Katalog

21 21 DOLUNAY 26 23 Ay Yer'e en uzak (405.1 bin km) 30 01 SON DÖRDÜN 30 03 Pallas Güneş'e en yakın Güneş'in İlkbahar noktasında olacağı tarih: 20 Mart saat 07:48. Güneş, bu tarihte gece ve gündüz sürelerinin yaklaşık eşitlendiği (fark 9 dakika) ve İlkbahar Gündönümü ismi ile anılan (ya da teknik ismi ile alfa) sanal noktada yer alır. Bu sanal nokta 20 Mart Perşembe sabahı saat 07:48'de Güneş'in bulunacağı yerdir, sanal noktanın gerçek yeri bu yıl ülkemizden görülebilecek. Gök cisimlerin uzayda yerlerini belirlemede bu özel noktadan itibaren ölçümlendiğini/ tanımlandığını söyleyerek önemini belirtmiş olalım... Gök mekaniği meraklıları için, belirtilen tarih ve saatte bu özel noktanın uzaydaki yerini kestirmek ilginç olacaktır. Bu tarihten itibaren geceler kısalmaya ve gündüzler uzamaya devam edecek. Bu yüzden 20 Mart'ı izleyen günlerde gün ışığından daha fazla yararlanılabilinir. Kuzey yarıkürede yer alan yerleşimlerde gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla her yıl yapılageldiği gibi bu yıl da olası yaz saati ya da “ileri saat” uygulaması 20 Mart'ı izleyen ilk hafta sonunun tatil gününde ve en sakin saatte (gece) saatlerin 1 saat ileri alınmasıyla başlatılmakta ve 7 ay kadar sürmekte. Mart ayının gök olaylarında yukarıdaki ileri saat uygulaması dikkate alındı. MART AYINDA GEZEGENLER Merkür, sadece Güneş doğmadan önce doğuda veya Güneş battıktan sonra batıda ufka yakın görülebilir. Gezegen Mart ayında Güneş'e olan yakın konumundan dolayı ancak ilk iki hafta süresince Güneş doğmadan hemen önce çok kısa süreliğine güneydoğu tarafta ufuktan en fazla 11 derece kadar yüksekte sırasıyla Oğlak ve Kova (Aquarius) takım yıldızlarında görülecek. Merkür'ün parlaklığı iki hafta boyunca Aylık gökbilim takvimi: Mart ayı boyunca Ay'ın evreleri resimde verildi (pembe renkte 0.9'dan 1.9 kadire kadar sönükleşerek görü olanlar). Yeniayilk ve son dördündolunay evrelere tam ulaşma saatleri de belirtildi. Gece lebilecek. Ayrıca, gezegen ilkdördün evrede gökyüzü parlaklığı bu evrelerden kestirilebilir ve uygun gözlem geceleri seçilebilir… Resimde ayrıca, Ay'dan yardımlanarak gökyüzünü daha iyi tanıyabilmek için çeşitli Ay'lı gökteleskop ile izlenebilirde... Merkür ufka ya yüzü sanal çizimleri ve saatleri de verildi; gerçekleri ile karşılaştırılabilir. Çizimlerde beyazkın olacağından görülmesi yine de zor ola lar yıldız ve renkli olanlar Ay ve gezegenlerdir. Çimen yeşili eğri bölgeler ise ayaklarımızı cak. Takvim resimde 1, 46 ve 812 arası bastığımız yer ile gökyüzünü ayıran ufuk sınırını göstermekte. Bir aya toplu bakış ile yıldızgünlerde pembe renkte görünen gezegen ların “duran”, gezegenlerin “yürüyen” ve Ay'ın da “koşan” olduklarını görmek olası. Birbirlerine göre yine de bu küçük yer değiştirmelerin aralarındaki büyük uzaklık farklarından, Merkür'dür. Yer'in hareketinden ve/veya belki hareket yönlerine de bağlı olabileceği türünden açıklaVenüs, bu ay Merkür gibi davranacak; malara ulaşmak da mümkün. gezegen Mart ayında Güneş'e olan yakın koSabah numundan dolayı ancak ilk iki hafta süresince Güneş lerde görünen mavi Akşam Gece gezegen Neptün'dür. Mars Mars Merkür 115 doğmadan hemen önce çok kısa süreliğine güneydoğu Gezegenlerin göSatürn Satürn Venüs 115 tarafta ufuktan en fazla 9 derece kadar yüksekte sırasıyJüpiter la Oğlak ve Kova takım yıldızlarında