Katalog

Yeni tanımlanan en ilginç 10 canlı türü Uluslararası Tür Araştırmaları Enstitüsü (International Institute for Species ExplorationIISEArizona Eyalet Üniversitesi’nin bir kuruluşu) kısa bir süre önce 2010 yılında ilk kez tanımlanabilen türlerin, en ilginç ilk 10 tanesini açıkladı. Taksonomi* uzmanlarından oluşan uluslararası komite, 2010 takvim yılı içinde tanımlanan ve bilimsel yayınlarda yer alan binlerce yeni tür içinden en ilginç 10 tanesini seçti. Bu türleri kısaca tanıyalım. Türkçesi: Reyhan Oksay Kaynak: http://species.asu.edu/Top10 Sülük Kral rex Adı: Tyrannobdella Yaygın adı : Yok Aile: Praobdellidae lk ona nasıl girdi? Bu sülük Peru’da küçük bir kızın burun mukoza zarından beslenirken keşfedildi. Bu, farklı bir tür olarak değerlendiriliyor, çünkü tek bir çenede bu kadar büyük dişlere sahip tek sülük türüdür. Bulunduğu yer: Peru, Chanchmayo Eyaleti Etimolojisi: Tyrannobdella=tiran, bdella=sülük, rex=kral Elektron mikroskobu ile görüntülenen Halomonas titanicae; Titanic’in paslı enkazının yakın plan görüntüsü; pasın içinde bulunan mineralleşmiş bakterilerin tek tek oluşturduğu dikitler Darwin’in ağaç kabuğu örümceği Adı: Caerostris darwini Yaygın adı: Darwin’in ağaç kabuğu örümceği Aile: Araneidae lk ona nasıl girdi? Küre şeklindeki en büyük ağı ören örümcektir. Bu tür, ağını nehirlerin, göllerin, küçük akarsuların üzerinde köprü gibi gererek kurabilir. Öyle ki ağın uzunluğu 25 metreyi ve ağın toplam alanı 2.8 m2’yi bulabilir. Bu örümceklerin ördüğü ipeğin ortalama dayanıklılığı 250 mj/m3’dür (metreküp başına 250 megajül). Bu da bugüne dek sağlamlığı test edilmiş en dayanıklı malzemedir; benzer boyutlardaki Kevlar’dan 10 misli, bilinen diğer örümcek ağlarından 2 misli daha sağlamdır. Sıra dışı davranışlar sergileyen bu yeni örümcek sayesinde bilim insanları, dimorfizm (iki görünüşlü), eşi koruma ve kendi kendini kastre etme (hadım etme) gibi konularda ayrıntılı bilgiye ulaştılar. Bulunduğu yer: Madagaskar, Namorona Nehri üzerindeki araştırma istasyonu Etimolojisi: Bu örümcek ilk kez 24 Kasım 2009 tarihinde tanımlandı. Bu da Darwin’in “Türlerin Kökeni” isimli eserinin ilk basımının 150. yıldönümüne denk geliyordu. Adı: Halomonas titanicae Yaygın adı: Yok Aile: Halomonadaceae lk ona nasıl girdi? Demiroksit ile beslenen bu bakteri, Titanic’in enkazındaki paslı metallerin üzerinde bulundu. Yapılan araştırmalara göre bakteri çelik yüzeylerde kapı kulpu gibi çıkıntılar oluşturuyor. Bunlar diğer mikroorganizmalar ile birlikte Titanic’in metal gövdesinin hızla çürümesine yol açıyor. Bir süre sonra bütün bunların Titanic’i tümüyle yok etmesi bekleniyor. Bakteri, deniz dibini boylamış, eski askeri ve ticari gemilerin yok edilmesine yönelik çalışmalara hız verebilir. Etimolojisi: titanicae, Titanic gemisinden gelen anlamında kullanılıyor. Titanic bakterisi Monitör kertenkelesi Adı: Varanus bitatawa Yaygın adı: Sierra Madre Orman Monitörü veya Altın Benekli Monitör Aile: Varanidae Yetişkin erkek; genç erkek kertenkele lk ona nasıl girdi? Ağaçlarda yaşayan, meyve ile beslenen bu kertenkele, Filipinlerdeki Kuzey Sierra Madre Ormanları’nda yaşar. Orman monitör kertenkelesi, iki metreden daha uzun olabilir; ancak ağırlığı 10 kiloyu geçmez. Altın benekli ve parlak renktedir. Pullu bacakları ve gövdesi mavisiyah beneklidir, aralarında soluk sarıyeşil noktalar vardır. Kuyruğu dönüşümlü olarak siyah ve yeşil parçalıdır. Bu kadar iri bir hayvanın bugüne dek bilim insanlarının dikkatinden kaçmış olması şaşırtıcıdır, ama bunların çoğu zamanlarını ağaçlarda geçirdiği düşünülürse, görülmemeleri normaldir. Aslında yerel avcılar tarafından uzun zamandır bilinen bu hayvanlar türü tehlikede olanlar kategorisine dahil edildi. Bulunduğu yer: