Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Gözleri görmeyenler için alfabe geliştiren Fransız öğretmen (resimdeki) Bilginler, yazarlar, sanatçılar kurulu. 2. “Nikolaus ...” (İlk dört zamanlı motoru yapan Alman mühendis) Eski Yunan mitolojisinde, şafak tanrıçası Olivin Ensiz. 3. Bir meyve Tarlayı sürerek dinlenmeye bırakmak “Ladislao ...” (Tükenmezkalemi bulan, Macar asıllı Arjantinli sanatçı). 4. Yapım Fransızların ünlü ansiklopedisi Eski Mısır inancında anatanrıça. 5. Yapay tatlandırıcı Kriptonun simgesi Yelken indirme Rusya’da bir ırmak. 6. Kişisel bilgisayar (kısa) At tüyünün rengi Kurtçuk evresinde ekinlerin kökünü, ergin evrede başakları kemiren, kahverengi, kın kanatlı böcek Temel, esas. 7. Antlaşmaya göre olan Avustralya’da yaşayan bir cins devekuşu Soyaçekim Başlıca, esasi Kalsiyumun simgesi. 8. Kabile bölümü Işık Mısır’ın plaka işareti Çılgın bir Roma imparatoru. 9. Cevizin yeşil kabuğu ya da yaprağı Simge, sembol 12 m yükseklikte, büyük yapraklı, beyaz çiçekli, çok yapraklı bir bitki. 10. Bir kara yumuşakçası “Samuel...” (telgraf alfabesini bulan Amerikalı mucit) Yunanistan başkenti. 11. Utanma duygusu Manisa’nın bir ilçesi Nicelik, vasıf, öz. 12. Matematik Kucak çocuğu. 13. Satrançta yenilgi Kalelerde mazgal ve mazgal siperlerinin oluşturduğu, girintili çıkıntılı dış duvarların üst bölümü. 14. Konsantre Almanya’da bir eyalet Tellürün simgesi. 15. Kalça kemiği BM Çocuk Fonu Gözün renkli bölümü. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Mikropların mayalanmaya ve hastalıkları yol açtığını kanıtlayan, pastörizasyon işlemini bulan Fransız kimyager Bir nota. 2. Küçük bitkilerin ortak adı “Ernst ...2 (Sesin hızının oranlarıyla ilgili sayjlar üzerinde çalışan Çek fizikçi) Bir ya da birden çok öncülü kaldırılmış olan tasımsal çıkarım. 3. Oyunda yenmek Veri Ceriha. 4. Jüpiter’in bir uydusu Din dışı Kesin. 5. Romanya plakası Gemilerde güverte ve borda kaplama tahtalarının yan yana gelmeleri sonucu aralarında oluşturdukları çizgi Sakalar’ın ünlü destanı. 6. “Emile ...” (Gramofon plaklarını bulan, Alman asıllı Amerikalı) Sarımsı yeşil renkli, cam parıltılı magnezyum ve demirli silikat. 7. Edebiyatın bir dalı Belediye Bir bağlaç. 8. Eski bir Mezopotamya uygarlığı Donmuş su Britannica Ansiklopedisi (kısa). 9. El sıkışma Cennet Amerikan Borsası (kısa). 10. Uzunçalar’ın kısa yazılışı İran’da bir göl Kanca, kopça. 11. Göze takılan mercek “Joseph ...” (İlk pratik lavaboyu, hidrolik presi bulan İngiliz mucit) Eski Mısır inanışında ruha verilen ad. 12. Deliliğe övgü adlı yapıtıyla tanınan Hollandalı hümanist Saymaca. 13. Ülkü Üzgü, eza. 14. Değerli bir orkide türü Astatin simgesi Bitkisel. 15. Tümler açının sinüsü Büyük fare Bilinç. 16. Satrançta bir taş Bir tahıl ölçeği Maksim Gorki’nin bir romanı. 17. Bizmutun simgesi Alaz. 18. Elektrik ampulü ve fonofrafın da olduğu bini aşkın buluşa imza atan Amerikalı mucit Bir nota. 19. Yılan “Roger...” (Dünyanın yuvarlak olduğuna inanan ilk insanlardan olan, büyüteci tanımlayan İngiliz bilgin). 20. Bir şeyin tersini söyleyerek alay etme Yemin. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu ilginç SORULAR Diyaliz yöntemleri Soru: Kaç türlü diyaliz yöntemi vardır? Bunlar nelerdir? (İstanbul’dan Muharrem Taşyürek’in sorusu) Yanıt: Kaynak: İstanbul Üniversitesi Hasta Okulu Yayınları Böbrekler yeterince çalışmadığı zaman, idrarla atılması gereken bazı zararlı maddeler (üre, kreatinin gibi) kanda birikir. Kandaki bu zararlı maddelerin ve biriken suyun vücuttan atılması (kanın temizlenmesi) için yapılan tedaviye diyaliz denir. Diyalizin iki tipi vardır: 1) Hemodiyaliz (kol diyalizi) 2) Periton diyalizi (karın diyalizi) Hemodiyaliz: Böbrek yetersizliği nedeniyle vücutta birikmiş olan üre, kreatinin, potasyum, fosfor gibi zararlı ürünleri vücut dışında yer alan yarı geçirgen bir membran (zar) yardımıyla kandan temizleyen bir işlemdir. Hastanın hemodiyaliz cihazına bağlanabilmesi için genellikle el bileğine açılan arteriovenöz fistülünün dikkatle takip edilmesi