Katalog

Kardivoloii Duyuru Kanda yağ bozukluğu lle tansiyon yüksekliği birlikteliği Halkımızda tahminen 11 milyon kişide metabolik sendrom olarak terimlendirilip insülin direnci ile göbeklilikten kaynaklanan, zamanla şeker hastalığına da yol açan bir metabolizma bozukluğu bulunur.. Yağ bozukluğu birlikte giden hipertansiyonlu yurttaşımızın sayısı ise 5 milyon kadar.. Altan Onat (*) alpdamar hastalığı ıçın üç büyük rısk etmenının tansiyon yukseklığı, sıgara ıçme ve kanda kolesterol yukseklığı olduğu 40 yıldan berı bılınır Bunlar arasında halkımızda kalpdamar rıskını en fazla etkıleyenın, tansiyon yukseklığı olduğu TEKHARF Çalışmasında yıllardır gosterılmıştır Tansiyon yukseklığının tanımı kışının bunu duşurucu ılaç kullanması veya buyuk (sıstolık) basıncın 140 mm, ve/veya kuçuk (dıyastolık) basıncın 90 mm cıva olması halıdır ları kaplayan tabakanın (endotel'ın) ışlevınde ınsulın dırencı sonucu kusur gelışmesıdır Işte, yukarıda tarıf edılen kanda yağ bozukluğu ıle tansiyon yukseklığının birlikte varlığının erışkınlerımızdekı sıklığı, bu kışıle rın başka ne gıbı rısk değışkenlerı taşıdığı ve kalpdamar hastalık nskının nasıl farklılaşuğı, one donuk bır araştırma olarak TEKHARF Çalışması çerçevesınde ıncelendı Bunların dışında kalan ve kanda yağ bozuklugunun ıkı unsurundan ıkısının de bu lunmadığı yuksek tansıyonlu kışıler, "basıt hıpertansıyonlu' olarak tanımlandı HALKIMIZDA YUKSEK RISKIŞARETI: Bilim, teknoloji ve toplum * i s t a n b u l Teknık Unıversıtesı Sosyal I Bihmler Enstıtusu'nun, 2000 2001 Aakademık yılında başlatmış olduğu ve 17 Avrupa unıversıtesı ıle ortak olarak yürüttüğü "Bılım, Teknoloji ve Toplum" yuksek lısans programı, lısans eğıtımlerinı tamamlamakta olan ünıversıte öğrencılennın yoğun ılgısını çekmektedir. Istanbul Teknık Unıversıtesı, dısıplinler arası bır nıtelık taşıyan Bılım, Teknoloji ve Toplum yuksek lısans programında mühendıs, mımar, doğa bılımcılerı ve sosyal bılımcılerı buluşturmayı hedeflemekte Programın amacı, sosyal bılımlerle bılım ve teknoloji arasmda güçlü ve derınlemesıne bır entegrasyon sağlayarak, gunümuzun modern teknolojık toplumunun karmaşık yapısınm farklı boyutları uzerınde uzmanlaşma sağlamaktır. Dısıplınler arasında bır köpru oluşturraaya yönelık olma özellığı, bu programı tek bır dısıplın perspektıfine sıkışmış programlardan farklı olarak, günumüz teknolojık toplumunun tarihı, ekonomık, polıtık, sosyal ve külturel boyutlarını one çıkarmayı hedeflemektedir İTU'de yürutulmekte olan bu programın tamamı 12 ay ve Ingılızce olup, "The European InterUnıversıty Assocıatıon on Socıety, Scıence and Technology (ESST)" e bağlı 17 Avrupa ünıversitesi ıle ortak olarak yürutulmekte ve programın sonunda 1TU dıploması ıle bırhkte ESST'm ortak bır "Master of Arts ın Socıety, Scıence and Technology' derecesı verılmektedır. Fakat bu Avrupa Bırlığı programının asıl ılgınç olan ozellığı, her unıversıtenın "Bılım, Teknoloji be Toplum" alanı ıçınde uzmanlaştığı bır veya bırkaç konu bulunması ve oğrencılerın 2 Somestırde