görülecek. Ve rüleceği zamanlar bu sayfada mini çizelgeSatürn nüs'ün parlaklığı 3.9 kadir olup gökyüzünde adeta ışılde verildi. Neptün dayacak. Belki bu yüzden bu parlak gezegene erken uyananlarca sabahın bir habercisi olarak “sabah yıldızı” demişiz... Venüs teleskopla bakıldığında şişkinay evrede görülecek. Venüs, Merkür gibi ufka yakın olacağından görülmesi zor olacak. Bununla birlikte, şiddetli parlaklığı ve ufka yakınlığını yanlış anlamalara meydan vermesi olasıdır da... Takvim resimde 1, 46 ve 812 arası günlerde görünen sarı renkte gezegen Venüs'tür. Mars, ay boyunca Güneş'e yaklaşacağından görülme süresi azalacak şekilde akşam saatlerinden itibaren 2009 DÜNYA ASTRONOMİ YILI 2009 Dünya Astronomi Yılı (yabancı dildeki kısaltılgece yarısı sonrasına kadar 7 saat süreliğine görülebilemışı ile DAY 2009) etkinlik bilgilendirme ve duyurularıcek. Gezegen 0.1 kadirden itibaren gün ve gün sönüknı artık yazılarımızda yandaki logosu altında yer vereceleşerek 0.8 kadire kadar parlaklığı azalacak ve gökyüzüğiz. Dileyen http://www.astronomi2009.org sitesinden ülnün bir ucundan (güneyden) diğer ucuna (kuzeybatıya kemizdekileri veya http://www.astronomy2009.org adredoğru) 130 derece kadar geniş bir aralıkta sırasıyla Bosinden dünyadakileri izleyebilir. Ülkemizde yapılması düğa (Taurus) ve İkizler takım yıldızlarında yer alacak. şünülen etkinliklerin başlıkları şöyle: 1kamuoyuna ve ilMars ufuktan en fazla 75 derece gibi oldukça yüksekte köğretim öğrencilerine gökyüzünü tanıtma 2ilköğretim (özellikle akşam saat 19 civarında) görülecek. Gezegen okulları ve liselerde astronomi konuşmaları 3 2008'in ayrıca şişkinay evre görünümünde olacak ki teleskoplu Nisan ayında “eğitimde astronomi” çalıştayı 4 “dünokuyuculara ilginç gelebilir. Takvim resimde 7 ve 12ya'dan evren'e bakış” konulu astronomi fotoğrafları sergi16 arası günlerde görünen kırmızı gezegen Mars'tır. Ayrıca, Mars ve bulunduğu burç gök atlasında belirtildi. si 5 “Astrobüs” (tüm Türkiye'yi dolaşacak içinde bir teJüpiter, ay boyunca Güneş'ten uzaklaşacak ve sa leskop, küçük bir planetaryumgökevi ve taşınabilir fen bahları Güneş doğmadan önce bir saat süreliğine görü ve astronomi deneylerinin yer alacağı bir otobüs) 6 kalebilecek. 2 kadir parlaklıklı gezegen, güneydoğu taraf dın astronomlar 7 halka açık gece gözlemleri 8 üniverta ve ufuktan en fazla 25 derece yüksekte Yay takım yıl sitelerin astronomi kulüplerini destekleme... Domingo yayınlarından Prof. Dr. Adnan Ökten dadızında (yıl boyunca da aynı burçta) yer alacak. Taknışmanlığında Aylin Güneri'den “Uzay: İlk 50 Yıl Küçük vim resimde 13 ve 2931 arası günlerde görünen yeşil Dünyamızın Büyük Maceraları” başlıklı bir tercüme kitap gezegen Jüpiter'dir. daha Türkçemize kazandırıldı (2007). Kitap hakkında kıSatürn, ay boyunca Güneş'e giderek yaklaşacak. sa bilgi ve isteme için adres: www.kitapyurdu.com/kiGezegen akşam saatlerinden (18:30'dan) itibaren tüm tap/default.asp?id=130289. gece boyunca sabah saatlerine kadar (04:30 gibi) 10 saGünün astronomi resmi http://antwrp.gsfc.naat süreliğine doğudan batıya doğru 175 derece kadar sa.gov/apod/ sitesinde günlük olarak izlenebilir ki güne çok geniş bir aralıkta Aslan (Leo) takım yıldızında (yıl boyunca da aynı burçta) görülecek. Satürn ufuktan en günaydın demenin en güzel adresi. Aynılarının Türkçefazla 61 derece yüksekte yer