Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN K I S A GENETİK DEĞİŞİMDEN GEÇİRİLEN FARE, KIRMIZIYI GÖREBİLİYOR Amerikalı bilim adamları tarafından genetik değişimden geçirilen fareler ilk kez tamamen renkli görebildiler. Dünyayı tamamen renkli algılama yetisine yalnızca insanlar ve maymunlar sahiptir. Fareler ve diğer memelilerin çoğu renkleri sınırlı olarak algılayabilirler. Kaliforniya Üniversitesi araştırmacıları şimdi farelerin ağtabaka hücrelerine insan geni aşılayınca, fareler üç renkli (trikomik) görmeye başlamışlar. Araştırmayı yöneten Gerald Jacobs, araştırmamız, primatların renkleri algılayabilen üçüncü bir görme reseptörüne kavuştukları bir evrim sürecini canlandırıyor diyor Science dergisinde. Bilim adamlarının hesaplarına göre primatların atalarındaki renkli görme yetisi yaklaşık olarak 40 milyon yıl önce gelişmiş. Bu yeti insanlara ve maymunlara ışığın uzun dalga boylarını yani kırmızı ışığı görme imkanı verir. H A B E R L E R sitesi’nden Marek Michalowski ile çalışan araştırmacılar, seslere ve görüntülere anında tepki veren kardan adam görünümündeki Keepon robotunun, insanlar tarafından daha çok sevileceğine inanıyorlar. Minik robot aşağı yukarı iki tenis topu büyüklüğünde iki plastik küreden oluşmakta. Üst kürede gözlerin yerine iki kamera, burnun yerine ise bir mikrofon yerleştirilmiş. KALP SEKTESİNDE ‘HAYAT ÖPÜCÜĞÜ’ YARARSIZ Kalp sektesi sırasında ağızdan verilen soluğun sanıldığı kadar yararlı olmadığı ortaya çıktı. Hayat öpücüğü yerine sadece kalp masajı, iki misli daha fazla yaşam kurtarıyor, diyor Surugadai Nihon Üniversitesi’nden (Japonya) Ken Nagao. 4068 kalp sektesi vakasını inceleyen bilim adamı, The Lancet dergisinde, hastalara yardım etmek isteyen kişilerin sadece kalp masajı üzerinde yo yerkabuğu tıpkı yap boz parçaları gibi birkaç plakadan oluşmakta. Parçalar bazı yerlerde ayrılıyor ve boşluklarda erimiş kayaçla yeni yerkabuğu oluşmakta. Diğer bölgelerde parçalar üst üste biniyor. Bir plaka çok derine battığında erir. Oysa Grönland’daki kayaçta, plakalar sadece yüzeyde batmış. Bu da levha tektoniği sürecinin 3,8 milyar yıl önce işlemeye başladığının kanıtıdır diyor araştırmacılar. Levha tektoniğinin, dünya tarihinin çok eski evrelerinde mi yoksa 4,5 milyar yılın ikinci yarısında mı başladığı tartışmalıydı. MÜZİĞE TEMPO TUTAN MİNİK ROBOT Amerikalı ve Japon bilim insanları tarafından geliştirilen minik bir robot, müzik parçalarının ritmini algılıyor ve bunlara uygun olarak dans edebiliyor. Carnegie Mellon Üniver Oysa fareler ve diğer birçok memeli yalnızca kısa ve orta dalga boylarını (mavi ve yeşil) görebiliyor. Bilim insanları, farelerin insandaki kırmızı reseptör geni sayesinde kırmızı rengi algılayıp algılamadıklarını ve bunun beyinde işlenip işlenemediğini merak ediyorlardı. Science dergisindeki yazıda bu konuyu açıklığa kavuşturmak isteyen araştırmacıların 10.000’den fazla deney yapmak zorunda kaldıklarından söz edilmekte. Keepon, elektromotorlar sayesinde öne eğilebiliyor ve kafasını öne doğru hareket ettirebildiği gibi döndürebiliyor da. Bir bilgisayar programı, mikrofonla