ılgı duydukları uzman lık alanına gore ıstedıklerı herhangı bır uye unıversıteye gıdebılmesıdır Oğrencılerın 2 Somestırde ıstedıklerı uye unıversıteye gıdebılmesı, Avrupa Bırlığı Unıversıtelerı arasında "Sokrates/Erasmus Oğrencı Değışımı Bursları" ıle sağlanmaktadır Programın İTU'de başladığı 2000 yılından bu yana oğrencıler 2 Sömestır ıçın seçmış bulundukları Unıversıty of East London (Ingıltere), Maastrıcht Unıversıty (Hollanda), Unıver sıte Louıs Pasteur (Fransa) ve Lınkopıng Unıversıty (Isveç), Oslo Unıversıty (Norveç), Roskılde Unıversıty (Danımarka)'ya gıdebılmışlerdır Buna karşın, ITU "Bılım, Teknoloji ve Toplum' yuksek lısans programının 2 sömestır uzmanlık alanı derslerını almak ve bu alanlarda MA tez çalışması yapmak üzere Unıversıty of Oslo (Norveç), Ecole Polytechnıque Fe'derale de Lausanne (Isvıçre), Ünıversıte Louıs Pasteur (Fransa) ve Maastrıcht Unıversıty (Hollanda) 'dan oğrencıler gelmışbr. Farklı dısıplınlerde Lısans eğıtımını tamamlamış olan oğrencılerın buyuk ıl gısını çekmekte olan on kayıtları devam etmekte olan bu programla ılgılı daha fazla bılgıye, Istanbul Teknık Unıversttesı, Sosyal Bılımler Enstıtusu, Taşkışla, Taksım, Istanbul adresmden veya (0212 ) 245 6631 243 31 81 numaralı telefon lardan veya http //www sbe ıtu edu tr Web sıtesınden ulaşılabılmektedır K gelışen kalpdamar hastalığı konusunda yağ bozuklugunun eşlık ettığı hıpertansıyon ıçın basıt hıpertansıyona kıyasla 157 (guven arahğı 1 08, 2 28) kat yuksek bır tehlıke oranı bulundu Bu demektı kı, alelade hıpertansıyonlulara gore, tansiyon yükseklıgıne kanda yag bozukluğu da eşlık ederse, kalpdamar hastalığı rıskı %50'den fazla artmaktadır Metabolik sendromlu bıreylerın bır bolumunu oluşturan yağ bozuklugunun eşlık ettığı hıpertansıyonlu kışıler, acaba gerı kalan metabolik sendromlu bıreyiere kıyasla farklı bır rısk grubu ıfade edıyor muydu' Bu sorunun cevabı araştırılınca gerçekten, anılan bıreylerın kalpdamar hastalığına yakalanma nskı, metabolik sendromlu dığer kışılere gore, cınsıyet ve yaştan bağımsız olarak 145 kez daha yuksektı Son olarak, yag bozukluğu ıle birlikte gıden yuksek tansıyonlu fertlerde kalodamar hastalığı ıçın ek bağımsız ongorduruculenn neler olduğunu bılmekte yarar vardı Bu konuda yaşın, dıyabet varlığının ve yuksek ve duşuk kan basınçları arasındakı farkın kalpdamar hastalığı ıçın bağımsız ongordurucu huvıyetını taşıdığı bılgısı analızlerden anlaşıldı Yanı, yağ bozuklugunun eşlık ettığı hı pertansıyonlu bır kışı dıyabetlı ıse, ya da kan basıncı farkı yuksek veya yaşı daha ılen ıse, gelecektekı kalpdamar hastalığı rıskı de onca artar Sonuç olarak, 5 mılyonu aşkın yetışkı nımızde yag bozukluğu ıle birlikte gıden yuk sek tansiyon bulundugu tahmın edılmektedır Genelde daha gobeklı olan bu bıreyler, gerı kalan hıpertansıyonlulara göre ek koroner rıskler yukler Bu durum ayrıca, halkımızda yuksek oldugu bılınen metabolik sendroma baglı atfedılebılır kalpdamar hastalığı nskının yarısını tek başına bındıren bır bozukluktur Hekımlerımızın, yuksek