gerekmektedir. Fistülün bulunduğu koldan tansiyon ölçülmemeli, enjektörle kan alınmamalı ve tedavi yapılmamalıdır. Bu bölgedeki ısı artışı, ağrı, şişlik, renk değişikliği halinde doktora başvurulmalıdır. Fistülün bulunduğu kolun üstüne yatılmamalı, ağır işler o kolla yapılmamalı ve bu bölgeler darbeden korunmalıdır. Hemodiyalize acil şartlar altında girmeyi kolaylaştıran ve gerek kasığa (femoral), gerekse boyna (juguler, subklavyen) yerleştirilen çift lümenli kateterler enfeksiyona sürekli açık bölgelerdir. Bu nedenle banyo yaparken kateterin bulunduğu bölgeye su kaçmamasına dikkat edilmeli, pansumanlar temiz tutulmalıdır. Hemodiyaliz hastaları mutlaka tuzsuz diyete uymalıdır. Tuzsuz diyete yeterince uyulmadığında hastada kaçınılmaz olarak susama hissinin artması nedeni ile su alımı da artacaktır. Günlük sıvı alımının (yemekle birlikte alınan dahil) 1.000 ml’yi geçmemesi amaçlanmalıdır. Periton diyalizi: Karna takılan plastik bir tüp (kateter) ve karın boşluğuna verilen özel bir sıvı (periton diyaliz solüsyonu) aracılığı ile, hastanın periton zarından (karın zarından) yararlanılarak yapılan diyaliz yöntemidir. Periton zarı, karın duvarını ve karın içindeki tüm organları saran, üzeri delikli, ortalama 1 metrekarelik yüzeye sahip, yarı geçirgen bir zardır ve dolayısıyla doğal bir filtredir. Kandaki zararlı maddeler, peritondaki delikler sayesinde, kandan karın boşluğuna doldurulan sıvıya geçer. Böyle bir tedaviyi uygulamak için böbrek hastalıkları uzmanı veya cerrah tarafından karın boşluğuna yerleştirilen bir kateter uygulanır. Kateter yardımıyla periton diyaliz sıvısı karın boşluğuna verilir. Bir süre karında bekletilir. Bu sırada vücuttan atılması gereken üre, kreatinin gibi atık ürünler ve biriken su, periton zarı vasıtasıyla bu sıvıya geçer. Bekleme süresinin sonunda bu sıvı yine kateter vasıtasıyla karından dışarı atılır. Diyalizde kullanılan sıvılar (solüsyonlar), Y şeklinde bir sete bağlı, bir dolu, bir boş torbadan oluşur. Vücudumuzda biriken atık maddeleri ve suyu uzaklaştırabilmek için diyaliz sıvıları, içinde bulunan glikoz (şeker) miktarına göre üç türlüdür. Bunlar %1.36%2.27%3.86 oranında glikoz içerirler. Hangi sıvının kullanılacağına doktorunuz veya hemşireniz karar verecektir. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1N İ K O L A T E S L A A A R Ş İ ME D A 2 İ N A K A Y E R B İ L İ MA A N O F E L 3 E D İ S O N A K A P İ R AM İ T A E F İ 4 L İ M İ T AM E T İ N A D U R A K A A S 5 S S A L İ D O A İ T E N E K A N EMA T 6B A T İ T A N İ C A S Ü A İ K İ L EME 7O N A T A V A S A T İ A UMA Y A D E R 8H İ N A V E T E R İ N E R A S E H E R A 9R E AME T A V E R A S A A T A E T İ K 10 A P R E S A S İ T A R E A N O 11 U C A A İ M A J A J E N N E R 12 L E A E K O A İ N E Ç A B K A 13 E A P R A T İ K A A İ F A D E 14 M A L E A O K A L A N E A O M 15 A L İ Z A R İ N A H E M A T İ d ü ş ü n BUL CANAN Eşimin arkadaşı Canan Hanım, bizi ziyarete her zaman eşi Nadir Darcan ile beraber gelirlerdi. Bu defa yalnız geldi. Biz de "Nadir Bey nasıllar? " diyerek eşini sorduk. Canan hanım, "Hiç sormayın!.. Beni bırakıp bir kaç günlüğüne yazlık eve gitti. Neymiş efendim, çok daralmış, sıkılmış... başını dinleyecekmiş... Ben de geleyim dedim, sonra beraber gideriz dedi." Benim eşim de "İyi valla!.. Önce can sonra canan!.. " diyerek Nadir Bey’e sitem etti. Ben de bu sözmetik bulmacayı Nadir Bey’e postaladım; çözerken oyalansın, canı sıkılmasın ÖNCE + CAN + SONRA + CANAN = NADİR SORU: "CANAN" sözcüğü bir asal sayıyı simgeliyorsa, "DARCAN" sözcüğünün simgelediği sayı kaçtır? 1043. sayıdaki bilmeceyi doğru çözenler: Nazan Cesurİstanbul CBT 1046/ 23 6 Nisan 2007 11044.sayıdaki "Geometrik Sözmetik" isimli bulmacanın yanıtı. Yanıt=789 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Sebahattin Bektaş, Süleyman Çevikerİstanbul, Nesrin Gönülİstanbul, Nuray Geyikİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Yücel GünDenizli, Özen Gün Uralİstanbul, Nazan Cesurİstanbul, Ahmet AvşaroğluAnkara, Sevil AvşaroğluAnkara