Katalog

BEYNİ DÜŞÜNME SIRASINDA İZLEYEBİLME OLANAĞI Siemens ve Harvard Üniversitesi'nden bilim adamları beyni düşünürken izleyebilmenin yolunu açan yeni bir manyetik rezonans tomografi (MRT) cihazı geliştirdiler. Bu yöntem sayesinde psikologlar, bir insanın görme duyusu ile bir şey algıladığı zaman beyindeki sinir hücrelerinin nasıl faal hale geldiğini görebiliyorlar. Genel olarak, deneyler bilinçli bir zihnin erişemeyeceği optik görünüleri beynin kaydettiğini gösteriyor. Psychological Science isimli dergide yer alan makaleye göre, bilim adamları beyin hücreleri ile göz arasında bilinç dışı bir bilgi akışının var olduğunu deneylerle kanıtlayabiliyor. Beyinde faaliyeti artan bölgelerin haritasını çıkartmak için kullanılan fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI), beyindeki metabolizmayı inceliyor ve sonuçları MR görüntüleri üzerine oturtuyor. Ateşleyici nöronlarının daha fazla miktarda oksijene ihtiyacı olduğu için, daha aktif olan bölgelereki kan akışı artış gösterir. Oksijen açısından zengin olan kan, görece olarak daha az oksijene sahip olan kana oranla tomografik sinyalde daha belirgin bir değişikliğe yol açar. Ölçülen değer, aslında kan hücresindeki hemoglobinin demir miktarıdır. Bu teknolojiden yararlanılarak üretilen yalan dedektörlerinin yakında piyasaya çıkacak olması fMRI teknolojisine duyulan ilgiyi arttırdı. Siemens'in bu alandaki çalışmaları bugüne dek temel araştırma niteliğinde olmakla birlikte, artık somut alanlarda da kullanılabilir olduğu anlaşılıyor. İncelenen kişinin fMRI görüntülerinin karşılaştırılmasıyla, bilinçli olarak yanlış ifade verip vermediği somut verilerle anlaşılabilecek. Siemens, diğer çalışmalarında da kesin beyin görüntüleme yönteminden çeşitli şekillerde yararlanmayı planlıyor. nuşma kayıtlarına dayanıyor. Bu veritabanının farklı ses özelliklerine sahip, olabildiğince çok sayıda konuşmacı içermesi gerekiyor. İstatistiksel modeller bu konuşma verilerinden üretiliyor. CT araştırmacıları bu modellere dayanarak konuşmacıların ses özelliklerini değerlendiren ve analiz eden algoritmalar geliştirdiler. Sistem, arayanın yaşına ve cinsiyetine bağlı olarak ilk birkaç sözcükten sonra hangi kategoriye dahil edilebileceğine karar veriyor. KALPAZANLARIN İŞİ ZORLAŞIYOR Teknolojinin olanaklarından yararlanan kalpazanlar sahte para üretim becerilerini arttırırken darphaneler de boş oturmuyor. Taklit edilmesi çok zor değişken renkli mürekkep, milimetrekaresine yüzlerce detay sığdırılabilen holografik baskılar, özel katmanlı dokular ve polimerler gibi yeni teknolojiler kullanılan bazı yeni banknotların taklit edilmesi neredeyse imkânsız. Popular Science dergisinin haberine göre dünyada taklit edilmesi en zor kâğıt para, geçtiğimiz yıl dolaşıma çıkan 10.000 Kazakistan Tengesi. ABD'de piyasada yaklaşık 70 milyon dolarlık sahte kâğıt para dolaştığı sanılıyor. Türkiye'de bu konuda açıklanan resmi bir veri bulunmasa da, Avrupa Birliği'ndeki 100 binde 1'lik oran Türkiye için de alt sınır olarak düşünülebilir. PopSci dergisinde yer alan habere göre nanometrik hologram ve renkli baskıların başını çektiği yeni teknolojiler sayesinde bu oran ileriki yıllarda ciddi düşüşler gösterecek. Uluslararası Para Derneği'ne göre sözkonusu teknolojiler şimdilik büyük rakamlı küpürlerde ağırlıkla kullanılıyor ancak kapsamı da hızla genişliyor. İşte derneğin dünya paraları arasından