Katalog

Alternatif biyoenerji GiincelTıp Biyoetanolün motor yakıtı olarak geleceği Biyoetanolün motor yakıtı olarak tarihçesi konusunda İTÜ Kimya Mühendisliği Böliimü Öğretim Üyesi Doç.Dr Filiz Karaosmanoğlu şu bilgileri veriyor: kalarının kurulması, mevcut fabrikalarda da kapasite arttırım çalışmaları başlatılmıştır. Ancak bu çabalar sürdürülmemiştir. Sürekli planlamalarımız dahilinde olan bu konu ülkemizde sadece bilimsel çalışmalarla varlığını sürdürüken, pek çok ülkede uygulama aşamalarına geçilmiştir. 3 Ocak 2002 tarihinde yasa ile alkol üretimi özelleştirirlmiştir. TARKİM, yakıt alkolü üretim lisansına sahip, girdisi buğday ve mısır olan 30000 m3/yıl kapasiteye sahip ilk üreticimizdir. Yakıt alkolü üretimi için en önemli hammaddelerden biri şeker pancarıdır. Türkiye'de şeker pancarı tarımı Pankobirlik çatısı altında yapılmaktadır. Pankobirlik yönetimi yakıt alkolü üretimi konusunu önemli hedeflerinden biri olarak belirlemiş ve konuya ilişkin çalışmalarını hızla yürütmektedir." '. Musfafa Çetiner İnsan Gözii Ofsayt Pozisyonunu Fark Edebilir mi? Yeni futbol sezonunun başlaması ile birlikte görsel ve yazılı medyamızda en sık kullanılacak sözcüklerden birinin "ofsayt" sözcüğü olacağından kuşku duymuyorum. Gerçekten de, futbolun en tartışılan kurallarından biri ofsayt kuralıdır. İlk kez 1866 yılında futbol oyun kurallarına eklenen bu kural, 1925 yılında bugünkü haline çok benzer bir hal almışlır. Ofsayt kuralı, aynı zamanda bir çok sporyorumcusu ve hakem hocası için de oldukça cıddi bir kazanç kapısıdır Futbol sezonları boyunca ve her hafta sonu televizyonlarda "o" pozisyonun ofsayt olup olmadığı saatlerce tartışılır. Ancak gerçekten de, insan gözii futbol karşılaşması sırasında ofsayt pozisyonunu fark edebilir mi? Geçtiğimizyıl Francisco Belda Maruenda 'nın British Medical Joumal'da yayımlanan makalesi tam da bu ismi taşımaktaydı. (Can the human eye detect an offside position during a football match ?, BMJ, 2004,329,1470). Maruenda'nınyazdıklarına bakacak olursanızyan hakemin ofsayt pozisyonunu doğru yorumlayabilmesi son derece güçtür. Maruenda'nın bu iddiasını tartışmadan ö'nce "görme" eylemi ile ilgili bazı temel noktalara değinmek gereklidir. Gözler, nesneleri odaklamak ve cısimleri izlemek için bazı özel hareketler yaparlar. Bu hareketler, hızlı göz hareketleri, sabit takip hareketleri, bağlama hareketleri, denge hareketleri ve akomodasyondur. Hızlı göz hareketleri, bakışların bir objeden diğerine doğru hızla yöneldiği hareketlerdir ve uyaranın başlaması ile gözlerin o yöne hareketi ortalama 200 mili saniye (ms) sürmektedir. Bu süre objeler arasındaki farktan önemli ölçüde etkilenir. Sabit takip hareketi ise isminden anlaşılacağı üzere sabit bir hızla yer değiştiren tek bir cismi izleme hareketidir. Bağlama hareketleri ile anlatılmak istenen uzakta olup yaklaşan veya tam tersiyakında olup uzaklaşan cisimlere gözün odaklanma hareketidir ve süresi ortalama 160 msdir. Denge hareketinsfffesi 100 ms olan ve kafa hareketi sırasında bakışların sabit olmasını sağlayan harekettir, Akomodasyon ise uzak „ . . „ bakıştan yakın bakışa veya yakın bakıştan uzak bakışa geçış °ır araŞ'ırmaYa 90re> hareketi olup bu hareketin süresi 560640 ms arasında W hakemin Ofsayt değışmektedir. pozisyonunu doğru Ofsayt pozisyonu sırasında yan hakemin doğru karar v o r u m i a v a i ) j i m e s j son verebılmesi için, aynı anda 5 farklı nesneyi tespit edebiliyor * * olması gerekir Bu beş nesne defans yapan iki oyuncu, ofsayt 06reC6 ğUÇ... pozisyonunda olup olmadığına karar verilecek olan hücum oyuncusu, bu oyuncuya topu atan takım arkadaşı ve toptur Yan hakemin doğru karar verebilmesi için saniyeler içinde bu beş nesneyi, birbirlerine göre pozisyonlarını doğru açıdan ve eksiksiz tespit etmesi gereklidir. Yan hakemin pozisyonu doğru yorumlaması için yukarıda sözü edilen göz hareketlerinin tümünü yapması şarttır. Bu nedenle gereksinim duyulan süre, bu hareketler için gereken zamanın toplamı kadardır ve beş nesnenin birbirlerinden uzaklığı bu süreyi etkilemektedir. Oyun bu toplam süreden daha hızlı oynanmışsa zavallı hakemin pozisyonu yorumlaması neredeyse imkansızlaşır. Ofsayt yorumunun yaklaşık 3200 metrekare olan defans yan sahası içinde yapılması zorunluluğu düşünüldüğünde, doğru karar vermenin zorluğu daha