Katalog

rülme süresi artacak şekilde gece yarısı öncesinden itibaren sabah Güneş doğuncaya kadar 6 saat süreliğine teleskop eşliğinde izlenebilir. +7.8 kadir parlaklıklı oldukça sönük gezegen ufuktan en fazla 34 derece yüksekte güneybatıda Oğlak (Capricornus) takım yıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burçta) yer alacak. Takvim resimde 19–22 arası günlerde görünen mavi gezegen Neptün’dür. Gezegen ve bulunduğu burç gök atlasında belirtildi de. Gezegenlerin görüleceği zamanlar : Sabah Merkür (1–18) Jüpiter Uranüs Neptün Göktaşı yağmuru, Kova takım yıldızı civarında yer alan Delta Aquarii yıldızının yakınından yağan Güney Delta Aquaridler isimli göktaşı yağmuru 12 Temmuz ile 19 Ağustos tarihleri arasında görülebilir. En yüksek sayıya ise 27 Temmuz’da ulaşır: Saatte yaklaşık 20 kadar göktaşı sayılabilir. Bilindiği gibi, yağmurlar dışında gece boyunca ancak 6–7 kadar az sayıda göktaşı görülebilmekte. Bu göktaşı yağmurunu izlemek isteyen okuyucular, özellikle 27 Temmuz gece 23’den başlayarak sabaha kadar başlangıçta doğu tarafta ve ufuktan 11 derece yüksekteki Kova takım yıldızı bölgesine bakabilirler. Göktaşı yağmurları ve gözlemleri hakkında ayrıntılı bilgi için Uluslararası Göktaşı Kuruluşu’nun www.imo.net sitesi ziyaret edilebilir. Ayrıca, Kova takımyıldızı gök atlasında belirtildi. Akşam Mars Jüpiter Satürn Gece Jüpiter Uranüs Neptün Bütün Ebeler DoğuAnadolu’ya Hazırlayan: Osman Bahadır C umhuriyetin ilk yıllarında ülkemizdeki çocuk ölümleri oranı çok yüksek bir düzeydeydi. Bu yıllarda doğan her iki çocuktan ancak biri yaşama devam edebiliyordu. Hatta özellikle doğu illeri olmak üzere bazı illerde çocuk ölümlerinin oranı % 70’lere varıyordu. İşte bu ko“Yeni mezunların Besim Ömer Paşa ve heyeti talimiye ile bir arada çıkardıkları resim.” (Yeni mezun şullarda hükümet, tıp fakültesi, doktorlar ve ebeler çocukların sağlıklı or ebelerin modern giyimleri son derece dikkat çekicidir. Önden ikinci sırada soldan dördüncü kişi, ülkemizde modern anne sağlığı ve doğum bilgisinin gelişmesinde ve ebe eğitiminde çok büyük hiztamlarda doğmaları ve yaşamalarını metleri geçmiş olan Besim Ömer (Akalın) Paşa’dır (18621940). sağlamak amacıyla olağanüstü bir mücadele yürüttüler ve kısa sürede önemli başarılar sağladılar. 24 Mayıs 1928 tarihli Cumhuriyet gazetesindeki, “Kabile (ebe) Mektebinin Bu Sene Mezunları Şerefine Bir Ziyafet” üst başlıklı ve “Bu Sene Mezun Olacak Hanımlar Tamamen Vilayeti Şarkiyeye (Doğu illerine) Gönderiliyorlar” alt başlıklı yazı da işte bu büyük sağlık mücadelesinden bir kesit sunmaktadır. (Yazıdan anlaşıldığı üzere 1928 mezunu genç ebelerin tamamı Doğu illerinde mecburi hizmete gönderilmektedir.) Yazıda şunlar söylenmektedir; “Dün leyli (yatılı) kabile (ebe) yurdunda bu sene ikmali tahsil edecek (eğitimlerini tamamlayacak) 25 talebe şerefine, mektebin idaresi ve talebe tarafından bir öğle yemeği ziyafeti verilmiştir. Ziyafette heyeti talimiye (öğretim heyeti) ile özel surette davet edilen Besim Ömer Paşa hazır bulunmuşlardır. Yirmi gün sonra da Tıp Fakültesi Viladiye Seririyatı’nda (doğum kliniğinde) mezun talebenin şahadetname (diploma) tevzii (dağıtımı) merasimi yapılacaktır. Fakat bu merasim nihayet bir şekilden ibaret kalacaktır. Çünkü kabile hanımlara şahadetnameleri ancak üç sene hizmet mecburiyetlerini îfâdan (yerine getirdikten) sonra verilecektir. Bu sene mezun olacak hanımlar tamamen vilayeti şarkiyeye verilecektir.” 