Katalog

haftalık bulmaca 1 2 3 4 5 6 7 8 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Bitkilerde bellek Soru: Hayvanlar bellek olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış durumda. Bitkilerin de belleği var mı? Yanıt Kesınlıkle vardır. Ancak bıtkılerdekı bellek msanlardakı gıbı sınırsel bır duzen ıçınde çalışmaz Bunlarda bellek, bılgı durumlan şeklınde kendını gösterir Bıyolojık bellek gelecekteki tepkılerımızi etkıleyen fiziksel durumdakı bır değışıklıktir Sözgelımı ıncındığı, zarar gördüğü durumlara tepkı olarak, pek çok akasya, kendı gehşımı pahasına yapraklarmda zehırlı bır madde uretır Ve bır şekılde bu mesajı ruzgar yonündekı komşularına ıletır Afrıka'dakı kudu antılopları kendılerını "anımsayan" bıtkılerden uzak durmaya bakar Bunun ıçın hafif bır otlama seansından sonra rüzgar yonune doğru hızla uzaklaşırlar Ancak kudular deneyımlı akasyalann bulunduğu bır bolgede otlamak zorunda kalırlarsa seçeneklen az olduğu ıçın sonuçta olürler Bıtkılerın belleği olduğunu kanıtlayan bır dığer olgu da geceyı gunduzden ayıran veya bıtkının mevsımsel olarak ne kadar ışık aldığını bıldıren kımyasal bır maddeyı depolamalandır Fotosentezın meydana geldığı kloroplast'ların ıçınde bulunan bu kımyasal maddeler, çevreden alınan uyan üpıne tepkı olarak ne kadar glıkoz veya fotosentetık polıpeptıd'ın depolanması gerektıgını bıtkıye "hatırlatır" Bazı uzmanlar bitkilerde bır tur belleğin bulunduğunu, ancak bunların bilinçlı yaratıklar olmadıkları ıçın depoladıkları bılgılere erışemedıklerını ılerı suruyor Bu bağlamda bıtkıler CD çalıcılan olmayan CD'lere benzer Verı vardır fakat bu venler kullanılamaz Sözgelımı ağaçların gövdelennde ınsanların okuyabıleceğı halkalar bulunur Bunlar belırlı bır yılda ıklımm nasıl olduğu, ağacın yaşı, orman yangınlarının olup olmadığı, bocek ıstılasına maruz kalıp kalmadıklan ıle ılgılı bılgı verir Bıtkılerdekı belleğe en ıyı örnek Venus sınek kapanıdır Kapanın ıçındekı duyusal tuylerden bırıne bır kez dokunulduğu zaman tuzakta herhangı bır hareket ızlenmez Ancak 10 sanıye ıçınde aynı tuye bır kez daha dokunulursa tuzak anıden kapanır Dolayısıyla tuzak bılgıyı 10 dakıka kadar koruyabılır Bu da belleğin tanımını en ılkel şeklıyle tatmın eder Ancak bunun çok kısa vadelı bır bellek olduğu görülür Bıtkılerın ayrıca strese maruz kaldıklan durumları anımsadıkları duşunulüyor Sözgelımı böcek ısblası veya kuraklık gıbı olumsuzlara maruz kalan bocekler, aynı duruma ıkıncı kez tanık olduklarında daha hızlı tepkı verırler SOLDANSAĞA 1. Resımdekı Amenkalı mucıt Batı Anadolu yığidı 2. Laboratuvarlarda yuksek ısı elde edılen araç Tayfı kırmızıya doğru şıddetlı bır kayma gosteren, yıldız gorunutnlu, ışınım gucu çok yuksek gokcısmı Elıpsle ılgılı, elıps bıçımınde olan 3. Eskı Yunan mıtolojısınde, balmumundan kanatlarıyla goklerde uçan ılk ınsan Evrenın, bolunmez parçaların kumelenmesmden oluştuğunu ılerı suren oğretı 4. Balı ahnmış petek • Başlangıçta yer alan • Say eden, çalışan Guzel bır rastlantı olarak, ne mutlu 5. Ibranı alfabesınde bır harf Papağan Hastalığın bedene yerleşmesı Kolay, sehl 6. Sultan Abdulazız donemınde yaygınlaşan kukuletalı asker kaputu Işık saçacak beyazlığa değın ısıtılmış olan Fotoğrafçılıkta, fılmlerın hızını ayarlamak ta kullanılan numaraldndırma sıstemı Irıdyumun sımgesı 7. Tantalın sımgesı Orhan Pamuk'un Kar romanındakı temel tıp Mehıl, vade Zıhın Ozur dıleme 8. Bır nota • Gezegenlerı ınceleyen Amerıkan uzay sondaları aılesı Oksıjenlı asıtler ıle alkollerın aralarından bır su molekulu ayrılması sonucunda verdıklerı madde • Selenyumun sımgesı 9. Avrupa'da bır ulke Avrupa'da ELDO programı çerçevesınde yapılan, ılk ağır uydu fırlatıcılarından oluşan aılenın adı Ilerleyen, acıl, had hastalık 10. Kıyı şerıdın1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 13 14 15 16 17 1819 20 de denız kabukları, kum, çakıl gıbı şeylerle oluşan yığınakla ılgılı Dervış selamı Bırleşmış Mılletler'ı sımgeleyen harfler 11. Rusya'da bır ırmak Etılen gıbı yapısına başka bır oğe ya da kok sokulabılen, karbonlu hıdrojenlerın genel adı Ilkçağda kendi yasalarıyla yonetılen bır ya da bırkaç kentten oluşan devlet 12. El sıkışma Taklıt, sahte şey 