Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Johannes …” (Matbaanın mucidi) – Yardakçılar. 2. Sancağı, yelkeni aşağıya alma – Kuzey Amerika’da bir göl – Donuk renkli. 3. La simgeli element – Merkez alınan bir noktaya göre birer noktasının geometrik yerleri karşılıklı olarak aynı olan iki nokta grubunun durumu. 4. Vietnam’ın plaka işareti – Belirti – Kokulu bir çörek. 5. Etene, son, meşime – Hareketle ilgili. 6. Ad belirtilerek yapılan – Japon savaşçı sınıfı. 7. Sürdürme, devam ettirme – Bir masal kuşu – Güney Afrika Cumhuriyeti’nin plaka işareti. 7. İndiyumun simgesi – Bir bağlaç – Milimetrenin kısa yazılışı – Kolay olmayan. 8. Gümüşbalığı – Ruh. 9. Bir şans oyunu – Ünlü bir sinema yönetmeni. 10. Lavrensyumun simgesi – Bazitli mantarların üreme organı – Kenar süsü – Japonya’da, toplumdan dışlanmışlar sınıfı. 11. Fiil – Dokunum, duyarga – Alamet. 12. Bir Kuzey Afrika halkı – Satrançta yenilgi – Gözde canlılık. 13. Parola – Yanardağ kayalıkları arasında bulunan bir feldispat türü – Baklagillerden, odunundan kırmızı boya çıkarılan bir ağaç. 15. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Ayak – Ma1 J O H N N A S H BABBAG denbilim. 2 Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR PORTAKAL GAZI NEDİR? 1 Haziran gecesi BeşiktaşDolmabahçe civarındaki polis saldırısında, başbakan ofisine yönelik eylemlerde polisin portakal gazı kullandığı iddiaları kamuoyunda büyük rahatsızlık yarattı. Gaza maruz kalanlara tıbbi müdahale gerekiyor. Bu gaz bugün çok ciddi etkilerinden ve kimyasallarından dolayı Birleşmiş Milletler’in çok katı kurallarıyla yasaklanmış durumda. Nedir bu portakal gazı? Yanıt: www.publichealth.va.gov/.../agentorange, www.cancer.org http://www.chicagotribune.com/health/agentorange/ Portakal gazı, kimyasal adıyla Agent Orange, ABD ordusu tarafından özellikle Vietnam Savaşı’nda kullanılmış bir herbisit (zararlı bitkileri yok eden ilaç) ve yaprak dökücüdür. Biber gazından daha tehlikeli olan portakal gazını kimyasal silah statüsünde bile görenler var. Amerikan ordusu tarafından Vietnam Savaşı’nda ilk olarak 7 Şubat 1967 gününde kullanıldı ve 196171 arasındaki savaş dönemi boyunca 75 milyon litreye yakın bir miktar Güney Vietnam topraklarında 171 bin kilometre karelik bir alana püskürtüldü. Hedefleri orman içine saklanmış olan düşmanı, ağaçları yok ederek açığa çıkartmak ve avlamaktı. Bu süreçte 20 bin kilometre karelik mango ormanları da tahrip oldu, 2000 km2’lik tarladaki ekinler yandı. Bu gazın yarattığı tahribat onlarca yıl etkisini sürdürdü. İçerdiği bileşimler doğrudan insanları etkilememekle birlikte, olumsuz etkileri zaman içinde ortaya çıkmaya başladı. Ardında TCDD olarak bilinen bir çeşit dioksin bırakan Agent Orange, 15 kanser türünden ve doğum anomalilerinden sorumlu. İlacın etkisi ne yazık ki Vietnam’da birden fazla kuşakta görüldü; hâlâ insan üzerindeki etkileri kas ve kemik bozuklukları, doğumsal anomaliler şeklinde kendisini gösteriyor. Vietnam Kızıl Haçı 3 milyon Vietnamlının gazdan etkilendiğini ve 150.000 bebeğin sakat doğduğunu belirtiyor. Oysa Vietnam Dışişleri Bakanlığı’na göre 4.8 milyon kişi gazdan etkilenmiş ve 500 bin bebek sakat doğmuş. Vietnam’da savaşmış askerlerde de bu gazın etkileri zamanla ortaya çıkmaya başladı. Kanser vakalarındaki artışın yanı sıra sinir, sindirim, deri ve solunum yolları hastalıkları da sık görülen sağlık sorunlarıydı. Uzmanlar, bu askerlerde görülen gırtlak kanseri, Hodgkin lenfoması, prostat