Katalog

NANOTEKNOLOJİ TEKNOLOJİ=YAŞAM Edip Emil Öymen Enerji sorununa nanoteknolojik çözüm Petrol Ofisi’nin sponsorluğunda gerçekleştirilen CERA (Cambridge Enrgy Research AssociatesCambridge Enerji Araştırma Birliği) enerji konferansı kapsamında Türkiye’ye gelen İngiliz Oxonica* şirketi CEO’su Kevin Matthews ile enerji sektöründe yaşanan darboğaza çözüm olarak geliştirilen nanoteknoloji tabanlı ürünleri konuştuk. Reyhan Oksay Bilim Teknoloji Envirox’un enerji sorununa sunduğu çözüm nedir? Kevin Matthews Envirox, dizel yakıtına katılan bir nanokatalist. Dünyanın en büyük kimyasal madde üreticilerinden BASF ve petrol teknolojisi geliştirme şirketi DMX ile ortaklaşa geliştirilen Envirox’un performansı, dizel ile çalışan taşıt filolarında ve bağımsız laboratuar testlerinde değerlendirildi. Ürün, AsyaPasifik’te kent ortamında geniş ölçekli deneme sürüşlerinde istatistiksel olanak yüzde 10 olarak yakıt ekonomisi sağladığını kanıtladı. Bunun yanı sıra daha temiz bir çevreye de önemli ölçüde katkı sağlıyor. Bugüne dek Envirox ile 25 milyon kilometreden fazla yol kat edildi. Ve şimdiye dek herhangi bir ters reaksiyonuna rastlanmadı. Aynı ürünle ilgili Türkiye’de de ticari bağlantı olanaklarını araştırmak üzere bulunuyoruz. BT Ürün nasıl ekonomi sağlıyor? KM Şunu belirtmeliyim ki motorda herhangi bir modifikasyona gerek kalmıyor. Yanma sürecini (combustion process) geliştirerek, motorun performansını artırıyor. BTMotorinden başka yakıtlar –örneğin benzin veya Jet A1 gibi – için de bu tür nanokatalistler üretmeyi planlıyor musunuz? KMBu felsefeyi diğer yakıtlara da yaymayı planlıyoruz. İşe önce motorinden başladık ve şu anda ticari bağlantılarını oluşturmakla uğraşıyoruz. Marin Dizel ve jet yakıtları gibi dizele benzer diğer yakıtlar için da benzer ürünler geliştirmeyi düşünüyoruz. İlk etapta ele almayı planladığımız ilk ürün biyodizel. Taşıma sektörünün dışında madencilik, enerji üretimi gibi sektörlerde de bu katalist ciddi miktarda ekonomik yarar sağlayabilir. Yakıt fiyatlarının sürekli arttığı bir ortamda yakıt tasarrufu çok büyük önem kazanıyor. Ayrıca hava kirliliği açısından katı kuralların geçerli olduğu ülkelerde bu ürünün çok büyük şansı olduğunu düşünüyorum. BTNanoteknoloji enerji darboğazına ciddi bir çözüm üretebilir mi? Bu çözümler neler olabilir? KMBu konuda bazı aşamalar söz konusu. Nanoteknoloji ilk aşamada, halihazırdaki enerji kaynaklarının performansını artırmayı hedefliyor. Bu hedefe yönelik nanoteknoloji çeşitli çözümler sunuyor. Örneğin taşıtların ağırlığını azalttığınız zaman daha az yakıt harcar. Bunun için nanokompozit malzemelerden yararlanıyoruz. Bunlar hem daha hafif, hem de daha sağlamdır. İkinci aşamada hidrojen depolama, yakıt hücreleri, güneş pilleri gibi alanlarda nonateknoloji çok önemli olanaklar sağlar.Petrokimya endüstrisinde nanoteknoloji devrim niteliğinde değişikliklere zemin hazırlıyor. Örneğin kendi kendini onaran kaplama malzemeleri, petrol borularının bakım ve onarımını kolaylaştırır. İkinci bir örnek de doğal gazın nanoteknoloji yardımıyla izolasyonunu sağlayıp, taşınmasını kolaylaştırmaktır. Nanoteknolojinin en önemli özelliklerinden biri önceden hayal edilmeyen, öngörülemeyen gelişmelere kapı açmasıdır. BTTürkiye nanoenerji konusunda şu anda üreticiden çok tüketici durumunda. Bu konuda nasıl