Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Elektrik pilini bulan ve daha birçok buluşları olan Alman fizikçisi ve kimyacısı – Lantanın simgesi. 2. Şırnak’ın bir ilçesi – Eski Yunan mitolojisinde, şafak tanırçası – “… asit” (Suda az eriyen, soda ve amonyakla birleşince kısmen eriyebilen asint ve nötr tuzlar oluşturan asit). 3. Çekme – Bir bilgiyi gösteren simgeler dizgesi – Müstahkem yer – Endonezya’da bir ada. 4. “William …” (Murray Spangler’ın tasarımı olan hafif elektrik süpürgesini üreten Amerikalı işadamı) – Optik aletlerinde objektiften aldığı ışınları göze veren mercek sistemi. 5. Zihin – İlaç kullanmadan, yalnız ısı yardımı ile aygıt ve pansuman gereçleri gibi şeyleri mikropsuzlaştırma işi – O’nun eski biçimi – Demirin simgesi. 6. Şifalı otlarla tedavi – İnsanın yaradılış özelliği. 7. Genellikle kuşak arasında taşınılan ve kalemliği ile hokkası bir arada olan yazı takımı – Aşk Hikayesi filminin Oliver’ı. 8. Birbirine bitişik, büyük yapılar – Ayla, hale – Bir temsilin, filmin ilk oynanışı. 9. Kano, motorlu ya da yelkenli tekne yarışı – Ses şiddetiyle ilgili birim. 10. Şeref – Çanakkale’nin bir ilçesi. 11. Kalıtımsal öğe – Bir kavun türü – Seher vakti. 12. Hava (kısa) – Katmanlarında iç içe daireler bulunan billurlu bir kalker türü – Bir tür başlık. 13. İtki – İcazet – İridyumun simgesi – Bir sayı. 14. Radyoaktif bir element – Çaydaki etkili madde – Japonya’da toplumdan dışlanmışlar sınıfı. 15. Soy, baba soyu – “Sir Anthony …” (Arkadaşı Nicholson ile birlikte 1900 yılında suyu elektrikle çözümleyen İngiliz fizyoloğu). YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Nefrit üzerinde araştırmalarda bulunan İngiliz hekimi. 2. Eski Yunan’da müzisyenlerin konser verdiği basamaklı yer – Bir bağlaç – Dört yaşına kadar dişi manda. 3. “Lazlo ve Georg …” (İlk tükenmezkalemi icat eden Macar kardeşler) – Alg, mantar gibi ilkel bitkilerde dişi cinslik hücresi – Genellikle midenin bozulmasından ötürü dilin üzerinde oluşan beyaz tabaka.. 4. Aracı, vasıta – Avrupa’da bir ülke – Antalya’da turistik bir belde. 5. Alışverişte durgunluk – Papağan – Opus (kısa). 6. Kanıtlanabilen bilimsel önerme – Güvelavratotundan çıkarılıp hekimlikte kullanılan zehirli bir ilaç. 7. Küçük gemi – Hindistan’da kast dışı olanlara verilen ad – Fotoğrafta duruş. 8. Akıl – Osmiyumun simgesi – Yemen’in plaka işareti – Alaşım. 9. Japonya’da bir ada – Boya inceltici. 10. Yılmaz Güney’in bir filmi – Kars yakınındaki ören yeri – Taraf – Ülke, yurt. 11. Koca – Bir şans oyunu – Kuşun yavrusuna taşıdığı yem – Kayınbirader. 12. Kral Siegfried’in ve Worms halkının başından geçenleri konu edinen Alman efsanesi – Kriptonun simgesi. 13. Orhan Pamuk’un bir romanı – Gerçeklik – Yabancı. 14. Aktif – “Truman …” (Gece Ağacı ve Çimen Türküsü adlı yapıtları da olan Amerikalı yazar). 15. Un, et, bamya yemeği – Orman yangınlarından sonra çamın yerini alan bitki – Sodyumun simgesi. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Soru: Kilo almamak veya kilo vermek için diyet ve egzersizin dışında başka yollar var mıdır? Kilo almamak için alternatif yollar Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu E M İ L E B E R L İ N E R N A N A K B İ N A A L A G R İ C R C O A B N T A E L H A T A T R O İ R S H A M K E S A U A S T U G O F N İ Z N İ İ B M İ E L T İ T L E İ N S E U E K R A E R A E P T İ D A A M T U Z İ A N D L E S D O M A L T O Z A B A İ R E İ E B A M İ N S A M B A M A N Ü S T H A L O R İ K Y A S E E B A T A E Z İ R K A O R P A S K U A T N U İ M A A L S A Y İ O Y N E Yanıt: New Scientist, 24/31 Aralık 2011 Öncelikle şunu kabul etmek gerekir ki aşırı yediğiniz veya yeterince hareket etmediğiniz zaman kilo alırsınız. Ancak son günlerde aşırı yağ birikiminin başka nedenlerinin de olabileceği anlaşılmış bulunuyor. Geçen yıl Alabama Üniversitesi’nden David Allison adındaki bilim insanı kilo alma konusunda yalnız olmadığımızı keşfetti. Vahşi doğadaki hayvanların, laboratuvar hayvanlarının, hatta onlarca yıl insanlara uygulanan kontrollü diyetlerle beslenen hayvanların da kilo aldığını keşfetti (Proceedingsof the Royal