tansıyonlu hastalarını degerlendırırken, kanda yuksek trıglıserıd ve duşuk HDLkolesterolu birlikte gıden bjreylerde kalpdamar hastalığı nskının arttıgını bılmelerınde yarar olduğu gıbı, bu kışılerde dogrudan tansıyonu duşuren onlem ve ılaçların yanı sıra, gobeklıhğın ve kan yağı bozuklugunun onlenmesıne yonelık hayat tarzı değışıklıklerını hastalarına vurgulamalan onem taşır Onat A, Hergenç G, Sarı I, Turkmen S, Can G, Sansoy V Dyslıpıdemıc hypertensıon dıstınctıve features and cardıovascular dıse ase rısk ın a prospectıve populatıonbased study Am J Hypertensıon 2005, 18 40916 (*)Prof Dr, TEKHARF Çalışması Yürutucusu Halkımızda tahminen 11 milyon kışıde metabolik sendrom olarak terimlendirilip ın sulın dırencı ıle göbeklilikten kaynaklanan, zamanla şeker hastalığına da yol açan bır metabolızma bozukluğu bulunur Bu sendromun bır belırtısı kanda yağ bozukluğu, bır dığer belırtısı ıse tansiyon yukseklığıdır Yağ bozukluğu trıglıserıdlerın 150 mg/dl'nın uzerınde, ıyı huylu (HDL) kolesterolun de erkek te 40 mg/dl'den, kadında 50 mg/dl'den düşuk bulunması olarak tanımlanır Glıserol ıle uç adet yag asıdının esterleşmış halı olan trıglıserıdler, başlıca karacığer ve yağ dokusunda yapılmaktadır Kanda taşınan ve yağlı yemeklerden sonra kan duze yı yukselen bu yağlar, damar sertlığıne yol açtığı gıbı, pıhtılaşma olaylarına da surukleyebılır Kanda ıyı huylu kolesterolun çeşıtlı ışlevlerının başında, dokularda ve ozellıkle damar duvarlarında bırıkmeye yonelen kotu (LDL) kolesterolun ılgılı lıpoproteın taşımacılığıyla, karacığere yonlendırılerek metabolıze edılme sı gelır Ayrıca, ıltıhaba karşı koymak gıbı damarları koruyucu etkılerı de bulunur 5 MİLYON KİŞİ İNSÜLİN DİRENÇLİ YÜKSEKLİĞİ TANSİYON Yağ bozukluğu birlikte gıden hıpertan sıyonlu yurttaşımız 5 milyon kadar Başlan gıçtakı kalpdamar hastalıklı bıreyler dışlan dıktan sonra 35 yıl (ortalama 4 1 yıl) sureyle ızlenen 2225 erkekle kadında kanda yag bozukluğu ıle birlikte tansiyon yukseklığı bulu nan kışıler toplamın %16'sını, basıt hıpertan sıyonlular %37'yı, normal tansıyonlu kışıler de %47'yı oluşturuyordu Yag bozuklugunun eşlık ettığı hıper tansıyonlu kışıler, basıt hıpertansıyonlulara gore anlamlı derecede daha şışman, kanda da ha yuksek apo B ınsulın, şeker duzeylerı ıle yangı gostergesı olan C reaktıf proteın (CRP) sevıyesınde yukseklık ve bozuk açlık glukozu sıklığı sergılıyordu (1) Basıt hıpertansıyona gore 15 kat nsk Regresyon analızınde cınsıyet, yaş, LDLkoles terol ve sıgara ıçımı ıçın gereklı ayarlamalar yapıldı Bu etkenlerden bağımsız olarak yenı Tansiyon yukseklığının onde gelen nedenlerınden bırı bobrek bozukluğu ıse de, hıpertansıyonun en çok ınsulın dırencınden kaynaklandıgı batılı toplumlarda her ıkı yuk sek tansıyonludan bırının bu şekılde sınıflan dığı bıldırılmıştır Metabolik sendromu daha sık olan yetışkınlerımızde, yuksek tansıyonun daha buyuk bır bolumunun ınsulın dırencınden koken aldıgı tahmın edılebılır Bunun başlıca mekanızması, tum damar ve damarcık 964/18 10 Eylul 2005