Katalog

Küresel ısınmaya karşı Türkiye’de jeotermal enerji olanağı Ülkemizde 5 milyon konut jeotermal enerji ile ısıtılabilir. İkinci jeotermal enerji santralı devreye girecek. Türkiye çevreye dost, daha ucuz bu enerji kaynağından daha çok yararlanmalı. Prof. Dr. Şakir Şimşek (Hacettepe Üniv.), Prof. Dr. Okay Eroskay (İst. Kültür Üniv.) dolayındaki sıcak ve mineralli kaynağın varlığı önemli bir jeotermal enerji potansiyeli olduğunu göstermektedir. Türkiye'de Jeoter Şekil 1. Aktif faylar ile sıcak bölgelerin dağılımı mal enerji konusunenerji türüdür. Modern jeotermal santralarda atmosdaki ilk çalışmalar, 1962 yılında MTA Genel Müfere CO2, NOX, SOx…. vb atımı çok düşük değerdürlüğü tarafından başlatıldı (Şamilgil, 1963; Erenlerdedir. Özellikle merkezi ısıtma sistemlerinde yok töz ve Ternek, 1969…vd). İlk arama sondajı, 1963 denecek kadar azdır. Jeotermal akışkanın kullandıkyılında, İzmirBALÇOVA'da açıldı ve 40 metrede tan sonra yeraltına geri basımı (reenjeksiyonu) zarar124oC sıcaklığında sıcak su ve buhar bulundu. lı atıkları yok denecek kadar düşük bir düzeye indir1968'de Birleşmiş Milletler Kalkınma Teşkilatı mektedir. Dolayısıyla, jeotermal potansiyeli yüksek (UNDP) ile yapılan ortak çalışmalarda DenizliKIgörülen ülkemizde, sera etkisine sebep olan fosil yaZILDERE jeotermal alanı keşfedildi. kıtlar yerine, bu temiz enerji kaynağından olanağınAramalar ilerledikçe, AydınGERMENCİK o o ca çok yararlanılması tercih edilmelidir. Aynı za(232 C), ÇanakkaleTUZLA (174 C ), AydınSAo o manda ucuz ve yerli kaynağımız olan jeotermal enerLAVATLI (172 C), KütahyaSİMAV (162 C), İzjiden daha çok yararlanılması, ülkemiz için ekonomirSEFERİHİSAR (158oC)…vd keşfedildi. Çeşitli mik ve sosyal katkılar sağlayacaktır. bölgelerde bugüne kadar yaklaşık 500 arama ve üretim amaçlı sondaj kuyusu açıldı. Kaynaklar MTA Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen son1. Eroskay, O., 1985. Jeotermal akışkanlardan çevreye ve yeraltısudajlı aramalarda görünür jeotermal enerji potansiyeyuna etkileri. Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Dergisi Cilt 3, Sayı 12linin 3158 Mwt ve kaynaklar ile açığa çıkan enerjisi 3, s.195211 İstanbul. 2. M.T.A.2005. Jeotermal Enerji Envanteri. MTA Matbaası, Ankara 3. Şimşek, Ş. ve Eroskay, O.,1983. Denizli Kızıldere sapotansiyelinin ise 31.500 Mwt olarak hesaplanıyor hasının jeotermal enerji potansiyeli. Mühendislik Jeolojisi Bülteni s.914, (TJD; 2007) Dolayısıyla, en az 5 milyon konut jeİstanbul. 4. Şimşek, Ş. ve Eroskay,O., 2003. Türkiye İçin Jeotermal Enerotermalle ısıtabilir. jinin Önemi ve Beklentiler. Süleyman Demirel Üniversitesi MühendislikMimarlık Fakültesi 20.Yıl Sempozyumu Bildirileri Fen Bilimleri EnstiDenizliKIZILDERE'de EUAŞ tarafından, 1984 tüsü Dergisi, ISSN 13007668, Cilt 7, sayı 2 s.293302 Isparta. 