alacak. Gezegenin parlak mize kazandırılmışına da http://www.bulutsu.org/ggg/ adlığı da +0.3 kadir. Takvim resimde 1720 arası günde resinden ulaşılabilir. Türk amatör astronomlarımızın sitegörünen açık kahverengi gezegen Satürn'dür. Ayrıca, lerine en son ekleneni de verelim: http://www.amatorastSatürn ve bulunduğu burç gök atlasında da belirtildi. ronomlar.org.Gökbilimden Türkçemize bir katkı: “Bir Neptün, ay boyunca Güneş'ten uzaklaşacağından elime Güneş'i diğer elime Ay'ı verseler...” türündeki dogörülme süresi artacak şekilde sabahları Güneş doğma ğal gerçekliği olan özlü söylemlerin gerçekleneceği bu aydan hemen önce kısa süreliğine teleskop eşliğinde izle ki tarihi: 19 Mart akşam saat 17:10. Meraklı okuyuculanebilir. +8 kadir parlaklıklı oldukça sönük gezegen rımız uzay içerikli benzer deyişleri iletirlerse onları da taufuktan en fazla 17 derece yüksekte güneydoğu tarafta rihlendirelim... Bu yazıda kaynakça olarak kısmen “The Astronomical Almanac Oğlak takım yıldızında (yıl sonuna kadar da aynı burç 2008”den yararlanıldı. Kış mevsiminin geceleri uzun ve üstelik gökyüzü ta) yer alacak. Takvim resimde 46 ve 812 arası gün de temiz olur... Teleskoplu gözlemler dileğiyle... CBT 1093/9 29 Şubat 2008 GEZEGENLERİN İLGİNÇ GÖRÜNÜMLERİ AyJüpiter birarada: 3 Mart sabah saat 03'de Jüpiter, hilal evredeki Ay'ın 4 derece kadar kuzeyinde yer alacak. Ancak ikili o saatte henüz doğmamış olacağından daha geç saatlerde mesela 05:10'dan itibaren bakılabilir. İkili güneydoğuda ufuktan 12 derece kadar yüksekte Yay (Sagittarius) takım yıldızında görülecek. Jüpiter'in parlaklığı 2 kadir ve bir sanal görünümleri takvim resimde verildi. MerkürNeptün birarada: 9'unda sabah saat 05'te Merkür, Neptün'ün 0.9 derece güneyinde yer alacak. Ancak ikili o saatte henüz doğmamış olacağından daha geç saatlerde mesela 06:20 civarında çok kısa süreliğine bakılabilir. Az daha uzaktabatıda Venüs (daha parlak olanı, 3.9 kadir) ile de birlikte üçlü güneydoğuda ufuktan 9 derece kadar yüksekte Yay takım yıldızında görülecek. İkili güneydoğuda ufuktan 8 derece kadar yüksekte Oğlak (Capricornus) takım yıldızında görülecek. Ufka çok yakın olmalarından görülmeleri zor da olacak. Sanal görüntüleri takvim resimde küçük çerçevelerde (örneğin 46, 812 arası günler için) verildi; en az 8 gün süreyle ve diğer günlere de sarkarak çıplak gözle iki ve teleskop eşliğinde ise üç gezegenin (Neptün'ün parlaklığı 8 kadir olup ancak teleskopla görülebilir) birbirleri etrafındaki dansları fark edilebilir. AyMars birarada: 15'inde sabaha karşı saat 05'te Mars, ilkdördün evredeki Ay'ın 1.7 derece güneyinde yer alacak. Ancak ikili o saatte batmış olacağından daha erken saatlerde mesela 14 Mart gecesi 23:30'dan itibaren bakılabilir. İkili doğuda ufuktan 29 derece yüksekte İkizler (Gemini) takım yıldızında görülecek. Kırmızı renkli Mars'ın parlaklığı 0.5 kadir ve bir sanal görünümleri takvim resimde saat 18:30 için verildi. Ay Regulus birarada: 19'unda sabah saat 10'da Aslan (Leo) takım yıldızının en parlak yıldızı Regulus (1.3 kadir), şişkinay evredeki Ay'ın 0.8 derece kuzeyinde bulunacak. Ancak ikili o saatte batmış olacağından daha erken saatlerde mesela sabah 04 civarında bakılabilir. İki gökcismi batıda ufuktan 12 derece kadar yüksekte yer alacak. Az ileridedoğuda parlak olan Satürn'dür. Bir sanal görüntüleri takvim resimde verildi.