13. Nazlı, cılvelı Japon halk turkulerıne verılen ad Ilkel benlık 14. Eskı Fılıstın'de bır kent Yay sıldhı Kumtaşı Yapma, etme 15.0murgaIılarda, denge ve yonelımle olan ılgılerı bakımından 15 ışıtme taşlarına verılen ad Arşının sekızde bırı uzunluğundakı olçu. kınında bır Alman denızaltısı tarafından torpıllenen Ingılız yolcu gemısı Avrupa'da bır ulus adı 9. Voltamperın sımgesı • Bır mantarla bır su yosununun ortak yaşamasıyla ortaya çıkan bıtkılerın genel adı Ingılız uzunluk olçusu bırımı olan foot sözunun çokluk bıçımı 10. Karadenız'ın kuzeyındekı ıçdenız "Paul " (unlu ressam) Okyanusya'da bır ada ulkesı 11. Tanzanya'nın plaka ışaretı • Yunan abecesınde bır harf Tın • Yığın durumundakı yakacak odun ıçın kullanı lan, 1 metrekupe eşıt hacım olçusu bırımı 12. Topuz bıçımındekı yapraklarının ust düzeyı, boceklerı yaka layan yapışkan tuyler ıle ortulu otsu bır bıtkı Turkıye'ye komşu bır ulke 13. Soğurma, emme Matrıx fil mının temel tıpı • Jupıter'ın bır uydusu Alfred Hıtchcock'un bır filmı 14. Nesırde yapılan kafıye Uzayda yorunge çızerek Dunya'ya donen ılk vSSCB uydusu (1957) 15. Felsefede bır durumdan başka bır duruma geçışe verılen ad Istanbul'un eskı adlarından bırısı Postu, kaplan postu gıbı çızgılı bır tur Afrıka zebrası 16. Çıvıt rengı Dınsel ınançları olmayan 17. And dağ larında yetışen 6070 yılda bır en gorkemlı tek çıçeğını veren bıtkı Bağış yapma 18. Tesırsız 19. Çok eskı bır tanh anlatmakta kullanılan deyım sozu • Bır goz hastalığı, glokom 20. Anyon Kabul etmeme Bolluğuna rağmen kullanılmayan gaz: Nitrojen Soru: Organizmalann hayatta kalmak için daha bol bulunan nitrojen (azot) yerine oksijene ihtiyaç duymalannın nederu nedîr? Yanıt Organizmalann yaşam surecinı sürdürmelen ıçın enerjıye ıhtıyaçları vardır Soluk almak bu enerjıyı yaraür Moleküler oksıjen çok guçlu bır oksıde edıcı maddedır, glıkoz gıbı maddelerle reaksıyona gırerek, surecin sonunda enerjı uretır. Oysa moleküler nitrojen gorece olarak reaktıf değıldır ve sonuç olarak bu enerjıyı sağlamakta yetersız kalır Daha da şaşırtıcı olan pek çok organızmanın atmosferın yalnızca yuzde 0 03'unu oluşturan dığer bır gaza, yanı karbon dıoksıte ihtiyaç duymalarıdır Fotosentez karbon dıoksıte bağlıdır Dolayısıyla yaşam yalnızca ınorganık çevreye uyum sağlayarak evrılmez, aynı zamanda kımyasal sureçlerden de yarar sağlar Kaldı kı yaşam nıtrojenden tümüyle uzak durmaz Bazı baktenler bunu havadan alır ve azotlu maddelere donuşturur Bıtkıler bu azotlu maddelerden yararlanarak protemlerı uretır. Baklagıller famılyasmdan bıtkılerın koklerı bu bakterılerın barınması ıçın ıdeal bır ortam oluşturur Ancak bıtkılerın pek çoğu azotlu besınlen amonyak gıbı daha dolaylı kaynaklardan alır YUKARIDANAŞAĞIYA 1. Turkıye'nın uzaya başarıyla gonderdığı haberleşme uydularından ılkı Bır elektrolıttekı artıuç Ermın ve kakım da denılen bır hayvan 2. Hafnıyumun sımgesı Durumlar, haller 100 kısım kauçuğun 32 kısım kükurtle ışlenmesınden elde edılen plastık madde 3. Sarımsı yeşıl renklı, cam parıltılı, magnezyum ve demırlı sılıkat, perıdot Bır kıta adı 4. Kuvvetlerın maddeler ve hareketler üzenne etkısını ınceleyen fızık dalı Eskıden Japonların kullandığı 3,927 m değerınde çızgısel olçu Havada beşte dort oranında bulunan gaz 5. Anahtar Japonya'nın eskı adı Yankı 6. Buyuk fa re Benzenden tureyen bır amın 7. Tropıkal Afrıka'da yetışen bır ağaç Orta kulakta çekıç kemığıyle uzengı kemığı arasındakı kemık 8. Amerıka'dan donerken, 7 Mayıs 1915 tarıhınde Ceann Saıle (Irlanda) ya Sayılar ve Kareleri A,b,c,d,e ve f sayılannın toplamına 1 eklendiğınde, 6.530.600 sayısı elde edılmektedır. Bu sayılann kareleri sıra ıle toplandığında, her toplamadan sonra bulunan sayılann birer kare sayı olduğu gorülmektedir. 959.sayıdaki "Basamaklarına bölunebilen sayı" isimli bılmecenin yanıtı: Basamaklarına bölunebilen sayı 9867312'dir. Sonu İkı tane asal saymın çarpımına eşit olan (f/e) oranı kaçtır? Düzenleyen: Suleyman Çeviker 961/23 20 Ağustos 2005 Bilmeceyi doğru çözen okuyuculanmız: Cüngör Bingölİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Suleyman ÇevikerBodrum, Necah BüyükduraAnkara, Sevinç Ödül OruçHatay 958.sayıdaki bilmeceyi bilenler. Ali ErkılıçAdana