kanseri, akut/kronik lösemi, akciğer kanseri, bağırsak kanseri ve karaciğer kanseri vakalarının Agent Orange ile bağlantılı olduğu görüşünde. Bu askerler Vietnam’da çarpışırken, kendilerine bu gazın zararsız olduğu söylenmişti. Ne var ki geri döndüklerinde pek çoğunun kansere yakalanması, eşlerinin sakat çocuk doğurması üzerine kuşkular bu gaz üzerinde yoğunlaşmaya başladı. SOLDAN SAĞA 1. “Luigi …” (1800’de, kimyasal yolla elektrik elde edilebileceğini keşfeden bilim adamı) – Vücudu gelişmiş olan. 2. Sanayi – Dinleme salonu. 3. Ruh – İnam, vedia – Bir nota. 4. Diyalektik – Peppino di Capri’nin ünlü şarkısı. 5. Ceset – Çeşit – Acımtırak bir içki. 6. Dişi deve – Edirne’nin bir ilçesi – Tasa. 7. Fena değil – Bulgaristan’da bir dağ – Görevden alma – Bir bağlaç. 8. Ruh bakımından – Bir Japon tiyatrosu – Delikli bir kumaş. 9. Eski Çağ Roma yapılarında bulunan tuhaf, gülün figürlerden oluşmuş süsleme üslubu – Klorun simgesi – Paraguay çayı. 10. Kemiklerin toparlak ucu – Yemek, yiyecek – Hamız. 11. Yaratıcısının adı bilinmeyen yapıt – Uğursuz, kötü – Baryumun simgesi. 12. Sık ve kalınca, tok kumaş – Sodyumun simgesi – Fiiller. 13. Emile Zola’nın bir romanı – Melih Cevdet Anday’ın bir romanı – Yankı. 14. İnsanın yaradılış özelliği – Mistik Hint hecesi – Gazete, dergi, kitap baskı sayısı. 15. Organik bileşiklerin bileşimine giren karbon ve hidrojen atomları grubu – Haşarı – Bir nota. OMA HUY NR N İ K A L A P İ R İ KA E K RAU U T S EU AR A A T UN İ Y GEN APA C T EN E L ME ER T L E E Y L P A Z NEM DRA İ MS ER S E LMA KA L AH RAN T A İ P T İ L ADEN İ NEN G E NAR İ S E MA T T İ Ş İ M ER İ TON Z EM F A İ ANOM K L AN AV A AR RA A GO ON N T SA İ T NU A L NA İ G İ A R K İ P S I R düşün BUL RAKAM ORTAKLIĞI Ender Aktulga eaktulga@gmail.com Bazı sayıları diğerlerinden daha çok severiz. Sevgimizin kaynağı, sayının kendisi (değeri) midir, yoksa sayının içerdiği rakamlar mıdır? İkisi de olabilir. Hangisi olduğuna karar veremeyenler için bir yöntemimiz var: Sevdiğiniz sayıyı yazın. Sevdiğiniz sayı örneğin 19 olsun. Sayıyı bir de onaltılık (heksadesimal) düzende yazın. 19 sayısının onaltılık düzendeki yazılışı 13 biçimindedir. Sayı aynı sayıdır, aynı değeri (aynı çokluğu) göstermektedir. Ancak görüntüsü değişmiştir. Bakın bakalım, sayı bu biçimiyle gözünüzden düştü mü, düşmedi mi? Düştüyse keramet sayıda değil, rakamlarında demektir. Yalnız, bu yöntemin aksayan bir yönü var. Bazı sayılar onluk (desimal) düzende de, onaltılık (heksadesimal) düzende de ortak rakamlar kullanılarak yazılmaktadır. Örneğin onluk düzende tek basamaklı olarak yazılan tüm sayılar, onaltılık düzende de aynı rakam kullanılarak yazılmaktadır. Bir başka ve çok daha ilginç bir örnek ise onluk düzende 53 olarak yazılan sayıdır. Bu sayının onaltılık düzendeki yazılışı 35 biçimindedir. Dizilişleri farklı olmakla birlikte kullanılan rakamlar ortaktır. 1367.sayıdaki “Cumhuriyetin Heceleri” isimli bilmecenin yanıtı: 560 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Naim Uygunİstanbul, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Aydın BingölAnkara, Güngör bingölİstanbul, Gülay Bayramoğluİstanbul, Yücel GünDenizli, Özen Günİstanbul, Duygu Gün YargıcıLondra, Daniel Osman YargıcıLondra CBT 1369 16 / 14 Haziran 2013 SORU: 1) Bir ile bin arasındaki bin sayıdan kaçı, onluk ve onaltılık düzenlerde ortak rakamlarla yazılır? (Başka bir deyişle, yöntemimiz bu bin sayıdan kaçında aksamaktadır?) 2) Bu sayıların en büyüğü kaçtır?