bir strateji benimsememizi öneriyorsunuz?. KM Bence Türkiye araştırmadan çok nanoteknoloji konusunda çok uygulamaya ağırlık vermeli. Eğer Türkiye araştırma yapmak istiyorsa, nanoteknolojiden sonra hangi teknoloji gelecekse o konuda araştırma yapmalı. *Nanoteknoloji alanında ürünler geliştiren Oxonica, Oxford Üniversitesi’nin teknoparkında kurulu bir nanoteknoloji şirketi. Özellikle kimya ve enerji sektöründe faaliyet gösteriyor. eoymen@bilgi.edu.tr Soru: Bütünleşik ne demek? Yanıt: Yakası, paçası bir arada derlitoplu demek. Bütünleştiremediklerimizden misiniz? "Türkiye’deki dijital uçuruma çözüm ararken bunu bütünleşik bir şekilde yapmalısınız" dedi Paul Otellini, dünyaca ünlü bilgisayar işlemcisi Intel’in CEO’su. Geçen hafta Türkiye’deydi. Intel ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ortaklaşa yürütülen girişimleri anlatmak üzere... Otellini, MEB ile işbirliği projelerini anlatırken sarf etti bu önemli cümleyi. Sözcükler, üzerlerine yüklenen kavramla anlam kazanır. Intel CEO’su ne demek istediğini hemen açıkladı: Bilgisayara erişim + İnternete bağlanma + Eğitim = İşte, bütünleşiklikten anladığımız budur. Bu denklemin birinci ve ikinci maddesi bilgisayara ve İnternete erişim konusunda bir süredir devlette bir faaliyet var: Öğretmenlere dizüstü satıldı. Bunları işletecek programın dizüstülere yerleştirilemediği şeklinde gazete haberleri çıktıysa da, öğretmenler bir şekilde dizüstü sahibi oldular/oluyorlar. Okullara hızlı erişimli İnternet bağlantısı yapıldı/yapılıyor. Böylece, öğretmenler de öğrenciler de İnternetle iyice tanışacak. Bilgisayar okuryazarlığında ilk adım ülke çapında atılmış olacak. Intel, denklemin üçüncü maddesi konusunda da MEB ile işbirliği içinde geniş kapsamlı bir eğitim kampanyası yürütüyor. Bunun ayrıntıları basına geniş biçimde yansıdı. *** "Bütünleşiklik", Türkiye’nin bilgi toplumu niteliği kazanması için uğraşanlar açısından ise daha farklı bir şey: *Bilişimi; ülkenin kalkınması ve gelişmesi için, doğal ve sosyal sermayemizin daha verimli kullanılması için kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarının ortak aklıyla (İngilizce moda deyimiyle "governance") oluşturacağı bir stratejiyle devletin yönlendirmesi. *Parça pürçük günübirlik önlem ve girişimlerle değil, ekonominin tümünü kucaklayan "bütünleşik" bir stratejik bakış açısıyla bu işin yapılması. *Çünkü, eğer bütünleşik bir strateji hiç üretilmezse, ya da hatalıeksik üretilirse, gelişmiş ülkelere bakışla (ne kadar gayret edersek edelim) sürekli geride kalacağımızın idrak edilmesi. *** Intel CEO’su Otellini’nin, "Türkiye’deki dijital uçuruma çözüm ararken bunu bütünleşik bir şekilde yapmalısınız" cümlesinden yukardaki üç maddelik anlam da çıkartılabilir. Ülkemizde eğitimdeki fırsat eşitsizliği, eğitimin A’dan Z’ye bozukluğu ve yetersizliği herkesin malumu. Dijital uçurum, bu bozuk tabloyu oluşturan bir unsur. Ama büyük tabloda ekonominin halini görüyoruz. Ülkede gitgide bozulan ekonominin iyileştirilmesi için, bütünleşik bir bilişim stratejisi gerekiyor. Bunda geç bile kalındı. Ama neticede hükümet, bu konudaki stratejisini altı ay içinde açıklayacak. Bakalım, bu strateji parçapürçük projeler demeti mi olacak? Yoksa, Intel CEO’sunun önerdiği gibi, sorunlara bütünleşik bir çözüm önerisi mi getirecek? CBT 1006/17 30 Haziran 2006