da anlaşılır. Bu durum, yan hakemlere bir çok pozisyonda gözün normal fizyolojisinin altından kalkamayacağı ağır bir sorumluluk yüklemektedir. Hele bir de hakem pozisyon sırasında başını çevirmek zorunda ise doğru yorumlama çok daha zorlaşmaktadır. Doğru yorum için ideal pozisyon, sözü edilen dört oyuncu ve topun tümünün hakemin görüş alanı içinde olduğu ve hakemin pozisyonu yorumlamak için başını çevirmesinin gerekmediği pozisyondur. Maruenda, yazısının sonunda televizyon görüntülerinin ve modern teknolojinin tıpkı Amerikan futbolunda olduğu gibi hakem kararlarına yardımcı olmak amacıyla maç sırasında kullanılabileceği fikrini ortaya atmaktadır. Maruenda'nın yazısından söz ettiğim UEFA Asbaşkanı Şenes Erzik'in oğlu, sevgili Dr. Can Erzik bu öneriyi ilk duyduğunda yüzünü buruşturdu ve "böyle oynanan ve pozisyonların değerlendirmesi için devamlı duran bir maçı izlemek istemem" dedi, aslında haklıydı. Böyle bir maç izlemeyi ben de hiç istemezdim. Sanırım futbolu seyredilir kılan halen sadece insan ileyani onun fizyolojikyetenekleri ve anatomik özelliklerine dayanarak oynanıyor olmasıdır. Bu bakış açısı ile değerlendirildiğinde ise hakemin pozisyonları anında değerlendirmesi kuşkusuz ki futbolun seyredilebilirliğini arttıran bir faktördür ve bu sırada hata yapmak da kaçınılmazdır. Ancak futbol seyircisinin benimle aynı fikirde olmadığına eminim. Onlar hakemlerin kusursuz biyolojik robotlar olduklanna inanmaya ve heryanlış kararın altında bir "bityeniği" aramaya devam edeceklerdir. Yani, hatalı hakem kararlarına en ufak bir hoşgörünün bile esirgendiği bu sektörde, yan hakem ve onun zavallı gözlerinin daha çok uzun bir süre futbolun kurbanı olmaya devam edeceği kesindir. cetiner.m@superonline.com GÖRMEÛZERİNEHATIRLATMALAR iyoetanolün tarihçesi içten yanmalı motorların tarihi kadar eskidir. . A. Otto 1897'de motor çalışma TARIMSANAYİ ENTEGRASYONU larında alkol kullanmış, Henry Ford tasarım 10 Ağustos'ta Ankara'da düzenlenen çalışmalarında alkollerin yanmasını dikkate "Ulusal Yakıt" toplantısına katılarak bir koalmışlır. Konuya ilişkin bilimsel çalışmalar nuşma yapan TBMM Tarım Orman ve Köyişİkinci Dünya Şavaşı yıllarından başlayarak leri Komısyonu Başkanı Vahit Kirişçi, Türkiyoğunlaşmıştır. ye'nin tüm akaryakıt ihtiyacının biyodizel ya da biyoÜlkemizde ilk kez benzin ile karşılanmasmın 1931 Ziraat Kongresi'ndemümkün olmadığını, ancak yakıt alkolü gündeme gelbu ürünlerin üretiminin, miş, 1936'da Atatürk'ün sözleşmeli çiftçiliğin yayhazırlattığı 2. Beş Yıllık gınlaştırılması, tarımsanayi Kalkınma Planında 23. böentegrasyonu ve tarım lüm sentetik benzin enürünlerinin daha yüksek düstrisine ayrılmıştır. Bu katma değerle değerlendiplan yakıtların ithalat ile rılmesi açısından önemli olsağlanmamasını, ülke kayduğunu söyledi.Toplantıda naklarından yakıt üretimi söz alan Tarım ve Köyişleri gerekliliğini ortaya koyBakanı Mehdi Eker de muştur. Bu yalın gerçek ha Doç. Dr. Filiz Karaosmanoğlu Türkiye'de 27 milyon heklen karşımızdadır. Atatar tanm arazisi bulunduğunu ve bazı trotürk'ün ölümü, ardından savaş, planın uypik bitkiler dışında her ürünün ekilebilecegulanmasını engellemiştir. 1942 yılında orğini söyleyerek şöyle konuştu: "Bütün bu dumuzda kullanılan benzine %20 oranında avantajlı konumumuza rağmen Türkiye'de biyoetanol katılmıştır. Yakıt alkolü konusu her yıl 1 milyar dolarlık yağ ithalatı yapılıpetrol krizleri ardından, dünya genelinde yor. Bu, plansız tarım üretimi ve stratejik patlama göstermiş ve ülkeler enerji ArGe ve destekleme politikaları yapılmamasından uygulamalarına alkolleri dahil etmiştir. Bu kaynaklanıyor....Bizim dünya ile paraJel olasırada Türkiye'de alkol üretimi ve satışı rak hem biyodizelle ilgili bitkileri destekle4250 sayılı yasa gereği devlet denetimi altınmemiz hem de bu ürünleri geliştirmemiz lada idi ve Tekel Genel Müdürlüğü ülke alkol zım. Ben bu konuda bakanlığım ve hükümeihtiyacını karşılıyordu. tim nezdinde üzerine düşeni yapacaARGE AŞAMASINDA TAKILIP ğım...GAP'ın tamamlanmasıyla toplam 1 milyon 800 bin hektar alan sulanmaya başlayaKALAN PROJELER Kriz ardından Türkiye Şeker Fabrika cak. Buralarda yağlı tohum bitkisi üretimi çok başarılı bir şekilde yapılabilir." ları "Yakıt Amaçlı Alkol Üretimi" projesini yatırım planma almış ve yakıt alkolü fabri 11 Bi DOĞRU Y0RUM