Society B, vol 278, p 1626). Allison bu çalışmasının sonucunda hayvanları neyin şişmanlattığı konusunda elde edilen bulguların insanların kilo almasının nedenlerine de ışık tutacağını düşündü. Dünyanın diğer araştırma merkezlerinde yürütülen benzer çalışmalardan da yakın sonuçların alınması kilo verme konusunda daha önce önemsenmeyen başka yöntemleri de gündeme taşıdı. En azından bu yöntemler diyet ve egzersiz kadar zor ve rahatsız edici değil: Grip aşısı olun: Gribe yol açan yaygın virüslerden birinin obeziteye de neden olduğu keşfedildi. Adenovirüs36 (Ad36) vücuttaki yağ hücrelerinin sayısını arttırdığı gibi, hücre içindeki yağ oranını da yükseltiyor. Ayrıca Ad36’nın “yağlanma etkisi” insanlarda birkaç yıl devam ediyor. Günlük stresten uzak durun: Aşırı stres kilo verdirirken, her gün karşılaştığımız genel stres kilo aldırıyor. Kalori kısıtlamasının da ayrıca stres yarattığını belirten bilim insanları, ağzınıza attığınız her lokmanın kalorisini hesap edeceğinize, makul miktarlarda yemenizi öneriyor. Sıcakta oturmaktan kaçının: Son 30 yıldır Batılı ülkelerde ev sıcaklığının arttığı biliniyor. Ortalama sıcaklığın üzerindeki ortamlarda yaşamayı tercih edenlerin, daha düşük sıcaklıklarda yaşayanlardan daha kilolu olduğu keşfedildi. Ancak kalori yakmak için soğuktan titremenize gerek yok. Vücudumuzdaki yağların pek çoğu “beyaz yağ” denilen türdendir. Sıcaklık 18 °C’nin altına indiğinde “kahverengi yağ” (genellikle bebeklerde ve yetişkinlerde de boyun bölgesinde bulunur), sizi ısıtmak için yanmaya başlar. Ancak bunun için termostatı sürekli olarak sabit bir derecede tutmanız gerekir. Proteini tercih edin: Atkins ve Dukan gibi diyetlerin öncülüğünü yaptığı protein ağırlıklı diyetlerin uzun vadeli başarılarına ilişkin kesin kanıt bulunmasa da Sydney Üniversitesi’nden Alison Gosby, vücudun proteine karşı güçlü bir istek duyduğunu; vücudun bilinçsizce bu hedefe ulaşmak için çaba harcadığını; proteinin zor bulunduğu koşullarda vücudun daha fazla kalori tüketme ihtiyacı duyduğunu belirtiyor. Gıda ambalajlarına dikkat edin: Yediğiniz yiyeceğin ambalajında bulunan bazı maddeler de kilo aldırıyor. Örneğin plastik ambalajlarda ve teneke kutularda bulunan bazı kimyasallar yiyeceğin içine sızarak hormon dengesini bozuyor ve yağ birikimine yol açıyor. Ftalat ve bisfenol A bunların başında geliyor. Parlak ışıktan kaçının: Geceleri yakılan ışık sirkadyen saatinden sorumlu genleri değiştirerek insanların metabolizmalarını etkiliyor. Bu nedenle bilim insanları, gecegündüz ritmini korumanın vücudun formunu korumasında etkili olduğunu belirtiyor. Ayrıca geceleri mavi dalgaboyundaki ışıkların (LED’lerde bulunur) sirkadyen sistemini bozduğu ileri sürülüyor. Kentlerden kaçın: Kentlerde, kirli havada yapılan egzersizin faydadan çok zarar verdiği belirtiliyor. Kirli havayı solumak bel çevresindeki yağların artmasına ve insüline karşı duyarlılığın azalmasına ve sonuçta Tip 1 diyabete yakalanmanıza zemin hazırlıyor. Uykusuz kalmayın: Altı yıl süren bir araştırmada gecede ortalama 6.3 saat uyuyan deneklerin ortalama 7.2 saat uyuyanlara göre daha kilolu oldukları saptandı. Yetersiz uyku leptin adı verilen hormonun daha az salgılanmasına yol açıyor. Leptin ise iştahı baskılıyor ve ghrelin adı verilen ve iştahı arttıran hormonun salgılanmasını arttırıyor. d ü ş ü n SORULAR Bir Dörtgen Dört Kare Düzenleyen: Necah Büyükdura Yandaki çizimde, bir eşitkenar ABCD dörtgeni ve kenarları üzerine kurulu dört kare var. AB kenarlı karenin alanı=50 metre kare, BC kenarlı karenin alanı= 90 metre kare, CD kenarlı karenin alanı = 36 metre kare ve AD kenarlı karenin alanı = 20 metre karedir. Soru. ABCD dörtgeninin alanı değişken olduğuna göre, en büyük alanı ile (içbükey değilken) en küçük alanı kaç olabilir? CBT 1298/16 3 Şubat 2012 2 9 6 . s ay ı dak i “Kalanların Toplamı” i s i m l i bi l m eceni n yanıtı: Naim Uygunİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Celal Erelİzmir, Ahmet SaraçoğluDenizli, Hüseyin ErgönülEdirne, Faruk Kozİzmit, Yücel GünDenizli, Özen Günİstanbul, Duygu Gün Yargıcıİstanbul, Nurdan SeyrekZonguldak.