Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. İlk atom bombasının gözetiminde geliştirildiği Amerikalı fizikçi (resimdeki) Baryumun simgesi. 2. Alyuvar Aort iltihabı Metin Eloğlu’nun bir şiir kitabı. 3. Sahne ya da film yıldızı Bir bağlaç ‘‘Nikolaus ...’’ (1876’da dört zamanlı motoru gerçekleştiren Alman mühendis), Kamer ‘‘Alexander Graham ...’’ (telefonun mucidi). 4. Potasyum hidratı, potasyum karbonat gibi potasyum bileşiklerine verilen genel ad Bulgaristan’da bir dağ Bir bağlaç ‘‘Elisha ...’’ (1852’de buharla çalışan bir asansör yapan ABD’li mühendis). 5. İndiyumun simgesi Familya Plasenta Su yolu. 6. Gözenek Ucu halkalı civata. 7. Çözümleme Madagaskar adasında sık rastlanan bir maymun türü Simyacıların kurşuna verdiği ad Rusça evet. 8. Midye tava sosu Oidipus’un annesi Put, tapılan şey. 9. Vazife Sinirbilim Gözdeki ağtabaka. 10. Sayıları gösteren işaretlerden her biri Kısa sonat. 11. Selenyumun simgesi Osmanlı gece bekçisi ‘‘... Garbarek’’ (Norveçli caz saksofoncusu). 12. Kalıpta pişen bir tür pasta Gelecek Kap ağırlığı. 13. Bir kan grubu Dölyatağı Elektrik sığa birimi. 14. Anlatma, ders verme Büyüyüp gelişme Kasık. 15. Uzuv Sümer su tanrısı Sarmısaktaki doğal antibiyotik. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 1929’da Amerikalı mühendis Philip Drinker’in icat ettiği, solunum zorluğu çeken hastaların solumalarına yardım eden, demirciğer de denilen aygıt Franz Kafka’nın bir romanı. 2. ‘‘William ...’’(1846’da bir çene ameliyatı sırasında güçlü bir anestezik olan eteri kullanan, Amerikalı dişçi) Tarlayı sürerek dinlenmeye bırakmak Hava basıncı birimi. 3. Bir hükümdarın egemenliğini tanıma Devinim Bin gramı simgeleyen harfler. 4. Çevre Herhangi bir yana yanaşmış filikanın kürek çekmeksizin ilerlemesi için verilen emir Sara nöbeti belirtisi. 5. Kısaca Rolls Royce Sessiz, suskun ‘‘James ...’’(1921’de kurduğu şirkette, tasarladığı savaş uçağına pilot fırlatma koltuğunu icat ederek koyan İrlandalı mühendis). 6. Kalın ve gür ses Mevsim Yığın durumundaki yakacak odun için kullanılan, 1 metreküpe eşit hacim ölçüsü birimi. 7. Eski Mısır inanışında baştanrı Değiştirgeç. 8. ‘‘... Cheng’’ (1045 yılı dolaylarında portatif matbaa harflerini keşfeden Çinli mucit) Mahkeme kararı Fin hamamı. 9. MS yaklaşık 150 yılında yazdığı kitapta, Dünya’nın kımıldamadan durduğu, Ay, Güneş ve gezegenlerin hep birlikte Dünya’nın çevresinde, yörünge denilen dairesel yollar üzerinde hareket ettikleri bir evren sistemi çizen, çizdiği bu evren sistemi 1400 yıl boyunca kabul gören, İskenderiye’de yaşamış Yunanlı gökbilimci Standart saptayan enstitü. 10. Tantalın simgesi Çevrebilim Su. 11. Hasır ya da meşin sofra Ortodoks dinsel resmi Bakı. 12. ‘‘William ...’’ (1908’de Spangler’in tasarımı olan elektrik süpürgesini üreterek piyasaya süren sanayici) Kitap biçiminde takvim. 13. Koca Hayat arkadaşı Turnusolun mavi regini kırmızıya çevirmek özelliğinde olan ve bileşimindeki hidrojenin yerine maden alarak tuz oluşturan hidrojenli bileşik Doğu Anadolu’da bir ırmak. 14. Verme, ödeme Buluş Eski Yahudilere verilen ad. 15. Kas uru İsviçre’nin başkenti Güney Yemen’in başkenti. 16. Spielberg’in bir bilimkurgu filmi Sanat yapıtı konusu. 17. Bizmutun simgesi Amonyağın hidrojeni yerine bir asit kökünün geçmesiyle oluşan bileşiklerin sınıf adı. 18. Aritmetik ‘‘İki’’ anlamında önek. 19. Ses şiddetiyle ilgili birim Radyoaktif bir element. 20. Duvar lambası Kekliğin boynundaki siyah halka. