Katalog

ARKEOLOJİSERGİ ÇATALHÖYÜK’ÜN orijinal eserlerinin yanı sıra evlerin ve kabartmaların tıpkısı Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi’nde sergileniyor. İstanbul’un 9 bin yıllık konukları! Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi, büyüklüğü ve önemi dolayısıyla ortaya çıktığı ilk günden bu yana dünya arkeoloji çevrelerinin ilgi odağı olan Çatalhöyük’ü ilk defa kapsamlı bir sergiyle konuk ediyor. Tüles Hasdemir atalhöyük’ün önemi, yerleşik hayatların kökeni ve uygarlığın gelişimiyle ilgili bilimsel çalışmaların merkezindeki yerinin çok daha ötesine uzanıyor. Dünya üzerindeki arkeolojik kazıların gözbebeği olan Çatalhöyük, 9 bin yıllık geçmişinin yıllar süren büyük bir emekle ortaya çıkarılmasıyla birlikte uygarlık ve insanlık tarihinin ipuçlarını vermeye başladı. Çatalhöyük, erken tarım toplumuna geçişin, duvar resimlerindeki hikâye anlatım özelliğiyle avlanmanın, evlerin konumları ve buluntularGünümüzden 9 bin la günlük yaşamın öne çıktığı kültürel ve yıl önce, belli bir dünya mirasının bir şehircilik parçası. Bu miras, budüzeninde hiç gün aslına sadık kalarak gerçekleştirilmiş savaşmadan bir sergi ile İstanbulluyaşayan Neolitik ların hizmetinde. Çatalhöyük kazı Çağ insanlarını başkanı İngiliz arkekonu alan sergide olog Prof. Ian Hodder ve ekibi’nin katkılarıybirbirinden ilginç la hazırlanan “Toprak288 eser yer alıyor. tan Sonsuzluğa Çatalhöyük” sergisi gerek sergilenen eserleri gerekse özgün tasarımıyla çok ilgi çekici. Çatalhöyük’teki evlere dönüştürülen müze sergi salonu, aydınlatma, seslendirme ve görüntüleriyle 9 bin yıl öncesinin atmosferini ziyaretçilere yaşatıyor. Fakat daha önce Çatalhöyük’ü kazı alanı içinde gördüğümde günışığı nedeniyle hayat bütün gerçekliliği ile devam ediyor gibiydi. Oysa sergide, zorunluluktan mağara atmosferi içinde kalan aynı mekân ürpertici bir görünüme bürünmüştü. Ç Bu nedenle Çatalhöyük’te evin odasına gömülü bir bebek iskeletinin bile yaşamın doğal bir parçası olarak görüp rahatsız olmazken sergide bir mezar ev şeklinde algıladım. 185 parça Çatalhöyük eserinin Konya Müzesi’nden, 95 parçanın Kazı evinden, 2 parçanın ise Ankara Anadolu Eserleri Müzesi’nden alındığı serginin mekân tasarım uygulamasını Erhan Akgün, duvar resimleri uygulamasını Filiz De mirkaya ve heykel ve rölyefleri Cemil Güç ve Ulaş Korkmaz hazırlamışlar. Sergide yaşam alanlarını gösteren iç mekân lardan bölümler kurgulanırken, avlanmak için kullanılan ok, mızrak ucu başta olmak üzere hayatın her alanında kullanılan malzemeler de yer alıyor. Sergide ayrıca inanç ve ritüel bölümleri de var. 1950’li yıllarda araştırma kazılarını ilk başlatan James Mellart’ın çizimlerinin orijinalleri, kazının bugününü anlatan multivizyon gösterileri de yer alıyor. Ayrıca çocuklar için oyuneğitim atölyesinde Çatalhöyük’teki yaz atölyeleri uygulamasına örnek alarak çalışmalar yapıp sergiliyorlar. Çatalhöyük’te yaz atölyesi 20022004 tarihleri arasında Türkiye, Yunanistan, Malta ve İsrail işbirliği ile Avrupa Birliği ve Euromed II tarafından gerçekleştirilen Temper Projesi (Traning Mangement and Prehistory in the mediterrane Projesinde AvrupaAkdeniz bölgesinde birçok tarihöncesi arkeolojik alan için geçerli olan sorunlara somut çözüm üretmek için kalıcı, yol gösterici koruma ve bilinlendirme süreçlerine dönüştürülmesi planlandı. Bu amaç doğrultusunda projeye ortak olan her ülke tarihöncesi dönemlerin ve kendi sınırları içinde bulunan tarihöncesi döneme ait bir yerleşmenin tanıtımı konusunda eğitim programı hazırladı ve uyguladı. Temper Projesi’nin Türkiye kanadını Tarih Vakfı üstlendi. Kurum tarafından temel eğitim öğrencilerine yönelik eğitim programı, kitap, broşür ve eğitim oyun kartları hazırlandı. Tanıtım için ise Çatalhöyük seçildi. İstanbul, KonyaÇumda ve Küçükköy’den pilot okullar belirlendi ve hazırlanan eğitim programı bu okullara uygulandı. 2003 yazında pilot okulları bir araya getirmek için Çatalhöyük’te bir festival düzenlendi. Proje koordinatörü Gülay Sert bir günlük etkinliğin olumlu etkisinden yola çıkarak uzun süreli ve daha çocuğun katılabileceği bir atölye çalışması planlandı ve uygulamaya konuldu. Günlük eğitimde, müzede yapılan barkovizyon gösterisinin ardından deneysel arkeoloji evi gezdiriliyor. Müzede yapılan sunumda edindikleri bilgileri pekiştiren çocuklara daha sonra kazı alanı gezdiriliyor. Arkeologların nasıl çalıştığı gösterilip deneysel olarak kazı çalışmalarına katılıyorlar. Yaşlarına göre gruplara ayrılan çocuklara kil kap, figürin, ev maketi, kumaş üzerine mühür baskı, duvar resmi ve duvar kabartması yaptırılıyor. Daha sonra “9 bin yıl önce Çatalhöyük’te yaşadığınızı hayal edin ve bir günü anlatın” konu başlıklı kompozisyon yazdırılıyor. Çocuklara atölye çalışmalarının ardından “Kültürel Emanetlerin Koruyucusu Belgesi” veriliyor. CBT 1004/8 16 Haziran 2006