Katalog

SALGIN HASTALIKLAR Kuş gribi: Tavukların aşılanması işe yaramıyor Göçmen kuşlar yeniden yola çıktı. Eylülün ortalarına doğru da su kuşlarının göçü başlayacak. Kuş gribi tehlikesi yeniden kapımızda. Y az boyu tavukları ve yumurtaları afiyetle mideye indirdik. İçimizde zerre kadar korku kalmadı. Sahi, kuş gribi tehlikesi bitti mi gerçekten? Hayır kısaca H5N1 olarak adlandırılan virüs, özellikle de tavuk üreticilerin korkulu rüyası olmaya devam ediyor. Gerçi bizde aylardan beri bir vaka çıkmadı ve gazetelerde de eskisi kadar ele alınmıyor, ama kuş gribi dünya genelinde hep gündemini korudu. Özellikle şu sıralar sonbahar kapıya dayanmışken Nature dergisinde aynı anda kuş gribiyle ilgili üç makale birden yayımlandı. Ve bu yazılarda asıl kuşlar için tehlikeli olan virüsün insanlar için de tehlikeli hale geleceği konusunda uyarılmakta. Virüsün insandan insana bulaşma riski de yükseliyor. ÜÇTE BİRİ ÖLDÜ Dünya Sağlık Organizasyonu’na göre virüs bugüne kadar 238 kişiye bulaştı ve bu hastaların üçte biri yaşamını yitirdi. Bilim adamları kümes Fakat uzmanlar hayvanları için aşı gelişbuna rağmen kuş gribinin intirdi, fakat kimi uzmanlar san değil, hayaşının çok daha vahim sovan hastalığı olduğunu vurnuçlar doğurabileceği kaguluyor ve tanısındaydı. İngiltere’de vuk ve benzer hayvanların kogerçekleştirilen son bir runması halinaraştırma, aşıya karşı de insanlar için olan bilim adamlarının tehlikenin azalacağına inanıkanısını doğruladı. yorlardı. Bu nedenle virüs ve salgın uzmanları arasında virüsün ne şekilde yayıldığı ve kuşlar için alınabilecek en etkili önlemlerin ne olabileceği üzerine hararetli tartışmalar yaşanmakta. Kimi viroloji uzmanları tavuklara yapılacak aşının kuş gribine karşı etkili olabileceğini savunurken, diğer bilim adamları bu öneriye kuşkuyla yaklaşıyor. Aşı uygulamasının ardından gerçi virüs eskisi kadar hızlı yayılmayacak, ama bunun yerine uzun vadeli olarak fark edilmeden yayılabilir, çünkü aşı maddesinin virüse çok benzemesi yüzünden aşılanan ve virüsü taşıyan (ama hastalık belirtisi göstermeyen) hayvanlar birbirinden ayırt edilemez.. Aşı konusunda kaygıları olan bilim adamları için İngiliz enfeksiyon uzmanları yeni açıklamalar getirdi. Edinburgh Üniversitesi’nden Nick Savill ve çalışma arkadaşları, Warwick Üniversitesi Biyoloji Bilimleri Enstitüsü matematikçileriyle birlikte virüsün aşısız ve aşılı tavuklarda ne şekilde yayılacağını gösteren bir model geliştirerek şu sonuca ulaştılar: Aşılamayla alınan önlemlerde yaşanan en küçük aksaklık bile durumu önemli ölçüde kötüleştirmeye yetiyor. Hatta hiçbir önlem alınmadığı zamankinden çok daha kötü gelişmeler yaşanıyor. Aşılanmamış tavuk gruplarında virüs gerçi kısa sürede çok sayıda hayvanı öldürüyor, ama buna karşın daha çabuk fark edildiği için önlemler daha çabuk alın• Kuş gribinin 20032005 yıllarından beri görüldüğü ülkeler • Kuş gribinin 2006 Mayıs’a makta. Tavukların %80’i aşı kadar görüldüğü ülkeler • Yeni vakalar (WHO/OİE) • Yeni vakalar (Diğer kaynaklara landığı taktirde enfeksiyon göre) riski azalıyor ve virüs daha rinde çalışıyor. Virüs bugüne kadar daha çok az tavuğa bulaşıyor. Ama bu durum anlaşılana enerjisi alınarak etkisiz hale getirilmeye çalışıkadar virüs fark edilmeden yayılmaya devam lıyordu. Etki maddeleri hücrelere giden iyon edebiliyor. Savill’in sonuçları, bu durumda bunaklini