5. Şimyılında üretime başlayan 20.4 Mwe gücündeki deneşek, Ş. 2007, Dünyada ve Türkiye'de Jeotermal gelişmelerÜlkemizdeki me santralı elektrik üretiyor. Bu, ülkemizdeki ilk tiDoğal Kaynakların Enerji Üretimindeki Önemi ve geleceği Sempozyumu TMMOB Jeoloji Müh. Odası İzmir Şubesi, 1516 Mayıs 2007 İzmir. cari amaçlı jeotermal elektrik santralıdır. Şimdiye TJD 2007. Türkiyede Jeotermal Enerjiden Yararlanma Olanakkadar 1.750.000.000 Kws elektrik üretildi. ları,Türkiye Jeotermal Derneği Raporu, Ocak 2007, Ankara. Bu bölgede 1998 yılında, 2261 metre derinliğinde, 242 ºC sıcaklığında, kurubuhar oranı % 20 olan ikinci bir rezervuar bulundu. Aynı sahada, ikinci bir elektrik santralı kurulması çalışmaları başlatıldı. G ünümüzde fosil yakıtlardan enerji üretimi ve bunun sebep olduğu çevre sorunları, başta aşırı düzeyde petrol, kömür vb. yakıtları kullanan gelişmiş sanayi toplumları olmak üzere, tüm ülkeler için, yaşamsal sorunlar arasında baş sıralarda yer alıyor. Hızlı nüfus artışı, sanayileşme ile gelişen toplumlarda yaşam standartlarının yükseltilmesi çabaları, enerji kullanımını arttırıyor. Enerji ihtiyacının bir süre daha, başlıca petrol, kömür ve nükleer enerji kaynaklarından karşılanacağı öngörülmektedir. Ancak fosil yakıtların rezervlerinin azalması, maliyetlerinin artması ve küresel ısınmayı arttırıcı etkisi DENİZLİ Kızıldere jeotermal alanındaki bazı araştırma sondajı kuyularından basınçla termal akışkan fışkırmaktadır. DenizliKızıldere Sahası Jeotermal elektrik üretim santrali(EÜAŞ,1984) ELEKTRİK DIŞI YARARLANMA Jeotermal akışkanın ısı enerjisinden ve mineralli sularından elektrik üretimi dışında; konut ısıtması, seracılık, çeşitli sanayi kolları ve termal turizmde yararlanılmaktadır. Halen Gönen, Bigadiç, Edremit, Simav, Sarayköy, Kırşehir, Afyon, Kızılcahamam, Kozaklı, Sandıklı, Salihli, Balçova, Narlıdere, Diyadin (Ağrı), ….vd merkezi şehir ısıtma sistemleri çalışmakta, toplam 117.000 konut ve 1 milyon m2 sera jeotermal akışkanlıkla ısıtılmaktadır. Yılda yaklaşık 1.000.000 ton fueloilin tasarruf edildiği hesaplanmakta. Sıcaklığı 40 °C dolayındaki akışkanlıklar bile konutları ısıtmakta. CBT 1056/ 16 15 Haziran 2007 sebebiyle, yerine çevreye daha az zarar veren güneş, rüzgâr, hidrolik ve jeotermal…vb enerji kaynaklarından daha çok ve verimli şekilde yararlanılması için ciddi araştırma ve uygulamalar gerçekleştirilmekte. Ülkemiz, çevreye zararları yok denecek kadar az yenilenebilen bu doğal enerji kaynakları bakımından hidrolik, güneş, rüzgâr ve jeotermal enerji…vb şanslıdır. Bu yazıda, ülkemizin jeotermal enerji olanakları özet olarak tanıtılmaya çalışılacaktır. JEOTERMAL ENERJİ POTANSİYELİMİZ AlpHimalaya dağ kuşağı üzerinde yeralan ülkemizde, genç tektoniğe bağlı aktif fayların, volkanların, hidrotermal ayrışmış bölgeler ile 1500 ÇEVREYE OLUMLU ETKİSİ Jeotermal enerji, çevre dostu olarak bilinen bir Karahayıt termal kaynağı; PamukkaleDENİZLİ . Bol miktarda demir, çinko, bakır, kurşun vb… metallerin karbonat ve sülfat tuzlarını kapsayan kaynak suyundan çok renkli çökeller oluşmaktadır. Suyun sıcaklığı 81 °C ölçülmüştür.