alınan müziğin ritmini tanıdıktan sonra tempoyu senkron hareketlere dönüştürmekte. Ritim değiştiği zaman robotun hareketleri de buna uyum sağlayarak değişiyor. Robot ayrıca "bedenini" etrafında gördüğü kişilere ve objelere doğru çevirebiliyor. Araştırmacılar şimdi Keepon’un çocuklar ve yetişkinler tarafından nasıl karşılanacağını merak ediyorlar. Türiklim araştırmaları ğunlaşmalarını önermekte. Nitekim, hayat öpücüğü çok fazla zaman gerektirdiğinden, kalp masajı için yeterli süre kalmamakta. Japon bilim adamının araştırması, daha önceleri hayvan deneyleriyle kanıtlanmış sonuçlarla örtüşmekte diyor Arizona Üniversitesi’nden Gordon Ewy yine aynı dergideki diğer bir makalede. Diğer araştırmalarla da kanın bedende dolaşmasının, oksijenle beslenmesinden daha etkili olduğu anlaşılmış. "Artık hayat öpücüğünün yarardan çok zarar verdiğini biliyoruz" diyor Ewy. TÜR ÇEŞİTLİLİĞİ SOĞUK İKLİMDE DAHA HIZLI GELİŞİYOR Biyologlar tür çeşitliliği için sıcak iklimin elverişli olduğuna inanıyorlardı. Fakat son bir araştırmayla, soğuk iklimin türlerin gelişmesinde tetikleyici rol üstlendiğini gösterdi. Kuzeye gidildikçe bir türden iki yeni türün gelişmesi daha kısa sürüyor, diyor British Columbia Üniversitesi zoologu Dolph Schulter. Kanada’daki tür çeşitliliği Amazonlara kıyasla çok daha hızlı gelişmekte. Sıcak bölgelerde buna rağmen bir misli fazla türün bulunmasını, araştırmacılar sıcak bölgelerde daha az türün ölmesiyle ilişkilendiriyor. Araştırmacılar ilk önce Amerikan kıtasında yaşayan 618 memeli ve kuş türü için bir soyağacı hazırlamışlar. Canlıların iki yeni türe ayrılışını belirlemek için de akrabalık analizlerinde tipik bir gösterge görevini gören sitokrom B geninin DNA’sı incelenmiş. Bu analiz sonuçlarına göre tropikal bölgelerde bir türden iki türün gelişimi üç ila dört milyon yıl sürerken, 60. enlem derecesinde bu süreç birçok durumda sadece bir milyon yılda tamamlanmakta. Ne var ki bu zengin tür çeşitliliği uç iklim koşulları yüzünden pek kalıcı olmuyor ve bu da sıcak bölgelerdeki tür çeşitliliğinin niçin daha zengin olduğunu açıklamakta. ENDONEZYA ADALARINDA YENİ BİR LEOPAR TÜRÜ Amerikalı araştırmacılar Endonezya’nın Borneo ve Sumatra adalarında yeni bir leopar türü buldular. Adalarda yaşayan bulutlu pars (Neofelis nebulosa) karada yaşayanlardan çok farklı olduğu için Dünya Doğayı Koruma Vakfınca (WWF) başlı başına bir tür olarak açıklandı. Yerliler arasında "ağaç kaplanı" olarak bilinen hayvan, bugüne kadar Hindistan’dan Borneo’ya kadar yaygın olan bir türe dahildi. Bilim adamları DÜNYANIN EN ESKİ YERKABUĞU PARÇASI Grönland’da bulunan dünyanın en eski yerkabuğu Science dergisindeki yazıya göre 3.8 milyar yıllık bir kaya formasyonunun bir parçası. Norveç’teki Bergen Üniversitesi’nde Harald Furnes yönetiminde çalışan araştırmacılar, bu keşif sayesinde dünyanın jeolojik geçmişiyle ilgili yeni bilgiler edinmeyi bekliyorlar. Araştırmacıların bulduğu yerkabuğu parçası deniz dibinin yaklaşık olarak 3.8 milyar yıl önce yarılması sırasında oluşmuş. Grönland’ın güneybatısındaki İsua formasyonundaki CBT1046/4 6 Nisan 2007