durduruyorlardı. Buna karşın Tamiflu laşma riskinin aşısız tavuklara kıyasla iki misli ve Relenza gibi nöraminidaz önleyicileri daha yüksek olduğunu göstermekte. İngiliz araştırçok bilinmekte. Nöraminidaz, grip virüsünü macıların hesapları, az miktarda virüslü tavuk bulaşık hücreden kurtararak yeniden bedende dışkısının bile çok sayıda tavuğu telef etmeye yayılmasını sağlayan enzimdir. yeteceğine dayanıyor. Bilim adamları bugüne kadar N1’den N9’a kadar değişen farklı grip virüslerinde dokuz nö30 YILDA BİR SALGIN raminidaz türü saptadı. Fakat bunlar kendi araTavuklara kuş gribi aşısının uygulanmasınlarında yine iki gruba ayrılıyor. Kuş gribi virüsü dan yana olan bilim adamları bu sonuçlara rağbirinci gruba dahil olmasına rağmen etki madmen yine de üretim tesislerinde, kümeslerde ve deleri ikinci grubun (N2 ve N9) yapısına göre hayvanat bahçelerindeki kümes hayvanlarının geliştirildi. Bu maddelere, tüm grip virüsleri ayaşılanmasını öneriyorlar. nı reaksiyon göstermişti. Gerçi tavukları imha ederek kümesleri virüsten temizlemek de bir alternatif olabilir ama YENİ ARAŞTIRMA virüs dünyanın her yerinde dolaşıyor diyen uzNature dergisindeki diğer bir makalede manlar, Avrupa semalarında uçan her hasta örLondra Tıp Araştırmaları Enstitüsü, Sheffield değin virüsü bulaştırabileceğinden endişeliler. ve St.Andrews Üniversitesi bilim adamları Ve bu nedenle de tavukları imha etme ve farklı bir sonucu açıklıyor. Buna göre H5N1 vikapalı tutma gibi önlemlerin dışında aşının da rüsü, halihazırdaki ilaçları etkisiz kılabilecek, uygulanmasını uygun görüyorlar. Tabii aşı uyama öte yandan da yeni ve daha etkili ilaçların gulamasının çok titiz yerine getirilmesi gerekigeliştirilmesine imkân verecek özelliklere sayor ve daha iyi aşı maddeleri üzerinde araştırılhip. Sonuçta N1 esnek. Enzimin etki merkezi ması önerilmekte. ikinci gruptan pek farklı değil. Ama bu minik Ama iş bu kadar basit değil. Kuş gribi artık farklılıklar biçimini değiştirmesine izin verebisadece hayvanlar arasında görülmüyor. Dünya lir. Aslında, diyor Londra Tıp Araştırmaları Sağlık Organizasyonu’nun çok daha büyük bir Enstitüsü’nden John Shekel, ilaçların hiçbiendişesi var. Yaklaşık olarak 30 yılda bir dünyarinin etkimemesi gerekiyordu. Fakat etki madyı saran yeni bir grip salgını yüz binlerce insadeleri bağlantı yerlerini uyumlu hale getiriyor. nın yaşamına mal olmakta. Ve H5N1 virüsü de Oseltamivir bağlandığında, nöraminidaz 1’in böyle bir potansiyele sahip. yapısı değişiyor ve ikinci grubun biçimini alıVirüsün daha şimdiden insandan insana buyor. Bu, bilim adamları için iki anlam taşımaklaştığını gösteren bir iki vaka çıktı ortaya. ta. Halihazırdaki ilaçlar küçük mutasyonlarla Köln’deki RobertKoch Enstitüsü sözcüsü Su çok çabuk etkisiz hale gelebilir ki bunu bazı sanne Glasmacher’e göre, kuş gribi virüsü inH5N1 virüslerinin Tamiflu ilacına karşı direnç sanlar arasında çok yakın temaslarda bulaşabikazanmaları kanıtlıyor aslında. lir. Anlaşıldığı üzere H5N1 henüz üst solunum Fakat bilim adamları bu arada virüsün diğer yollarına yerleşecek duruma gelmemiş. Öksübir zayıf noktasını keşfederek çok daha etkili rükle geçecek duruma geldiğinde pandemi başilaçlar geliştirebilme olanağına kavuştular ve şu layabilir, diyor uzman. sıralar üzerinde çalışıyorlar. Bilim adamları bu yüzden yeni ilaçlar üze CBT 1018/10 22 Eylül 2006