Katalog

haftalık bulmaca 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Başağrısının nedenleri Soru: Baş ağnsına ne yol açar? Yanıt Baş ağrısı çekenler ağrınm baştan kaynaklandığmı düşünse de baş ağnsına genellikle deri, eklemler, kaslar, sinirler veya kan damarlan gibi başm yakınlarındaki yapılarda ortaya çıkar rahatsızlıklar yol açar. Kafatasının koruyucu kılıfı içindeki beyin dokusu, basınç duyarlılığına tepki verecek yeteneği geliştirememiştir. Klinisyenler, baş agnlarını primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olarak iki gruba ayınr. Sekonder ağrılar, altta yatan başka bir hastalığın belirtisi olduğu için tek bir nedene bağlı değildir. Sıkışmış bir sinirden, sinüs enfeksiyonuna kadar pek çok hastahk sekonder baş ağnsına neden olabilir. Baş ağrılarının çoğu primerdir; başka bir deyişle farklı bir hastalığın semptomu değil sorunun ta kendisidir. Bu konuda yapılan araşurmalara göre bu tür baş ağrıları gerilim beş ağrısı ve migren bu gruba girer yeri tespit edilebilen tek bir izyolunu (pathway) takip eder. Zincir, beyindeki ağrı merkezlerinin faal duruma geçmesiyle başlar. Bu noktada ağn merkezleri serotonin ve norepinefrin denilen nörotransmiterleri salgılar. Bu salgılar beyni saran meningeal (beyin zarı) damarlarda genişlemeye yol açar. Bunun sonucunda kan akışı artar. Damarlar şiştiği zaman bunları çevreleyen sinirleri de gerer. Sonuç olarak sinirler trigeminal sisteme (üçlü sistem) sinyal gönderir. Trigeminal sistem beyinde kafa ve yüz için ağrı mesajlarınt gönderen bölümdür. Böylece ağrıyı duyarız. Burada soru bu zinciri neyin tetiklediğidir. Bazı koşulların ağrınm başlamasına zemin hazırladığı biliniyor. Bu tehkleyiciler içsel (sözgelimi adet dönemlerindeki hormonal değişiklikler) veya çevresel (stres veya uykusuzluk gibi) olabilir. Kaldı ki şimdiye dek baş ağrısını neyin tetiklediği konusunda ortaya atılan iddialar bilimsel bir dayanağa yaslanmadığı gibi, tetikleyicileri kimyasal sinyallere dönüştüren mekanizma da tam olarak anlaşılmış değil. SOLDAN SAĞA 1. İlk nükleer reaktörün tasarımını ve yapımını gerçekleştiren İtalyan fızikçi (resimdeki) Güç. 2. Telsiz telgraf sistemini geliştiren İtalyan fızikçi Simyacılann kurşuna verdiği ad. 3. İndiyumun simgesi Bir kan grubu Çoğunlukla hidrojen ya da helyumla şişirilmiş güdümlü balon Müstahkem yer. 4. Birbirine çok yakın kimyasal özellikler gösteren, atom numarası 57 ve 71 arasında olan, seyrek bulunan elementlerin genel adı Tibet köylülerinin temel besinini oluşturan arpa unu. 5. "Golden ..." (Bir James Bond filmi) Cinsel içgüdünün belirtilerini gösteren yaşama gücünün bütünii İspanya'daki bir etnik grup. 6. Bir süs bitkisi, ağaçküpesi Kerestelik tomruk 7. Metal yaprak, plaka Boyutlar Eski bir Mezopotomya uygarlığı Bilim ya da sanat alanında üstiin bilgisi ve yeteneği olan kimse. 8. İsveç'te idari bölüm Türkiye'nin ilk deniz araştırma gemisi Kulak iltihabı Beddua Sümer gök tanrısı. 9. Sıtma aşılayan sivrisinek türü Kalıtım Bir asitteki hidrojenin yerini bir bazın almasıyla oluşan bileşim Bir çeşit papağan. 10. Kısa anımsama yazısı Bir şeyin en yüksek ve sivri noktası Ayevi Bazı kemiklerde bulunan ve kas2 3 4 ların tutunmasına yarayan, çizgi durumundaki pürtüklü çıkıntı • Fas'ın plaka işareti. 11. Klorün simgesi Hekimlikte iç siirdürücü olarak kullanılan bir bitki Bir devletin temel kanunu ile ilgili. 12. Macun Seryumun simgesi Bitkilerden türlü yollarla çıkarılan kokulu ve uçucu sıvı İstatistik işleriyle uğraşan enstitü Avrupa Uzay Ajansı (kısa). 13. İnsanın yaradılış özelliği "Leonhard ..." (çekim elektrik ve ışık olaylarını da bulan İsviçreli matematikçi) Bazı maddeleri satma izni olan kişi, dükkân. 14. Hekimlerin akciğeri dinlerken duyduğu patolojik ses Kauçuk, ipek, pamuk ya da yün karışımı bir tür yapma kumaş Japonya'da, toplumdan dışlanmışlar sınıfı Rey. 15. Az tavlı, yarı yaş yarı kuru olan toprak Bir sıvının içindekı alkol derecesi Çanakkale'nin bir ilçesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA * 1. "Max..." (Kauntum teorisini ortaya çıkaran Alman fızikçi) Rusça evet. 2. Yapağıdan elde edilen, eczacılıkta ve parfümeride kullanılan, sarımtırak renkte bir yağ. 3. Bir elektrolitteki artıuç • Bağ budamaya yarayan eğri bıçak. 