2009 Dünya Astronomi Yılı etkinliklerle sürmekte... www.astronomi2009.org sitesinden ülkemizdeki veya www.astronomy2009.org adresinden de dünyadaki gelişmeler izlenebilir: 1– İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 3. ve 4. Sınıf öğrencilerinin gerçekleştirdiği gece gözlemi görüntüleri http://astronomi.istanbul.edu.tr/diger/23052008 adresinden ve Amatör GÜNCEL GÖKBİLİM HABERLER Astronomlar Kulübü’nün Mayıs Etkinliği için de http://astronomi.istanbul.edu.tr/mayis2008 sayfalarından izlenebilir. 2– Birleşmiş Milletler’in organize ettiği 2007 yılı Uzay Haftası etkinlik raporu yayımlandı, işte ulaşma adresi: www.worldspaceweek.org/0853157Ebook.pdf. Tüm Dünya ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türkiye’mizdeki etkinlikler 20 sayfayı dolduracak bollukta gözüküyor öyle ki ilk kez bu alanda Dünya’da birinci olacak kadar. 3– Gezegen statüsünden 2006’da çıkarılan Plüton ile diğer benzeri cüce ge OMU Planetaryumu CBT 1110/9 27 Haziran 2008 Aylık gökbilim takvimi: Temmuz ayı boyunca Ay’ın evreleri resimde verildi (pembe renkte olanlar). Yeniay–ilk ve son dördün–dolunay evrelere tam ulaşma saatleri de belirtildi. Gece gökyüzü parlaklığı bu evrelerden kestirilebilir ve uygun gözlem geceleri seçilebilir… Resimde ayrıca, Ay’dan yardımlanarak gökyüzünü daha iyi tanıyabilmek için çeşitli Ay’lı gökyüzü sanal çizimleri ve saatleri de verildi; gerçekleri ile karşılaştırılabilir. Çizimlerde baskı kolaylığından uzay beyaz, siyahlar yıldız ve renkli olanlar da Ay ve gezegenlerdir. 31’lik seri film kareleri gibi bir aya toplu bakış ile yıldızların “duran”, gezegenlerin “yürüyen” ve Ay’ın da “koşan” olduklarını görmek olası.. zegenlere “plütoid” adı verilmesi kararlaştırıldı. Uluslararası Astronomi Birliği’nce alınan karara göre, Güneş’in yörüngesinde Neptün’den daha uzakta bulunan göksel cisimler “plütoid”ler olarak adlandırılacak. Bu küçük gezegenlerin “plütoid” adını alabilmeleri için hemen hemen küresel bir biçime sahip olmaları gerekiyor. Şimdilik bilinen iki “plütoid”: Plüton ve Eris. 4– Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi ülkemizin ilk “Üniversite Planetaryumu ve Gözlemevi Kompleksi’ni” gerçekleştirdi. Ayrıntılı bilgiye http://gozlemevi.omu.edu.tr adresinden ulaşılabilir, bir resmi de bu sayfada verildi. Günün astronomi resmi : http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ sitesinde günlük olarak izlenebilir ki güne günaydın demenin en güzel adresi. Aynılarının Türkçemize kazandırılmışına da http://www.bulutsu.org/ggg/ adresinden ulaşılabilir. Gökbilimden Türkçemize bir katkı: “Bir elime Güneş’i diğer elime Ay’ı verseler...” türündeki doğal gerçekliği olan özlü söylemlerin gerçekleneceği bu ayki tarihleri: 20 Temmuz Pazar sabahı saat 06:45; 21’i Pazartesi sabah saat 07:20; 22’si Salı sabah saat 07:50.. Meraklı okuyucularımız uzay içerikli benzer deyişleri iletirlerse onları da tarihlendirelim... Bu yazıda kaynakça olarak kısmen “The Astronomical Almanac 2008”den ve güncel gökbilim haberleri için de tüm Türk gökbilimcilerimizin ortak ileti haber kanalından yararlanıldı. Teleskoplu gözlemler dileğiyle...