En yüksek askeri unvan – Bir takvim türü. 6. Remzi Kitabevi (kısa) – Bazı hayvan ve bitki hücrelerinde bulunan, iğne biçiminde billur madde – Bir balık türü. 7. Bazı hastalıklarda yüzde, ellerde, ayaklarda görülen iltihapsız şiş – Sağlama, elde etme – Mersin’in bir ilçesi. 8. Yanardağ kayalıkları arasında bulanan bir feldispat türü – Değerli bir taş – Mühendis cetveli. 9. Çubuklu çizgileri olan kumaş – Çoban – Kastamonu’nun bir ilçesi. 10. Akşam yemeği – Baş, kafa – Adetler – Bizmutun simgesi. 11. İki sert cismi birbirine bağlamaya yarayan, iki ucu sivri ve kıvrık metal parça – Kum, çakmak taşı, kuvars gibi silisyumun oksijenli bileşimlerine verilen ad – Taşkın su. 12. Yüksek okul – Dağ Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Johannes ...” (Gezegenlerin hareketlerinin temel kuralları üzerinde çalışan Alman gökbilimci) – Çarpanbalığı. 2. Namzet – Yerdeki karın yüzünde buz tutmuş olan tabaka – X harfinin okunuşu. 3. Kas uru – Mesnet. 4. Duman kiri – Karagöz düdüğü – Çeşitli renklerde kareli olan kumaş. 5. Bir organın yuvarlak ve birbirinden ayrılmış parçalarından her biri – Atıcı – Duruk. 6. BM Çocuk Fonu – Bir maddedeki kükürt oranını saptamak için kullanılan alet – Tat alma organı. 7. Ergin – Sıçanotu. 8. Uçandaire – Doğuştan meme ucu yokluğu – Parola – Bir nota. 9. Kum falı – Su – Bir tür cetvel. 10. Bir tür yapay mermer – Doğuştan olan – Bağış yapma. 11. Sınav – Gözle ilgili. 12. Bir çoğul eki – Dalaşı olur – Dilsiz – Yargılama, yargı. 13. “Thomas ...” (İlk pratik buhar makinesini bulan İngiliz mucit) – Tadat. 14. Platinin simgesi – İstek – “... Bikila” (unutulmaz Etiyopyalı maratoncu). 15. Çıplak – Türkiye’nin plaka işareti – Elektrik 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 akımı, ısı, 1 F R A N C İ S C R İ C K A R gaz vb. gibi 2 O N M A B İ O L E U K E 3 bir yerden 4 T A N K E R M U M O M M O EKSANTR İ K UN başka bir 5 S E Z A N O E L E S T E R EM İ RC İ K A İ L E BA yere götür 6 7 N L EA RA L E PUS me. 8 T A L NEANDERTAL 9 10 11 12 13 14 15 EKENE Z NE T KO T AL İ S İ SAR İ İ P MA T E LAT ANT E L A D AMO T U AN E EMA N NO ANE ÜN İ T E ON RAZ KASA İ N KOY Z K AM A A L E AT RA AN Dokularda biriken demirin bedenden ilaç tedavisi ile atılamaması durumunda organların düzenli çalışmaması ile karşılaşılabiliyor. Demir birikmesi bu yönüyle kalp yetmezliği ve siroz ile sonuçlanabiliyor. Bu riski ortadan kaldırabilmek için talasemi hastalarının ömür boyu demir birikmesini önleyici ilaç kullanmaları şart. Talasemi hastalığının kesin tedavisi kemik iliği nakli. Kemik iliği nakli başarısı, vericinin aile içi doku grubu uygun vericiden olması durumunda artıyor. Ülkemizde talasemi önleme programı kapsamındaki evlilik öncesi taramalarda çiftlerin her ikisinin de taşıyıcı olduğunu saptamaya yönelik kan testleri yapılıyor. Evlilik öncesi taramada çiftlerin her ikisinin de talasemi taşıyıcısı olduğunun tespit edilmesi durumunda, bebeklerinin %25 olasılıkla talasemi hastası olabileceği söylenebiliyor. Program kapsamında çiftlere hastalığın bulguları, tedavisi ve tanı yöntemleri hakkında bilgilendirmelerde bulunuluyor. Ayrıca hastalığın anne karnında gebeliğin erken dönemlerinde yapılacak testlerle tanınması da mümkün. Talaseminin önlenmesinde en önemli hususlardan biri evlilik öncesi tarama ve bu testler kesinlikle ihmal edilmemesi gerekiyor. Bu testler ülke genelinde pek çok ilde zorunlu olarak yapılmaktadır. KESİN TEDAVİ KEMİK İLİĞİ NAKLİ Soru: Dünya’dan Ay’ın tek bir yüzünü görebiliyoruz. Ay’dan bakan biri Dünya’nın hangi yüzünü görür? Yanıtı: Doç. Dr. Hasan Esenoğlu, İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi Ve Uzay Bilimleri Bölümü, Astrofizik Anabilim Dalı Ay’dan bakıldığında Dünya’nın tüm yüzü (kuzey ve güney küreler) görülür. Nedeni Ay 27.5 günde dönerken Dünya’nın 1 günde dönmesidir. Sonuç: Ay’dan Dünya’ya bakana kısıtlama yok, Dünya’dan Ay’a bakana ise yaklaşık %50 oranında bir kısıtlama var. AY’IN KARANLIK YÜZÜ düşün BUL 10 RAKAM 4 SAYI  Hazırlayan: Ahsen canat [email protected] A, B, C ve D tam sayıları AxBxC=D eşitliğini sağlamaktadır. Eşitliğin hem sağ hem de sol tarafında, 0’dan 9’a her rakam 1’er kez bulunmaktadır. SORU: D sayısının en büyük olmasını sağlayan A, B, C, sayı üçlüsünün en küçük elemanı kaçtır? 1468. sayıdaki “Pisagor V” isimli bilmecenin yanıtı: 732, 976 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ahsen Canatİzmir, Naim UygunHatay