Filipinler, Luzon, Aurora Eyaleti Etimolojisi: Bu isim Agta kabilesinin yeni türler için kullandığı bitatawa sözcüğünden türetilmiş. Adı: Psathyrella aquatica Yaygın adı : Rogue mantarı Aile: Psathyrellaceae lk ona nasıl girdi? Sualtında meyve veren ilk mantar olarak belgelendi. Bulunduğu yer: ABD, Oregon, Jackson County Etimolojisi: Sualtında yetişmesine bağlı olarak aquatica ismi verilmiş. Sualtı mantarı Rogue Nehri kaynağındaki mantar; akıntıya karşı koyan üç mantar; akıntıya karşı iki mantar Biyoışıltılı mantar Adı: Mycena luxaeterna Yaygın adı: Sonsuz ışık mantarı Aile: Mycenaceae lk ona nasıl girdi? Brezilya’da Sao Paulo yakınlarındaki Atlantik ormanlarından kalan bölgede bulundu. Mantar, 24 saat boyunca, çok parlak, sarımsı bir ışık yayar. Bu türün DNA dizilimi çıkartıldığında, mantarların biyolojik olarak ışıldamasının kökeni ve evrimi ile ilgili çok önemli bilgiler elde edildi. Dünyadaki 1.5 milyon mantar türü içinde yalnızca 71 türü ışıldar ve Mycena luxaeterna görsel olarak en dikkat çekicilerinden biridir. Bulunduğu yer: Brezilya, Sao Paulo eyaleti Etimolojisi: Lux=ışık, aeterna=sonsuz, ebedi. Bu ismin esin kaynağı Mozart’ın Requiem’idir. Zıplayan hamamböceği Adı: Saltoblattella montistabularis Zıplamadan Yaygın adı: Leaproach hemen önce; erAile: Blattellidae kek; dişi lk ona nasıl girdi? Bu yeni hamamböceği çok farklı bir morfolojiye sahip. Bacakları sıçramaya uygun bir şekilde gelişmiş. Bu türün keşfinden önce zıplayan hamamböceklerinin yalnızca Geç Jura döneminde yaşadığı sanılıyordu. Bunların zıplama yetenekleri çekirgelere eşdeğerdir. Bacaklarındaki modifikasyonlara ilave olarak, gözleri küreseldir. Bu gözler kafalarının iki yanından dışarı doğru çıkıktır. Antenleri, zıplama sırasında sağa sola savrulmaması için ek bağlantılarla yerlerine sabitlenmiştir. Bulunduğu yer: Güney Afrika, Batı Cape Eyaleti, Masa Dağları Ulusal Parkı Etimolojisi: Saltoblatella “zıplayan küçük hamamböceği”nin Latince karşılığıdır. Mons tabularis, Masa Dağları’nın eski Latincedeki adıdır. Antilop Adı: Philentomba walteri Yaygın adı: Walter’in antilobu Aile: Bovidae lk ona nasıl girdi? Batı Afrika kökenli bu antilop ilk kez AfriYann Le ka’da av hayvanı eti satılan bir pazarda dikkati çekti. Bu çok şaşırtıcı Bris’e ait bir bir keşifti, çünkü soyu tükenmekte olan ve nadir bulunan hayvanlaillüstrasyon rın yerel pazarlarda etlerinin satılması, bu hayvanların dikkatli bir şekilde korunmadığının bir göstergesiydi. Taksonomistler bu nedenle Walter’in antilobunun daha dikkatli korunması için girişimlerde bulunurken, ekolojisi ve davranışlarıyla ilgili araştırmalarına hız veriyor. Bulunduğu yer: Benin’de 328 metre yükseklikteki Manigri Ekolojik Merkezi’ne yakın bölgede Etimolojisi: Afrika memelileri konusundaki araştırmalarıyla tanınan Walter N.Verheyen’in (19322005) anısına bu türe Walter’in antilobu adı verildi. Tozlaşma ustası çekirge CBT 1264/ 10 10 Haziran 2011 CBT 1264/ 11 10 Haziran 2011 Adı: Glomeremus orchidophilus Yaygın ismi: Yok Aile: Gryllacrididae lk ona nasıl girdi? Bu tür, Hint Okyanusu’ndaki Reunion Adalarında yaşayan, soyu tükenmekte olan Angraecum cadetii isimli orkide türünün tozlaşmasını sağlayan yegâne hayvandır. Bulunduğu yer: Hint Okyanusu, Mascarene Takımadaları, La Reunion Etimolojisi: Bulunamadı Adı: Halieutichthys intermedius Yaygın adı: Louisiana Yassı Yarasa Balığı Aile: Ogcocephalidae lk ona nasıl girdi? Bu tür 2010 yılındaki Meksika Körgezi Petrol Kazası’ndan önce keşfedildi. Tümüyle bu bölge içinde yaşadığı sanılıyor. En büyük avantajı çok iyi gizlenebilmesidir. Krep gibi yassıdır, yüzgeçleri üzerinde sıçrayabilir, dışarı çıkık iri gözleri vardır. Yaşadığı yer: Meksika Körfezi, Florida Etimolojisi: intermedius=orta boy Yassı yarasa balığı