4. Türklerin egemen olduğu yerlerde yaşayan Arap ya da İranlılara verilen ad. 5. Roma sanatında tapınak ya da mezarlarda tanrı heykelinin, kutsal eşyanın konulduğu küçük niş. 6. Gramofon plaklarını bulan, Alman asıllı Amerikalı. 7. Argoda "yok, kalmadı" Baryumun simgesi Olumsuzluk veren bir önek Alüminyumun simgesi. 8. Ünlü bir otomobil mar kasını simgeleyen harflerYatısız, gündüzlü, okul ya da öğrenci Kuzu sesi Altının simgesi. 9. Buluş Astatin simgesi Bir maymun türü. 10. Dünya kobalt üretiminin eski merkezi olan Kanada'daki yerleşme Japonya'da bir kent Togo'nun plaka işareti. 11. Bir sayı İyilik, ihsan Değişmesi bir doğru ile gösterilebilen. 12. Yapılabilirlik Esnaf, küçük dükkân sahibi. 13. Hitit İskambilde koz Uyuşturucu bir madde. 14. Bir müzik türü Dansta kavalyenin eşi Dinç. 15. Nişastanın tam olmayan hidrolizi arasında sırasında ortaya çıkan ve simgesi C12H12O11 olan madde Sürülmemiş sert toprak. 16. Mısır turnası Adana bölgesinde yetiştirilen ve yaprakları sebze olarak kullanılan bir bitki Bir cetvel türü. 17. Tırmanıcı balık Rusya'da bir ırmak Bir asitle birleşince bir tuz oluşturan madde. 18. Merhem Bir cilt hastalığı, küflüce İngilizce "deniz". 19. Roma mitolojisinde, bereket ve toprak ürünleri tanrıçası Canlandırma. 20. Uçaklarda pilotların konuşmalarını ve kuleden gelen mesajları alıp saklayan bir araç Alanya'nın eski adı. Hazırlayan: tlker Mumcuoğlu 5 6 7 8 9 10111213 14 15 16 17 1819 20 Anketlerde örnek sayısı Soru: 1000 kişi 260 milyonluk bir ulkeyi nasıl temsil eder? Yanıt Geniş bir popülasyon hakkında bilgi edinmek için daha küçük bir kesitten yararlanabilirsiniz. Ancak bu tekniğin hatasız olduğunu söyleyemeyiz. Matematiksel olarak hata payı, örnek sayısının karesiyle ters orantılıdır. Fakat hata payı, varsayımlara dayanan soyutlamalardır. Uygulamada gerçek hatalar belirtilerden daha büyük olabilir. Varsayımlardan biri, soru sorulan grubun tümüyle gelişigüzel seçilmesidir. Bu da, sorgulanan kişilerin tek tek seçilmesi ve ülkede yaşayan herkesin seçilme şansmın eşit olması anlamına gelir. Bu ideale yaklaşmak için anketlerde bilgisayarın yarattığı telefon numaralarından yararlanılır. Ancak telefonunuz yoksa, ankete katılamazsınız. Ayrıca telefon hattınız iki taneyse katılma şansınız ikiye katlanır. Diğer bir şaşırtıcı etmen de kadınların, beyazların, yaşlıların ve üniversite mezunlannın sorgulanma önerisine sıcak bakmalarıdır. İstatistiksel ağırlık dengeleme yöntemleri anketi yapanların, örnekleri popülasyona uydurmaları için yararlandıkları çözümlerdir. Nihai olarak herhangi bir hata payı, gerçeği yansıtmaktan uzaktır, çünkü fıkirler değişir. Örneğin, 4.000 kişiyle anket yapmak hata payını yüzde 1.5 oranmda düzeltir. Bu hatasız bir anket için doğru bir tavır gibi görünse de zaman kaybından başka bir şey değildir. Çünkü kamu oyunun görüşleri günden güne değiştiği için doğru bir tahminde bulunmaya yönelik anlamsız bir girişimdir. Bunu açıklamak için şu örneği gösterebiliriz: Doğru kilomuzu öğrenmek için tartının üzerine çıkarız ve 78.48 kilo geldiğimizi öğreniriz. Beş dakika sonra bir bardak su içip tartılınca kilomuzun değişu'ğini ancak bu değişikliğin önemsenmeyecek kadar küçük olduğunu görürüz. blll SEKİZ ARTI DOKUZ ONYEDİ Çocukluğumda, sınıfımızdaki bir arkadaşım, toplama işJemi yaparken sayıları toplayacağına, bunları yan yana koyup, yazar ve o şekilde okurdu. Kendisine "Sekiz dokuz daha kaç eder?" diye sorulduğunda "Seksendokuz eder" diye yanıt verirdi. Ben de bundan esinlenerek, gerçeği anlatmak için aşağıdaki bilmeceyi düzenledim. SEKİZ + DOKUZ ONYEDİ Bu toplama işlemindeki her harf belli bir rakamın yerini almıştır. SEKİZ ve DOKUZ sözcüklerinin ikisi de asal sayılardır. 963/233 Eylül 2005 Soru: "SEKİZ" ve "DOKUZ" sözcüklerinin toplamını temsil eden sayının rakamları toplamı kaçtır? Düzenleyen: Süleyman Çeviker 961.sayıdaki "Sayılar ve Kareleri" isimli bilmecenin yanıtı: f/e oranı 1807 Bilmeceyi doğru çözen okuyuculanmız: Sebahattin BektaşSamsun, Necan BüyükduraAnkara, Güngör Bingölİstanbul 96O.sayıdaki bilmeceyi çözenler: Hüseyin ErgönülEdirne, Ali ErkılıçAdana, Nesrin Gönülİstanbul