seçtiği, taklit edilmesi en zor 7 banknot: 10.000 tenge, Kazakistan 50 peso, Meksika 1,000 kron, İsveç 10 dolar, Hong Kong 10 rupi, Nepal 1.000 dinar, Irak 20 sterlin, İngiltere Kaynak: www.terrakki.net riğin, liflere bağlı tellerle belirli bir noktada birikmesinin sağlandığı belirtildi. Araştırmayı yürüten Georgia Teknoloji Enstitüsü ekibinin lideri Profesör Zhong Lin Wang, bu tip liflerle üretilecek kumaşların taşınabilir elektronik gereçleri besleyecek kadar elektrik üretebileceğini söyledi. “Hava akımı, hareket, titreşimler vs. hepsi birer enerji kaynağıdır” diye konuşan Prof. Wang 'akıllı' kumaşlarla vücut hareketlerini elektriğe çevirmenin mümkün olduğunu gösterdiklerini ifade etti. Wang, sözkonusu nanoteknolojik yöntemin çadırlarda ve diğer barınma ünitelerinde de kullanılarak rüzgâr enerjisinden yararlanılabileceğini belirtti. Kalp pili ve elektrikli protez gibi mobil tıbbi gereçlerin beslenmesinde de sözkonusu teknoloji kullanılabilecek. Prof. Wang liderliğinde geliştirilen nanolifler çiftler halinde bulunuyor ve şekil olarak fön fırçalarına benziyor. Her lifin göbeğinde Kevlar maddesinden mamul saplar yer alıyor. Yüzeyde ise 3050 nanometre (metrenin milyarda biri) uzunluğunda çinkooksit kristaller yaratılıyor ve bunların birbirine sürtünmesiyle mekanik enerji elektrik enerjisine dönüştürülüyor. Kaynak: www.terrakki.net HAREKET HALİNDEKİ NESNELERİ SAPTAYAN ROBOT FARE Weizmann Institute of Science'ın Nörobiyoloji Bölümü'nden Prof. Ehud Ahissar'ın liderliğinde uluslararası bir araştırma ekibi hayvanlardan yararlanarak hareket halindeki nesnelerin yerini saptayan, tanımlayan ve yakalayan “bıyıklı” robot fare geliştirdi. Ahissar bu projede farenin özelliklerinden yararlanma nedenlerini şöyle açıklıyor: “Başta fareler olmak üzere geceleri dolaşan hayvanlar, çevreleriyle ilgili bilgi edinmek için görme duyusundan çok dokunma duyularına güvenirler. Fareler çevrelerini algılamak için bıyıklarından yararlanırlar. Beyinlerinin bıyıklardan gelen verileri nasıl işleme koyduğunu araştırdık. Bıyıkların insanların parmak uçlarından daha verimli olmasının nedeni bıyıkların faal olarak tekrar tekrar arkaya öne çevreyi taramasıdır.” Bu robotlar görüşün sınırlı olduğu koşullarda kurtarma görevinde kullanılacak. ARAYAN KİŞİNİN YAŞINI SAPTAYAN YAZILIM Lisan diyalog sistemleri gelecekte, çağrı merkezlerini arayan kişiler için kişiye özel hizmetler verebilecek. Siemens'in geliştirdiği bir yazılım sayesinde lisan bilgisayarları, arayanları cinsiyetine ve yaş kategorilerine göre sıralayabilecek. Bu da, sistemin müşterilerin beklentilerine daha iyi yanıt vermesi anlamına geliyor. Sistemin prototipi Münih'teki Corporate Technology (CT) ile Siemens Enterprise Communication'daki lisan tanıma uzmanlarının ortak çalışmaları sonucu geliştirildi. Bu yeni tip teknolojinin temeli, farklı yaş gruplarına dahil, binlerce kadın ve erkeğin ko ELEKTRİK ÜRETEN KUMAŞ Vücut hareketlerini elektrik enerjisine çeviren 'akıllı' kumaş üretme yolunda büyük bir adım atıldı. Fırçaya benzeyen nanometrik lifler üreten Amerikalı bilimciler, lif tüylerinin birbirine sürtünmesiyle ortaya çıkan elektriği toplayıp ileten ilk kumaş örneği üzerinde çalışmaya başladı. Nature dergisinde yayımlanan habere göre her biri mikroskopik fön fırçasına benzeyen nanoliflerin tüyleri birbirine sürtündükçe ortaya çıkan elekt CBT 1093/18 29 Şubat 2008