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 J AME SWA T S O N P Ş EF KA T 2A R S A T A A TROP İ N KE L İ 3M İ T A K İ ME T R E E A S TMA N 4 E S K T E P İ R A R KWR İ G H T 5 S T İ L O ER D KRA BE İ M 6W O P L U ANEM İ GOER İ NG 7A T L İ N E T WE N Z E L İ Y İ 8 T E L A T İ N KA T W UR O F 9 T L N C A A R BOHR İ ND İ 10 ENDREADY KORE 11 E S E E F SANE AYR I 12 T WH O I AND KOR 13 K A T A M A R A N A T İ NA 14 İ Y O D Ü R DA L TON M 15 N A N R I K A MA R DA ilginç SORULAR Toprağın Rengi Soru: Toprağın rengi neden kahverengidir? Yanıt: Irvine’daki Kaliforniya üniversitesi’nden ekoloji uzmanı Steven Allison’ın yanıtı: İnorganik şekilde büyük miktarlardaki karbon, ışığın görülür dalga boylarının pek çoğunu emer ve toprağın kendine özgü koyu kahverengi tonunu verir. (Topraktaki karbon miktarı erozyon veya bitki azlığından dolayı düşük ise, toprağın rengi içindeki minerallere göre kırmızı, sarı veya gri arasında değişir). Bu durumda daha ilginç olması için sorunun şöyle sorulması gerekir: "Toprakta niçin bu kadar çok karbon vardır? Yeryüzündeki topraklarda 1.500 ile 2.300 petagram (gram x 1 üzeri 15) karbon bulunur. Bu da dünyadaki bitkilerde bulunan karbonun iki veya üç katıdır. Toprak karbonunun büyük bir kısmı eskiden kalmadır –yüzlerce, binlerce yıllıktır . Şimdi soruyu başka bir şekilde soralım: Çok sayıda bakteri, mantar ve diğer omurgasız hayvan, topraktaki karbonu bu kadar büyük bir hızla tüketirken nasıl oluyor da geride bu kadar çok karbon kalıyor? Bitkiler öldükten sonra çürütücüler karbonunun bir kısmını sindirir, geriye kalanı karbon dioksit olarak havaya solur. Çürütücülerin kendileri de öldüğü zaman bunların karbonu da tüketilir ve diğer çürütücüler tarafından havaya solunur. Ancak birkaç etmen çürütücülerin faaliyetlerine çomak sokabilir. Mikroorganizmaların çoğu organik bileşimleri küçük moleküllere parçalamak için enzimler salgılarlar. Daha sonra bu parçalanmış molekülleri tüketirler. Fakat topraktaki karbonun tüm çeşitlerini ayrıştıramazlar. Ölü mikropların hücre duvarlarındaki malzemeler, toprağın içindeki diğer karbon bileşimleriyle etkileşim içine girerek kompleks polimerler oluşturur. Bu polimerlerin pek çoğuna "humik bileşimlerorganik bileşimi yüksek" denir. Bunlar toprağın içinde gelişirler, çünkü bunların kimyasal yapıları enzim saldırılarına dayanıklıdır. Polifenol denilen benzer moleküllerle birlikte humik bileşimler, bu enzimlere bağlanır ve bunları etkisiz hale getirir. Diğer çevresel faktörler de mikrobiyal enzimlerin randımanını azaltır. Toprağın nitrojen içeriği düşükse, mikroplar enzim oluşturmak için gerekli olan besinleri yeterince alamazlar. Ve bazı enzimler, alt tabaka olarak oksijene ihtiyaç duyduğu için, çoğu zaman toprakta karbonun birikmesine neden olurlar. d ü ş ü n BUL TERS ASAL SAYILAR Kardeşimin çalıştığı kuruluştaki dahili telefon numarası ve bu numaradan küçük olan benim kredi kartımın şifre sayısı, birbirinin tersi asal sayılardır (1771, 113311, 12177121 gibi). Şifremin 4 rakamı birbirilerinden farklıdır. Birbirilerinin tersi olan bu iki sayının toplamı (1221 gibi tersiyle ayni olan) palindromik bir sayıdır. Bu sayı, belli bir üç rakamlı asal sayıyla bölündüğünde, bir tam sayı olan tek bir bölüm sayısı elde ediliyor. SORU: Kredi kartımın şifresi ve iki ters asal sayının toplamı kaçtır? Düzenleyen: Necah Büyükdura 1006.sayıdaki "UCUZ BALIKÇI" isimli bilmecenin yanıtı: SAZAN = 15754 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman ÇevikerYalıkavak, Güngör Bingölİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Aydın BingölAnkara, Ali ErkılıçAdana, Nesrin Gönülİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Özen ve Yücel GünBurhaniye/Balıkesir CBT 1008/ 23 14 Temmuz 2006